IBPBII/1/415-606/11/MZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 10 czerwca 2011 r. (data wpływu do tut. Biura - 14 czerwca 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko - jest nieprawidłowe.

W dniu 14 czerwca 2011 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

We wrześniu 2010 r. Sąd po rozpoznaniu sprawy z powództwa wnioskodawcy przeciwko jego żonie rozwiązał małżeństwo wnioskodawcy. Od dnia 1 grudnia 2010 r. małżonkowie mieszkają osobno. Przed rozprawą sądową wnioskodawca podpisał z byłą małżonką porozumienie notarialne, które ustalało kwotę alimentów, tj. 1.100 zł miesięcznie, zdefiniowało dni w ciągu roku kalendarzowego, w których ich 4-letni synek będzie mieszkał z ojcem oraz z matką a także informacje kto oficjalnie będzie sprawował władzę rodzicielską. Sąd wydając wyrok w sprawie małżonków podtrzymał wszystkie kwestie ustalone przez nich w akcie notarialnym. Zgodnie z wyrokiem Sądu i wcześniejszymi ustaleniami rodziców ich syn mieszka u wnioskodawcy około 40% czasu w ciągu roku kalendarzowego a władza rodzicielska została powierzona byłej żonie wnioskodawcy z prawem dla wnioskodawcy do współdecydowania o wszystkich istotnych sprawach dotyczących dziecka. W praktyce wnioskodawca odbiera synka w ustalone dni tygodnia z przedszkola, np. w poniedziałek po południu i podwozi go do przedszkola we wtorek rano. Taka sytuacja powtarza się naprzemiennie w różne dni tygodnia. Dziecko mieszka u wnioskodawcy w tygodniu, w weekendy, święta, połowę ferii oraz połowę wakacji - w sumie około 40% czasu w ciągu roku kalendarzowego. Przez cały ten czas wnioskodawca opiekuję się dzieckiem zapewniając mu wyżywienie, ubranie, rozrywkę, lekarstwa i lekarza oraz opiekę w sytuacji gdy syn jest chory i nie może pójść do przedszkola. Syn ma w mieszkaniu wnioskodawcy swój pokój, zabawki, ubranka i wszystkie rzeczy niezbędne do codziennego użytku. Powyższą sytuację może potwierdzić kilka osób z kręgu rodziny, przyjaciół oraz sąsiadów.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wnioskodawca ma prawo rozliczyć się za 2011 r. z podatku dochodowego od osób fizycznych jako ojciec samotnie wychowujący dziecko.

Wnioskodawca uważa, że wychowując swojego synka przez prawie połowę roku kalendarzowego ma prawo do rozliczenia się z podatku dochodowego jako ojciec samotnie wychowujący dziecko.

Wnioskodawca wskazał, iż w jego rozumieniu przepisów prawa, tj. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ma on prawo do rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko, jeżeli zostaną spełnione następujące warunki:

Zdaniem wnioskodawcy, wszystkie powyższe uwarunkowania są przez niego spełnione. W związku z tym wnioskodawca podtrzymuje, że ma prawo do preferencyjnego rozliczenia z podatku jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Wnioskodawca rozumie również, że z preferencyjnego sposobu opodatkowania może, w przypadku przez niego przedstawionym, skorzystać tylko jedno z rodziców w danym roku podatkowym.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

W myśl art. 6 ust. 8 ww. ustawy sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Zgodnie z art. 6 ust. 9 ww. ustawy zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c albo w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, albo w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Ponadto art. 6 ust. 10 ww. ustawy określa, że sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania do podatników, którzy wniosek, wyrażony w zeznaniu podatkowym, określony w ust. 2 i 4, złożą po terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1.

Cytowane przepisy wprowadzają wyjątek od zasady dokonywania indywidualnego rozliczenia zobowiązania podatkowego podatników poprzez ustalenie preferencyjnego sposobu rozliczenia. W konsekwencji, aby móc rozliczyć się jako osoba samotnie wychowująca dziecko należy spełniać wszystkie warunki określone w stosownych przepisach.

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków: posiadania statusu osoby samotnie wychowującej dziecko, wychowywania w roku podatkowym dzieci (dziecka), nie uzyskiwania przez dzieci (dziecko) dochodów (z wyjątkiem przewidzianych ustawą), wyrażenia wniosku o rozliczenie na preferencyjnych warunkach w rocznym zeznaniu podatkowym, złożonym w ustawowym terminie przewidzianym do jego składania.

Z istoty pojęcia "osoby samotnie wychowującej dziecko" wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby), zajmuje się wychowywaniem dziecka, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny. Przepis art. 6 ust. 4 ustawy wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci, jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców. Jest to więc taka osoba, która stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, bez udziału (wsparcia) drugiej osoby. Jednocześnie o samotnym wychowywaniu dziecka nie musi przesądzać orzeczenie sądowe o sprawowaniu władzy rodzicielskiej przez jedno z rodziców. W sytuacji, gdy żaden z rodziców nie jest pozbawiony władzy rodzicielskiej, ani nie jest ona ograniczona, a oboje są stanu wolnego, zarówno jeden jak i drugi może samotnie wychowywać dziecko. Przy czym prawo do omawianej preferencji przysługuje jedynie temu z rodziców, który faktycznie w roku podatkowym samotnie, tj. bez udziału drugiego rodzica, wychowywał dziecko, czyli sprawował nad nim stałą opiekę, zamieszkując z nim.

Ze zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku wynika, że wnioskodawca od września 2010 r. jest rozwiedziony. Przed rozprawą sądową wnioskodawca podpisał z byłą małżonką porozumienie notarialne, które ustalało kwotę alimentów, tj. 1.100 zł miesięcznie, zdefiniowało dni w ciągu roku kalendarzowego w których ich 4-letni synek będzie mieszkał z ojcem lub z matką a także informacje kto oficjalnie będzie sprawował władzę rodzicielską. Sąd wydając wyrok w sprawie małżonków podtrzymał wszystkie kwestie ustalone przez nich w akcie notarialnym. Zgodnie z wyrokiem Sądu i wcześniejszymi ustaleniami rodziców ich syn mieszka u wnioskodawcy około 40% czasu w ciągu roku kalendarzowego a władza rodzicielska została powierzona byłej żonie wnioskodawcy z prawem dla wnioskodawcy do współdecydowania o wszystkich istotnych sprawach dotyczących dziecka. Dziecko mieszka u wnioskodawcy w tygodniu, w weekendy, święta, połowę ferii oraz połowę wakacji.

W przedmiotowej sprawie odpowiedź na pytanie, czy wnioskodawca może być opodatkowany jako osoba samotnie wychowująca dziecko należy zatem wywieść z ustalenia, który z rodziców w rzeczywistości ponosi trud wychowania dziecka. Podkreślić należy, że wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do jego "utrzymania" czy też czasowego (doraźnego) przebywania z nim lecz obejmuje ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej i psychicznej oraz zapewnienia mu materialnych podstaw rozwoju. Użycie określenia "osoba samotnie wychowująca dzieci" oznacza zatem, że intencją ustawodawcy było przyznanie prawa do wspólnego rozliczenia dochodów z małoletnim dzieckiem temu z rodziców lub opiekunów prawnych, który faktycznie wychowuje dziecko, a nie zajmuje się jedynie dzieckiem w czasie wakacji, w weekendy i święta czy też inne określone dni w roku.

W związku z powyższym należy stwierdzić, iż w przedmiotowej sprawie rodzicem faktycznie wychowującym syna jest matka dziecka. To ona bowiem, jak wynika z wniosku, sprawuje władzę rodzicielską i zajmuje się wychowaniem dziecka. Wnioskodawca zajmuje się synem jedynie w weekendy, święta, połowę ferii połowę wakacji oraz w inne dni tygodnia ustalone z byłą małżonką i potwierdzone wyrokiem Sądu, zajmujące około 40% czasu w ciągu roku kalendarzowego. Trudno zatem uznać, iż wnioskodawca faktycznie wychowuje syna, a właśnie wychowywanie dziecka, tj. kształtowanie jego osobowości i sprawowanie nad nim stałej pieczy (a nie tylko doraźnej, tj. w określonych przedziałach czasowych) jest warunkiem do skorzystania z preferencji podatkowej, o której mowa w powołanym art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Powyższe oznacza, iż wnioskodawca nie może zostać uznany za osobę samotnie wychowującą dziecko a tym samym nie będzie mógł skorzystać z możliwości rozliczenia się z podatku dochodowego od osób fizycznych za 2011 r. jako ojciec samotnie wychowujący dziecko.

Wobec powyższego stanowisko wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.