IBPBII/1/415-598/14/MZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni, przedstawione we wniosku z 11 lipca 2014 r. (data wpływu do Biura - 18 lipca 2014 r.), uzupełnionym 10 października 2014 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązku zapłaty podatku od odszkodowania otrzymanego na podstawie ugody sądowej - jest prawidłowe.

W dniu 18 lipca 2014 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie m.in. obowiązku zapłaty podatku od odszkodowania otrzymanego na podstawie ugody sądowej.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w piśmie z 1 października 2014 r. znak: IBPB II/1/415-598/14/MZ, IBPB II/1/415-797/14/MZ, IBPB II/1/415-798/14/MZ wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku. Wniosek uzupełniono 10 października 2014 r. (uiszczenie dodatkowej opłaty).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczyni przed Sądem prowadzi spór o zapłatę odszkodowania i zadośćuczynienia za naruszenie praw autorskich, polegające na wykorzystaniu w publikacjach wydawanych przez pozwanego utworów tekstowych i muzycznych autorstwa Wnioskodawczyni, bez jej zgody. Strony w dniu 10 lipca 2014 r. zawarły ugodę sądową, mocą której pozwany zobowiązał się do zapłaty na rzecz Wnioskodawczyni kwoty 30.000 zł tytułem odszkodowania w wysokości trzykrotności stosownego wynagrodzenia, które w chwili jego dochodzenia byłoby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z utworu, zgodnie z art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (zwanej w dalszej części "pr. aut."), wraz z odsetkami ustawowymi z tytułu opóźnienia w płatności, a także kwoty 4.903,96 zł tytułem zadośćuczynienia za naruszenie praw osobistych Wnioskodawczyni, zgodnie z art. 78 ust. 1 zdanie trzecie pr. aut. W dacie składania niniejszego wniosku ww. kwoty nie zostały jeszcze Wnioskodawczyni przekazane.

Wnioskodawczyni prowadzi działalność gospodarczą pod firmą X, jednakże kwoty wynikające z ww. ugody nie dotyczą bezpośrednio działalności gospodarczej prowadzonej przez Wnioskodawczynię.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy z tytułu uzyskanego odszkodowania i zadośćuczynienia, o jakim mowa w poz. 68 niniejszego wniosku, Wnioskodawczyni zobowiązana jest do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

2. W przypadku udzielenia odpowiedzi twierdzącej na pytanie nr 1 - od jakiej kwoty Wnioskodawczyni powinna uiścić podatek dochodowy od osób fizycznych i czy powinna to uczynić według stanu prawnego obowiązującego według daty zawarcia ugody czy też według przepisów z daty wymagalności, uwzględniając przy tym koszty uzyskania przychodu w wysokości 50%.

Ad. 1

W ocenie Wnioskodawczyni należności, które ma uzyskać od przeciwnika procesowego objęte są zwolnieniem przedmiotowym od podatku od osób fizycznych.

Wnioskodawczyni wskazała, że zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Według Wnioskodawczyni, w pierwszej kolejności, w odniesieniu do odszkodowania przewidzianego ugodą sądową z dnia 10 lipca 2014 r. zastosowanie znajdzie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten stanowi, iż wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z zastrzeżeniami przewidzianymi w tym przepisie.

Z kolei wedle art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b pr. aut., twórca może żądać od osoby, która naruszyła jego autorskie prawa majątkowe, w przypadku, gdy naruszenie jest zawinione, potrójnej wysokości stosownego wynagrodzenia, które w chwili jego dochodzenia byłoby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z utworu.

Wysokość odszkodowania, o jakim mowa w ugodzie sądowej z dnia 10 lipca 2014 r. została ustalona na podstawie ww. przepisu, a zatem - w ocenie Wnioskodawczyni - korzysta ze zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jednocześnie godzi się dodać, iż w przedmiotowym stanie faktycznym nie zachodzi żaden z wyjątków wskazanych w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. a-g).

Według Wnioskodawczyni, należy odnotować, iż nie ma w tym wypadku znaczenia fakt, że prowadzi ona działalność gospodarczą, bowiem okoliczność ta nie została wskazana w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. a-g) jako wyłączająca uzyskanie prawa do zwolnienia od podatku, a nadto że odszkodowanie wynikające z ugody sądowej nie jest związane z działalnością gospodarczą prowadzoną przez Wnioskodawczynię,

Zdaniem Wnioskodawczyni nie będzie ona również zobowiązana do uiszczenia podatku dochodowego z tytułu uzyskania zadośćuczynienia przewidzianego ugodą z dnia 10 lipca 2014 r. Wskazuje na to treść art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zadośćuczynienie przewidziane ugodą sądową znajduje podstawę prawną w art. 78 ust. 1 zdanie trzecie pr. aut., natomiast jego wysokość niewątpliwie została w treści tej ugody wskazana. Nie dotyczy ono działalności gospodarczej prowadzonej przez Wnioskodawczynię, bowiem tego rodzaju zadośćuczynienie należne jest twórcy jako podmiotowi aktu twórczego, któremu z tytułu stworzenia utworu przysługują do niego niezbywalne prawa osobiste. Nie dotyczy ono również korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono, bowiem charakter zadośćuczynienia uregulowanego w art. 78 ust. 1 zdanie trzecie pr. aut. jest tego rodzaju, że ma stanowić rekompensatę moralnego uszczerbku doznanego wskutek naruszenia praw autorskich.

Z tych względów obie należności wskazane w ugodzie - tj. odszkodowanie oraz zadośćuczynienie - według Wnioskodawczyni korzystają ze zwolnienia przedmiotowego przewidzianego ustawą.

W ostatniej kolejności należy wskazać, iż zwolnienie od podatku dochodowego obejmie też należność uzyskaną z tytułu zapłaty odsetek ustawowych za opóźnienie w zapłacie odszkodowania. skoro bowiem zwolnieniu od podatku dochodowego podlega należność główna (tekst jedn.: odszkodowanie), uznać należy, iż zwolnieniem tym objęte będą również odsetki za opóźnienie w zapłacie tej należności.

Ad. 2

W przypadku nieprzychylenia się przez Organ do ww. argumentacji, w ocenie Wnioskodawczyni ewentualna podstawa wymiaru podatku dochodowego powinna odnosić się nie do całej kwoty uzyskanego odszkodowania, ale do jego 1/3 części. Z treści art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b wynika, że odszkodowanie ma zostać przyznane w potrójnej wysokości stosownego wynagrodzenia, które w chwili jego dochodzenia byłoby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z utworu.

Wnioskodawczyni ma uzyskać tytułem odszkodowania 30.000 zł. Rzeczywiste wynagrodzenie, jakie możnaby uzyskać zawierając umowę na korzystanie z utworu, wyniosłoby zatem 10.000 zł. Zdaniem Wnioskodawczyni wymiar ewentualnego podatku powinien dotyczyć tej niższej kwoty.

Dodatkowo w ocenie Wnioskodawczyni ma ona możliwość zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodu, o czym stanowi art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawczyni tylko w części odnoszącej się do obowiązku zapłaty podatku od odszkodowania otrzymanego na podstawie ugody sądowej. W pozostałym zakresie wniosku wydano odrębne rozstrzygnięcia.

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści tego przepisu wynika zatem, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy bądź, od których Minister Finansów zaniechał poboru podatku, w drodze rozporządzenia.

Na podstawie art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W treści art. 10 ust. 1 ww. ustawy zostały określone źródła przychodów, gdzie m.in. wymienia się inne źródła (pkt 9). Zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Zauważyć należy, że powołany wyżej przepis wymienia określone rodzaje przychodów stanowiące pewien katalog o charakterze otwartym, a tym samym nie rozstrzyga w sposób ostateczny co jest przychodem z "innych źródeł". Użycie przez ustawodawcę zwrotu "w szczególności" przesądza, że przedmiotowy katalog nie ma charakteru zamkniętego, wyczerpującego. Innymi słowy, przychody niemieszczące się w źródłach przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 ww. ustawy i niewymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych przewidzianych w tej ustawie stanowią przychody z innych źródeł. Zatem o przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Tym samym do tej kategorii należy zaliczyć różnego rodzaju odszkodowania.

Jednakże na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

Należy przy tym podkreślić, że zwolnieniem określonym w art. 21 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy, objęte są tylko te odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Oznacza to, że zwolnienie nie obejmuje wszystkich odszkodowań, a tylko te, których wysokość lub zasady ustalania zostały określone wprost w stosownych przepisach prawa.

Zgodnie z art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 z późn. zm.), uprawniony, którego autorskie prawa majątkowe zostały naruszone, może żądać od osoby, która naruszyła te prawa, naprawienia wyrządzonej szkody poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej dwukrotności, a w przypadku gdy naruszenie jest zawinione - trzykrotności stosownego wynagrodzenia, które w chwili jego dochodzenia byłoby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z utworu.

W sytuacji zatem, gdy do naruszenia autorskich praw majątkowych osoby fizycznej doszło z winy umyślnej, to odszkodowanie jakie przysługuje tej osobie ma wymiar rzeczywisty (nie hipotetyczny), a podstawę jego ustalenia stanowi wynagrodzenie (jego wielokrotność), jakie w istocie osoba osiągnęłaby, z tytułu korzystania z przysługujących jej praw autorskich (np. udzielenia zgody na korzystanie z utworu).

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawczyni wniosła do Sądu pozew o zapłatę m.in. odszkodowania za naruszenie jej praw autorskich przez Stronę, która w wydawanych przez siebie publikacjach wykorzystała utwory tekstowe i muzyczne autorstwa Wnioskodawczyni, bez jej zgody. W dniu 10 lipca 2014 r. Strony zawarły ugodę sądową, na podstawie której Strona pozwana - zgodnie z art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych - zobowiązała się do zapłaty na rzecz Wnioskodawczyni kwoty 30.000 zł tytułem odszkodowania w wysokości trzykrotności stosownego wynagrodzenia, które w chwili jego dochodzenia byłoby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z utworu.

Wnioskodawczyni prowadzi działalność gospodarczą, jednakże kwoty wynikające z ww. ugody nie dotyczą bezpośrednio tej działalności.

Mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe oraz powołane wyżej przepisy prawa, należy zatem stwierdzić, że odszkodowanie należne Wnioskodawczyni na podstawie ugody sądowej w związku z naruszeniem praw autorskich, jako nie wymienione w katalogu odszkodowań wyłączonych ze zwolnienia, o których mowa w powołanym art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. a-g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, będzie korzystać ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy. Jak bowiem wynika z przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych zasady jego ustalania wynikają wprost z przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Tym samym Wnioskodawczyni nie będzie zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych w związku z przychodem uzyskanym z przedmiotowego odszkodowania.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Jednocześnie wskazuje się, że z uwagi na powyższe rozstrzygnięcie, odniesienie się do pytania Wnioskodawczyni oznaczonego we wniosku nr 2 i przyporządkowanego do tego pytania stanowiska, należało uznać za bezprzedmiotowe. Organ przychylił się bowiem do argumentów Wnioskodawczyni zawartych w jej stanowisku przyporządkowanym do pytania oznaczonego we wniosku nr 1. Skoro zatem przychód Wnioskodawczyni z tytułu przedmiotowego odszkodowania będzie w całości korzystać ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, to tym samym rozważania na temat 50% kosztów są bezprzedmiotowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.