IBPBII/1/415-594/10/HK - Możliwość zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych pomocy zdrowotnej udzielonej nauczycielowi na pokrycie kosztów zakupu okularów.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 9 marca 2010 r. (data wpływu do tut. Biura - 17 marca 2010 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania pomocy zdrowotnej udzielonej na pokrycie kosztów zakupu okularów - jest prawidłowe.

W dniu 17 marca 2010 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania pomocy zdrowotnej udzielonej na pokrycie kosztów zakupu okularów.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Na podstawie art. 72 ust. 1 Karty Nauczyciela nauczycielowi przysługuje pomoc zdrowotna. Uprawnienia te nauczyciele zachowują również po przejściu na emeryturę. Zgodnie z regulaminem przyznawania pomocy zdrowotnej, przyjętym przez wnioskodawcę, pomoc zdrowotna jest udzielana w formie finansowej jako częściowy zwrot kosztów poniesionych na leczenie szpitalne lub leczenie w domu z powodu przewlekłej choroby. Wysokość przyznanej pomocy zdrowotnej zależy od wysokości udokumentowanych poniesionych przez nauczyciela kosztów związanych z leczeniem, przebiegu choroby oraz okoliczności z tym związanych wpływających na sytuację materialną nauczyciela i sytuację materialną jego rodziny.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy pomoc zdrowotna udzielona na pokrycie kosztów zakupu okularów może być zwolniona z podatku dochodowego od osób fizycznych...

Wnioskodawca powołując się na informacje uzyskane we właściwym urzędzie skarbowym stwierdza, że pomoc zdrowotna nie jest zwolniona z podatku dochodowego w myśl art. 21 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawca w omawianym przypadku nalicza i odprowadza podatek dochodowy zgodnie z obowiązującymi stawkami.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska wnioskodawcy dotycząca podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania pomocy zdrowotnej udzielonej na pokrycie kosztów zakupu okularów. W pozostałym zakresie zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy źródłami przychodów są inne źródła.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Stosownie do treści art. 20 ust. 1 powyższej ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zatem do przychodów ze stosunku służbowego bądź stosunku pracy zalicza się każde świadczenie, które zostało wypłacone w związku z faktem pozostawania w stosunku służbowym (stosunku pracy) z pracodawcą. Do przychodów ze stosunku służbowego (stosunku pracy) zalicza się zarówno otrzymane przez pracownika pieniądze jak i wartość pieniężną świadczeń w naturze, świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Podobnie, przychód z innych źródeł stanowią te wszystkie świadczenia, które nie mogą być zakwalifikowane do konkretnej kategorii przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 powołanej ustawy, a które stanowią dla świadczeniobiorcy wymierne przysporzenie majątkowe.

Zgodnie z art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu świadczeń otrzymanych przez emerytów i rencistów, w związku z łączącym ich uprzednio z zakładem pracy stosunkiem służbowym, stosunkiem pracy, pracy nakładczej, lub spółdzielczym stosunkiem pracy, z zastrzeżeniem art. 21 ust. 1 pkt 26 i 38 pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 10% należności.

Jednocześnie, zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - w brzmieniu obowiązującym od dnia 22 sierpnia 2009 r., wprowadzonym ustawą z dnia 17 lipca 2009 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. Nr 125, poz. 1037) - zwalnia się od podatku dochodowego wartość otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł; rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi. Znowelizowany przepis ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od dnia 1 stycznia 2009 r.

Podkreślić należy, iż istotną zmianą znowelizowanego przepisu jest zwolnienie z opodatkowania - przy warunkach przewidzianych ustawą - wartości świadczeń pieniężnych sfinansowanych ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.

Jak wynika z powołanego powyżej znowelizowanego przepisu art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - skorzystanie ze zwolnienia możliwe jest, jeżeli są spełnione łącznie następujące przesłanki:

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 26 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są zapomogi otrzymane w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci - do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2.280 zł, z zastrzeżeniem pkt 40 i 79.

W związku z tym, że ustawodawca nie definiuje użytych w powołanym wyżej przepisie pojęć należy odwołać się do literalnego brzmienia niniejszego przepisu. Do chorób długotrwałych zaliczyć należy zatem wszelkie choroby przewlekłe, jak również takie, które mają długotrwały przebieg i wymagają leczenia w sposób stały lub przez długi okres. Nie sposób jednak odwołać się do konkretnych ram czasowych przesądzających o tym, jak długo ma trwać choroba, by możliwe było objęcie zapomogi wypłacanej w związku z tą chorobą zwolnieniem z opodatkowania. Powyższe nakazuje więc analizowanie każdego przypadku indywidualnie z uwzględnieniem wszystkich okoliczności sprawy.

W świetle powyższego, ze zwolnienia od podatku korzysta tylko zapomoga wypłacona w związku z zaistnieniem sytuacji określonych powyżej. Natomiast jeżeli zapomoga zostanie przekazana na skutek innych zdarzeń (np. trudnej sytuacji materialnej), wówczas będzie stanowić przychód podlegający opodatkowaniu.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż na podstawie art. 72 ust. 1 Karty Nauczyciela nauczycielowi przysługuje pomoc zdrowotna. Uprawnienia te nauczyciele zachowują również po przejściu na emeryturę. Zgodnie z regulaminem przyznawania pomocy zdrowotnej, przyjętym przez wnioskodawcę, pomoc zdrowotna jest udzielana w formie finansowej jako częściowy zwrot kosztów poniesionych na leczenie szpitalne lub leczenie w domu z powodu przewlekłej choroby.

Zgodnie z art. 72 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (tekst jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z późn. zm.) niezależnie od przysługującego nauczycielowi i członkom jego rodziny prawa do świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego, organy prowadzące szkoły przeznaczą corocznie w budżetach odpowiednie środki finansowe z przeznaczeniem na pomoc zdrowotną dla nauczycieli korzystających z opieki zdrowotnej oraz określą rodzaje świadczeń przyznawanych w ramach tej pomocy oraz warunki i sposób ich przyznawania.

Z kolei ust. 4 tego artykułu stanowi, że uprawnienia, o których mowa w ust. 1 zachowują nauczyciele po przejściu na emeryturę, rentę lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne bez względu na datę przejścia na emeryturę, rentę lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne.

Powyższy przepis stanowi o środkach finansowych na "pomoc zdrowotną", która jest pojęciem bardziej ogólnym i nie musi oznaczać pomocy związanej z długotrwałą chorobą bądź pomocą związaną ze zdarzeniem losowym lecz może mieć charakter pomocy zdrowotnej doraźnej np. dofinansowanie do kosztów przejazdu do lekarza, zakup lekarstw, zakup soczewek kontaktowych oraz innych zapomóg.

Podkreślić jednakże należy, iż pomoc zdrowotna dla nauczycieli (czy byłych nauczycieli - emerytów) może być uważana za zapomogę z tytułu długotrwałej choroby pod warunkiem, że jest związana z długotrwałą chorobą.

Zgodnie z art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tekst jedn. Dz. U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335 z późn. zm.) działalność socjalna to usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno - oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, opieki nad dziećmi w żłobkach, przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego, udzielania pomocy materialnej - rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z funduszu uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z funduszu.

W katalogu zwolnień przedmiotowych, wynikających z art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zostały ujęte wprost świadczenia pieniężne wypłacane jako pomoc zdrowotna dla nauczycieli (emerytów), a pomocy tej nie można w każdym przypadku traktować jako zapomogi z tytułu długotrwałej choroby.

Przy czym stwierdzić należy, iż w myśl art. 21 ust. 1 pkt 26 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są zapomogi otrzymane w przypadku m.in. długotrwałej choroby.

Odnosząc powyższe do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, należy stwierdzić, że jeżeli wypłata dla nauczyciela (emerytowanego nauczyciela) świadczenia pieniężnego związana jest z długotrwałą chorobą świadczeniobiorcy, to w takim przypadku powyższe świadczenie może korzystać ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Innymi słowy, wartość wypłaconego świadczenia pieniężnego opisanego we wniosku stanowi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jeżeli nie ma charakteru zapomogi pieniężnej z tytułu przewlekłej, długotrwałej choroby.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są świadczenia rzeczowe i ekwiwalenty za te świadczenia, przysługujące na podstawie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, jeżeli zasady ich przyznawania wynikają z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Ze zwolnienia na podstawie wyżej powołanego przepisu korzystają przyznane pracownikowi świadczenia w celu sfinansowania kosztów zakupu okularów w sytuacji, gdy sfinansowanie to dokonywane jest zgodnie z uregulowaniami rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz. U. z 1998 r. Nr 148, poz. 973). Jednakże z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż dopłata do okularów, finansowana w ramach pomocy zdrowotnej, nie będzie dokonywana na podstawie ww. rozporządzenia. Tym samym brak jest podstaw do zwolnienia z opodatkowania ww. dopłaty.

Świadczenie polegające na udzieleniu pomocy zdrowotnej na pokrycie kosztów zakupu okularów nie jest świadczeniem przyznanym stosownie do postanowień ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych.

Mając powyższe na uwadze, jak również fakt, iż nauczyciel może dodatkowo otrzymać z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych pomoc materialną - rzeczową lub finansową, powyższego świadczenia - przyznanego jako pomoc zdrowotna - nie można uznać za świadczenie związane z finansowaniem działalności socjalnej, co oznacza, że świadczenie to nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na mocy art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Świadczenie polegające na udzieleniu pomocy zdrowotnej na pokrycie kosztów zakupu okularów podlega więc - w przypadku pracowników - opodatkowaniu na zasadach ogólnych jako przychód ze stosunku pracy (art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), natomiast w przypadku nauczycieli-emerytów - na zasadach określonych w art. 30 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy.

Powyższe oznacza, że w przedmiotowej sprawie stanowisko wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.