IBPBII/1/415-542/11/AA

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 25 sierpnia 2011 r. Izba Skarbowa w Katowicach IBPBII/1/415-542/11/AA

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 20 maja 2011 r. (data wpływu do tut. Biura - 25 maja 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w części dotyczącej:

* opodatkowania wynagrodzenia ławników, biegłych, tłumaczy przysięgłych, mediatorów, lekarzy sądowych - jest nieprawidłowe,

* opodatkowania wynagrodzenia kuratorów zawodowych, adwokatów, osób niebędących pracownikami sądu za inne czynności wykonywane na zlecenie sądu zgodnie z zawartymi umowami cywilnoprawnymi - jest prawidłowe,

* w części dotyczącej poboru podatku (zaliczki) od kwoty netto wynikającej z faktury - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 25 maja 2011 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania wynagrodzenia ławników, biegłych, tłumaczy przysięgłych, mediatorów, kuratorów zawodowych, adwokatów, lekarzy sądowych i osób niebędących pracownikami sądu, wykonujących czynności na podstawie umowy zlecenia lub o dzieło.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Sąd Okręgowy na podstawie obowiązujących przepisów prawa w przedmiotowym zakresie wypłaca należności za czynności wykonywane na zlecenie sądu m.in.:

1.

rekompensaty pieniężne dla ławników;

2.

wynagrodzenia dla biegłych;

3.

wynagrodzenia dla tłumaczy przysięgłych;

4.

wynagrodzenia dla mediatorów za prowadzone postępowania mediacyjne;

5.

ryczałty dla kuratorów zawodowych;

6.

koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu;

7.

wynagrodzenia lekarzy sądowych;

8.

wynagrodzenia za inne czynności, zgodnie z zawartymi umowami cywilnoprawnymi (umowy zlecenia i umowy o dzieło), osób niebędących pracownikami sądu.

Za wykonane czynności na zlecenie sądu ww. osobom wypłacane są, niezwłocznie i bez nieuzasadnionej zwłoki, należności na podstawie zweryfikowanych zarządzeń do wypłaty wraz z kompletem (wymaganych procedurami wewnętrznymi) załączników tj. zaświadczeniami, oświadczeniami, rachunkami (fakturami VAT), kartami pracy i prawomocnymi postanowieniami.

Wnioskodawca wskazuje, iż w związku z wprowadzonymi zmianami do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - ustawą z dnia 25 listopada 2010 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizycznej (Dz. U. Nr 226, poz. 1478) - nowelizującymi m.in. przepisy w zakresie dotyczącym opodatkowania przychodów wymienionych w art. 13 pkt 2 i 5-9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatkiem zryczałtowanym w wysokości 18%, od dnia 1 stycznia 2011 r. Sąd stosuje następujące zasady opodatkowania przedmiotowych zleceń, tj.:

* dla należności (wypłat) przekraczających kwotę 200 zł Sąd jako płatnik pobiera zaliczkę na podatek dochodowy od podstawy jego obliczenia wg najniższej stawki, o której mowa w art. 27 ust. 1 ww. ustawy, pomniejszoną o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości 20% uzyskanego przychodu (art. 22 ust. 9 ww. ustawy) oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2b ww. ustawy;

* dla należności (wypłat) nieprzekraczających kwoty 200 zł Sąd pobiera zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 18% przychodu, zgodnie z art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wynagrodzenie za świadczone należności na zlecenie sądu winno być wypłacane na bieżąco i niezwłocznie, bez opóźnienia. Ze względu na dużą ilość dokumentów występujących i przetwarzanych w Sądzie Okręgowym przedmiotowe należności wypłacane są w sposób systematyczny, tzn. kilkakrotnie w ciągu miesiąca, ponieważ niemożliwością byłoby dokonanie wypłat przedmiotowych należności np. raz na koniec miesiąca. Wnioskodawca zaznacza, iż każde zarządzenie do wypłaty traktowane jest jako osobne (pojedyncze) zlecenie. Niejednokrotnie jednak występują przypadki sumowania na jednym zarządzeniu w zakresie jednej sprawy (sygnatury), dla tej samej uprawnionej osoby należności z kilku odbytych posiedzeń/sesji. W takiej sytuacji każda kwota za jednorazowe posiedzenie/sesję traktowana jest jako osobne (pojedyncze) zlecenie dla naliczenia podatku dochodowego.

Jednocześnie wnioskodawca zaznacza, iż nie dochodzi do zawarcia umowy lub umów cywilnoprawnych pomiędzy stronami (osoby wymienione powyżej w pkt 1-6) w zakresie wykonywanych usług dla powoływanych/wyznaczonych przez sędziów do toczących się spraw sądowych z list - ławników, biegłych, tłumaczy przysięgłych, mediatorów, kuratorów zawodowych i adwokatów. Natomiast z osobami wymienionych w pkt 7 i 8 dochodzi do zawarcia umów cywilnoprawnych (w tym lekarze sądowi).

Zgodnie z obowiązującymi w Sądzie Okręgowym procedurami wewnętrznymi ww. osoby zobowiązane są przedłożyć do sprawy dowody dokumentujące dokonanie zleconych czynności, w tym m.in. rachunki lub faktury VAT. W przypadku podatników zarejestrowanych jako podatnicy VAT czynni dokumentem stwierdzającym dokonanie sprzedaży usługi jest faktura VAT zawierająca datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika, zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.).

W związku z powyższym wnioskodawca na podstawie obowiązujących przepisów prawa wypłaca, jak już wskazał powyżej, m.in.:

1.

rekompensaty pieniężne dla ławników;

2.

wynagrodzenia dla biegłych;

3.

wynagrodzenia dla tłumaczy przysięgłych;

4.

wynagrodzenia dla mediatorów za prowadzone postępowania mediacyjne;

5.

ryczałty dla kuratorów zawodowych;

6.

koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu;

7.

wynagrodzenia lekarzy sądowych;

8.

wynagrodzenia za inne czynności, zgodnie z zawartymi umowami cywilnoprawnymi (umowy zlecenia i umowy o dzieło), osób niebędących pracownikami sądu.

Ad 1)

Wnioskodawca informuję, iż zgodnie z ustawą z dnia z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070 z późn. zm.) ławnik, za czas wykonywania czynności w sądzie, otrzymuje rekompensatę pieniężną. Wysokość rekompensaty dla ławników biorących udział w rozpoznawaniu spraw w sądach powszechnych, za jeden dzień pełnienia obowiązków ławnika, wynosi 1,9% podstawy ustalenia wynagrodzenia zasadniczego sędziego stanowiącego w danym roku przeciętne wynagrodzenie w drugim kwartale roku poprzedniego, ogłaszane w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 20 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 z późn. zm.), z zastrzeżeniem § 1d cytowanej ustawy. Ponadto ławnicy zamieszkujący poza siedzibą sądu otrzymują diety oraz zwrot kosztów przejazdu i noclegu według zasad ustalonych w tym zakresie dla sędziów. Należność ławnika wypłacana jest na podstawie zarządzenia sędziego do wypłaty, ławnicy nie przedkładają innych dokumentów (np. rachunków, faktur VAT).

Ad 2)

W kwestii przyznawanych należności biegłym sądowym, wnioskodawca wypłaca wynagrodzenie biegłym zgodnie z regulacjami zawartymi w dekrecie z dnia 26 października 1950 r. o należnościach świadków, biegłych i stron w postępowaniu sądowym (Dz. U. Nr 49, poz. 445 z późn. zm.) oraz w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 grudnia 1975 r. w sprawie kosztów przeprowadzania dowodu z opinii biegłych w postępowaniu sądowym (Dz. U. Nr 46, poz. 254 z późn. zm.).

Zgodnie z § 14 ust. 1 powołanego wyżej rozporządzenia należności biegłych ustala się i przyznaje na podstawie przedstawionych rachunków i innych dokumentów sprawdzonych przez głównego księgowego sądu wypłacającego należność lub przez innego pracownika wyznaczonego przez prezesa sądu. Ponadto wynagrodzenie biegłego za wykonaną pracę obejmuje należność za czynności przygotowawcze i badawcze, łącznie z zapoznaniem się z aktami sprawy oraz za opracowanie opinii wraz z uzasadnieniem (§ 5 ww. rozporządzenia). Za udział w czynności sądowej wynagrodzenie biegłego określa się według stawki wynagrodzenia za godzinę pracy, uwzględniając czas koniecznej obecności biegłego w sądzie lub w innym miejscu, w którym czynność się odbywa (§ 6 ust. 1 ww. rozporządzenia).

Jednocześnie zgodnie z § 4 ust. 1 cyt. rozporządzenia wynagrodzenie biegłych z zakresu medycyny za wykonaną pracę określa się według taryfy stanowiącej procent kwoty bazowej dla jednego biegłego (załącznik nr 1 do rozporządzenia) oraz w przypadku biegłych z zakresu geodezji i kartografii wynagrodzenie za wykonaną pracę określa się według taryfy stanowiącej procent kwoty bazowej za jednostkę (załącznik nr 3 do rozporządzenia).

W związku z powyższym wnioskodawca zauważa, iż niektóre wyliczone wynagrodzenia dla biegłych, według tabeli zgodnie ze stawkami, nie przekroczą kwoty 200 zł.

Dodatkowo biegłemu powołanemu poza miejscowość jego zamieszkania służy prawo do diet oraz do zwrotu kosztów przejazdów i noclegów.

Jednocześnie zgodnie z art. 10 pkt 2a ww. dekretu wynagrodzenie biegłego, będącego podatnikiem podatku od towarów i usług, podwyższa się o stawkę podatku od towarów i usług przewidzianą dla tego rodzaju czynności w przepisach o podatku od towarów i usług, obowiązującą w dniu orzekania o tym wynagrodzeniu.

Ad 3)

Zasady wypłaty wynagrodzenia za czynności tłumacza przysięgłego reguluje rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie wynagrodzenia za czynności tłumacza przysięgłego (Dz. U. Nr 15, poz. 131 z późn. zm.), które określa wysokość stawki wynagrodzenia tłumacza przysięgłego za sporządzenie poświadczonego tłumaczenia za stronę lub w przypadku tłumaczenia ustnego za każdą rozpoczętą godzinę obecności tłumacza, przy czym godziny obecności oblicza się od godziny, na którą tłumacz został wezwany, do godziny zwolnienia go od udziału w czynności.

Ponadto wnioskodawca wskazuje, iż zgodnie z § 6a ww. rozporządzenia stawki wynagrodzenia tłumacza przysięgłego, będącego podatnikiem podatku od towarów i usług, zobowiązanego do zapłacenia podatku od towarów i usług, podwyższa się o kwotę tego podatku obliczoną przy zastosowaniu obowiązującej w dniu orzekania o wynagrodzeniu właściwej stawki podatku od towarów i usług.

Ad 4)

Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 30 listopada 2005 r.w sprawie wysokości wynagrodzenia i podlegających zwrotowi wydatków mediatora w postępowaniu cywilnym (Dz. U. Nr 239, poz. 2018) określa wysokość wynagrodzenia mediatora za prowadzenie postępowania mediacyjnego w sprawach cywilnych, wszczętego na podstawie skierowania sądu oraz wymienia wydatki mediatora podlegające zwrotowi przy spełnieniu dodatkowych warunków (m.in. pokrycie kosztów przejazdów, zawiadomień stron, zużytych materiałów biurowych, wynajmu pomieszczenia niezbędnego do przeprowadzenia posiedzenia postępowania mediacyjnego). Wynagrodzenie mediatora zgodnie z § 2 cyt. rozporządzenia w sprawach o prawa majątkowe, wynosi 1% wartości przedmiotu sporu, jednak nie mniej niż 30 zł i nie więcej niż 1.000 zł za całość postępowania mediacyjnego. W sprawach o prawa majątkowe, w których wartości przedmiotu sporu nie da się ustalić, oraz o prawa niemajątkowe wynagrodzenie mediatora za pierwsze posiedzenie mediacyjne, przeprowadzone w wyznaczonym przez sąd czasie mediacji, wynosi 60 zł, a za każde następne posiedzenie 25 zł. Jeżeli sąd upoważnił mediatora do zapoznania się z aktami sprawy, wynagrodzenie za całość postępowania, o którym mowa powyżej, podwyższa się o 10%.

Ponadto wnioskodawca informuję, iż mediatorzy wystawiają rachunki, celem udokumentowania wydatków poniesionych w związku z przeprowadzeniem postępowania mediacyjnego.

Ad 5)

Sąd wskazuje, iż ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o kuratorach sądowych (Dz. U. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.) stanowi, iż kuratorowi zawodowemu przysługuje ryczałt za:

1.

przeprowadzenie wywiadu środowiskowego określonego w art. 214 § 1 Kodeksu postępowania karnego ("W razie potrzeby, a w szczególności gdy niezbędne jest ustalenie danych co do właściwości i warunków osobistych oraz dotychczasowego sposobu życia oskarżonego, sąd, a w postępowaniu przygotowawczym prokurator, zarządza w stosunku do oskarżonego przeprowadzenie wywiadu środowiskowego przez kuratora sądowego lub inny podmiot uprawniony na podstawie odrębnych przepisów, a w szczególnie uzasadnionych wypadkach przez Policję"),

2.

przeprowadzenie wywiadu środowiskowego w sprawach o unieważnienie małżeństwa, ustalenie istnienia lub nieistnienia małżeństwa, rozwód, separację.

Ryczałt, o którym mowa powyżej wynosi 4% kwoty bazowej ustalonej dla kuratorów zawodowych na podstawie przepisów o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej. Kuratorzy zawodowi przedkładają do akt sprawy rachunki dokumentujące dokonanie powyższych czynności.

Ad 6)

Natomiast w odniesieniu do adwokatów kwestie wypłaty kosztów nieopłaconej pomocy prawnej reguluje rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 z późn. zm.).

Zgodnie z ww. rozporządzeniem Sąd zasądzając opłatę za czynności adwokata z tytułu zastępstwa prawnego, bierze pod uwagę niezbędny nakład pracy adwokata, a także charakter sprawy i wkład pracy adwokata w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia.

Podstawę zasądzenia opłaty, o której mowa powyżej, stanowią stawki minimalne określone kwotowo i procentowo w rozdziałach 3-5 ww. rozporządzenia oraz opłata nie może być wyższa niż sześciokrotna stawka minimalna ani przekraczać wartości przedmiotu sprawy.

Ponadto zgodnie z § 2 ust. 3 cyt. rozporządzenia w sprawach, w których strona korzysta z pomocy prawnej udzielonej przez adwokata ustanowionego z urzędu, opłaty za czynności adwokata z tytułu zastępstwa prawnego, Sąd podwyższa o stawkę podatku od towarów i usług przewidzianą dla tego rodzaju czynności w przepisach o podatku od towarów i usług, obowiązującą w dniu orzekania o tych opłatach.

W przypadku adwokatów do jednego zarządzenia mogą być dołączone dwa postanowienia o wypłacie należności z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej w I-ej instancji (postanowienie sądu okręgowego) i II-ej instancji (postanowienie sądu apelacyjnego), gdzie adwokat wystawia dwie faktury VAT lub też są przypadki wystawiania jednej faktury VAT do dwóch postanowień.

Ad 7)

W zakresie lekarzy sądowych wnioskodawca wskazuje, iż warunki oraz tryb nabywania i utraty prawa do wykonywania czynności lekarza sądowego, zasad wykonywania oraz finansowania czynności lekarza sądowego reguluje ustawa z dnia 15 czerwca 2007 r. o lekarzu sądowym (Dz. U. Nr 123, poz. 849 z późn. zm.).

Zgodnie z ww. ustawą prezes sądu okręgowego zawiera umowę zlecenie z lekarzem (po przeprowadzonej procedurze wyboru z listy kandydatów na lekarza sądowego) i powierza mu wykonywanie pracy związanej z czynnościami lekarza sądowego, polegającej na wystawianiu zaświadczeń potwierdzających zdolność albo niezdolność do stawienia się uczestników postępowania z powodu choroby na wezwanie lub zawiadomienie organu uprawnionego. Lekarz sądowy wystawia zaświadczenie po uprzednim osobistym zbadaniu uczestnika postępowania i po zapoznaniu się z dostępną dokumentacją medyczną.

Zgodnie z art. 18 ww. ustawy lekarzowi sądowemu przysługuje wynagrodzenie za każde wydane zaświadczenie. W przypadku konieczności dojazdu do miejsca pobytu uczestnika postępowania lekarzowi sądowemu przysługuje zwrot kosztów dojazdu na zasadach określonych w przepisach dotyczących pracowników zatrudnionych w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju.

§ 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 stycznia 2008 r. w sprawie wynagrodzenia przysługującego lekarzowi sądowemu i trybu finansowania tego wynagrodzenia oraz zwrotu kosztów dojazdu, a także wzoru zestawienia wystawionych zaświadczeń (Dz. U. Nr 14, poz. 85) stanowi, iż za wystawienie zaświadczenia, lekarzowi sądowemu przysługuje wynagrodzenie w wysokości 80 zł. Lekarz sądowy dodatkowo sporządza zestawienie wystawionych zaświadczeń, za każdy miesiąc kalendarzowy.

Ponadto lekarz sądowy zobowiązany jest dołączyć do zestawienia dokumenty potwierdzające koszty dojazdu do miejsca pobytu uczestnika postępowania. Zestawienie wraz z właściwymi dokumentami potwierdzającymi wydanie zaświadczenia oraz dokumentami, o których mowa powyżej są przekazywane przez lekarza sądowego organowi kierującemu gospodarką finansową sądu okręgowego w formie pisemnej, wraz z wystawionym rachunkiem. Wobec powyższego wnioskodawca jest zdania, iż kwota na rachunku może być niższa niż 200 zł lub wyższa, w zależności od ilości wystawianych zaświadczeń.

Ad 8)

Wnioskodawca może zawierać z osobami niebędącymi pracownikami sądu, umowy cywilnoprawne (umowy zlecenie i umowy o dzieło) w zakresie innych czynności świadczonych na zlecenie sądu (np. prowadzenie szkolenia dla pracowników sądu), a wynagrodzenie określone w przedmiotowych umowach sprecyzowane będzie jako umówiona z góry stawka brutto za godzinę zleconych czynności (bez określenia łącznej/ostatecznej kwoty świadczenia).

Wnioskodawca wskazał, iż stosownie do treści art. 13 pkt 5 i 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody:

* otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powołania tychy osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7 powołanej ustawy,

* osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10 i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9 cyt. przepisu.

W świetle powyższego przychody m.in. ławników, biegłych, tłumaczy przysięgłych, mediatorów, kuratorów zawodowych, adwokatów i lekarzy sądowych Sąd kwalifikuje do przychodów, o których mowa w powołanym wyżej art. 13 pkt 5 i 6, w związku z art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Konsekwencją takiej kwalifikacji omawianego przychodu są, spoczywające na Sądzie dokonującym wypłat przedmiotowych kwot, obowiązki płatnika, określone w art. 41 i art. 42 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem Sąd wypłacając wynagrodzenie ławnikom, biegłym, tłumaczom przysięgłym, mediatorom, kuratorom zawodowym, adwokatom oraz lekarzom sądowym, z tytułu dochodów określonych w art. 13 pkt 5, 6 i 8 ustawy ma obowiązek pobrać i odprowadzić do urzędu skarbowego podatek dochodowy zgodnie z art. 41 ww. ustawy. W przypadku podmiotów wystawiających faktury VAT (np. biegły, adwokat, tłumacz przysięgły) podatek dochodowy pobiera się od wartości netto wystawionej faktury VAT (tj. od kwoty z faktury pomniejszonej o należny podatek od towarów i usług), z uwzględnieniem kosztów uzyskania przychodów wynikających z art. 22 ust. 9 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W zakresie umów cywilnoprawnych zawieranych z osobami niebędącymi pracownikami sądu - Sąd Okręgowy pobrałby zaliczkę na podatek dochodowy od podstawy jego obliczenia wg najniższej stawki, o której mowa w art. 27 ust. 1 ww. ustawy pomniejszoną o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości 20% uzyskanego przychodu (art. 22 ust. 9 ww. ustawy) oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2b ww. ustawy.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1.

Czy Sąd prawidłowo stosuje obowiązujące od 1 stycznia 2011 r. zasady opodatkowania zryczałtowanym podatkiem dochodowym dla osób wymienionych w art. 13 pkt 5 i 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj.: ławników, biegłych, tłumaczy przysięgłych, mediatorów, kuratorów zawodowych, adwokatów i lekarzy sądowych, jeżeli kwota należności nie przekracza 200 zł.

2.

Czy w przypadków podmiotów wystawiających dla Sądu za zlecone czynności faktury VAT, w celu ustalenia podstawy opodatkowania (dochodu/przychodu) zryczałtowanym podatkiem dochodowym, o którym mowa w art. 30 ust. 1 pkt 5a ww. ustawy z tytułów określonych w art. 13 pkt 2 i 5-9 ww. ustawy, należy brać pod uwagę wartość netto (kwota z faktury VAT pomniejszona o podatek od towarów i usług), czy wartość brutto (kwota z faktury VAT powiększona o podatek od towarów i usług).

3.

Czy w stosunku do osób niebędących pracownikami sądu, z którymi mogą być zawierane umowy cywilnoprawne (umowy zlecenie i umowy o dzieło) w zakresie innych czynności świadczonych na zlecenie sądu (np. przeprowadzenie szkolenia dla pracowników), a wynagrodzenie określone w przedmiotowych umowach sprecyzowane jest jako umówiona z góry stawka brutto za godzinę zleconych czynności (bez określenia łącznej/ostatecznej kwoty świadczenia) oraz mając na uwadze kwotę, o której mowa w art. 30 ust. 1 pkt 5a ww. ustawy - należy opodatkować ww. tytuł zaliczką na podatek dochodowy czy zryczałtowanym podatkiem dochodowym.

Wnioskodawca wskazał, iż zgodnie z treścią art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zryczałtowany podatek dochodowy ma zastosowanie do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o których mowa w m.in. w art. 13 pkt 2 lub 5-9, jeżeli kwota należności określona w umowie zawartej z osobą niebędącą pracownikiem płatnika nie przekracza kwoty 200 zł. Tym samym ryczałtowe opodatkowanie obejmuje m.in.:

* przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7 (art. 13 pkt 5 ww. ustawy);

* przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy łub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9 cytowanej ustawy (art. 13 pkt 6 ww. ustawy).

Zdaniem Sądu niezależnie od faktu, iż podstawę osiąganych dochodów nie stanowi w przedstawionej sytuacji zawarta z ww. podmiotami formalna umowa lub umowy cywilnoprawne, tylko powołanie bądź zlecenie dokonania konkretnych czynności przez określony organ - sąd, to w przypadku przychodu osób, których przychód jest kwalifikowany do działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 13 pkt 2 lub 5-9 ustawy winien być on opodatkowany zryczałtowanym podatkiem dochodowym przy uwzględnieniu dodatkowych warunków.

Mając na uwadze treść art. 14 ust. 1 ww. ustawy określającego definicję przychodu ze sprzedaży u podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, w opinii wnioskodawcy podstawę opodatkowania, dla której pobiera się zaliczkę na podatek dochodowy jak również zryczałtowany podatek dochodowy - stanowi w przypadku przychodu udokumentowanego fakturą VAT - wartość faktury VAT pomniejszonej o należny podatek VAT (wartość netto).

Reasumując, wnioskodawca stoi na stanowisku, iż przychody osób wymienionych w art. 13 pkt 2 oraz 5-9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (w tym: ławników, biegłych, tłumaczy przysięgłych, mediatorów, kuratorów zawodowych, adwokatów i lekarzy sądowych) winny być opodatkowywane w zróżnicowany sposób.

Natomiast przychody osób niebędących pracownikami sądu, z którymi mogą być zawierane umowy cywilnoprawne (umowy zlecenie i umowy o dzieło) określone jako umówiona z góry stawka brutto za godzinę zleconych czynności (bez określenia łącznej/ostatecznej kwoty świadczenia) winny być opodatkowane zaliczką na podatek dochodowy.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Na podstawie przepisu art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów zwolnionych na podstawie art. 21, 52, 52a i 52c wymienionej ustawy oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Ustawodawca w art. 10 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy identyfikuje jako osobne źródło przychodu działalność wykonywaną osobiście.

Stosownie do treści art. 13 pkt 5 ww. ustawy do przychodów z działalności wykonywanej osobiście należy zakwalifikować przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7.

W myśl zaś art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9.

Zgodnie z art. 13 pkt 8 cyt. ustawy przychodami z działalności wykonywanej osobiście są również przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od:

* osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej,

* właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora - jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością

- z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów, o których mowa w pkt 9;

Przychody ww. świadczeniobiorców, tj.: ławników, biegłych, tłumaczy przysięgłych, mediatorów, kuratorów zawodowych, adwokatów oraz lekarzy sądowych należy zakwalifikować do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o których mowa art. 13 pkt 5 i 6 cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Pomimo, iż wnioskodawca nie zawiera umowy z tymi osobami (za wyjątkiem lekarzy sądowych) to jednak na mocy odrębnych przepisów zleca im wykonanie określonych czynności. Natomiast należności otrzymywane przez inne osoby, niebędące pracownikami Sądu, z którymi Sąd zawiera umowy zlecenia i umowy o dzieło na różnego rodzaju czynności (np. szkolenie pracowników) należy zakwalifikować do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o których mowa w art. 13 pkt 8 cyt. ustawy.

Zakwalifikowanie przychodów do działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 13 pkt 5, 6 i 8 ww. ustawy powoduje, iż na podmiotach dokonujących wypłat z powyższego tytułu, jako na płatnikach, ciąży obowiązek określony w art. 41 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W myśl tego przepisu, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, osobom określonym w art. 3 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b), najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. Zaliczkę od dochodów, o których mowa w ust. 1, obliczoną w sposób określony w tym przepisie zmniejsza się o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w art. 27b, pobranej ze środków podatnika przez płatnika, o którym mowa w ust. 1 (art. 41 ust. 1a ww. ustawy).

Zgodnie z art. 42 ust. 1 cyt. ustawy płatnicy, o których mowa w art. 41, przekazują kwoty pobranych zaliczek na podatek oraz kwoty zryczałtowanego podatku w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki (podatek) - na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby. W terminie do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym płatnicy, o których mowa w art. 41, są obowiązani przesłać do urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby, roczne deklaracje, według ustalonego wzoru (PIT-4R, PIT-8AR). Przepis art. 38 ust. 1b stosuje się odpowiednio (art. 42 ust. 1a cyt. ustawy). Z kolei zgodnie z art. 42 ust. 2 pkt 1 ustawy - w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym płatnicy, o których mowa w ust. 1, są obowiązani przesłać podatnikom, o których mowa w art. 3 ust. 1, oraz urzędom skarbowym, którymi kierują naczelnicy urzędów skarbowych właściwi według miejsca zamieszkania podatnika - imienne informacje o wysokości dochodu, o którym mowa w art. 41 ust. 1, sporządzone według ustalonego wzoru (PIT-11).

Jednakże, w stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2009 r., ustawodawca ukonstytuował w art. 30 ust. 1 pkt 5a ww. ustawy odmienne zasady opodatkowania dla przychodów z działalności wykonywanej osobiście spełniających określone warunki. Zgodnie z tym przepisem od dochodów (przychodów) z tytułu, o którym mowa w art. 13 pkt 2 lub 5-9, jeżeli suma należności określonych w umowie lub w umowach zawartych z osobą niebędącą pracownikiem płatnika z tego samego tytułu nie przekracza miesięcznie od tego samego płatnika kwoty 200 zł, pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 18% przychodu.

Ustawą z dnia 25 listopada 2010 r., o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 226, poz. 1478 z późn. zm.) znowelizowano treść przedstawionego wyżej art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, która ma zastosowanie do przychodów otrzymywanych po 31 grudnia 2010 r. Mianowicie art. 1 ustawy zmieniającej ustanawia, iż od przychodów z tytułu, o którym mowa w art. 13 pkt 2 i 5-9, jeżeli kwota należności określona w umowie zawartej z osobą niebędącą pracownikiem płatnika nie przekracza 200 zł - pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 18% przychodu.

Analizując treść zmienionego art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy wywnioskować, iż opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym podlegają dochody (przychody) w sytuacji, gdy:

* kwota należności jest określona w umowie i nie przekracza 200 zł,

* umowa musi zostać zawarta z osobą niebędącą pracownikiem płatnika.

W myśl art. 30 ust. 3 ww. ustawy zryczałtowany podatek, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, 4-5a i 13, pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania. Dodatkowo przychodów tych nie łączy się z dochodami podlegającymi opodatkowaniu według skali podatkowej, co wynika z treści art. 30 ust. 8 ww. ustawy.

Wnioskodawca w przedstawionym stanie faktycznym stwierdza, iż w świetle obowiązujących przepisów wypłaca należności za czynności wykonywane na zlecenie sądu m.in.: ławnikom, biegłym, tłumaczom przysięgłym, mediatorom, kuratorom zawodowym, adwokatom, lekarzom sądowym oraz osobom niebędącym pracownikami sądu za inne czynności wykonywane na zlecenie sądu zgodnie z zawartymi umowami cywilnoprawnymi (umowa zlecenie i umowa o dzieło).

Wnioskodawca nie zawiera umowy lub umów cywilnoprawnych z ławnikami, biegłymi, tłumaczami przysięgłymi, mediatorami, kuratorami zawodowymi, adwokatami w zakresie wykonywanych usług. Natomiast z lekarzami sądowymi i osobami niebędącymi pracownikami sądu, wykonującymi na zlecenie Sądu inne czynności niż osoby ww. dochodzi do zawarcia umów cywilnoprawnych.

Zgodnie z obowiązującymi w Sądzie Okręgowym procedurami wewnętrznymi ww. osoby zobowiązane są przedłożyć do sprawy dowody dokumentujące dokonanie zleconych czynności, w tym m.in. rachunki lub faktury VAT.

Jak już powyżej wskazano, aby zastosować zasady opodatkowania określone w treści art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych muszą zostać spełnione wszystkie warunki w nim zawarte.

Ad 1)

We wniosku wskazano, iż zgodnie z ustawą z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070 z późn. zm.) ławnik, za czas wykonywania czynności w sądzie, otrzymuje rekompensatę pieniężną, gdzie obecnie za 1 dzień wysokość rekompensaty wynosi 1,9% podstawy ustalenia wynagrodzenia zasadniczego sędziego stanowiącego w danym roku przeciętne wynagrodzenie w drugim kwartale roku poprzedniego, ogłaszane w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 20 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 z późn. zm.). Ponadto uprawnieni ławnicy otrzymują diety oraz zwrot kosztów przejazdu i noclegu. Zatem kwota wynagrodzenia ławnika nie jest znana w momencie zlecenia wykonania określonych czynności, bowiem uzależniona jest ona od ilości dni pełnienia przez niego obowiązków, do których powołał go wnioskodawca. W związku z tym nie zostaną spełnione przesłanki z treści art. 30 ust. 1 pkt 5a cyt. ustawy, z uwagi, iż należność przysługująca za wykonanie zleconej czynności nie została określona, gdyż nie można traktować każdego dnia pracy w sądzie jako odrębnej umowy - odrębnego zlecenia. W takiej sytuacji właściwym będzie pobranie przez płatnika zaliczki na podatek zgodnie z art. 41 cyt. ustawy o podatku dochodowym, nawet w sytuacji jeżeli jednorazowa należność wypłacona ławnikowi nie będzie przekraczała kwoty 200 zł.

Ad 2)

W przypadku czynności wykonywanych przez biegłych sądowych zastosowanie ma rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 grudnia 1975 r. w sprawie kosztów przeprowadzania dowodu z opinii biegłych w postępowaniu sądowym (Dz. U. Nr 46, poz. 254 z późn. zm.) oraz dekret z dnia 26 października 1950 r. o należnościach świadków, biegłych i stron w postępowaniu sądowym (Dz. U. Nr 49, poz. 445 z późn. zm.). Za udział w czynnościach sądowych wynagrodzenie biegłego określa się według stawki wynagrodzenia za godzinę pracy, uwzględniając czas koniecznej obecności biegłego w sądzie lub w innym miejscu, w którym czynność się odbywa lub też według stawki określonej za jednostkę (§ 4 ust. 1 i § 6 ust. 1 rozporządzenia). Zatem w sytuacji powołania biegłego do czynności, za które kwota należnego mu wynagrodzenia nie jest określona, ze względu na szereg czynników, które będą miały wpływ na ostateczną kwotę wypłaty i de facto uzależniona jest od czasu potrzebnego na wykonanie określonych czynności (stawka x godzina lub stawka za jednostkę), prawidłowym będzie pobranie zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych zgodnie z art. 41 cyt. ustawy o podatku dochodowym, nawet wtedy, gdy kwota należności nie przekroczy 200 zł.

Ad 3)

Uregulowania dotyczące należności przysługujących powoływanym przez wnioskodawcę tłumaczom przysięgłym zawiera rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie wynagrodzenia za czynności tłumacza przysięgłego (Dz. U. Nr 15, poz. 131 z późn. zm.), które określa wysokość stawki wynagrodzenia tłumacza przysięgłego za sporządzenie poświadczonego tłumaczenia za stronę lub w przypadku tłumaczenia ustnego za każdą rozpoczętą godzinę obecności tłumacza, przy czym godziny obecności oblicza się od godziny, na którą tłumacz został wezwany, do godziny zwolnienia go od udziału w czynności. W opisanej sytuacji nie ma podstaw do zastosowania zryczałtowanego podatku dochodowego, o którym mowa w art. 30 ust. 1 pkt 5a cyt. ustawy, z tego względu, iż na moment powołania tłumacza nie można określić w jakiej wysokości wynagrodzenie będzie mu należne. Kwota należności jest bowiem uzależniona od stawki wynagrodzenia tłumacza przysięgłego za sporządzenie poświadczonego tłumaczenia za stronę lub w przypadku tłumaczenia ustnego za każdą rozpoczętą godzinę obecności tłumacza. Zatem w odniesieniu do świadczeń wypłacanych tłumaczom prawidłowe będzie pobranie zaliczki na podatek dochodowy zgodnie z art. 41 cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nawet w sytuacji gdy kwota wynagrodzenia nie przekroczy 200 zł.

Ad 4)

Wysokość wynagrodzenia mediatora za prowadzenie postępowania mediacyjnego w sprawach cywilnych, wszczętego na podstawie skierowania sądu, i wydatki mediatora podlegające zwrotowi zostały uregulowane w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 30 listopada 2005 r. (Dz. U. Nr 239, poz. 2018) w sprawie wysokości wynagrodzenia i podlegających zwrotowi wydatków mediatora w postępowaniu cywilnym. W sprawach o prawa majątkowe wynagrodzenie mediatora wynosi 1% wartości przedmiotu sporu, jednak nie mniej niż 30 zł i nie więcej niż 1.000 zł za całość postępowania mediacyjnego (§ 2 ust. 1 ww. rozporządzenia). W sprawach o prawa majątkowe, w których wartości przedmiotu sporu nie da się ustalić, oraz o prawa niemajątkowe wynagrodzenie mediatora za pierwsze posiedzenie mediacyjne, przeprowadzone w wyznaczonym przez sąd czasie mediacji, wynosi 60 zł, a za każde następne posiedzenie - 25 zł (§ 2 ust. 2 ww. rozporządzenia). Jeżeli sąd upoważnił mediatora do zapoznania się z aktami sprawy, wynagrodzenie za całość postępowania, o którym mowa w ust. 1 i 2, podwyższa się o 10% (§ 2 ust. 3 ww. rozporządzenia). Zatem gdy wnioskodawca na dzień powołania jest w stanie określić kwotę wynagrodzenia, która będzie przysługiwała mediatorowi, i jeżeli kwota ta nie przekracza 200 zł to, w tym przypadku, będą miały zastosowania przepisy art. 30 ust. 1 pkt 5a cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co skutkuje pobraniem zryczałtowanego podatku dochodowego. Gdy jednak ustalona kwota wynagrodzenia będzie przewyższała 200 zł lub nie będzie można jej ustalić w dniu powołania to przy wypłacie należności wystąpi obowiązek pobrania zaliczki na podatek dochodowy zgodnie z art. 41 ust. 1 cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ad 5)

Odnosząc się natomiast do kuratorów zawodowych, to zgodnie z ustawą z dnia 27 lipca 2001 r. o kuratorach sądowych (Dz. U. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.) kuratorowi zawodowemu przysługuje ryczałt za wykonanie zleconych czynności w wysokości 4% kwoty bazowej ustalonej dla kuratorów zawodowych na podstawie przepisów o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej. Za wykonanie zlecenia znana jest zatem kwota, która będzie przysługiwać kuratorowi. Z tego względu, jeżeli z góry wiadomo, że należność nie będzie przekraczała 200 zł, płatnik będzie zobowiązany przy wypłacie pobrać zryczałtowany podatek na zasadach, o których mowa w art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem rację ma wnioskodawca, iż przy spełnieniu warunków określonych w treści art. 30 ust. 1 pkt 5a powyższej ustawy, tzn. w sytuacji, gdy kwota należności nie przekroczy 200 zł, będzie możliwym zastosowanie opodatkowania należności podatkiem zryczałtowanym.

Ad 6)

Natomiast w przypadku adwokatów, kwestie wypłaty kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata reguluje rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 z późn. zm.). Zasądzając opłatę za czynności adwokata z tytułu zastępstwa prawnego, sąd bierze pod uwagę niezbędny nakład pracy adwokata, a także charakter sprawy i wkład pracy adwokata w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia (§ 2 ust. 1 ww. rozporządzenia). Podstawę zasądzenia opłaty, o której mowa powyżej, stanowią stawki minimalne określone kwotowo i procentowo w rozdziałach 3-5 ww. rozporządzenia oraz opłata nie może być wyższa niż sześciokrotna stawka minimalna ani przekraczać wartości przedmiotu sprawy (§ 2 ust. 2 ww. rozporządzenia). W związku z powyższym gdy wnioskodawca na dzień powołania jest w stanie określić kwotę wynagrodzenia, która będzie przysługiwała adwokatowi z tytułu zastępstwa prawnego w danej sprawie (tj. łącznie w I i II instancji) i jeżeli kwota ta nie przekracza 200 zł to, w tym przypadku, będą miały zastosowania przepisy art. 30 ust. 1 pkt 5a cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co skutkuje pobraniem zryczałtowanego podatku dochodowego. Gdy jednak ustalona kwota wynagrodzenia będzie przewyższała 200 zł lub nie będzie można jej ustalić w dniu powołania to przy wypłacie należności wystąpi obowiązek pobrania zaliczki na podatek dochodowy zgodnie z art. 41 ust. 1 cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym należy zgodzić się z wnioskodawcą, iż sposób opodatkowania należności adwokatów może być zróżnicowany i opodatkowanie podatkiem zryczałtowanym będzie uzależnione od spełnienia warunków wymienionych w art. 30 ust. 1 pkt 5a cyt. ustawy, tj. w sytuacji, gdy kwota należności nie przekroczy 200 zł.

Ad 7)

Kwestie związane z wynagradzaniem lekarzy sądowych reguluje ustawa z dnia 15 czerwca 2007 r. o lekarzu sądowym (Dz. U. Nr 123, poz. 849 z późn. zm.), określająca warunki oraz tryb nabywania i utraty prawa do wykonywania czynności lekarza sądowego, zasad wykonywania oraz finansowania czynności lekarza sądowego. Wnioskodawca zgodnie z ww. ustawą zawiera umowę z lekarzem i powierza mu wykonywanie pracy związanej z czynnościami lekarza sądowego. Zadaniem lekarza jest wystawianie zaświadczeń stwierdzających zdolność lub niezdolność do stawienia się uczestników postępowania z powodu choroby na wezwanie lub zawiadomienie organu uprawnionego. Zgodnie z art. 18 ww. ustawy lekarzowi przysługuje wynagrodzenie za każde wydane zaświadczenie. Lekarz sądowy otrzymuje również zwrot kosztów dojazdu do miejsca pobytu uczestnika postępowania. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 stycznia 2008 r. w sprawie wynagrodzenia przysługującego lekarzowi sądowemu i trybu finansowania tego wynagrodzenia oraz zwrotu kosztów dojazdu, a także wzoru zestawienia wystawionych zaświadczeń (Dz. U. Nr 14, poz. 85) stanowi, iż za wystawienie zaświadczenia, lekarzowi sądowemu przysługuje wynagrodzenie w wysokości 80 zł. Jak wskazuje wnioskodawca, zgodnie z przepisami, lekarz sądowy po zakończeniu miesiąca jest zobowiązany do przedłożenia rachunku, którego wartość może być niższa niż 200 zł lub wyższa, w zależności od ilości wystawianych zaświadczeń. Zatem wynagrodzenie lekarza sądowego uzależnione jest ilości wystawionych zaświadczeń i kwoty należnej za jedno zaświadczenie i jest wypłacane na podstawie rachunku wystawionego przez lekarza. Nie można zatem stwierdzić, iż z tytułu zawartej umowy wynika, że wartość wynagrodzenia jest niższa niż 200 zł. Oznacza to, że nie są spełnione warunki do zastosowania zryczałtowanego opodatkowania zgodnie z przepisem art. 30 ust. 1 pkt 5a cyt. ustawy o podatku dochodowym, w związku z powyższym, obowiązkiem płatnika przy wypłacie należności będzie pobranie zaliczki na podatek w myśl art. 41 ust. 1 cyt. ustawy, niezależnie od tego czy kwota świadczenia będzie niższa czy wyższa od 200 zł.

Zatem, w świetle przytoczonych przepisów, pomimo faktu, iż wnioskodawca nie zawierał z ławnikami, biegłymi, mediatorami, tłumaczami, kuratorami i adwokatami żadnych umów cywilnoprawnych, to jednak zlecał im - powoływał ich do wykonania określonych czynności lub wzięcia udziału w posiedzeniu Sądu. Niemniej jednak, w sytuacji gdy z tego zlecenia, jak również z treści zawartych umów (kwestia dotyczy lekarzy sądowych) nie wynika określona należność, to oznaczać będzie, że nie został spełniony jeden z warunków do zastosowania ryczałtu i w takich przypadkach brak będzie podstaw do zastosowania ryczałtu.

W związku z powyższym jeżeli od wspomnianych wypłat wynagrodzeń został już w danym roku pobrany zryczałtowany podatek, a z przyczyn powyżej przytoczonych brak było podstaw do jego zastosowania, to przy dokonywaniu kolejnych wypłat należy pobrać zaliczkę na podatek i jednocześnie dokonać korekty wyliczenia podatku wcześniej pobranego. Czyli przy kolejnej wypłacie należy obliczyć zaliczkę od sumy dokonanych już wypłat, a następnie pobrać ją w wysokości różnicy między kwotą należną a pobranym podatkiem w formie ryczałtu. Kwotę pobranego podatku należy wykazać w informacji PIT-11.

Zaznaczyć również należy, iż obliczenia zaliczki (podatku) w przypadku przychodów określonych w art. 13 pkt 5, 6 i pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy dokonywać od kwoty netto wynikającej z wystawianych przez ww. osoby faktur VAT. Zgodnie bowiem z treścią art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Kwota podatku od towarów i usług nie jest kwotą faktycznie otrzymaną czy podstawioną do dyspozycji podatnika, nie stanowi więc przychodu podatkowego w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych; nie jest bowiem kwotą, którą podatnik zatrzymuje dla siebie. W przypadku bowiem, gdy dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, to część przyznanej kwoty - przypadająca na podatek VAT - w efekcie podlega przekazaniu do organu podatkowego.

Biorąc powyższe pod uwagę stanowisko wnioskodawcy dotyczące opodatkowania wynagrodzenia ławników, biegłych, tłumaczy przysięgłych, mediatorów, lekarzy sądowych należało uznać za nieprawidłowe, natomiast stanowisko odnoszące się do opodatkowania kuratorów zawodowych i adwokatów należało uznać za prawidłowe.

Ad 8)

W odniesieniu natomiast do wynagrodzeń wypłacanych zleceniobiorcom, niebędącym pracownikami Sądu, w zakresie czynności świadczonych na zlecenie sądu (np. prowadzenie szkolenia dla pracowników sądu), którym wynagrodzenia są ustalane w stawce godzinowej (bez określenia łącznej/ostatecznej kwoty świadczenia), wskazuje się, iż cytowany przepis art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odwołuje się do dochodów (przychodów) z tytułu określonych w art. 13 pkt 2 lub 5-9, a zatem obejmuje również dochody, o których mowa w pkt 8 art. 13 ww. ustawy. Z tego punktu widzenia przepis dotyczący opodatkowania ryczałtem miałby zastosowanie. Niemniej jednak skoro z umowy zlecenia/o dzieło nie wynika wprost określona kwota należności z tytułu wykonania zlecenia, tylko zawiera ona sposób wyliczenia tej należności, to w takiej sytuacji nie jest spełniony warunek do zastosowania ryczałtu. Aby bowiem postanowienia art. 30 ust. 1 pkt 5a cyt. ustawy mogły mieć zastosowanie, to z treści umowy zlecenia (o dzieło), na podstawie której wypłacane jest wynagrodzenie winna wynikać kwota należności.

Reasumując, w przypadku umów zleceń (o dzieło) zawartych przez wnioskodawcę, w których wprost nie określono kwoty wynagrodzenia wynikającej z jednej umowy, należy zastosować ogólne zasady poboru zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych - zgodnie z art. 41 ust. 1 ww. ustawy.

W związku z powyższym stanowisko wnioskodawcy w części dotyczącej opodatkowania wynagrodzenia osób niebędących pracownikami Sądu za inne czynności wykonywane na zlecenie Sądu zgodnie z zawartymi umowami cywilnoprawnymi należało uznać za prawidłowe.

Należy zgodzić się również ze stanowiskiem wnioskodawcy, iż w przypadku podmiotów wystawiających dla Sądu za zlecone czynności faktury VAT, podstawę opodatkowania, od której pobiera się zaliczkę na podatek dochodowy jak również zryczałtowany podatek dochodowy - stanowi w przypadku przychodu udokumentowanego fakturą VAT - wartość faktury VAT pomniejszonej o należny podatek VAT (wartość netto). W związku z powyższym stanowisko wnioskodawcy w części dotyczącej poboru podatku (zaliczki) od kwoty netto wynikającej z faktury jest prawidłowe. Nadmienić jednakże należy, iż powołany przez wnioskodawcę art. 14 pkt 1 (winno być: art. 14 ust. 1) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie znajdzie zastosowania w przedmiotowej sprawie, gdyż odnosi się on do przychodów z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, zgodnie z którym źródłem przychodów jest pozarolnicza działalność gospodarcza a nie działalność wykonywana osobiście.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl