IBPBII/1/415-532/11/AŻ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 16 maja 2011 r. (data wpływu do tut. Biura - 20 maja 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty odszkodowania - jest nieprawidłowe.

W dniu 20 maja 2011 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty odszkodowania.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

W dniu 30 stycznia 2009 r. wnioskodawca złożył reklamację w związku z awarią, do której doszło w zajmowanym przez niego mieszkaniu, a na skutek której zalaniu uległy sufity i ściany w mieszkaniu sąsiada, a także zaszła konieczność m.in. wymiany i renowacji podłóg w mieszkaniu wnioskodawcy. Przyczyną awarii było dwukrotne pęknięcie złączek PVC zakupionych w C. W związku ze złożoną reklamacją wnioskodawca oczekiwał zwrotu kosztów niezbędnych prac remontowych przez G. sp. z o.o. będącą dostawcą wadliwych złączek. W wyniku złożonej reklamacji przedstawiciel ww. spółki dokonał stosownych obmiarów, sporządził dokumentację fotograficzną oraz protokół opisujący stan faktyczny w obu mieszkaniach po awarii. Z uwagi na fakt, iż mieszkanie wnioskodawcy jak i sąsiada nie były ubezpieczone koszty remontu obu pokrył w całości wnioskodawca. W późniejszym czasie, w ramach dwustronnie prowadzonej korespondencji wnioskodawca dostarczył G. sp. z o.o. profesjonalny kosztorys prac remontowych w obu mieszkaniach, sporządzony w oparciu o obowiązujące w budownictwie "Katalogi nakładów rzeczowych". Ostateczna kwota kosztorysowa wyniosła 5.554,88 zł W rezultacie G. sp. z o.o. przesłała wnioskodawcy propozycję ugody, aby wypłacić na jego rzecz kwotę 5.554,88 zł tytułem zadośćuczynienia, oczekując jednocześnie przesłania danych niezbędnych do przekazania informacji o wypłaconym odszkodowaniu na druku PIT-8C do urzędu skarbowego. Wnioskodawca został również poinformowany, że kwota odszkodowania podlega opodatkowaniu. Wnioskodawca nie podpisał jeszcze propozycji ugody.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w opisanej sytuacji kwota kosztorysowa jest rzeczywistym przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem wnioskodawcy podana przez niego kwota nie jest przychodem lecz kosztem. Wypłata odszkodowania w tej wysokości przez G. sp. z o.o. stanowi w rzeczywistości jakby "przerzucenie" tegoż kosztu na podmiot będący powodem jego powstania (awarii) i z całą pewnością - w ocenie wnioskodawcy - nie jest dla niego jakimkolwiek przysporzeniem finansowym. Wnioskodawca podkreślił, iż kwota odszkodowania tj. 5.554,88 zł nie jest wielkością szacunkową wynikającą z jakichkolwiek porównań, negocjacji lecz wyliczoną wyłącznie w oparciu o dokonane pomiary oraz "kosztorysowe normy nakładów rzeczowych" będące normami wynikającymi bezpośrednio z ustawy - Prawo budowlane oraz innych aktów prawnych jej towarzyszących będących przepisami wykonawczymi. Stąd też - w ocenie wnioskodawcy - wydaje się możliwe zwolnienie przedmiotowej kwoty od opodatkowania.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania "w szczególności" wskazuje, iż definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Z treści wniosku wynika, iż w 2009 r. wnioskodawca złożył reklamację w związku z awarią, do której doszło w zajmowanym przez niego mieszkaniu, a na skutek której zalaniu uległy sufity i ściany w mieszkaniu sąsiada, a także zaszła konieczność m.in. wymiany i renowacji podłóg w mieszkaniu wnioskodawcy. Przyczyną awarii było dwukrotne pęknięcie złączek PVC zakupionych w C. W związku ze złożoną reklamacją wnioskodawca oczekiwał zwrotu kosztów niezbędnych prac remontowych przez G. sp. z o.o. będącą dostawcą wadliwych złączek. Wnioskodawca dostarczył G. sp. z o.o. profesjonalny kosztorys prac remontowych w obu mieszkaniach. W rezultacie G. sp. z o.o. przesłała wnioskodawcy propozycję ugody, aby wypłacić na jego rzecz kwotę 5.554,88 zł tytułem zadośćuczynienia (odszkodowania).

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji odszkodowania, należy jej więc szukać w innych przepisach, w tym m.in. w przepisach prawa cywilnego. W cywilnoprawnym ujęciu odszkodowanie jest świadczeniem mającym na celu naprawę wyrządzonej szkody lub jej kompensatę. Odszkodowanie może mieć formę restytucji (przywrócenie stanu poprzedniego) lub zapłaty określonej kwoty, która skompensuje poszkodowanemu poniesione straty.

Szkodą jest ubytek w majątku poszkodowanego spowodowany bezprawnym działaniem lub zaniechaniem sprawcy, a także niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem przez dłużnika zobowiązania.

Zasady naprawienia szkody określone zostały w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), m.in. w art. 471, który stanowi, iż dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

Z literalnego brzmienia powołanych wyżej przepisów jednoznacznie wynika, że nie wszystkie odszkodowania otrzymywane przez osoby fizyczne są wolne od podatku dochodowego. Zakres zwolnienia wynikający z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy obejmuje tylko odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w lit. a)-g) tego przepisu.

Analiza cytowanego powyżej przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje jednoznacznie, że ustawodawca konsekwentnie wyłączył z katalogu zwolnień odszkodowania, które zostały otrzymane na podstawie zawartej pomiędzy stronami umowy lub ugody pozasądowej, nawet w sytuacji gdy ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Z opisu zdarzenia przedstawionego we wniosku wynika, iż wnioskodawca otrzymał propozycję zawarcia ugody pozasądowej, na mocy której wypłacona mu zostanie określona kwota odszkodowania. Powyższa okoliczność stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ww. ustawy wyklucza zwolnienie z opodatkowania otrzymanej kwoty.

W związku z powyższym, ze względu na brak możliwości objęcia opisanego we wniosku odszkodowania którymkolwiek ze zwolnień przedmiotowych należy stwierdzić, że stanowi ono przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zatem kwota odszkodowania, którą otrzyma wnioskodawca stanowi przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Przychód ten należy potraktować jako przychód z tzw. "innych źródeł", o którym mowa w art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż kwota odszkodowania nie stanowi dla niego przysporzenia majątkowego - lecz stanowi jedynie wyrównanie poniesionych kosztów.

Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, iż każde odszkodowanie ma za zadanie wyrównanie szkody w majątku, utraconych korzyści lub szkody poczynionej na osobie (zadośćuczynienie). Nie daje to jednak żadnych podstaw do twierdzenia, że skoro odszkodowanie wyrównuje szkodę, to nie stanowi przychodu. Stanowi zawsze przychód, gdyż otrzymujący je powiększa w ten sposób swój majątek. Odszkodowanie w żadnym wypadku nie ma charakteru restytucyjnego, bowiem niczego nie przywraca a jedynie wynagradza stratę lub krzywdę. Warunkiem otrzymania każdego odszkodowania jest zdarzenie, w wyniku którego dana osoba doznała określonego uszczerbku. Nikt nie otrzyma odszkodowania, jeśli wcześniej nie zaszła przesłanka powodująca możliwość ubiegania się o nie.

W myśl art. 9 ust. 2 ww. ustawy dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów. Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Zatem kosztem uzyskania przychodów nie są wszystkie wydatki, ale tylko takie, których poniesienie pozostaje w związku przyczynowo-skutkowym z uzyskaniem przychodu z danego źródła, bądź też zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów, pod warunkiem, że nie są wymienione w art. 23. Jednakże ciężar wskazania owego związku spoczywa na podatniku, który wywodzi z tego określone skutki prawne.

W związku z powyższym stwierdzić należy, iż wydatki związane z remontem oraz z usunięciem skutków awarii nie będą stanowiły kosztu uzyskania przychodu w rozumieniu cytowanego art. 22 ust. 1 ustawy. Poniesione one bowiem zostały w celu usunięcia skutków awarii w mieszkaniach a nie w celu uzyskania ww. odszkodowania.

W konsekwencji, kwota odszkodowania, którą wnioskodawca otrzyma na mocy ugody ze spółką powinna być wykazana w informacji PIT-8C sporządzonej za rok, w którym dokonana zostanie jej wypłata.

W myśl art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów (PIT-8C) i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Kwotę przychodów wskazaną w informacji PIT-8C należy wykazać w zeznaniu rocznym składanym w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, zgodnie z art. 45 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego stanowisko wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.