IBPBII/1/415-51/09/BD

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 15 stycznia 2009 r. (data wpływu do tut. Biura - 19 stycznia 2009 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia podatku dochodowego w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci - jest nieprawidłowe.

W dniu 19 stycznia 2009 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia podatku dochodowego w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W 2002 r. wnioskodawca rozwiódł się z żoną, z którą ma syna ur. 30 września 1989 r. Zgodnie z wyrokiem sądu zarówno żona jak i wnioskodawca mają prawo do decydowania o wychowaniu dziecka. Ze względu na dobro dziecka (stres związany ze zmianą środowiska) wnioskodawca wspólnie z żoną zdecydował, że syn będzie kontynuował naukę w szkole podstawowej do jej ukończenia, w dotychczasowym miejscu zamieszkania, a następnie podejmie naukę w szkole średniej w miejscowości, w której w tym czasie wnioskodawca był zatrudniony (już w tym czasie był jedynym żywicielem syna). Przez rok syn uczył się mieszkając z wnioskodawcą. Próba zmiany środowiska nie powiodła się (syn źle czuł się w nowej szkole) i po roku syn wrócił do poprzedniego miejsca zamieszkania, gdzie kontynuował naukę w liceum.

Od października 2008 r. syn studiuje zaocznie na Uniwersytecie, w związku z czym oprócz dotychczasowych wydatków związanych z utrzymaniem wnioskodawca opłaca czesne za naukę syna. Wnioskodawca nadmienia, że od czasu rozwodu jest jedynym żywicielem syna - jego była żona nie osiąga dochodów - co może potwierdzić jej pisemnym oświadczeniem. Od chwili podjęcia przez syna nauki w szkole średniej wszystkie możliwe weekendy i wakacje spędzają wspólnie.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w wyżej opisanym przypadku wnioskodawca może dokonać rozliczenia za rok 2008 wspólnie z synem, pomimo tego, że nie mają wspólnego adresu zameldowania i zamieszkania.

Zdaniem wnioskodawcy w ww. przypadku nie powinno mieć znaczenia formalne miejsce zameldowania dziecka, tylko fakt na czyim jest utrzymaniu. Była żona wnioskodawcy nie będzie wspólnie rozliczać się z synem, ponieważ to wnioskodawca jest jedynym jego żywicielem. Zdaniem wnioskodawcy, powinien mieć możliwość skorzystania ze wspólnego rozliczania się z synem.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Z dniem 1 stycznia 2009 r. weszły w życie nowe uregulowania dotyczące zasad opodatkowania dochodów w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci, wprowadzone art. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2008 r. Nr 209, poz. 1316).

Stosownie do treści art. 14 ust. 1 cyt. wyżej ustawy powyższe zmiany mają zastosowanie do uzyskanych dochodów od dnia 1 stycznia 2008 r.

Zgodnie z nowym brzmieniem art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), wprowadzonym ww. ustawą, od osób, o których mowa w art. 3 ust. 1, samotnie wychowujących w roku podatkowym dzieci:

W myśl art. 6 ust. 5 ww. ustawy za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się jednego z rodziców albo opiekuna prawnego, jeżeli osoba ta jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów. Za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się również osobę pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków: posiadania statusu osoby samotnie wychowującej dziecko, wychowywania w roku podatkowym dzieci (dziecka), nie uzyskiwania przez dzieci (dziecko) dochodów (z wyjątkiem przewidzianych ustawą), wyrażenia wniosku o rozliczenie na preferencyjnych warunkach w rocznym zeznaniu podatkowym.

Zgodnie z art. 6 ust. 8 powołanej ustawy sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Ponadto art. 6 ust. 10 ww. ustawy określa, że sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania do podatników, którzy wniosek, wyrażony w zeznaniu podatkowym, określony w ust. 2 i 4, złożą po terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1. Cytowane przepisy wprowadzają wyjątek od zasady dokonywania indywidualnego rozliczenia zobowiązania podatkowego podatników poprzez ustalenie preferencyjnego sposobu rozliczenia. W konsekwencji, aby móc rozliczyć się jako osoba samotnie wychowująca dziecko należy spełniać wszystkie warunki określone w stosownych przepisach.

Z istoty pojęcia "osoby samotnie wychowującej dziecko" wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama zajmuje się wychowywaniem dziecka.

Przepis art. 6 ust. 5 ustawy wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci, jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców. Jednocześnie o samotnym wychowywaniu dziecka nie musi przesądzać orzeczenie sądowe o sprawowaniu władzy rodzicielskiej przez jedno z rodziców. W sytuacji, gdy żaden z rodziców nie jest pozbawiony władzy rodzicielskiej, ani nie jest ona ograniczona, a oboje są stanu wolnego, zarówno jeden jak i drugi może samotnie wychowywać dziecko. Przy czym prawo do omawianej preferencji będzie przysługiwało jedynie temu z rodziców (opiekunów prawnych), który faktycznie w roku podatkowym samotnie wychowywał dziecko, czyli sprawował nad nim stałą opiekę, zamieszkując z nim.

Ponadto przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dzieci. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że wnioskodawca jest osobą rozwiedzioną. Zgodnie z wyrokiem sądu zarówno żona jak i wnioskodawca mają prawo do decydowania o wychowaniu dziecka. Wnioskodawca nadmienia, że od czasu rozwodu jest jedynym żywicielem syna gdyż jego była żona nie osiąga dochodów. Od chwili podjęcia przez syna nauki w szkole średniej wszystkie możliwe weekendy i wakacje spędzają wspólnie. Dodatkowo wnioskodawca nadmienia, iż razem z synem nie mają wspólnego adresu zameldowania i zamieszkania.

Niezbędną przesłanką w przedmiotowej sprawie jest, aby osoba faktycznie wychowywała dziecko. Przez wychowywanie należy, zgodnie z ogólnie przyjętą definicją, rozumieć zapewnianie stałej opieki prowadzącej do uzyskania pełnego rozwoju fizycznego i psychicznego. Przesądza to o tym, że dziecko powinno pozostawać we wspólnym gospodarstwie domowym z osobą samotną.

Przy ocenie prawa do preferencyjnego sposobu opodatkowania należy mieć więc na względzie przede wszystkim okoliczności faktyczne, bowiem prawo do wspólnego opodatkowania przysługuje osobie wychowującej dziecko. Decydujące znaczenie ma więc fakt z kim dziecko zamieszkuje. Samo łożenie środków finansowych na utrzymanie dziecka i czasowe kontakty z nim nie przesądzają o prawie do preferencyjnego opodatkowania. Zapewnienie materialnych środków do życia nie jest bowiem wychowywaniem, do którego odwołuje się zapis art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując, mając na uwadze powyższe oraz przedstawione przepisy prawa podatkowego uznać należy, iż Wnioskodawcy nie przysługuje prawo do preferencyjnego rozliczenia tj. w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dzieci, gdyż wnioskodawca jedynie łoży na utrzymanie syna ale nie wychowuje go w rozumieniu ogólnie przyjętej definicji wychowywania.

Powyższe oznacza, że w przedmiotowej sprawie stanowisko wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.