IBPBII/1/415-474/10/MCZ

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 26 lipca 2010 r. Izba Skarbowa w Katowicach IBPBII/1/415-474/10/MCZ

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 21 kwietnia 2010 r. (data wpływu do tut. Biura - 27 kwietnia 2010 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania odszkodowania otrzymanego wraz z odsetkami na podstawie ugody pozasądowej z tytułu mylnie naliczonej przez zakład pracy podstawy emerytury - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 kwietnia 2010 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania odszkodowania otrzymanego wraz z odsetkami na podstawie ugody pozasądowej z tytułu mylnie naliczonej przez zakład pracy podstawy emerytury.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca od 2003 r. jest na emeryturze. Jeden z zakładów pracy wystawił wnioskodawcy błędne zaświadczenie do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) dotyczące wysokości jego zarobków i przepracowanych lat, skutkiem czego błędnie była obliczana i wypłacana emerytura (w wysokości niższej niż należna). Po otrzymaniu prawidłowego zaświadczenia o wysokości zarobków i okresu zatrudnienia oraz skorygowaniu wysokości świadczenia emerytalnego przez ZUS, wnioskodawca zwrócił się do zakładu pracy o wypłatę odszkodowania wraz z odsetkami za lata mylnie naliczanej i wypłacanej emerytury.

W związku z tym została zawarta ugoda, w której uznano roszczenie wnioskodawcy i wypłacono mu należność z tytułu szkody za okres mylnie obliczonej i wypłacanej emerytury w łącznej kwocie 32.694,00 zł.

Na kwotę szkody składają się:

Należność główna-----25 065,25 zł

Odsetki----------- 7 628,75 zł

tj. razem----------32 694,00 zł

Wnioskodawca otrzymał PIT-8C, w którym zostało wykazane jako przychód wypłacone odszkodowanie wraz z odsetkami w kwocie 32.694,00 zł. Powyższą kwotę wnioskodawca wykazał i rozliczył w zeznaniu podatkowym za 2009 rok PIT-36. Jednak ma wątpliwości czy należność za ww. szkodę podlega opodatkowaniu. Wnioskodawca wskazał, że do wniosku dołącza pozasądową ugodę.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy należność główna i odsetki wypłacone za wymienioną szkodę podlegają opodatkowaniu podatkiem od osób fizycznych.

Wnioskodawca uważa, że wypłacone odszkodowanie za powstałą szkodę nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a w szczególności nie podlega opodatkowaniu kwota odsetek.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady wyrażonej w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Natomiast z treści art. 9 ust. 1a tej ustawy wynika, że jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 3, art. 29-30c, art. 30e oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 9 tej ustawy stanowi, iż źródłami przychodów są inne źródła.

Stosownie do przepisu art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Jak dowodzi użycie sformułowania "w szczególności", definicja innych źródeł przychodów ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie. Z przychodem z innych źródeł mamy zatem do czynienia w każdym przypadku, kiedy podatnik osiąga korzyść majątkową.

W świetle zapisu art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Natomiast na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

a.

określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,

b.

odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn nie dotyczących pracowników,

c.

odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,

d.

odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,

e.

odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,

f.

odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane na zasadach, o których mowa w art. 27 ust. 1 lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,

g.

odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Z literalnego brzmienia powyższego przepisu jednoznacznie wynika, że nie wszystkie odszkodowania otrzymane przez osoby fizyczne wolne są od podatku dochodowego. Ze zwolnienia przedmiotowego korzystają bowiem jedynie te odszkodowania i zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów rangi ustawy lub aktów wykonawczych wydanych na ich podstawie, z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia wolą ustawodawcy. Wyłączone ze zwolnienia są m.in. odszkodowania wynikające z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Przy interpretacji przepisów dotyczących zwolnień podatkowych stosuje się wykładnię literalną, która ma pierwszeństwo przed wykładnią celowościową, co oznacza, że katalog zwolnień przedmiotowych zawarty w art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest katalogiem zamkniętym i nie można interpretować go rozszerzająco.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że wnioskodawcy będącemu od 2003 r. na emeryturze, jeden z byłych zakładów pracy wystawił błędne zaświadczenie dotyczące wysokości jego zarobków i przepracowanych lat, skutkiem czego błędnie była obliczana i wypłacana jego emerytura. Po otrzymaniu prawidłowego zaświadczenia o wysokości zarobków i okresu zatrudnienia oraz skorygowaniu wysokości świadczenia emerytalnego przez ZUS, wnioskodawca zwrócił się do zakładu pracy o wypłatę odszkodowania wraz z odsetkami za lata mylnie naliczanej i wypłacanej emerytury. W związku z tym została zawarta ugoda pozasądowa, zgodnie z którą uznane zostało roszczenie wnioskodawcy i wypłacono mu należność z tytułu szkody za okres mylnie obliczonej i wypłacanej emerytury wraz z odsetkami.

W świetle powyższego należy stwierdzić, że odszkodowanie otrzymane przez wnioskodawcę wynika jedynie z ustaleń zawartych pomiędzy stronami i ma charakter czysto umowny. Wysokość tego odszkodowania podobnie jak zasady ustalenia wysokości odszkodowania nie wynikają bowiem z żadnej ustawy ani aktu wykonawczego. W związku z tym należy uznać, iż przedmiotowa wpłata nie jest odszkodowaniem, którego wysokość lub zasady ustalania wynikają z przepisów odrębnych ustaw, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Niezależnie od powyższego z wniosku wynika, że odszkodowanie zostało otrzymane na podstawie ugody pozasądowej (cywilnoprawnej). Cytowany art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jednoznacznie wskazuje, iż ze zwolnienia nie korzystają te odszkodowania, które wynikają z zawartych umów lub ugód innych niż sądowe, nawet jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Należy zauważyć, że inne odszkodowania niż te których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów prawa są zwolnione z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b, ale tylko o ile zostały otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej.

Zgodnie bowiem z art. 21 ust. 1 pkt 3b zwolnione z podatku są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

a.

otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,

b.

dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

W związku z tym, że w niniejszej sprawie odszkodowanie wynika z ugody pozasądowej zwolnienie to nie może mieć zastosowania.

Zatem ze względu na brak możliwości zakwalifikowania kwoty odszkodowania otrzymanego przez wnioskodawcę od dłużnika, do któregokolwiek ze zwolnień przewidzianych w art. 21 ust. 1, art. 52, art. 52a i art. 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy stwierdzić, że kwota tego odszkodowania stanowić będzie przychód w rozumieniu ww. art. 11 ust. 1 - jako otrzymane pieniądze.

Przychód ten należy więc potraktować jako przychód z tzw. "innych źródeł", o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i wykazać w rocznym zeznaniu podatkowym za 2009 r.

Przechodząc do rozparzenia zagadnienia zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych odsetek od należności głównej wypłaconej wnioskodawcy na podstawie zawartej z dłużnikiem pozasądowej ugody należy na wstępie stwierdzić, że instytucję prawną odsetek reguluje art. 481 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) i stanowi, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może zażądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Szkoda nie stanowi podstawowej przesłanki powstania roszczenia o odsetki, a więc nie mają one charakteru odszkodowawczego z tytułu czynu niedozwolonego. Są one związane z kwotą długu głównego, jednak źródło ich powstania różni się zasadniczo od źródła powstania długu głównego. Roszczenie odsetkowe nie jest częścią składową roszczenia głównego, gdyż opiera się na odrębnym stanie faktycznym oraz odrębnej podstawie materialno-prawnej. Zatem odsetki wypłacone wnioskodawcy przez dłużnika nie są odszkodowaniem (stanowią świadczenie uboczne w stosunku do odszkodowania), a tym samym nie korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych. Ponieważ podstawą wypłacenia wnioskodawcy ww. odsetek nie jest wynagrodzenie ze stosunku służbowego, stosunku pracy i innych wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to przedmiotowe odsetki nie mogą korzystać również ze zwolnienia wymienionego art. 21 ust. 1 pkt 95 ww. ustawy, bowiem nie mieszczą się kategorii odsetek w nim wymienionych.

Zatem dochód z tytułu odsetek od należności głównej, należy zakwalifikować podobnie jak ww. odszkodowanie jako przychodów z innych źródeł, o których mowa w powołanym wyżej art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych a następnie łącznie z innymi uzyskanymi przychodami (dochodami) należy wykazać w zeznaniu podatkowym za rok podatkowy, w którym kwota odsetek została wnioskodawcy wypłacona. Zgodnie bowiem z art. 45 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, z zastrzeżeniem ust. 7 i 8.

Wobec powyższego stanowisko wnioskodawcy zarówno w zakresie wypłaconego odszkodowania jak i odsetek od tego odszkodowania należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice" po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl