IBPBII/1/415-472/14/BJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 1 czerwca 2014 r. (data wpływu do Biura - 3 czerwca 2014 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych przyznania renty na podstawie wyroku sądowego - jest nieprawidłowe.

W dniu 3 czerwca 2014 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych przyznania renty na podstawie wyroku sądowego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wyrokiem z 10 kwietnia 2014 r. Sąd Apelacyjny w K. utrzymał w mocy wyrok Sądu Okręgowego w K. z 23 kwietnia 2013 r., którym zasądzono na rzecz Wnioskodawczyni miesięczną rentę w wysokości 250,00 złotych do dnia ukończenia przez jej małoletniego syna 18 lat. Niniejsza renta została przyznana Wnioskodawczyni na podstawie art. 446 § 2 Kodeksu cywilnego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy przychód z renty zasądzonej wyrokiem sądu powszechnego na podstawie art. 446 § 2 Kodeksu cywilnego jest zwolniony od podatku dochodowego.

Wnioskodawczyni wskazała, że zgodnie z art. 446 § 2 Kodeksu cywilnego renta przysługuje osobom, względem których na zmarłym ciążył ustawowy obowiązek alimentacyjny.

Wedle doktryny prawa cywilnego niniejsza renta ma charakter odszkodowawczy, stanowi wynagrodzenie straty jakiej doznała osoba uprawniona do alimentacji przez niemożność uzyskania świadczenia zezwalającego na zaspokojenie jej wszystkich potrzeb.

Na podstawie art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwolnionymi od podatku dochodowego są przychody uzyskane tytułem:

W ocenie Wnioskodawczyni, renta przyznana w wyroku realizuje powyższe dwa wyłączenia i jest wolna od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady, wyrażonej w treści art. 9 ust. 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Wyrazem jej praktycznej realizacji jest art. 11 ust. 1 ww. ustawy, z którego treści wynika, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy - wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 3c cyt. ustawy - wolne od podatku dochodowego są renty otrzymane na podstawie przepisów prawa cywilnego (Kodeksu cywilnego) tzw. renty wyrównawcze.

Jednakże zgodnie z jednoznaczną treścią tego przepisu zwolnione z opodatkowania są renty otrzymane ale tylko i wyłącznie przez poszkodowanego, czyli osobę która doznała uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia. Przepis ten nie znajduje zastosowania do rent innych osób (np. dzieci, współmałżonka, które nie są osobami poszkodowanymi, tylko są osobami bliskimi osoby poszkodowanej).

Zgodnie natomiast z art. 21 ust. 1 pkt 127 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - wolne od podatku dochodowego są alimenty na rzecz innych osób niż wymienione w lit. a, otrzymane na podstawie wyroku sądu lub ugody sądowej, do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie 700 zł.

Z wniosku wynika, że wyrokiem Sądu Okręgowego z dnia 23 kwietnia 2013 r. zasądzono na rzecz Wnioskodawczyni miesięczną rentę w wysokości 250,00 złotych do dnia ukończenia przez jej małoletniego syna 18 lat. Niniejsza renta została przyznana Wnioskodawczyni na podstawie art. 446 § 2 Kodeksu cywilnego.

Wnioskodawczyni uważa, że renta ta ma charakter odszkodowawczy i korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b oraz art. 21 ust. 1 pkt 127 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do treści art. 446 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) osoba, względem której ciążył na zmarłym ustawowy obowiązek alimentacyjny, może żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody renty obliczonej stosownie do potrzeb poszkodowanego oraz do możliwości zarobkowych i majątkowych zmarłego przez czas prawdopodobnego trwania obowiązku alimentacyjnego. Takiej samej renty mogą żądać inne osoby bliskie, którym zmarły dobrowolnie i stale dostarczał środków utrzymania, jeżeli z okoliczności wynika, że wymagają tego zasady współżycia społecznego.

Zgodnie z art. 446 § 3 Kodeksu cywilnego sąd może ponadto przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego stosowne odszkodowanie, jeżeli wskutek jego śmierci nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej.

W myśl art. 446 § 4 Kodeksu cywilnego sąd może także przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Przywołany wyżej przepis Kodeksu cywilnego wymienia różne rodzaje świadczeń przyznanych najbliższym członkom rodziny zmarłego: rentę (w § 2), odszkodowanie (w § 3) i zadośćuczynienie (w § 4). To oznacza, że odszkodowanie i renta to różne świadczenia.

Również ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych odszkodowanie (zadośćuczynienie) i rentę wymienia obok siebie (nie utożsamia ich).

W świetle powyższych wyjaśnień, jeżeli nawet przyjąć, że przyznana Wnioskodawczyni renta ma charakter odszkodowawczy, to w świetle art. 446 § 2 Kodeksu cywilnego nie można uznać, że renta ta stanowi odszkodowanie.

Z wniosku wynika, że zasądzone świadczenie jest rentą a nie odszkodowaniem, co wyklucza zastosowanie zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż z przepisu tego w sposób jednoznaczny wynika, że wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie.

Przyznana Wnioskodawczyni renta nie jest również zwolniona z podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zwolnione na podstawie tego przepisu są wyłącznie renty otrzymane na podstawie przepisów prawa cywilnego (Kodeksu cywilnego) przez poszkodowanego, który utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy lub zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły się widoki na przyszłość.

Wnioskodawczyni nie jest osobą poszkodowaną w rozumieniu ww. przepisu, tj. osobą, która utraciła całkowicie lub częściowo zdolność do pracy lub zwiększyły się jej potrzeby lub zmniejszyły się widoki na przyszłość. Na rzecz Wnioskodawczyni zasądzono miesięczną rentę do dnia ukończenia przez jej małoletniego syna 18 lat.

W przedmiotowej sprawie nie znajduje też zastosowania wskazany przez Wnioskodawczynię przepis w art. 21 ust. 1 pkt 127 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż otrzymane świadczenie (renta) nie ma charakteru alimentów.

Należy podkreślić, iż wszelkie zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, a przepisy ich dotyczące powinny być interpretowane ściśle, zgodnie przede wszystkim z ich wykładnią językową. Wykluczone jest w tym przypadku zastosowanie wykładni rozszerzającej jak i zawężającej.

Zatem, otrzymywana przez Wnioskodawczynię renta podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako renta nie objęta katalogiem zwolnień przedmiotowych od tego podatku.

Renta ta stanowi dla Wnioskodawczyni przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Jak dowodzi użycie sformułowania "w szczególności", definicja źródeł przychodów ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.