IBPBII/1/415-462/10/MCZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 19 kwietnia 2010 r. (data wpływu do tut. Biura - 26 kwietnia 2010 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zawarcia przez Spółkę umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej na rzecz byłych,obecnych i przyszłych członków władz spółki, małżonków, konkubentów, spadkobierców, wykonawców, reprezentantów prawnych w związku z wykupieniem polisy OC - jest prawidłowe.

W dniu 19 kwietnia 2010 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zawarcia przez Spółkę umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej na rzecz byłych,obecnych i przyszłych członków władz spółki, małżonków, konkubentów, spadkobierców, wykonawców, reprezentantów prawnych w związku z wykupieniem polisy OC.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca, będący spółką prowadzi działalność w zakresie m.in. produkcji wyrobów chemicznych pozostałych gdzie indziej nie sklasyfikowanych - estrów metylowych i gliceryny, sprzedaży hurtowej wyrobów chemicznych. Prowadzenie ww. działalności związane jest z istotnym ryzykiem gospodarczym, a zarządzanie spółką wymaga podejmowania skomplikowanych i wieloaspektowych decyzji. W dniu 15 marca 2010 r. spółka zawarła z towarzystwem ubezpieczeń umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC) członków władz spółki. Zgodnie art. 1 § 1 ogólnych warunków ubezpieczenia (OWU) odpowiedzialności cywilnej członków władz spółki "ochrona ubezpieczeniowa dotyczy roszczeń lub postępowań urzędowych, które w okresie ubezpieczenia lub przedłużonym okresie zgłaszania roszczeń, o ile ma zastosowanie, po raz pierwszy zostaną zgłoszone przeciw ubezpieczonemu, przy czym za zgłoszenie uważane jest także oświadczenie o potrąceniu", jak wynika z punktu 2 tego paragrafu "ochrona obejmuje sądowe jak i pozasądowe koszty obrony w związku z roszczeniem, koszty obrony w postępowaniu urzędowym, koszty zaspokojenia uzasadnionych roszczeń oraz dodatkowe świadczenia ubezpieczeniowe wskazane w ogólnych warunków ubezpieczenia". Celem ww. umowy OC jest zaspokojenie ewentualnych roszczeń przeciwko spółce, wynikających z błędnych działań lub zaniechań podejmowanych w szczególności przez osoby wchodzące w skład organów spółki. Składka ubezpieczeniowa została określona w zryczałtowanej kwocie 20.300,00 zł i nie jest uzależniona od liczby osób ubezpieczonych, w szczególności część składki nie ulega zwrotowi w przypadku zmniejszenia liczby członków wchodzących w skład organów spółki. Ochrona ubezpieczeniowa obejmuje otwarty krąg osób. Wyliczenie osób objętych ochroną ubezpieczeniową zawarte jest § 2 umowy (w załączeniu) i wskazuje jedynie ogólnie grupy objęte ubezpieczeniem w okresie ubezpieczeniowym. Zaznaczyć należy, iż oprócz osób będących członkami organów spółki, ww. ochrona obejmuje również ich współmałżonków, konkubentów, spadkobierców, wykonawców, reprezentantów prawnych w związku z działaniem lub zaniechaniem członków organów objętym ochroną ubezpieczeniową.

Wysokość składki ubezpieczeniowej ustalona została niezależnie od liczby osób ubezpieczonych, a składka ubezpieczeniowa nie ulega podziałowi na konkretnie imiennie wskazane osoby fizyczne, nadto spółka nie jest obowiązana do prowadzenia na bieżąco ewidencji osób ubezpieczonych ani nie jest wymagane zgłaszanie zmian osobowych w składzie jej organów. Identyfikacja indywidualnych osób ubezpieczonych następuje w razie zgłoszenia roszczenia, okoliczności zgodnie z art. 3 § 7 umowy lub wypłaty świadczenia ubezpieczeniowego. W związku z tym, iż ochrona ubezpieczeniowa obejmuje w szczególności byłych, obecnych i przyszłych członków organów spółki może zaistnieć następująca sytuacja, że w chwili zgłoszenia roszczenia lub wypłaty świadczenia ubezpieczeniowego członek organu, z którego działania szkoda wynikła nie będzie związany umową o pracę czy też umową cywilnoprawną ze spółką (zlecenie, kontrakt menadżerski). w świetle umowy ubezpieczenia OC nie jest możliwe, aby ubezpieczony otrzymał świadczenia ubezpieczeniowe i stał się beneficjentem tego ubezpieczenia. W załączeniu przedłożone zostały następujące dokumenty: ogólne warunki ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej członków władz spółki z dnia 16 grudnia 2009 r. oraz dokument ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej członków władz spółki wraz z dodatkami.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy kwota opłacanych przez spółkę składek ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej członków władz spółki stanowi dla ubezpieczonych osób przychód ze stosunku pracy lub przychód z działalności wykonywanej osobiście podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowych od osób.

Zdaniem wnioskodawcy, w sytuacji, w której osoby ubezpieczone nie zostały z góry określone w umowie (załączniku do umowy, aneksie lub innym dokumencie), tak aby można było dokonać ich identyfikacji, gdyż osoby ubezpieczone są identyfikowane dopiero w chwili zajścia wypadku ubezpieczeniowego lub w chwili spełnienia świadczenia przez ubezpieczyciela, wobec czego nie jest możliwe ustalenie przychodu w postaci otrzymania nieodpłatnych świadczeń przez poszczególnych ubezpieczonych, ponieważ nie ma podstaw do przyporządkowania im składek w dacie zawarcia umowy i opłacenia ich przez spółkę, to zryczałtowana kwota opłaconych przez spółkę składek ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej nie stanowi dla osób ubezpieczonych przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Uzasadniając swoje stanowisko wnioskodawca wskazał na ogólną definicję przychodów, sformułowaną w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jak również w treści przepisu art. 12 ust. 1. ww. ustawy. Wnioskodawca przywołał także treść art. 13 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Następnie z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 28 października 2009 r. sygn. akt I SA/OP 296/09 i uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 listopada 2002 r. sygn. akt FPS 9/02 wywiódł, że przez nieodpłatne świadczenie należy rozumieć te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne przysporzenie majątku, mające konkretny wymiar finansowy. innymi zaś słowy, pod pojęciem tym należy rozumieć każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

W ocenie wnioskodawcy zryczałtowana kwota opłaconych przez spółkę składek ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej nie stanowi dla osób ubezpieczonych przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawca wskazał, że takie właśnie stanowisko zajął w analogicznym stanie faktycznym Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 25 stycznia 2010 r., Znak: IPPB4/415-743/09-2/SP a także Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie sygn. akt III SA/Wa 2019/08 stwierdzając, że w sytuacji gdy spółka akcyjna kupuje ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej członkom zarządu i członkom rady nadzorczej łącznie, stwierdził, że ubezpieczenie to nie stanowi przychodu tych osób, a zatem nie muszą one płacić podatku dochodowego od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w prawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady wyrażonej w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Wyrazem jej praktycznej realizacji jest art. 11 ust. 1 ww. ustawy, z którego treści wynika, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Stosownie do art. 13 ust. 7 ww. ustawy za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody otrzymane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych.

Z treści wniosku wynika, iż wnioskodawca zawarł z towarzystwem ubezpieczeń umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Umowę OC zawarto w celu zabezpieczenia spółki przed roszczeniami lub postępowaniami urzędowymi, które zostaną zgłoszone przeciw ubezpieczonemu w okresie ubezpieczenia lub przedłużonym okresie zgłaszania roszczeń. Ochrona obejmuje sądowe jak i pozasądowe koszty obrony w związku z roszczeniem, koszty obrony w postępowaniu urzędowym, koszty zaspokojenia uzasadnionych roszczeń oraz dodatkowe świadczenia ubezpieczeniowe wskazane w ogólnych warunków ubezpieczenia. Wysokość składki została określona w kwocie ryczałtowej i nie jest uzależniona od liczby ubezpieczonych osób. Obejmuje ona otwarty krąg osób i wskazuje jedynie ogólnie grupy osób objęte ubezpieczeniem w okresie ubezpieczenia. Obejmuje ona wszelkie osoby fizyczne, które były, są obecnie lub będą członkami organów spółki, ich małżonków, konkubentów, spadkobierców, wykonawców, reprezentantów prawnych w związku z działaniem lub zaniechaniem członków władz spółki objętych ochroną ubezpieczeniową. Ubezpieczony nie jest imiennie wskazany w umowie i spółka nie jest obowiązana do prowadzenia na bieżąco ewidencji osób uprawnionych, nie jest również wymagane zgłaszanie zmian osobowych w składzie członków władz spółki. Identyfikacja indywidualnych osób ubezpieczonych następuje w razie zgłoszenia roszczenia lub wypłaty świadczenia ubezpieczeniowego.

Jak z powyższego wynika, polisa nie będzie wskazywać imiennie osób objętych ubezpieczeniem (ubezpieczonych), będzie wskazywać jedynie ogólnie osoby ubezpieczone objęte ubezpieczeniem w okresie ubezpieczeniowym, przy czym wysokość składki ubezpieczeniowej nie będzie uzależniona od liczby ubezpieczonych osób.

W świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych warunkiem koniecznym do uznania nieodpłatnego świadczenia za przychód, jest jego otrzymanie lub postawienie do dyspozycji podatnika.

Dla celów podatkowych natomiast nieodpłatne świadczenie obejmuje działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest nie związane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

W przedmiotowej sprawie krąg osób ubezpieczonych jest bez wątpienia otwarty - podlegać będzie zmianom osobowym oraz ilościowym w trakcie trwania ubezpieczenia bez wpływu na wysokość składki finansowanej przez spółkę.

Ubezpieczyciel nie uzyska imiennego wykazu osób ubezpieczonych, zaś fakt objęcia, czy też wyłączenia konkretnej osoby z ubezpieczenia pozostaje bez wpływu na wysokość należnej składki.

Jak z treści wniosku wynika identyfikacja indywidualnych ubezpieczonych będących osobami fizycznymi dokonywana będzie przez ubezpieczyciela w przypadku wniesienia roszczenia lub zgłoszenia, zgodnie z umową ubezpieczenia okoliczności lub w chwili wypłaty świadczeń ubezpieczeniowych, bądź dowolnego innego zdarzenia będącego przedmiotem żądania podniesionego przeciwko osobie ubezpieczonej wyłącznie ze względu na fakt pełnienia przez nie ww. funkcji.

Wobec tego w przypadku, gdy osoby ubezpieczone nie zostaną z góry określone w umowie (załączniku do umowy, aneksie lub innym dokumencie) w sposób pozwalający na ich jednoznaczną identyfikację, jako osób ubezpieczonych od odpowiedzialności cywilnej, lecz są identyfikowane dopiero w chwili zajścia wypadku ubezpieczeniowego lub w chwili spełnienia świadczenia przez ubezpieczyciela, nie jest możliwe ustalenie przychodu w postaci otrzymania nieodpłatnych świadczeń przez poszczególnych ubezpieczonych, ponieważ brak jest podstaw do przyporządkowania im składek w dacie zawarcia umowy i opłacenia ich przez Spółkę.

Zatem, w sytuacji gdy przedmiotowym ubezpieczeniem są objęte wszelkie osoby fizyczne, które były, są obecnie lub będą członkami władz spółki wyłącznie ze względu na fakt pełnienia przez nie powyższych funkcji ich małżonkowie, konkubenci, spadkobiercy, wykonawcy, reprezentanci prawni w związku z działaniem lub zaniechaniem członków organów objętym ochroną i osoby te nie będą imiennie wskazane w umowie, to w takiej sytuacji, należy zgodzić się ze stanowiskiem wnioskodawcy, że po stronie tych osób nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, wnioskodawca jako płatnik, nie będzie zobowiązany do pobrania podatku dochodowego od osób fizycznych i przekazania go na konto właściwego urzędu skarbowego. Podkreślić bowiem należy, że o ile skład organów stanowiących spółki byłby możliwy do ustalenia w dniu zapłacenia składki ubezpieczeniowej, to objęcie ubezpieczeniem także potencjalnej grupy pracowników, małżonków, konkubentów, spadkobierców, wykonawców, reprezentantów prawnych niemożliwej do zidentyfikowania na dzień zapłaty, stanowi okoliczność uniemożliwiającą przypisanie przychodu z tego tytułu konkretnej osobie.

Wobec powyższego stanowisko wnioskodawcy, w powyższym zakresie należy uznać za prawidłowe.

Odnosząc się do powołanych przez spółkę wyroków Wojewódzkich Sądów Administracyjnych i uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego należy stwierdzić, że dotyczą one konkretnych sprawy podatników osądzonych w określonym stanie faktycznym i w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące. Natomiast wyroki te nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotowa interpretację, gdyż wyroki sądowe nie są źródłami prawa. Powyższe należy również odnieść do powołanej we wniosku indywidualnej interpretacji podatkowej. Jednakże należy zauważyć, że powyższe rozstrzygnięcia są zgodne z linią prezentowaną przez Ministra Finansów w tym zakresie.

W związku z dołączeniem do wniosku kserokopii dokumentów należy zauważyć, że wydając interpretację w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem przedstawionym przez wnioskodawcy i jego stanowiskiem.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-00 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.