IBPBII/1/415-409/14/BJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 21 lutego 2014 r. (data wpływu do Biura - 25 lutego 2014 r.), uzupełnionym 2 maja 2014 r. o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kwoty przychodu jaką Spółdzielnia winna wykazać w informacji PIT-8C:

* w części dotyczącej dokonywanych potrąceń - jest prawidłowe,

* w pozostałej części - jest nieprawidłowe.

W dniu 25 lutego 2014 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie kwoty przychodu jaką Spółdzielnia winna wykazać w informacji PIT-8C.

Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w piśmie z 17 kwietnia 2014 r. znak: IBPB II/1/415-157/14/BJ wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia.

Wniosek uzupełniono 2 maja 2014 r.

W przedmiotowym wniosku oraz jego uzupełnieniu został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W 1979 r. członek spółdzielni otrzymał przydział na lokal mieszkalny na warunkach spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu. Dokonał wpłaty obowiązującego wówczas wkładu mieszkaniowego w kwocie 3,00 zł (po denominacji) oraz spłacał kredyt mieszkaniowy zaciągnięty przez Spółdzielnię na budowę budynku mieszkalnego w kwocie 10,26 zł (po denominacji), który następnie został zaliczony na wkład mieszkaniowy. Łączna kwota 13,26 zł stanowiła 72,18% pierwotnej wartości lokalu, pozostałe zaś 27,82% w kwocie 5,11 zł to wartość nominalnej kwoty umorzenia kredytu, która byłaby wymagalna w momencie ustanowienia odrębnej własności lokalu, co nie nastąpiło.

W związku z uchylaniem się od obowiązku regulowania opłat za używanie lokalu, w drodze eksmisji nastąpiło wygaśnięcie spółdzielczego prawa do lokalu - członek Spółdzielni został wykluczony z grona jej członków i w 2013 r. odbyła się eksmisja.

Po przejęciu lokalu Spółdzielnia dokonała zwrotu wkładu mieszkaniowego w wysokości wartości przetargowej wynoszącej 86.000,00 zgodnie z art. 11 ust. 2¹ ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych (wartość rynkowa 107.000,00 zł w drodze przetargu nie została osiągnięta), z którego dokonała zgodnie z art. 11 ust. 2² ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych następujących potrąceń:

W konsekwencji rozliczenia osobie uprawnionej wypłacono kwotę: 25.243,19 zł.

Ponadto, Spółdzielnia dokonała szczegółowego rozliczenia lokalu z uwzględnieniem aktualizacji wartości budynku, źródeł finansowania wkładu oraz denominacji.

I tak:

- wartość pierwotna lokalu wynosiła (po denominacji) 18,37 zł

- źródło finansowania:

* 72,18% (wkład wniesiony przez członka) 13,26 zł

* 27,82% (umorzenie bankowe nie wniesione do spółdzielni) 5,11 zł.

W związku z rozporządzeniami Ministerstwa Finansów w sprawie aktualizacji wyceny środków trwałych kilkakrotnie dokonywano aktualizacji wartości wkładów. Aktualizacje te obejmowały zwiększenie wartości początkowej oraz dotychczasowego umorzenia aktualizowanych środków trwałych - równocześnie z tym aktualizacji podlegały fundusze finansujące te środki trwałe.

W efekcie powyższych czynności do dnia 1 stycznia 1996 r.:

- wielkość zaktualizowanej wartości lokalu wyniosła 21.375,00 zł (18,37 zł + dokonane aktualizacje 21.356,63 zł)

- źródło finansowania (fundusze finansujące środki trwałe)

* 72,18% (wkład wniesiony przez członka) - 15.428,48 zł (13,26 zł + dokonane aktualizacje 15.415,22 zł)

* 27,82% (umorzenie bankowe nie wniesione do spółdzielni) - 5.946,52 zł (5,11 zł + dokonane aktualizacje 5.941,41 zł).

Wnioskodawca wskazał, że:

* Potrącone odsetki w kwocie 21.931,90 zł oraz pozostałe koszty w kwocie 5.872,82 zł stanowią zobowiązania członka wobec Spółdzielni, które musiały być przez niego uiszczone na rzecz Spółdzielni w wyniku rozliczenia mieszkania.

* Powyższe odsetki były naliczane przez lata od kwoty zaległości czynszowych (wszelkie kwoty wpłacane przez dłużnika lub komornika były kwalifikowane na rzecz samego czynszu i nie pokrywały odsetek), natomiast pozostałe koszty stanowią integralną część trwającego procesu egzekucyjnego (w tym czynności komorniczych), a w konsekwencji eksmisyjnego na lokalu.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy przychodem otrzymanym w związku ze zwrotem udziałów lub wkładów (o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawo podatku dochodowym od osób fizycznych) jest wartość należnego zwrotu udziału/wkładu, bez uwzględniania potrąceń z tyt. zaległości czynszowych, odsetek i innych kosztów, czy też przychodem jest wartość po potrąceniu powyższych zobowiązań na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej.

2. Czy wypełniając obowiązek wynikający z art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Spółdzielnia w związku z wypłatą należności o których mowa w art. 20 biorąc pod uwagę również art. 21 ust. 1 pkt 50 tej ustawy powinna wykazać w deklaracji PIT-8C:

* wartość wynikającą ze zwrotu udziału/wkładu pomniejszoną o wielkość wniesionego do spółdzielni wkładu w wysokości pierwotnej (bez aktualizacji wartości), czyli w opisanym powyżej przypadku: 13,26 zł.

* czy też powinna wykazać wartość wynikającą ze zwrotu udziału/wkładu pomniejszoną o zaktualizowaną wielkość wniesionego do spółdzielni wkładu, czyli w opisanym powyżej przypadku 13,26 zł + 15.415,22 zł (wynikającą z aktualizacji wyceny środków trwałych dokonywanej na podstawie rozporządzeń wykonawczych Ministerstwa Finansów, z których ostatnie wydane zostało 20 stycznia 1995 r.).

Zdaniem Wnioskodawcy:

* Zakresem zwolnienia podatkowego z art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych objęty jest zaktualizowany wniesiony wkład mieszkaniowy w kwocie 15.428,48 zł.

* Zwrot wkładu mieszkaniowego stanowi przysporzenie majątkowe podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jednakże w wysokości wartości przetargowej pomniejszonej o zaktualizowany wkład wniesiony, tj. w kwocie 70.571,52 zł (86.000,00 zł - 15.428,48 zł).

* Kwotę 70.571,52 zł należy wykazać w PIT- 8C w pełnej wysokości bez pomniejszania jej o wysokość potrąceń dokonanych tytułem zaległości czynszowych, odsetek oraz pozostałych kosztów.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Na wstępie zaznacza się, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy w zakresie kwoty przychodu jaką Spółdzielnia winna wykazać w informacji PIT-8C. W zakresie opodatkowania dochodu z tytułu zwrotu wkładu mieszkaniowego wydano odrębną interpretację znak: IBPB II/1/|415-157/14/BJ.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1222) członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu.

W myśl natomiast art. 4 ust. 3 ww. ustawy członkowie spółdzielni, którzy oczekują na ustanowienie na ich rzecz spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego albo prawa odrębnej własności lokalu, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów budowy lokali przez wnoszenie wkładów mieszkaniowych lub budowlanych. Od chwili postawienia im lokali do dyspozycji uiszczają oni opłaty określone w ust. 1 albo 2.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych z członkiem spółdzielni ubiegającym się o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia zawiera umowę o budowę lokalu. Umowa ta, zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności, powinna zobowiązywać strony do zawarcia, po wybudowaniu lokalu, umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do tego lokalu, a ponadto powinna zawierać zobowiązanie członka spółdzielni do pokrywania kosztów zadania inwestycyjnego w części przypadającej na jego lokal przez wniesienie wkładu mieszkaniowego określonego w umowie.

Zgodnie z art. 10 ust. 2 ww. ustawy członek, o którym mowa w ust. 1, wnosi wkład mieszkaniowy według zasad określonych w statucie w wysokości odpowiadającej różnicy między kosztem budowy przypadającym na jego lokal a uzyskaną przez spółdzielnię pomocą ze środków publicznych lub z innych środków uzyskanych na sfinansowanie kosztów budowy lokalu. Jeżeli część wkładu mieszkaniowego została sfinansowana z zaciągniętego przez spółdzielnię kredytu na sfinansowanie kosztów budowy danego lokalu, członek jest obowiązany uczestniczyć w spłacie tego kredytu wraz z odsetkami w części przypadającej na jego lokal.

W myśl art. 11 ust. 1 cyt. ustawy, spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wygasa z chwilą ustania członkostwa oraz w innych wypadkach określonych w niniejszym rozdziale.

W przypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia, z zastrzeżeniem art. 15, ogłasza nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia opróżnienia lokalu, zgodnie z postanowieniami statutu, przetarg na ustanowienie odrębnej własności tego lokalu, zawiadamiając o przetargu w sposób określony w statucie oraz przez publikację ogłoszenia w prasie lokalnej. Pierwszeństwo w nabyciu lokalu mają członkowie, którzy nie mają zaspokojonych potrzeb mieszkaniowych i zgłoszą gotowość zawarcia umowy o ustanowienie i przeniesienie odrębnej własności tego lokalu. W przypadku zgłoszenia się kilku uprawnionych, pierwszeństwo ma najdłużej oczekujący. Warunkiem przeniesienia odrębnej własności lokalu na takiego członka jest wpłata wartości rynkowej lokalu (art. 11 ust. 2 ww. ustawy).

Stosownie do art. 11 ust. 2² cyt. ustawy w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową tego lokalu. Przysługująca osobie uprawnionej wartość rynkowa nie może być wyższa od kwoty, jaką spółdzielnia uzyska od osoby obejmującej lokal w wyniku przetargu przeprowadzonego przez spółdzielnię zgodnie z postanowieniami statutu.

Zgodnie z art. 11 ust. 2² tej ustawy z wartości rynkowej lokalu potrąca się przypadającą na dany lokal część zobowiązań spółdzielni związanych z budową, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, w tym w szczególności niewniesiony wkład mieszkaniowy. Jeżeli spółdzielnia skorzystała z pomocy uzyskanej ze środków publicznych lub z innych środków, potrąca się również nominalną kwotę umorzenia kredytu lub dotacji, w części przypadającej na ten lokal oraz kwoty zaległych opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1, a także koszty określenia wartości rynkowej lokalu.

Warunkiem wypłaty, o której mowa w ust. 2^1, jest opróżnienie lokalu (art. 11 ust. 2⁴ ww. ustawy).

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 9 tej ustawy źródłem przychodów są "inne źródła".

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Jak dowodzi użycie sformułowania "w szczególności", definicja przychodów z innych źródeł ma charakter przykładowy i otwarty, zatem do tej kategorii należy zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Z treści powyższego wynika, iż opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega dochód uzyskiwany w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych, w następstwie których mamy do czynienia z przyrostem mienia. Tak więc podstawą uzyskania przychodów z innych źródeł mogą być tylko takie czynności, w wyniku których następuje po stronie osoby fizycznej przysporzenie majątkowe.

Na podstawie art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów (PIT-8C) i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Z wniosku wynika, że po przejęciu lokalu Spółdzielnia dokonała zwrotu wkładu mieszkaniowego w wysokości wartości przetargowej wynoszącej 86.000,00 zgodnie z art. 11 ust. 2¹ ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, z którego dokonała zgodnie z art. 11 ust. 2² ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych następujących potrąceń:

Potrącone odsetki w kwocie 21.931,90 zł oraz pozostałe koszty w kwocie 5.872,82 zł stanowią zobowiązania członka wobec Spółdzielni, które musiały być przez niego uiszczone na rzecz Spółdzielni w wyniku rozliczenia mieszkania. Powyższe odsetki były naliczane przez lata od kwoty zaległości czynszowych (wszelkie kwoty wpłacane przez dłużnika lub komornika były kwalifikowane na rzecz samego czynszu i nie pokrywały odsetek), natomiast pozostałe koszty stanowią integralną część trwającego procesu egzekucyjnego (w tym czynności komorniczych), a w konsekwencji eksmisyjnego na lokalu.

Wnioskodawca uważa, że w informacji PIT-8C jako kwotę przychodu należy ująć kwotę 70.571,52 zł w pełnej wysokości bez pomniejszania jej o wysokość potrąceń dokonanych tytułem zaległości czynszowych, odsetek oraz pozostałych kosztów.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa stwierdzić należy, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych a zarazem wykazaniu w informacji o wysokości przychodów PIT-8C podlega uzyskana w wyniku przetargu wartość lokalu pomniejszona o te wszystkie świadczenia, które nie stanowią zobowiązań (należności) członka wobec Spółdzielni.

Tym samym w informacji PIT-8C należy wykazać uzyskaną w wyniku przetargu wartość pomniejszoną o wartość wniesionego wkładu (oraz o przypadającą na dany lokal wartość umorzenia kredytu w dacie rozliczenia). Natomiast z wartości ujętej w informacji PIT-8C nie należy potrącać zaległości czynszowych, potrąconych odsetek oraz pozostałych kosztów skoro stanowią one - jak wynika z wniosku - zobowiązania członka wobec Spółdzielni. Fakt, iż kwota wartości rynkowej lokalu zostaje w części "skonsumowana" przez www. zaległości wobec Spółdzielni, nie może oznaczać, iż członek Spółdzielni nie otrzymał konkretnego przysporzenia. Gdyby bowiem zaległości nie było członek Spółdzielni miałby do wyłącznej dyspozycji pełną kwotę zwróconego wkładu mieszkaniowego.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy w części, w której stwierdza, że w informacji PIT-8C jako kwotę przychodu należy ująć kwotę 70.571,52 zł należało uznać za nieprawidłowe.

Natomiast stanowisko Wnioskodawcy w części dotyczącej dokonywanych potrąceń należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.