IBPBII/1/415-409/09/MCZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 24 kwietnia 2009 r. (data wpływu do tut. Biura - 5 maja 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu uzyskanego z tytułu umorzenia odsetek - jest nieprawidłowe.

W dniu 5 maja 2009 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie przychodu uzyskanego z tytułu umorzenia odsetek.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawcy została skradziona karta bankomatowa banku "X". Konto wnioskodawcy zostało obciążone "debetem", od którego zostały naliczone odsetki w kwocie 14.688,25 zł. Biorąc pod uwagę trudną sytuację finansową wnioskodawcy (brak pracy) bank umorzył odsetki w ww. wysokości i wystawił PIT-8C. Bank poinformował również wnioskodawcę o konieczności rozliczenia tego przychodu i zapłaty podatku dochodowego w Urzędzie Skarbowym.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy przychód z tytułu umorzonych odsetek podlega opodatkowaniu podatkiem od osób fizycznych w stawce 19%.

Wnioskodawca uważa, że umorzone odsetki nie stanowią podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ nie otrzymał fizycznie tej kwoty, w związku z czym nie stanowi to żadnego przysporzenia majątkowego.

Zdaniem wnioskodawcy, jak sama nazwa wskazuje "podatek dochodowy" powinien być płacony od dochodu, a z tytułu umorzonych odsetek żadnego dochodu nie osiągnął, zatem nie powinien płacić podatku dochodowego.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

W świetle art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 cyt. ustawy w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2008 r. przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3 są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Stosownie natomiast do brzmienia tegoż przepisu, obowiązującego od 1 stycznia 2009 r. przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Jak dowodzi użycie sformułowania "w szczególności", definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (tekst jedn. Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 z późn. zm.), przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Podkreślić należy, iż otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu lub jego części, wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód). Odmiennie należy traktować odsetki od kredytu, które są opłatą za korzystanie ze środków finansowych kredytodawcy. Wysokość odsetek (w sposób niebudzący wątpliwości, co do wysokości), jak i zasady oraz terminy spłaty kredytu wraz z odsetkami określone są w umowie kredytowej. Zmiana wysokości odsetek od kredytów w stosunku do pierwotnej umowy kredytowej mieści się w zasadzie swobody kształtowania umów kredytowych i nie wywołuje skutków podatkowych. Dotyczy to zarówno odsetek od kredytu za okres przypadający po zmianie warunków naliczania odsetek, jak również za okres przed zmianą warunków umowy, ale wyłącznie takich, których w dniu zmiany wysokości odsetek termin płatności jeszcze nie nastąpił (odsetek należnych, ale niewymagalnych).

Natomiast umorzenie kwot niezapłaconych odsetek od kredytu jest przysporzeniem, skutkującym powstaniem dochodu podlegającego opodatkowaniu. Dotyczy to zarówno odsetek skapitalizowanych (które faktycznie po skapitalizowaniu stają się kwotą długu), jak i odsetek wymagalnych, czyli takich, których w myśl postanowień umowy kredytowej termin płatności upłynął.

Na tych samych zasadach jak umorzenie odsetek od kredytu należy dla celów podatkowych traktować umorzenie odsetek od debetu na koncie bankowym. Debet w bankowości występuje bowiem w sytuacji, gdy z danego konta wypłaconych zostanie więcej środków pieniężnych niż się na nim znajduje. Debet działa więc w pewnym sensie jak kredyt - klient dostaje od banku - najczęściej zgodnie z ogólnymi warunkami umowy o prowadzenie rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego - możliwość pobierania i wykorzystania pieniędzy, których de facto nie posiada. Debet jest z reguły oprocentowany, czyli za korzystanie z niego bank pobiera opłatę w postaci odsetek od kwoty występującego debetu.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że nastąpiło umorzenie odsetek przez bank od powstałego na koncie wnioskodawcy debetu, w związku z czym wystawiony został PIT-8C.

Powyższe wskazuje, że Bank skorzystał z przysługującego mu prawa i naliczył na podstawie umowy odsetki od debetu, które stały się wymagalne. Umorzenie odsetek spowodowało, iż u wnioskodawcy powstała realna korzyść majątkowa, gdyż zmniejszyło się jego zobowiązanie, które musiałby uregulować, gdyby nie fakt umorzenia. Dzięki umorzeniu majątek wnioskodawcy nie uległ uszczupleniu, choć zmniejszone zostało jego zobowiązanie wobec banku. Tym samym wnioskodawca osiągnął wymierną korzyść finansową. Nie można się więc zgodzić z jego stanowiskiem, że poprzez umorzenie odsetek nie osiągnął żadnego dochodu. Wobec tego wyjaśnia się, że w przypadku umorzenia odsetek ich wartość stanowi przychód podlegający wykazaniu w zeznaniu rocznym, jako przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowany według skali podatkowej określonej w art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (w pierwszym przedziale tej skali stawka podatku w 2008 r. wynosiła 19%, a w 2009 r. -18%) Momentem uzyskania przychodu, zgodnie z art. 11 ust. 1 tej ustawy jest moment dokonania umorzenia. Kwotę przychodów wskazaną w informacji PIT-8C należy wykazać w zeznaniu rocznym składanym w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, zgodnie z art. 45 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku - Białej ul. Traugutta 2a, 43-330 Bielsko - Biała.