IBPBII/1/415-406/11/BJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 4 kwietnia 2011 r. (data wpływu do tut. Biura - 12 kwietnia 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowań wypłaconych na podstawie ugody pozasądowej i związanym z tym obowiązków płatnika - jest prawidłowe.

W dniu 12 kwietnia 2011 r. do tut. Biura wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowań wypłaconych na podstawie ugody pozasądowej i związanym z tym obowiązków płatnika.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W oparciu o przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Komenda wystawiła za 2010 r. Informację o przychodach z innych źródeł oraz o niektórych dochodach z kapitałów pieniężnych PIT-8C dla współwłaścicieli samochodu Anety K. oraz Piotra S. W informacji tej w części D poz. 34 wykazano rodzaj przychodu: "odszkodowanie z zawartej ugody pozasądowej - wartość świadczenia niepieniężnego", natomiast w poz. 35 wykazano wartość wynikającą z zapłaconej faktury zgodnie ze współwłasnością, tj. dla Anety K. - wartość przychodu 518,94 oraz dla Piotra S. - wartość przychodu 518,95 zł.

W oparciu o przepisy Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Komenda wystawiła za 2010 r. Informację o przychodach z innych źródeł oraz o niektórych dochodach z kapitałów pieniężnych PIT-8C dla Andrzeja B. W informacji tej w części D poz. 34 wykazano rodzaj przychodu: "wypłacone odszkodowanie wynikające z zawartej ugody pozasądowej", natomiast w poz. 35 wykazano wartość wypłaconej kwoty 2.461,51 zł.

W oparciu o przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Komenda wystawiła za 2010 r. Informację o przychodach z innych źródeł oraz o niektórych dochodach z kapitałów pieniężnych PIT-8C dla Zofii P. W informacji tej w części D poz. 34 wykazano rodzaj przychodu: "odszkodowanie wynikające z zawartej ugody pozasądowej", natomiast w poz. 35 wykazano wartość wypłaconej kwoty 8.000,00 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w przedstawionych przypadkach Komenda prawidłowo postąpiła uznając przekazane środki pieniężne oraz dokonaną naprawę na koszt Komendy za przychody podlegające opodatkowaniu i tym samym wystawiając informację o przychodach z innych źródeł oraz o niektórych dochodach z kapitałów pieniężnych PIT-8C.

Komenda (wnioskodawca) uważa, iż prawidłowo postąpiła sporządzając informację o przychodach z innych źródeł oraz o niektórych dochodach z kapitałów pieniężnych PIT-8C oraz przekazała ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika. W przedstawionych przypadkach doszło do powstania szkód, za które odpowiedzialność ponosi Komenda Odpowiedzialność ta wynika z art. 415 i art. 417 Kodeksu cywilnego. Zasady i wysokość odszkodowania ustalana jest zgodnie z art. 363 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego.

W celu zaspokojenia roszczeń poszkodowanych zawarte zostały z nimi ugody pozasądowe, w których określony był sposób pokrycia szkód, tj. poprzez:

Jeżeli wystąpiła szkoda w majątku, wartość wypłacanego odszkodowania w formie pieniężnej ustalana była na podstawie przedstawionych przez poszkodowanego faktur i rachunków potwierdzających poniesione przez niego koszty. Naprawienie szkody na koszt Komendy nastąpiło poprzez zlecenie wykonania usługi podmiotowi zewnętrznemu, a następnie opłacenie przez Komendę faktury za wykonaną usługę.

Zarówno zapłata odpowiedniej sumy pieniężnej jak i przywrócenie stanu poprzedniego (jako świadczenie w naturze) będące formami odszkodowania za powstałą szkodę - odpowiadają definicji przychodu zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód ten należy potraktować jako przychód z tzw. "innych źródeł", o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ww. ustawy stanowi, że wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe. Przyznane odszkodowanie w oparciu o ugodę pozasądową nie podlega więc zwolnieniu z opodatkowania.

Stosownie do art. 42a ww. ustawy Komenda sporządziła informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów oraz przekazała ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Wyrazem jej praktycznej realizacji jest art. 11 ust. 1 tejże ustawy, z którego treści wynika, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłami przychodów są inne źródła.

Natomiast stosownie do art. 20 ust. 1 wyżej powołanej ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Zwrot "w szczególności" użyty w ww. artykule oznacza, iż ustawodawca jedynie przykładowo wskazał, jakie przychody należy zaliczyć do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9. Katalog ten nie jest więc zamknięty. Oznacza to, że do "innych źródeł" należy zakwalifikować wszelkie przychody - w rozumieniu ustawy - których nie można zaliczyć do któregokolwiek z pozostałych źródeł przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Z kolei na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

Z literalnego brzmienia powołanego przepisu jednoznacznie wynika, iż nie wszystkie odszkodowania i zadośćuczynienia otrzymywane przez osoby fizyczne są wolne od podatku dochodowego. Ze zwolnienia bowiem korzystają jedynie te odszkodowania i zadośćuczynienia, prawo do otrzymania których wynika wprost z przepisów ustawy lub aktów wykonawczych, z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia wolą ustawodawcy.

Natomiast zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

Regulacją powyżej wskazanego przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy zostały objęte przede wszystkim inne odszkodowania lub zadośćuczynienia niż te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów prawa, jednakże dla zastosowania zwolnienia koniecznym jest aby to inne odszkodowanie lub zadośćuczynienie otrzymane zostało na mocy wyroku lub ugody sądowej.

Analiza cytowanych powyżej przepisów wskazuje jednoznacznie, że ustawodawca konsekwentnie wyłączył z katalogu zwolnień odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie zawartej pomiędzy stronami umowy lub ugody pozasądowej.

Z wniosku wynika, iż w 2010 r. w trzech przypadkach doszło do powstania szkód, za które odpowiedzialność ponosi Komenda.

W celu zaspokojenia roszczeń poszkodowanych Komenda zawarła z poszkodowanymi ugody pozasądowe, w których określony był sposób pokrycia szkód, tj. poprzez:

* zapłatę ustalonej kwoty lub

* naprawienie szkody na koszt Komendy (forma niepieniężna).

Jeżeli wystąpiła szkoda w majątku wartość wypłacanego odszkodowania w formie pieniężnej ustalana była na podstawie przedstawionych przez poszkodowanego faktur i rachunków potwierdzających poniesione przez niego koszty. Naprawienie szkody na koszt Komendy nastąpiło poprzez zlecenie wykonania usługi podmiotowi zewnętrznemu, a następnie opłacenie przez Komendę faktury za wykonaną usługę.

Zgodnie z art. 415 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.

W myśl art. 417 § 1 Kodeksu cywilnego za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa.

Stosownie do art. 363 § 1 Kodeksu cywilnego naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu.

Jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w innej chwili (art. 363 § 2 Kodeksu cywilnego).

W przedstawionych we wniosku przypadkach kwoty odszkodowań, jak też kwota zadośćuczynienia wynikają jedynie z ustaleń zawartych pomiędzy stronami (ugody pozasądowej).

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa należy zatem stwierdzić, iż do opłacenia przez Komendę faktury za zleconą usługę naprawy uszkodzonego samochodu, jak też do wypłaty poszkodowanemu ustalonej kwoty na podstawie przedstawionych faktur potwierdzających poniesione przez niego koszty za naprawę i usunięcie powstałych szkód oraz do wypłaty poszkodowanej ustalonej kwoty tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę i ból fizyczny nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 3 i pkt 3b ww. ustawy.

Kwoty te stanowią dla poszkodowanych przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który nie korzysta ze zwolnień podatkowych. Przychód ten należy potraktować jako przychód z tzw. "innych źródeł", o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 42a ww. ustawy osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

W świetle powyższego, w przedstawionych przypadkach Komenda zasadnie wystawiła dla poszkodowanych PIT-8C, w których wykazała kwotę odszkodowania (zadośćuczynienia) wynikającego z zawartej ugody pozasądowej.

Zatem stanowisko wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.