IBPBII/1/415-398/14/JP - Ustalenie możliwości odliczenia od dochodu wydatków z tytułu ulgi rehabilitacyjnej

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni, przedstawione we wniosku z 5 maja 2014 r. (data wpływu do Biura - 7 maja 2014 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości odliczenia od dochodu wydatków z tytułu ulgi rehabilitacyjnej:

* w części dotyczącej dojazdów do terapeuty - jest prawidłowe,

* w części dotyczącej zakupu stacjonarnego roweru treningowego - jest prawidłowe,

* w pozostałej części - jest nieprawidłowe.

W dniu 7 maja 2014 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości odliczenia od dochodu wydatków z tytułu ulgi rehabilitacyjnej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Pod koniec 2012 r. zdiagnozowano u Wnioskodawczyni stwardnienie rozsiane, poważne schorzenie neurologiczne, na które cierpi w Polsce od 45 do 55 tys. osób.

Jest to choroba przewlekła, nieuleczalna, występująca w wielu odmianach. Diagnoza została postawiona, gdy Wnioskodawczyni miała prawie 48 lat, czyli jak na ten rodzaj choroby, stosunkowo późno. Jest to schorzenie o podłożu autoimmunologicznym, polegające na postępującej degeneracji ośrodkowego układu nerwowego. Jest oparte na autoagresji - komórki układu odpornościowego atakują komórki innego układu tego samego organizmu. W tym przypadku atakowana jest mielina - substancja, która osłania komórki nerwowe i ich wypustki, które przekazują impulsy w mózgu i rdzeniu kręgowym. W wyniku choroby dochodzi do powstania ognisk nieaktywnej tkanki w mózgu i w tych miejscach komórki tracą zdolność przekazywania bodźców, co jest bezpośrednią przyczyną częściowego lub trwałego uszkodzenia funkcji, które dana partia nerwów nadzorowała. Może być to wzrok, słuch, praca mięśni odpowiedzialnych za organy wewnętrzne bądź tych, od których zależy funkcjonowanie kończyn.

Występujące w przypadku Wnioskodawczyni objawy to zawroty głowy, trudności z utrzymaniem równowagi, zaburzenia koordynacji ruchu, problemy z chodzeniem, pojawiająca się spastyczność mięśni, mrowienie dłoni i czasami również stóp przeradzające się w drętwienie, nieadekwatne do włożonego wysiłku, a czasami również bez wysiłku, pojawiające się bardzo silne zmęczenie.

Wnioskodawczyni nie jest w stanie sama, bez osoby towarzyszącej, wyjść z domu. Diagnoza została postawiona w 2012 r. Na początku roku 2013, podczas znacznego zwiększenia trudności z poruszaniem się i kolejnego pobytu w innym szpitalu, powtórzone badania potwierdziły istnienie choroby. W trakcie hospitalizacji zastosowane zostało leczenie sterydami (5 kroplówek...), jednak poprawa była nieznaczna. Po zdiagnozowaniu stwardnienia rozsianego Wnioskodawczyni zaczęła czytać i coraz bardziej zaznajamiać się z charakterem choroby. I mimo, że generalnie nie jest to choroba śmiertelna, a jedynie przewlekła, paraliżujący jest dla Wnioskodawczyni fakt, że choroba jest nieuleczalna i do tej pory na świecie nie wynaleziono skutecznego leku na nią. To co jest dostępne i obwarowane w Polsce licznymi warunkami narzuconymi przez NFZ (jeżeli chce się skorzystać z finansowania leczenia) nie daje 100% gwarancji zatrzymania postępu tego schorzenia lub spowolnienia jego przebiegu.

Zdarzają się przypadki wycofania części objawów choroby (na jakiś czas), i wtedy Wnioskodawczyni mogłaby zacząć pracować. Aktualnie przebywa na rencie z orzeczeniem o całkowitej niezdolności do pracy. Posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, z oznaczeniem kodowym 10-N, 05-R - jest zatem osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji.

W maju 2013 r. w Samodzielnym Szpitalu Klinicznym Wnioskodawczyni została zakwalifikowana do finansowanego przez NFZ programu leczenia immunomodulującego lekiem o nazwie.... Jeżeli spełniała będzie warunki określone przez NFZ, leczenie w ramach tego programu trwało będzie przez 5 lat. Po upływie tego okresu, jeżeli nic się nie zmieni w obowiązujących przepisach i jeżeli Wnioskodawczyni nie będzie miała własnych środków na finansowanie leku (ok. 3.000,00 zł miesięcznie) leczenie zostanie przerwane. Leczenie polega na codziennym podskórnym wstrzykiwaniu leku. Pierwszy zastrzyk został wykonany 27 maja 2013 r., ale okres od rozpoczęcia starań o zakwalifikowanie do programu trwał od lutego 2013 r. Podawane w codziennych iniekcjach lekarstwo, z uwagi na wspominany wcześniej fakt, że stwardnienie rozsiane jest chorobą nieuleczalną, ma za zadanie zatrzymanie choroby na dotychczasowym etapie lub przynajmniej spowolnienie jej postępu (skuteczność leku szacowana jest na 30%). Lekarstwo (podobnie jak wiele innych) może również działać niekorzystnie na organizm powodując leukemię, choroby związane z wątrobą i inne. Koniecznym zatem, poza okresowymi badaniami neurologicznymi, jest stałe monitorowanie wyników badań krwi (muszą być wykonywane w tym samym laboratorium, w szpitalu w O.). Początkowo wykonywane były co miesiąc, potem co trzy miesiące. Po każdym stwierdzeniu przez lekarza, że wyniki badań są dobre Wnioskodawczyni otrzymuje ampuło-strzykawki z 20 mg leku (w zależności od daty następnego badania) w ilości wystarczającej na miesiąc lub trzy miesiące iniekcji. W roku 2013 na wizytach w szpitalu była 8 razy.

Chorobą współistniejącą ze stwardnieniem rozsianym, na którą cierpi Wnioskodawczyni i która ujawniła się już dawno, jest choroba afektywna dwubiegunowa. Jest to choroba psychiczna charakteryzująca się naprzemiennie występującą depresją i tzw. manią. Od 2010 r. Wnioskodawczyni zażywa leki stabilizujące, które powodują, że epizody depresyjne i maniakalne nie występowały. Zdiagnozowanie u Wnioskodawczyni stwardnienia rozsianego, po pierwszym szoku, niedowierzaniu i wyparciu, spowodowało jednak bardzo silny epizod depresyjny (mimo stałego stosowania leku stabilizującego). Wnioskodawczyni musiała dodatkowo zażywać leki antydepresyjne. Musiała również korzystać z pomocy terapeutycznej. Wizyt u psychiatry w 2013 r. odbyła 9, a wizyt u terapeuty w 2013 r. odbyła 11.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy jest możliwość skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej i odliczenia od dochodu wydatków poniesionych przez Wnioskodawczynię na:

Wnioskodawczyni wyraziła swoje stanowisko w sprawie będącej przedmiotem wniosku o interpretację stwierdzając, że w przypadku stwardnienia rozsianego, opisywane przez nią wyjazdy do szpitala mają charakter leczniczy. Trudno nazwać je zabiegami, ale są one konieczne. W obecnym stanie medycyny, gdy nie ma skutecznego lekarstwa na stwardnienie rozsiane, każdą możliwość zahamowania albo przynajmniej spowolnienia przebiegu schorzenia, Wnioskodawczyni uważa, że musi wykorzystać. Taką możliwość otrzymała w Szpitalu Klinicznym i jak długo będzie mogła, będzie korzystała z tej formy bezpłatnego leczenia. NFZ, by finansować leczenie, wymaga spełnienia określonych warunków, więc chcąc mieć lek, Wnioskodawczyni musi je spełnić (na kwotę 3.000,00 zł miesięcznie Wnioskodawczyni nie stać).

Z typowych, szpitalnych zabiegów rehabilitacyjnych związanych ze stwardnieniem rozsianym w roku 2013 Wnioskodawczyni nie korzystała. Nie miała wiedzy i nie wykazała odpowiedniego zainteresowania tematem, a żaden z lekarzy nigdy nie skierował jej do poradni rehabilitacyjnej.

Wiedząc, że w tej chorobie ruch jest ważny, w domu wykonywała i wykonuje ćwiczenia wzmacniające i rozciągające (będąc w szpitalu, osoby zajmujące się na oddziale neurologicznym rehabilitacją, wskazały jej ćwiczenia możliwe do wykonywania w domu). Wnioskodawczyni zakupiła również bardzo prosty rower stacjonarny, na którym codziennie ćwiczy.

Na początku maja Wnioskodawczyni będzie starała się o otrzymanie skierowania na zabiegi rehabilitacyjne. Rozpoczęła również zbieranie informacji w jaki sposób uzyskać skierowanie do Krajowego Ośrodka Mieszkalno-Rehabilitacyjnego w.... Jest to placówka, której celem jest kompleksowa rehabilitacja wyłącznie osób chorych na stwardnienie rozsiane - SM. Decyzję o skierowaniu do Ośrodka wydaje organ gminy właściwy dla osoby w dniu jej skierowania. Uzyskane informacje pozwolą Wnioskodawczyni w najbliższym czasie skompletować wymaganą dokumentację i przekazać ją do Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, który komplet dokumentów przekazuje do Departament Polityki Społecznej i Zdrowotnej Urzędu Marszałkowskiego.

Wnioskodawczyni chce również zwrócić uwagę na fakt, że korzystanie z zabiegów rehabilitacyjnych w szpitalach związane jest z koniecznością zawiezienia jej do odpowiedniej placówki (bez osoby towarzyszącej nie potrafi wyjść z domu). Biorąc pod uwagę fakt, że małżonek pracuje 40 km od miejsca zamieszkania, pracę kończy najwcześniej o godzinie 16:00, do domu wraca o godzinie 17:00 - sprawa nastręcza trudności.

Jeśli jednak Wnioskodawczyni uzyska skierowanie na zabiegi rehabilitacyjne, przy pomocy znajomych lub korzystając z usług taxi będzie się przemieszczała tak, by z zabiegów korzystać.

Wnioskodawczyni wskazała, że rehabilitacja jest bardzo ważna, ale możliwość leczenia zdecydowanie stoi na pierwszym miejscu. Wnioskodawczyni musi wprowadzać do organizmu lekarstwo, które albo zatrzyma chorobę albo przynajmniej spowolni jej przebieg. Chcąc mieć lekarstwo refundowane przez NFZ, musi spełniać rygorystyczne warunki jakie Fundusz stawia.

Jeżeli choroba albo się nie zatrzyma albo przynajmniej nie spowolni swojego przebiegu, być może okazać się, że sama rehabilitacja stanie się w znacznym zakresie bezprzedmiotowa, a Wnioskodawczyni będzie poruszała się na wózku inwalidzkim albo wcale.

Wnioskodawczyni zaznaczyła też, że prof. Krzysztof Selmaj, kierownik Katedry i Kliniki Neurologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi w lutym br. przypomniał, że w Polsce, według obowiązujących aktualnie przepisów, leczenie chorych na stwardnienie rozsiane lekami immunomodulującymi przestaje być refundowane pacjentom po upływie 5 lat, nawet jeśli terapia jest skuteczna. Polska jest jedynym krajem w Unii Europejskiej, w którym tak się dzieje. Profesor zaznaczył, że nie ma to żadnego uzasadnienia medycznego, w innych krajach chorzy są leczeni cały czas dopóki terapia przynosi efekty, a przerywana jest tylko w wyjątkowych sytuacjach, np. gdy są jakieś powikłania.

Z polskich badań, które przedstawił neurolog, wynika, że w pierwszych sześciu miesiącach od przerwania skutecznego leczenia wyraźnie wzrasta ryzyko pojawienia się kolejnego rzutu choroby. Objawia się to różnie - u chorego mogą nagle pojawić się trudności z chodzeniem, zaburzenia widzenia, mowy. Dochodzi też do szybkiego spadku sprawności, a pacjent może nawet w krótkim czasie wylądować na wózku inwalidzkim (wiadomości,...).

Wnioskodawczyni obawia się takiego scenariusza i będzie robiła wszystko co od niej zależy, by maksymalnie długo otrzymywać refundowany lek.

Z uwagi na fakt, że dokonując wspomnianego wcześniej zakupu roweru, Wnioskodawczyni nie posiadała wiedzy na temat istnienia jakichkolwiek ulg związanych z posiadaniem statusu osoby niepełnosprawnej, a jako że to małżonek szukał prostego urządzenia, na którym mogłaby ćwiczyć i załatwiał sprawy związane z zakupem - figurował też jako nabywca towaru.

W roku bieżącym, przygotowując się do sporządzenia rocznego zeznania podatkowego Wnioskodawczyni dowiedziała się o możliwości odliczenia od dochodu kosztów związanych z zakupem sprzętu rehabilitacyjnego. Po rozmowie i korespondencji z właścicielem sklepu, w którym rower był zakupiony, Wnioskodawczyni otrzymała notę korygującą, która zmieniała w fakturze zakupu roweru nazwę nabywcy z małżonka na Wnioskodawczynię. W nocie korygującej przywołane są numer i data korygowanej faktury (Vat nr... z dnia 3 czerwca 2013 r.) natomiast nota korygująca nosi numer 1/04/2014 i wystawiona została 15 kwietnia 2014 r. W Urzędzie Skarbowym Wnioskodawczyni uzyskała informację, że jeżeli z zakupionego roweru stacjonarnego może korzystać jeszcze ktoś inny, nie ma możliwości odliczenia kosztów zakupu od dochodu. Będąc zdrową Wnioskodawczyni dużo jeździła na rowerze. Na rowerze jeździł i jeździ również jej mąż. W ocenie Wnioskodawczyni, trudno jednak porównywać "jazdę" na stojącym w miejscu rowerze z prawdziwą jazdą w innych warunkach. Wnioskodawczyni i jej mąż nie mają małych dzieci, więc rower użytkuje tylko Wnioskodawczyni.

Ponadto Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, że wizyty u psychiatry i terapeuty, które przez jakiś czas w roku 2013 miały miejsce, można zakwalifikować do kategorii zabiegów leczniczo-rehabilitacyjnych. Rehabilitacja psychiatryczna to system oddziaływań m.in. psychologicznych i medycznych umożliwiających chorym psychicznie samodzielną egzystencję i integrację społeczną.

W ramach rehabilitacji psychiatrycznej, stosowana jest m.in. rehabilitacja medyczna i psychologiczna. Wizyty zarówno u psychiatry jak i u terapeuty dały zamierzony skutek. Połączenie wzmocnionego leczenia farmakologicznego z terapeutycznym spowodowało pewne zaakceptowanie choroby i narzuconych przez nią ograniczeń, w takim stopniu, że Wnioskodawczyni mogła zacząć żyć w nowej rzeczywistości. Wróciło zainteresowanie literaturą, muzyką, światem. Ponieważ zaistnienie choroby w życiu nastąpiło tak nagle i nieoczekiwanie, wiedza Wnioskodawczyni na jej temat była i na pewno cały czas jest jeszcze zbyt mała. Pacjenci z chorobami typu nowotwory, stwardnienie rozsiane i inne, w wielu obszarach praktycznie są pozostawieni sami sobie, stąd też zapewne występująca nieporadność w różnych kwestiach i poczynione błędy, których w roku bieżącym Wnioskodawczyni ma nadzieję już nie popełnić.

Wnioskodawczyni chciała jeszcze, mając taką okazję, zwrócić uwagę na fakt, że art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że podstawą obliczenia podatku jest dochód po odliczeniu kwot wydatków na cele rehabilitacyjne (ten zapis został przez Wnioskodawczynię rozwinięty i w miarę możliwości wyjaśniony) oraz wydatków związanych z ułatwianiem wykonywania czynności życiowych przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na utrzymaniu którego są osoby niepełnosprawne.

Jak już Wnioskodawczyni wskazała, jest osobą o znacznym stopniu niepełnosprawności, co ustawa definiuje następująco: "Do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji" (art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych).

Tak więc w prawie wszystkich, najzwyklejszych i niezbędnych czynnościach, jak chociażby związanych z wyjściem z domu, wykorzystywany jest samochód będący wspólną własnością Wnioskodawczyni i jej małżonka (co oczywiście wiąże się z koniecznymi do poniesienia kosztami, w tym zakupu paliwa).

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) podstawę obliczenia podatku z zastrzeżeniem art. 29-30c oraz art. 30e, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 9, art. 24 ust. 1, 2, 3b-3e, 4, 4a- 4e, ust. 6 lub art. 24b ust. 1 i 2 lub art. 25, po odliczeniu kwot wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne.

Rodzaje wydatków na cele rehabilitacyjne uprawniające do odliczeń od dochodu przed opodatkowaniem zawiera art. 26 ust. 7a ww. ustawy, zaś zasady i warunki dokonywania tych odliczeń określone zostały w ust. 7 i 7b - 7g tego artykułu.

W myśl art. 26 ust. 7d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych warunkiem odliczenia wydatków, o których mowa w ust. 7a, jest posiadanie przez osobę, której dotyczy wydatek:

Na podstawie art. 26 ust. 7f ww. ustawy o podatku dochodowym ilekroć w przepisach ust. 7a jest mowa o osobach zaliczonych do:

1. I grupy inwalidztwa - należy przez to rozumieć odpowiednio osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów, orzeczono:

2. II grupy inwalidztwa - należy przez to rozumieć odpowiednio osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów, orzeczono:

Stosownie do treści art. 26 ust. 7 pkt 4 powołanej ustawy wysokość wydatków na cele określone w ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 7c, ustala się na podstawie dokumentu stwierdzającego ich poniesienie, zawierającego w szczególności: dane identyfikujące kupującego (odbiorcę usługi lub towaru) i sprzedającego (towar lub usługę), rodzaj zakupionego towaru lub usługi oraz kwotę zapłaty (...).

Zgodnie natomiast z pkt 3 ust. 7c tegoż artykułu w przypadku wydatków, o których mowa w ust. 7a pkt 7, 8 i 14, nie jest wymagane posiadanie dokumentów stwierdzających ich wysokość. Jednakże na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej podatnik jest obowiązany przedstawić dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności okazać dokument potwierdzający zlecenie i odbycie niezbędnych zabiegów leczniczo-rehabilitacyjnych.

Wydatki, o których mowa w ust. 7a, podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały sfinansowane (dofinansowane) ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, zakładowego funduszu aktywności, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie. W przypadku, gdy wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z tych funduszy (środków), odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy (środków) lub zwróconą w jakiejkolwiek formie (art. 26 ust. 7b ustawy).

W myśl natomiast art. 26 ust. 13a ustawy wydatki na cele określone w ust. 1 (a więc również na cele rehabilitacyjne) podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub nie zostały odliczone od przychodu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie.

Należy zaznaczyć, że katalog ulg wymienionych w art. 26 ust. 7a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest katalogiem zamkniętym, co oznacza, że odliczeniu podlegają jedynie wydatki enumeratywnie w nim wymienione.

Należy również pokreślić, że wszelkie zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, a przepisy dotyczące zwolnień podatkowych powinny być interpretowane ściśle, zgodnie przede wszystkim z ich wykładnią językową. Wykluczone jest w tym wypadku stosowanie wykładni rozszerzającej jak i zawężającej.

W przedmiocie stosowania wszelkiego rodzaju ulg podatkowych trzeba mieć na względzie także art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, zgodnie z którym każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. Nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy, co wynika z art. 217 Konstytucji. Tym samym, każdy wyjątek od zasady powszechności opodatkowania (w tym także ulga podatkowa) nie może być interpretowany dowolnie, ani uzupełniany w drodze interpretacji o treść, której nie zawiera.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawczyni od 2012 r. choruje na stwardnienie rozsiane. Występujące w przypadku Wnioskodawczyni objawy - to zawroty głowy, trudności z utrzymaniem równowagi, zaburzenia koordynacji ruchu, problemy z chodzeniem, pojawiająca się spastyczność mięśni, mrowienie dłoni i czasami również stóp przeradzające się w drętwienie, nieadekwatne do włożonego wysiłku, a czasami również bez wysiłku, pojawiające się bardzo silne zmęczenie. Wnioskodawczyni nie jest w stanie sama, bez osoby towarzyszącej, wyjść z domu.

Wnioskodawczyni w maju 2013 r. w Samodzielnym Szpitalu Klinicznym została zakwalifikowana do finansowanego przez NFZ programu leczenia immunomodulującego lekiem o nazwie C. Jeżeli spełni warunki określone przez NFZ, leczenie w ramach tego programu trwało będzie przez 5 lat. Leczenie polega na codziennym podskórnym wstrzykiwaniu leku. Pierwszy zastrzyk został wykonany 27 maja 2013 r. Podawane w codziennych iniekcjach lekarstwo, z uwagi na wspominany wcześniej fakt, że stwardnienie rozsiane jest chorobą nieuleczalną, ma za zadanie zatrzymanie choroby na dotychczasowym etapie lub przynajmniej spowolnienie jej postępu (skuteczność leku szacowana jest na 30%). Lekarstwo (podobnie jak wiele innych) może również działać niekorzystnie na organizm powodując leukemię, choroby związane z wątrobą i inne. Koniecznym zatem, poza okresowymi badaniami neurologicznymi, jest stałe monitorowanie wyników badań krwi (muszą być wykonywane w tym samym laboratorium, w szpitalu w O.). W roku 2013 na wizytach w szpitalu była 8 razy.

Chorobą współistniejącą ze stwardnieniem rozsianym, na którą cierpi Wnioskodawczyni i która ujawniła się już dawno, jest choroba afektywna dwubiegunowa. Jest to choroba psychiczna charakteryzująca się naprzemiennie występującą depresją i tzw. manią. Od 2010 r. Wnioskodawczyni zażywa leki stabilizujące, które powodują, że epizody depresyjne i maniakalne nie występowały. Wnioskodawczyni musiała dodatkowo zażywać leki antydepresyjne. Musiała również korzystać z pomocy terapeutycznej. Wizyt u psychiatry w 2013 r. odbyła 9, a wizyt u terapeuty w 2013 r. odbyła 11.

Wnioskodawczyni nabyła również rower stacjonarny treningowy, który użytkuje w związku ze stwierdzoną niepełnosprawnością.

Na tle zaprezentowanych przepisów prawa podatkowego oraz opisanych okoliczności faktycznych wniosku należy wskazać, że możliwość skorzystania z odliczeń w ramach tzw. ulgi rehabilitacyjnej, wydatków poniesionych w związku z używaniem samochodu osobowego dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne podlega kwalifikacji z punktu widzenia postanowień art. 26 ust. 7a pkt 14 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z tym przepisem za wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwianiem wykonywania czynności życiowych, uważa się wydatki poniesione na używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej, zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną zaliczoną do I lub II grupy inwalidztwa albo dzieci niepełnosprawne, które nie ukończyły 16 roku życia, dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne - w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym 2.280 zł. Stosownie do art. 26 ust. 7c pkt 3 ww. ustawy w przypadku wydatków, o których mowa w ust. 7a pkt 7, 8 i 14, nie jest wymagane posiadanie dokumentów stwierdzających ich wysokość. Jednakże na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej podatnik jest obowiązany przedstawić dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności okazać dokument potwierdzający zlecenie i odbycie niezbędnych zabiegów leczniczo-rehabilitacyjnych.

Wyjaśnić przy tym należy, że z analizy cytowanego powyżej przepisu art. 26 ust. 7a pkt 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że aby skorzystać z możliwości odliczenia od dochodu poniesionych wydatków, związanych z używaniem samochodu osobowego dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne, m.in. należy:

Stosowanie odliczenia wskazanego w art. 26 ust. 7a pkt 14 ww. ustawy dotyczy wyłącznie właścicieli lub współwłaścicieli samochodów. Przepis ten nie wymaga natomiast, aby osoba niepełnosprawna posiadała prawo jazdy i użytkowała samochód jako kierowca.

Zaznaczyć ponadto należy, że określona w ww. ustawie kwota 2.280 zł jest maksymalną kwotą, która może być odliczona tytułem poniesienia wydatków. Użycie przez ustawodawcę, przy określaniu wielkości limitu, wyrażenia "w wysokości nieprzekraczającej kwoty 2.280 zł" (a nie "w wysokości 2.280 zł") wskazuje, że wysokość odliczenia uzależniona jest od intensywności (częstości) używania samochodu.

Wskazany limit 2.280 zł dotyczy tylko i wyłącznie wydatków poniesionych na używanie samochodu osobowego będącego własnością (współwłasnością) osoby niepełnosprawnej związanego z przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne. Kwota 2.280 zł nie jest bowiem kwotą odliczenia z tytułu bycia osobą niepełnosprawną z I lub II grupą inwalidztwa lecz z tytułu korzystania z samochodu na dojazdy na niezbędne zabiegi. Kwota ta jest wyłącznie limitem, powyżej którego wydatki poniesione na korzystanie z samochodu nie podlegają odliczeniu. Zatem, podatnik może odliczyć tylko te wydatki na dojazd, które faktycznie poniósł (do kwoty 2.280 zł), co oznacza, że nie może odliczyć kwoty 2.280 zł, jeżeli poniósł wydatki w kwocie niższej od wymienionej.

Należy też zwrócić uwagę, że nie wszystkie wydatki dotyczące używania samochodu na przejazdy osoby niepełnosprawnej będą podlegały odliczeniu w ramach powołanego przepisu. Mogą podlegać odliczeniu tylko te, które są związane z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne zlecone przez lekarza.

W celu analizy i uznania zasadności odliczenia dokonanego na podstawie tegoż przepisu należy zdefiniować pojęcie zabiegu leczniczo-rehabilitacyjnego.

Ww. ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera pojęcia "zabieg", "rehabilitacja" oraz "rehabilitacja lecznicza", zatem konieczne jest wyjaśnienie tych pojęć w oparciu o definicje encyklopedyczne oraz wydaną z zakresu rehabilitacji literaturę. Zgodnie z definicją tych pojęć zawartą w "Słowniku wyrazów obcych" (PWN, W-wa 1991 r.) oraz "Encyklopedii" PWN, zabieg stanowi interwencję mającą na celu wywołanie określonego skutku, zwykle będącą środkiem zaradczym przeciwdziałającym czemuś (np. skutkom choroby), z kolei "rehabilitacja" jest to przywrócenie choremu sprawności fizycznej i psychicznej poprzez stosowanie odpowiednich zabiegów leczniczych, natomiast "rehabilitacja lecznicza" jest to połączenie leczenia z postępowaniem usprawniającym, które obejmuje zabiegi fizykoterapeutyczne, wodolecznictwo, światłolecznictwo, elektrolecznictwo, mechanoterapię i kinezyterapię. Istotne znaczenie mogą mieć również zabiegi chirurgiczne zmierzające do przywrócenia organicznych funkcji, zmniejszenia następstw nieodwracalnych zmian lub wyrównanie ich w takim stopniu, aby poszkodowanemu przywrócić jego społecznie przydatną sprawność.

Przy czym należy także wskazać, że rehabilitacja osób niepełnosprawnych oznacza zespół działań, w szczególności organizacyjnych, leczniczych, psychologicznych, technicznych, szkoleniowych, edukacyjnych, społecznych, zmierzających do osiągnięcia, przy aktywnym uczestnictwie tych osób, możliwie najwyższego poziomu ich funkcjonowania, jakości życia i integracji społecznej.

Jak wynika z analizowanego przepisu - nie uprawnia do odliczenia wydatków ponoszonych na używanie samochodu przez osobę niepełnosprawną z tytułu jakichkolwiek wyjazdów związanych z leczeniem, badaniami, wizytami u lekarzy, konsultacjami. Na podstawie jego dyspozycji z odliczenia mogą korzystać tylko takie wydatki, które zostały poniesione przez osobę uprawnioną wyłącznie na dojazdy na niezbędne (konieczne) zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne.

W związku z powyższym, mając na uwadze przedstawione okoliczności oraz stan faktyczny i prawny sprawy należy stwierdzić, że wydatki poniesione przez Wnioskodawczynię z tytułu używania samochodu osobowego, dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem do terapeuty można zakwalifikować jako wydatki na przewóz na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne. Wydatki te Wnioskodawczyni ma prawo odliczyć od dochodu w wysokości faktycznie poniesionej; jednakże maksymalnie do kwoty 2.280 zł.

W tej części stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Natomiast wydatki poniesione przez Wnioskodawczynię w związku z pozostałymi dojazdami, tj. na badania krwi czy też inne wizyty w Szpitalu jak również wizyty u psychiatry, nie mogą zostać odliczone od dochodu Wnioskodawczyni w ramach ulgi rehabilitacyjnej, gdyż nie mieszczą się w dyspozycji art. 26 ust. 7a pkt 14 wyżej powołanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie są to wyjazdy związane z zabiegami leczniczo-rehabilitacyjnymi lecz wyjazdy związane z leczeniem czy też utrzymaniem aktualnego stanu zdrowia.

W tej części stanowisko Wnioskodawczyni należało zatem uznać za nieprawidłowe.

Odnosząc się natomiast do stanowiska wyrażonego przez Wnioskodawczynię w zakresie zakupu stacjonarnego roweru treningowego, który Wnioskodawczyni określiła jako zakup indywidualnego sprzętu niezbędnego w rehabilitacji, należy - powołując się na przepisy przytoczone na wstępie niniejszej interpretacji - dodać i wskazać, że zgodnie z art. 26 ust. 7a pkt 3 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwianiem wykonywania czynności życiowych, uważa się wydatki poniesione na zakup i naprawę indywidulanego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego.

Mając na uwadze treść zacytowanego powyżej przepisu należy stwierdzić, że podatnik w ramach ulgi rehabilitacyjnej może odliczyć od dochodu wyłącznie wydatki na zakup sprzętu, urządzeń, narzędzi indywidualnego przeznaczenia, niezbędnego w rehabilitacji oraz ułatwiającego wykonywanie czynności życiowych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności. Należy przy tym zaznaczyć, że określenie "indywidualny sprzęt, urządzenia i narzędzia techniczne niezbędne w rehabilitacji oraz ułatwiające wykonywanie czynności życiowych" oznacza, że można zaliczyć do nich tylko i wyłącznie sprzęt, urządzenia i narzędzia techniczne, mające cechy sprzętu, urządzeń czy narzędzi o charakterze szczególnym (niestandardowym), konieczne w rehabilitacji osoby niepełnosprawnej i ułatwiające tej osobie wykonywanie czynności życiowych, których utrudnienie wykonania wynika z niepełnosprawności. Oznacza to, ze taki sprzęt musi posiadać właściwości leczniczo-rehabilitacyjne lub ułatwiać tej osobie, ze względu na jej niepełnosprawność, wykonywanie czynności życiowych.

Z uregulowań zawartych w ww. przepisie wynika zatem, że:

* pomiędzy rodzajem nabytego sprzętu a rodzajem niepełnosprawności istnieć musi ścisły związek,

* zakupiony sprzęt musi być wykorzystywany (używany) w rehabilitacji oraz powinien służyć przywracaniu sprawności organizmu i uławiać wykonywanie czynności życiowych,

* cechą zakupionego sprzętu musi być jego indywidualny charakter.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że skoro Wnioskodawczyni wskazała, że jest osobą niepełnosprawną, o znacznym stopniu niepełnosprawności to będzie przysługiwało jej uprawnienie do odliczenia od dochodu w ramach ulgi rehabilitacyjnej wydatku na zakup stacjonarnego roweru treningowego, pod warunkiem, że rower ten spełnia wymogi sprzętu rehabilitacyjnego (a nie sportowego) czyli - jak stwierdza Wnioskodawczyni - rower ten istotnie jest indywidualnym sprzętem niezbędnym w rehabilitacji. Wydatek ten podlega odliczeniu w roku podatkowym, w którym został poniesiony. Przy czym zaznaczyć należy, że pomocnym do udowodnienia, że nabyty stacjonarny rower treningowy jest indywidualnym sprzętem niezbędnym w rehabilitacji, będzie posiadanie wystawionego przez lekarza specjalistę zaświadczenia lekarskiego, że ww. rower należy stosować w związku z orzeczonym stopniem niepełnosprawności.

Powyższe oznacza, że w tej części stanowisko Wnioskodawczyni należało również uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.