IBPBII/1/415-372/10/BD - Opodatkowanie podatkiem dochodowym od osób fizycznych wynagrodzenia za nadgodziny, uzyskanego na podstawie wyroku sądowego oraz na skutek egzekucji urzędu skarbowego.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 19 marca 2010 r. (data wpływu do Organu - 22 marca 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania - poprzez egzekucję - wynagrodzenia za przepracowane godziny nadliczbowe, wraz z odsetkami - jest nieprawidłowe.

W dniu 22 marca 2010 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania - poprzez egzekucję - wynagrodzenia za przepracowane godziny nadliczbowe, wraz z odsetkami.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wyrokiem sądowym i poprzez egzekucję Urzędu Skarbowego wnioskodawca otrzymał zapłatę tytułem wynagrodzenia za przepracowane godziny nadliczbowe w okresie 2004 r. -2005 r. od firmy, która aktualnie jest w stanie likwidacji. Wypłaty nastąpiły w 2009 r. w dwóch terminach, tj. 17 sierpnia 2009 r. jako kwota główna 2.518,49 zł plus odsetki 1.176,90 zł oraz w dniu 4 grudnia 2009 r. jako kwota główna 20.079,96 zł plus odsetki 1.1091,84 zł, minus opłata komornicza 1.558,59 zł. Do dnia dzisiejszego wnioskodawca nie otrzymał PIT-11. Wnioskodawca zaznacza, iż posiada jedynie wyciąg bankowy z dokonanego przelewu.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy kwota główna wraz z odsetkami podlega opodatkowaniu...

Na jakim formularzu PIT i w której pozycji rozliczyć ewentualny podatek nie posiadając PIT-11...

Czy wypłacona kwota ogólna stanowi wynagrodzenie czy odszkodowanie za przepracowane godziny nadliczbowe...

Zdaniem wnioskodawcy, wypłacone należności stanowią odszkodowanie za przepracowane godziny nadliczbowe ponieważ od wymienionych kwot nie odprowadzono zaliczek na podatek dochodowy oraz składek na ubezpieczenie społeczne i emerytalne, co jest dla wnioskodawcy wysoce krzywdzące z uwagi na fakt bliskiego przejścia na emeryturę.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ww. ustawy źródłami przychodów są m.in. stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Przepis art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, iż przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 12 ust. 1 ww. ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty, niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot "w szczególności" oznacza, że wymienione kategorie przychodów stanowią katalog otwarty. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Zgodnie z art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej "zakładami pracy", są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Stosownie do art. 38 ust. 1 ww. ustawy płatnicy, o których mowa w art. 31 i 33-35, przekazują, z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a, kwoty pobranych zaliczek na podatek w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki, na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby.

Zgodnie z art. 39 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym płatnicy, o których mowa w art. 31, art. 33 i art. 35 (zakłady pracy, spółdzielnie, organy rentowe i inni płatnicy) w przypadku, gdy nie dokonują rocznego obliczenia podatku, są obowiązani przekazać podatnikowi i urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika imienne informacje sporządzone według ustalonego wzoru tj. o wysokości dochodu oraz potrąconych przez płatnika w roku podatkowym składkach na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1, składce na ubezpieczenia zdrowotne odliczonej w roku podatkowym przez płatnika, a także należnego i pobranego podatku. W przypadku, gdy płatnik nie przekazał takiej informację, podatnik nie jest zwolniony z obowiązku złożenia zeznania podatkowego za dany rok podatkowy, ponieważ zgodnie z art. 45 ust. 1 ww. ustawy podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody otrzymane lub pozostawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne.

Innymi podmiotami zobowiązanymi do wystawienia informacji PIT-11 są podmioty wymienione w art. 42e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z treści tego przepisu wynika, że w przypadku gdy za zakład pracy wypłaty świadczeń określonych w art. 12 dokonuje komornik sądowy lub podmiot niebędący następcą prawnym zakładu pracy, przejmujący jego zobowiązania wynikające ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, jest on obowiązany, jako płatnik, do poboru zaliczki na podatek, stosując do wypłacanych świadczeń najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1.

Zgodnie z art. 42e ust. 6 ww. ustawy w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym płatnik jest obowiązany przekazać podatnikowi i do urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 3 ust. 2a, do urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych - imienne informacje sporządzone według

Z zaprezentowanego przez wnioskodawcę stanu faktycznego wynika, iż wyrokiem sądowym i poprzez egzekucję Urzędu Skarbowego wnioskodawca otrzymał zapłatę tytułem wynagrodzenia za przepracowane godziny nadliczbowe w okresie 2004 r. - 2005 r. od firmy, która aktualnie jest w stanie likwidacji. Wypłaty nastąpiły w 2009 r. w dwóch terminach, tj. 17 sierpnia 2009 r. jako kwota główna 2.518,49 zł plus odsetki 1.176,90 zł oraz w dniu 4 grudnia 2009 r. jako kwota główna 20.079,96 zł plus odsetki 11.091,84 zł, minus opłata komornicza 1.558,59 zł. Do dnia dzisiejszego wnioskodawca nie otrzymał PIT-11. Wnioskodawca zaznacza, iż posiada jedynie wyciąg bankowy z dokonanego przelewu.

Podkreślić należy, iż brak otrzymania imiennej informacji PIT-11 z tytułu otrzymanego w wyniku egzekucji wynagrodzenia za przepracowane godziny nadliczbowe nie zwalnia wnioskodawcy z obowiązku wykazania w zeznaniu podatkowym za 2009 r. wszystkich uzyskanych dochodów (strat). Stosownie bowiem do przywołanego art. 45 ust. 1 wnioskodawca jest zobligowany do złożenia zeznania podatkowego.

Jak wynika z cytowanego wyżej art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynagrodzenie za przepracowane godziny nadliczbowe stanowi przychód ze stosunku pracy podlegający opodatkowaniu. Ustawodawca w art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wymienia tegoż świadczenia jako przychodu korzystającego ze zwolnienia od podatku dochodowego; podlega on zatem opodatkowaniu na takich samych zasadach jak inne przychody uzyskane ze stosunku pracy. Jak zaznaczył sam wnioskodawca w przedstawionym stanie faktycznym otrzymał on, poprzez egzekucję, zapłatę tytułem wynagrodzenia za przepracowane godziny nadliczbowe w okresie 2004 r. - 2005 r. od firmy, która aktualnie jest w stanie likwidacji. Otrzymane świadczenie nie nosi znamion odszkodowania, nie można zatem skutków podatkowych tegoż świadczenia analizować poprzez pryzmat zwolnień podatkowych, które mają zastosowanie do niektórego rodzaju odszkodowań, ściśle wymienionych przez ustawodawcę jako odszkodowania korzystające ze zwolnienia z opodatkowania.

Podkreślić należy, że odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającym na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach chronionych przez prawo. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Odszkodowanie nie jest tożsame z pojęciem wynagrodzenia, nawet gdy to wynagrodzenie wypłacone jest z opóźnieniem.

Biorąc pod uwagę ww. przepisy dotyczące odszkodowań, należy stwierdzić, iż otrzymane przez wnioskodawcę wynagrodzenie w drodze egzekucji za przepracowane godziny nadliczbowe jest w rzeczywistości wypłatą zaległego wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych wraz z odsetkami, a nie odszkodowaniem, o którym mowa w katalogu zwolnień wymienionych w art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem nie jest to odszkodowanie w rozumieniu ani przepisów prawa cywilnego, ani prawa pracy, lecz jest to wypłata zaległych należności z tytułu łączącego pracownika z pracodawcą bądź byłym już pracodawcą - stosunku pracy. Fakt, że należności te zostały uregulowane w wyniku postępowania sądowego, nie jest przesłanką kwalifikującą ich do kategorii odszkodowań.

W takim przypadku przychód z tytułu wynagrodzenia za przepracowane godziny nadliczbowe jest przychodem ze stosunku pracy w miesiącu jego otrzymania lub postawienia do dyspozycji podatnika, nawet w sytuacji jeśli wynagrodzenie dotyczy lat ubiegłych.

Wnioskodawca, w przedstawionym stanie faktycznym rozliczenia podatkowego winien dokonać na formularzy PIT-36 - zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty). W części D.1 w poz. 45 ww. formularza należy wpisać wysokość otrzymanego wynagrodzenia za przepracowane godziny nadliczbowe bądź zsumować z pozostałymi przychodami osiągniętymi z tego tytułu, tj. z tytułu należności ze stosunku pracy, służbowego, spółdzielczego i pracy nakładczej, a także zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego wypłacone przez zakład pracy.

Również w kategorii odszkodowania nie można traktować otrzymanych odsetek od ww. wynagrodzeń za godziny nadliczbowe. Odsetki z tytułu nieterminowego uregulowania zobowiązania stanowią bowiem kategorię odrębną od każdego rodzaju należności głównej. Są świadczeniem ubocznym w stosunku do tejże należności. Z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń pracownikom należą się odsetki za zwłokę. W świetle przepisów art. 282 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), kto wbrew obowiązkowi nie wypłaca w ustalonym terminie wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia przysługującego pracownikowi albo uprawnionemu do tego świadczenia członkowi rodziny pracownika, wysokość tego wynagrodzenia lub świadczenia bezpodstawnie obniża albo dokonuje bezpodstawnych potrąceń - podlega karze grzywny od 1.000 zł do 30.000 zł. Takie działanie stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracownika. W sprawach nieunormowanych przepisami prawa pracy, art. 300 Kodeksu pracy odsyła do przepisów Kodeksu cywilnego.

W myśl art. 481 § 1-2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy.

Jak wynika z wniosku, odsetki zostały wypłacone od świadczenia, które kwalifikowane jest do źródła przychodu ze stosunku pracy wymienionego przez ustawodawcę w art. 12 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym odsetki te nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie bowiem z art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1. W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Reasumując, zarówno otrzymane wynagrodzenie za godziny nadliczbowe, jak również odsetki od tegoż wynagrodzenia nie stanowią, w świetle powołanych przepisów, - wbrew twierdzeniu wnioskodawcy - odszkodowania. Należność główna otrzymanego świadczenia stanowi podlegający opodatkowaniu przychód ze stosunku pracy. Odsetki natomiast korzystają ze zwolnienia z opodatkowania.

Wobec powyższego stanowisko wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.