IBPBII/1/415-360/10/ASz

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 26 marca 2010 r. (data wpływu do tut. Biura - 26 marca 2010 r.), uzupełnionym w dniu 28 czerwca 2010 r. (fax) oraz w dniu 28 czerwca 2010 r. (drogą pocztową) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania kwoty wypłaconej na podstawie ugody sądowej - jest nieprawidłowe.

W dniu 26 marca 2010 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania kwoty wypłaconej na podstawie ugody sądowej.

Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych, pismem z dnia 22 czerwca 2010 r. Znak: IBPB II/1/415-360/10/ASz wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono w dniu 28 czerwca 2010 r. (fax) oraz w dniu 28 czerwca 2010 r. (drogą pocztową).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Powód wystąpił do Sądu o przywrócenie do pracy i odszkodowanie z tytułu mobbingu. Na rozprawie Strony oświadczyły, że zawrą ugodę sądową. Pozwany zobowiązał się zapłacić na rzecz powoda 50.000 zł tytułem niniejszej ugody.

Cytat z protokołu Sądu Rejonowego:" Sąd Rejonowy V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie: (...) na rozprawie rozpoznał sprawę z powództwa Pana X przeciwko (...) o przywrócenie do pracy i odszkodowanie z tytułu mobbingu (...)

Pełnomocnikowi pracodawcy zwrócono akta osobowe powoda. Przewodniczący po naradzie ogłosił postanowienie przez odczytanie sentencji i podanie ustnie zasadniczych powodów rozstrzygnięcia."

W uzupełnieniu wniosku wskazano, iż powód wystąpił z żądaniem:

Wnioskodawca wskazał, iż rozwiązanie umowy o pracę zostało dokonane przez pracodawcę z uwagi na likwidację stanowiska pracy - podstawą prawną jest art. 10 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. W ocenie pracodawcy rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło zgodnie z przepisami prawa pracy, a w ocenie pracownika rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło niezgodnie z przepisami prawa pracy.

Strony określiły, że zapłata kwoty 50.000 zł nastąpi tytułem ugody kończącej zaistniały spór. Oznacza to, że strony nie określiły czy i w jakiej części wypłacone świadczenie dotyczy odszkodowania z tytułu mobbingu i żądania dotyczącego przywrócenia do pracy, albowiem strony chciały polubownie zakończyć spór, a jednym z warunków ugodowego zakończenia sporu było nie rozstrzyganie o zasadności roszczenia pracownika.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wypłacona kwota ugody sądowej jest wolna od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zdaniem Spółki kwota ugody wypłacona powodowi jest wolna od podatku dochodowego od osób fizycznych na postawie art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g), zgodnie z którym wolne od podatku są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem: g) odszkodowań innych wynikających z zawartych umów lub ugód, innych niż ugody sądowe.

Gdyby zdaniem organu podatkowego nie miał zastosowania ww. art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g), to zdaniem Spółki, wypłacona ugoda sądowa wolna jest od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b, zgodnie z którym wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 cytowanej ustawy, wolne od podatku są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

Natomiast w przypadku, gdy wysokość lub zasady ustalania odszkodowania nie wynikają wprost z odrębnych ustaw lub aktów wykonawczych wydanych na podstawie tych odrębnych ustaw, a podstawą ich otrzymania jest wyrok lub ugoda sądowa, wówczas odszkodowanie takie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych pod lit. a) i b) tegoż przepisu.

Zgodnie bowiem z art. 21 ust. 1 pkt 3b cytowanej ustawy wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

Warunkiem wystarczającym do powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych na zasadach przewidzianych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych będzie więc niezrealizowanie choćby jednej ze wskazanych wyżej przesłanek.

Kwestie zasad i podstawy do wypłaty odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę reguluje ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

Stosownie do postanowień art. 45 § 1 ustawy - Kodeks pracy, w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu. W myśl art. 45 § 2 ustawy - Kodeks pracy sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe; w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu. Odszkodowanie, o którym mowa w art. 45 ustawy - Kodeks pracy, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia (art. 47; ustawy - Kodeks pracy).

Natomiast w myśl art. 94 3 § 3 ww. Kodeksu pracownik, u którego mobbing wywołał rozstrój zdrowia, może dochodzić od pracodawcy odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Pracownik, który wskutek mobbingu rozwiązał umowę o pracę, ma prawo dochodzić od pracodawcy odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę, ustalane na podstawie odrębnych przepisów (art. 94 3 § 4 ustawy - Kodeks pracy). Oświadczenie pracownika o rozwiązaniu umowy o pracę powinno nastąpić na piśmie z podaniem przyczyny, o której mowa w § 2, uzasadniającej rozwiązanie umowy (art. 94 3 § 5 Kodeksu pracy)

Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego powód wystąpił do Sądu o przywrócenie do pracy, odszkodowanie za bezprawne - jego zdaniem - rozwiązanie umowy o pracę i odszkodowanie z tytułu mobbingu. Jak wskazuje wnioskodawca, rozwiązanie umowy o pracę zostało dokonane przez pracodawcę z uwagi na likwidację stanowiska pracy - podstawą prawną jest art. 10 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. W ocenie pracodawcy rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło zgodnie z przepisami prawa pracy, a w ocenie pracownika rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło niezgodnie z przepisami prawa pracy. Na rozprawie Strony oświadczyły, że zawrą ugodę sądową. Pozwany zobowiązał się zapłacić na rzecz powoda 50.000 zł tytułem niniejszej ugody. Strony określiły, że zapłata kwoty 50.000 zł nastąpi tytułem ugody kończącej zaistniały spór. Oznacza to, jak stwierdza wnioskodawca, że strony nie określiły czy i w jakiej części wypłacone świadczenie dotyczy odszkodowania z tytułu mobbingu i żądania dotyczącego przywrócenia do pracy, albowiem strony chciały polubownie zakończyć spór, a jednym z warunków ugodowego zakończenia sporu było nie rozstrzyganie o zasadności roszczenia pracownika. Ponadto z ww. ugody wynika, iż powód oświadczył, że niniejsza ugoda wyczerpuje całość jego roszczeń objętych niniejszym postępowaniem.

W świetle powyższego należy stwierdzić, że z zawartej ugody wynika, iż kwota wypłacona przez wnioskodawcę wyczerpuje całość roszczeń byłego pracownika (o przywrócenie do pracy, odszkodowanie za bezprawne rozwiązanie umowy o pracę i odszkodowanie z tytułu mobbingu) względem wnioskodawcy z tytułu stosunku pracy. Konsekwencją powyższego jest brak możliwości sprecyzowania na gruncie powołanego powyżej Kodeksu pracy podstawy prawnej ustalenia wysokości odszkodowania jak również stwierdza, że wypłacona kwota to istotnie odszkodowanie. Wobec tego zawarta między wnioskodawcą a byłym pracownikiem ugoda stanowi ugodę w rozumieniu art. 917 ustawy z dnia z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 917 powołanej powyżej ustawy - Kodeks cywilny strony zawierające ugodę, czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Kwota wypłacona pracownikowi wynika zatem jedynie z ustaleń zawartych pomiędzy stronami ugody, ma charakter czysto umowny, a jej wysokość uwzględnia interesy obu stron. Kwoty tej nie można zatem utożsamiać z odszkodowaniem. Odszkodowanie jest bowiem szczególnym rodzajem świadczenia polegającego na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych, w tym w dobrach osobistych. Chodzi zarówno o uszczerbek majątkowy jak i niemajątkowy. Naprawienie szkody obejmuje, zarówno straty jakie poszkodowany poniósł, jak i korzyści, które mógł osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Wysokość szkody wyznacza rozmiar obowiązku odszkodowawczego. Zatem odszkodowanie to rekompensata uczyniona na rzecz poszkodowanego przez sprawcę szkody.

Z wniosku wynika, iż pracownik domagał się m.in. przywrócenia go do pracy, a ww. ugoda nie uznaje roszczeń pracownika w tym zakresie. Z ww. ugody nie wynika również aby wysokość kwoty wypłaconej pracownikowi została ustalona na podstawie przepisów Kodeksu pracy. Strony nie określiły czy w jakiej części wypłacone świadczenie dotyczy odszkodowania z tytułu mobbingu i żądania przywrócenia do pracy, bowiem chciały polubownie zakończyć spór. Jednym z warunków ugodowego zakończenia sporu było nie rozstrzyganie o zasadności roszczenia pracownika. Skoro zatem nie rozstrzygnięto o zasadności roszczenia, to tym samym brak jest podstaw do tego, aby wypłaconej na podstawie sądowej ugody kwocie przyznać przymiot odszkodowania; z treści przytoczonego w opisie stanu faktycznego protokołu ugody nie wynika, iżby rzeczone świadczenie zostało wypłacone tytułem odszkodowania. Z treści wniosku wynika natomiast jednoznacznie, że celem zawarcia ugody było polubowne zakończenie sporu, bez uznawania czy roszczenia powoda są zasadne i bez ustalenia jakiego rodzaju świadczenia dotyczą.

Należy również wskazać, że w myśl powołanego powyżej art. 94 3 § 4 ustawy - Kodeks pracy pracownik, który wskutek mobbingu rozwiązał umowę o pracę, ma prawo dochodzić od pracodawcy odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę, ustalane na podstawie odrębnych przepisów. Zatem pracownik ma prawo dochodzić od pracodawcy odszkodowania, jeśli wskutek mobbingu rozwiązał umowę o pracę. Natomiast z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że rozwiązanie umowy o pracę zostało dokonane przez pracodawcę z uwagi na likwidację stanowiska pracy, a nie przez pracownika. Rozwiązanie stosunku pracy - jak wskazuje wnioskodawca - zostało dokonane zgodnie z obowiązującymi przepisami. W związku z tym należy uznać, iż określone w ugodzie świadczenie przyznane byłemu pracownikowi nie jest odszkodowaniem wynikającym z przepisów odrębnych ustaw, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zastosowanie do tej części świadczenia mógłby mieć przepis art. 21 ust. 1 pkt 3b tej ustawy, jednakże zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b) ww. ustawy, zwolnienie wynikające z tegoż przepisu dotyczy odszkodowań wypłaconych na podstawie ugody. Jak wyżej wykazano wnioskodawca nie dokonał wypłaty odszkodowania lecz wypłaty uzgodnionej kwoty, ustalonej ugodą, która został zawarta w celu polubownego zakończenia sporu, bez wskazywania jakiego rodzaju świadczenia dotyczy.

W związku z powyższym należy uznać, iż wypłacona kwota nie stanowi odszkodowania, którego wysokość lub zasady ustalania wynikają z przepisów odrębnych ustaw, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie znajdzie również zastosowania do wypłaconej kwoty przepis art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem kwota ta nie stanowi odszkodowania. W związku z tym wypłacona przez wnioskodawcę kwota z tytułu zaspokojenia roszczeń pracownika nie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych, a zatem od wypłaconego świadczenia wnioskodawca jest zobowiązany pobrać zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Wobec powyższego stanowisko wnioskodawcy jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.