IBPBII/1/415-331/13/AŻ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 31 stycznia 2013 r. (data wpływu do tut. Biura- 1 lutego 2012 r.), uzupełnionym w dniu 08 i 12 kwietnia 2013 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych rozliczenia nakładów poczynionych w trakcie trwania umowy dożywocia - jest nieprawidłowe.

W dniu 1 lutego 2013 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie m.in. skutków podatkowych rozliczenia nakładów poczynionych w trakcie trwania umowy dożywocia.

Jako, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych pismem z dnia 3 kwietnia 2013 r. znak: IBPB II/2/415-126/13/MM oraz IBPB II/1/415-331/13/AŻ wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku. Wniosek uzupełniono w dniu 8 kwietnia 2013 r. (data wpłaty) oraz 12 kwietnia 2013 r. (pozostałe braki formalne).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenia przyszłe:

Wnioskodawczyni wraz z mężem zawarli w 2010 r. umowę dożywocia z Panią Z. Na mocy tej umowy Wnioskodawczyni oraz jej mąż otrzymali dwie nieruchomości, których łączną wartość urząd skarbowy oszacował na kwotę 100.000,00 zł. Zaraz po podpisaniu umowy Wnioskodawczyni wraz z mężem wykonali sposobem gospodarczym remont budynku, w którym mieszkali dożywotnicy. Łączna kwota faktur i paragonów na materiały do remontu (jakie Wnioskodawczyni posiada, bo część z nich została zagubiona przy remoncie) wynosi 8.217,35 zł, natomiast z zapisów, które prowadzone były podczas remontu wynika, że na ten remont wydana została kwota 10.521,85 zł nie licząc nakładu własnej pracy i własnego transportu tych materiałów.

W następnym roku po zawarciu umowy, dożywotniczka wniosła do Sądu Okręgowego pozew o rozwiązanie umowy dożywocia. Przed ostatnią rozprawą w listopadzie pełnomocnik Pani Z. zaproponował warunki ugody, na które Wnioskodawczyni wraz z mężem przystali i wniósł do sądu wniosek o zawarcie ugody. Sąd jednak "odesłał ich" do notariusza, twierdząc, że notariusz ma większe doświadczenie w proponowaniu różnych rozwiązań problemów związanych z przenoszeniem praw majątkowych.

Ustalenia ugodowe były następujące: Pani Z. chce otrzymać z powrotem swój dom na własność a Wnioskodawczyni i jej mężowi za dotychczasową opiekę i nakłady na nieruchomość, ma zostawić tą drugą nieruchomość niezabudowaną.

Notariusz sporządził projekt aktu notarialnego zatytułowany: Rozwiązanie umowy o dożywocie oraz umowa przeniesienia własności nieruchomości, w którym następuje:

* rozwiązanie umowy dożywocia,

* przeniesienie przez Panią Z. własności nieruchomości niezabudowanej na Wnioskodawczynię i jej męża "w zamian za dotychczas spełnione świadczenia wynikające z umowy dożywocia".

W akcie notarialnym Wnioskodawczyni ma podać wartość poszczególnych nieruchomości oraz wartość dotychczasowych świadczeń wynikających z umowy dożywocia (w rozbiciu na świadczenia osobiste i te na nieruchomość, itp.).

Latem 2012 r. okoliczny rzeczoznawca wycenił wartość nieruchomości niezabudowanej na kwotę tylko 40 tys. zł ze względu na to, że przebiega przez nią linia średniego i niskiego napięcia, czyniąc ją nieatrakcyjną a wręcz trudną do zabudowy (urząd skarbowy do zawarcia umowy wyszacował tę nieruchomość na 80 tys. zł.). Wpływ na wartość nieruchomości zabudowanej ma remont jaki został wykonany przez Wnioskodawczynię i jej męża zaraz po podpisaniu umowy dożywocia. Podniósł on wartość tego domu przynajmniej o kwotę materiałów budowlanych i zainstalowanych urządzeń sanitarnych.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytania:

Wnioskodawczyni wskazała, iż z informacji jakie zebrała, wynika, że niepieniężne rozliczenie miedzy stronami nie wywołuje obowiązku opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Jej zdaniem również: "niepieniężne rozliczenie obu stron rozwiązanej umowy dożywocia nie powinno być opodatkowane, gdyż jest to jakby rozliczenie części całego okresu, jaki miała trwać umowa dożywocia. Skoro majątek otrzymany w drodze tej umowy nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych to dlaczego część majątku jaką się otrzymuje w zamian za jakiś czas trwania i wykonywania umowy ma być opodatkowany PIT. Tak samo jak fakt, że mam zostać wynagrodzona niepieniężnie za świadczenia, które nie tylko polegały na mojej fizycznej pracy i zaangażowaniu, ale wymagały wkładu materialnego (np. wyżywienie, benzyna na dojazdy, prąd elektryczny i środki piorące do robienia prania, czy porządków, kosiarka do koszenia ogrodu), na które nie mam rachunków czy faktur. Jak wycenić ryzyko zarażenia się gruźlicą, na którą cierpiał nieżyjący obecnie już mąż dożywotniczki, a która może dać o sobie znać w przyszłości i będzie wymagała środków finansowych na leczenie. Jak wycenić grzeczne znoszenie i wysłuchiwanie awantur i przezwisk, jakimi nasi staruszkowie nas często niesłusznie obrzucali. Czy nasze koszty zastępstwa adwokackiego też są naszymi nakładami. Wykonywanie umowy dożywocia przez te 2,5 roku kosztowało nas bardzo dużo pieniędzy, czasu, poświecenia i upokorzenia. Skoro doszliśmy do porozumienia z dożywotniczką co do sposobu wynagrodzenia nas za to wszystko, to dlaczego mielibyśmy jeszcze dokładać do tego kolejne środki finansowe, żeby otrzymać to, co jest obecnie nasze i nam się w świetle prawa i etyki należy... W nowym akcie notarialnym oświadczamy, że nadal będziemy pomagać p. Z..., choć umowa dożywocia zostanie rozwiązana. Czy takie zobowiązanie się do świadczenia pomocy można jakoś wycenić. Może w chwili obecnej wydaje się, że ta nieruchomość jest czymś w rodzaju "darowizny", ale to darowizna nie jest, bo ja z mężem pracowaliśmy na to, nadal będziemy pracować i nic za darmo nie dostajemy".

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje:

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawczyni w zakresie skutków podatkowych rozliczenia nakładów poczynionych w trakcie trwania umowy dożywocia (w tym zakresie przywołane zostały również pytania oraz stanowisko zawarte w treści wniosku). W pozostałym zakresie wniosku zostały wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Przepis art. 10 ust. 1 ww. ustawy zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy źródłem przychodów są"inne źródła".

Z ogólnej definicji przychodów, zawartej w art. 11 cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wynika, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Definicja ta, dla potrzeb opodatkowania dochodów uzyskiwanych z innych źródeł została uzupełniona w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy, który stanowi, że za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania "w szczególności" wskazuje, iż definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy.

O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Zgodnie z treścią art. 494 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z zm.) strona, która odstępuje od umowy wzajemnej, obowiązana jest zwrócić drugiej stronie wszystko, co otrzymała od niej na mocy umowy; może żądać nie tylko zwrotu tego, co świadczyła, lecz również naprawienia szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawczyni wraz z mężem zawarli umowę dożywocia z Panią Z. Na mocy tej umowy Wnioskodawczyni oraz jej mąż otrzymali dwie nieruchomości. Zaraz po podpisaniu umowy Wnioskodawczyni wraz z mężem wykonali sposobem gospodarczym remont budynku, w którym mieszkali dożywotnicy. Łączna kwota faktur i paragonów na materiały do remontu (jakie Wnioskodawczyni posiada, bo część z nich została zagubiona przy remoncie) wynosi 8.217,35 zł, natomiast z zapisów, które prowadzone były podczas remontu wynika, że na ten remont wydana została kwota 10.521,85 zł nie licząc nakładu własnej pracy i własnego transportu tych materiałów. W następnym roku po zawarciu umowy, dożywotniczka zażądała rozwiązania umowy dożywocia. W efekcie zawartej ugody notariusz sporządził projekt aktu notarialnego zatytułowany: Rozwiązanie umowy dożywocia oraz umowa przeniesienia własności nieruchomości, w którym następuje rozwiązanie umowy dożywocia oraz przeniesienie przez Panią Z. własności nieruchomości niezabudowanej na Wnioskodawczynię i jej męża "w zamian za dotychczas spełnione świadczenia wynikające z umowy dożywocia".

Należy wskazać, iż z powołanych powyżej przepisów wynika, iż opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega dochód uzyskiwany w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych, w następstwie których mamy do czynienia z przyrostem mienia, osiągniętym przysporzeniem majątkowym mającym konkretny wymiar finansowy. Tak więc podstawą uzyskania przychodów z innych źródeł mogą być tylko takie czynności, w wyniku których następuje po stronie osoby fizycznej przysporzenie majątkowe. Do przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym nie zalicza się kwot uzyskanych z tytułu różnego rodzaju zwrotów własnych nakładów poczynionych za inny podmiot, pod warunkiem, że ów zwrot rzeczywiście odpowiada kwocie uprzednio poniesionych kosztów.

Z treści wniosku wynika, iż przeniesienie własności nieruchomości nastąpi w zamian za opiekę i inne świadczenia wynikające z umowy dożywocia oraz nakłady poniesione na nieruchomość zabudowaną.

Podkreślić należy, iż - jak wyżej wskazano - aby zwrot poniesionych wydatków (nakładów) nie rodził skutków podatkowych w podatku dochodowym od osób fizycznych zwrot ten musi odpowiadać kwocie uprzednio poniesionych kosztów. Należy wskazać, iż to na podatniku spoczywa ciężar dowodu poniesionych wydatków i istnienia związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy poniesionym wydatkiem a przychodem bądź związek ze źródłem przychodu, jeżeli z faktu tego wywodzi skutki prawne. Poniesione wydatki, koszty powinny być udokumentowane rzetelnymi i wiarygodnymi dowodami. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewiduje ściśle określonego sposobu dokumentowania poniesionego wydatku. To do organu podatkowego należeć będzie ocena, czy poniesione wydatki (koszty) zostały w wystarczający sposób udowodnione i udokumentowane.

Reasumując stwierdzić należy, iż przychód wystąpi, jeżeli wartość nieruchomości nabytej w zamian za poniesione koszty (nakłady) przekroczy wartość poniesionych przez Wnioskodawczynię i jej męża kosztów (nakładów). Przy czym jak wyżej wskazano wydatki, koszty powinny być przez Wnioskodawczynię udokumentowane rzetelnymi i wiarygodnymi dowodami (np. fakturami, rachunkami). Zatem różnica pomiędzy wartością nabytej nieruchomości a kwotą należycie udokumentowanych wydatków stanowić będzie dla Wnioskodawczyni przychód.

W związku z tym, iż własność nieruchomości została przeniesiona na Wnioskodawczynię i jej męża, czyli stanowi ich współwłasność a nakłady były ponoszone przez oboje małżonków Wnioskodawczyni winna wykazać jako przychód połowę ustalonej dla obojga małżonków kwoty przychodu.

Skoro zatem z treści wniosku wynika, iż Wnioskodawczyni dysponuje rachunkami i fakturami na kwotę 8.217,35 zł, to połowa wartości różnicy między wartością nieruchomości (której to wartości organ interpretacyjny nie jest władny określać) a kwotą udokumentowanych wydatków stanowić będzie przychód Wnioskodawczyni podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (za rok podatkowy, w którym dojdzie do przeniesienia własności nieruchomości).

Ponadto należy wyjaśnić, że koszty zastępstwa procesowego nie stanowią nakładów gdyż zostały poniesione w celu przeprowadzenia sprawy rozwiązania umowy dożywocia i rozliczeń w tym zakresie.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni - w którym stwierdza, iż przedmiotowe rozliczenie nie powinno być opodatkowane - należało uznać za nieprawidłowe.

W treści stanowiska Wnioskodawczyni zawarła szereg pytań dotyczących sposobu oraz faktycznej możliwości wyceny wielu czynności wykonywanych przez nią i jej męża podczas trwania umowy dożywocia jak również wyceny zagrożeń i skutków związanych z tą umową. Organ przyjął, iż wskazane w treści stanowiska pytania - stanowią pytania retoryczne i mimo, iż przybrały formę zapytania wyrażają w istocie opinię Wnioskodawczyni na temat zagadnienia poruszonego w treści wniosku.

Należy podkreślić, iż upoważniony dyrektor izby skarbowej ma obowiązek udzielić pisemnej interpretacji wyłącznie co do zakresu i sposobu zastosowania ustaw podatkowych oraz wydanych na ich podstawie aktów wykonawczych i ratyfikowanych umów międzynarodowych związanych z materią podatkową.

Organ interpretacyjny przyjął zatem zawarte w treści wniosku zapytania jako element stanowiska niepodlegający ocenie, gdyż jak wyżej wskazano organ interpretacyjny nie jest upoważniony do przedstawienia opinii w zakresie, który nie jest objęty regulacją prawa podatkowego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.