IBPBII/1/415-327/09/BD - Zaliczenie do przychodu członka zarządu składki na ubezpieczenie z tytułu odpowiedzialności cywilnej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 26 marca 2009 r. (data wpływu do tut. Biura - 10 kwietnia 2009 r.), uzupełnionym w dniach 10 i 16 czerwca 2009 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zaliczenia do przychodu członkom zarządu opłacanej przez wnioskodawcę składki na ubezpieczenie z tytułu odpowiedzialności cywilnej za lata 2007 i 2008 - jest nieprawidłowe.

W dniu 10 kwietnia 2009 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zaliczenia do przychodu członkom zarządu opłacanej przez wnioskodawcę składki na ubezpieczenie z tytułu odpowiedzialności cywilnej za lata 2007 i 2008.

W związku z brakami formalnymi, pismem z dnia 4 czerwca 2009 r. Znak IBPB II/1/415-327/09/BD wezwano wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano w dniach 10 i 16 czerwca 2009 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca zawarł z ubezpieczycielem - Spółką akcyjną umowę generalną ubezpieczenia:

Do zawarcia umowy między wnioskodawcą a ubezpieczycielem doszło w kolejnych latach 2007-2008 w wyniku podpisywania deklaracji przystąpienia do ubezpieczenia, w których wnioskodawca wskazał liczbę członków zarządu (2 - zgodnie ze statutem wnioskodawcy) oraz dane finansowe z ostatnich 3 lat dotyczące płynności finansowej, zysku/straty i obrotu w roku poprzedzającym zawarcie ubezpieczenia. Składka z tytułu OC członków zarządu wynosiła w każdym roku iloczyn zryczałtowanej kwoty 500 zł i statutowej liczby członków zarządu (2x500 zł=1000 zł). Składka była płacona przez wnioskodawcę. Ubezpieczenie członków zarządu ma charakter bezimienny, a w przypadku zmian osobowych w składzie tego organu podczas okresu ubezpieczenia, wnioskodawca nie ma obowiązku zawiadamiać o tej zmianie ubezpieczyciela. Suma gwarancyjna ustalona jest jako jedna kwota dla wszystkich ubezpieczonych członków zarządu. Suma gwarancyjna ustalana jest dla jednego i dla wszystkich wypadków w okresie rocznym, bez względu na liczbę osób odpowiedzialnych za szkodę. Suma gwarancyjna ulega redukcji o kwotę wypłaconego odszkodowania, więc w razie jej wyczerpania przez jednego z członków zarządu, umowa ubezpieczenia rozwiąże się, chyba że ubezpieczyciel wyrazi zgodę na uzupełnienie sumy przez opłacenie dodatkowej składki. W latach 2007 i 2008 - przypisano każdemu członkowi zarządu, sprawującemu tę funkcję w dacie zawarcia umowy ubezpieczeniowej, przychód w kwocie 500 zł i opodatkowano go. W przypadku zmian w składzie zarządu w czasie danego okresu ubezpieczeniowego (2008) nowym członkom przychodu z tytułu ubezpieczenia nie przypisano. Wszyscy członkowie zarządu zatrudnieni są przez wnioskodawcę na podstawie umowy o pracę.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy zapłacona w latach 2007-2008 składka na ubezpieczenie z tytułu OC stanowiła przychód w dacie zapłaty składki ubezpieczeniowej członków zarządu podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem wnioskodawcy, zawarcie umowy z tytułu OC zarządu nie spowodowało w latach 2007 i 2008 r. powstania przychodu po stronie członków zarządu, gdyż krąg osób ubezpieczonych jest otwarty. Podlegać on może zmianom osobowym w trakcie trwania ubezpieczenia bez wpływu na wysokość składki finansowej przez wnioskodawcę, indywidualizacja ubezpieczonych nastąpi dopiero w razie skierowania przeciw nim roszczenia objętego ochroną, do tego momentu krąg osób jest anonimowy i otwarty, określany jedynie przez wskazanie funkcji w organie zarządu oraz liczby członków organu, zgodnie ze Statutem. Brak jest podstaw do przypisania składek tym członkom zarządu, którzy pełnią swe funkcje w dacie zawarcia umowy ubezpieczeniowej, gdyż skład zarządu może ulegać zmianom w późniejszym czasie danego okresu ubezpieczenia. Również wysokość wypłaconych świadczeń nie jest możliwa do zidentyfikowania w dacie zawarcia umowy, gdyż zgodnie z ogólnymi warunkami umowy po wyczerpaniu sumy ubezpieczenia przez jedną osobę, druga osoba choć ubezpieczona, może żadnych świadczeń nie uzyskać.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady wyrażonej w art. 9 ust. 1 ww. ustawy opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Wyrazem jej praktycznej realizacji jest art. 11 ust. 1 tejże ustawy (w brzmieniu obowiązującym do grudnia 2008 r.), z którego treści wynika, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze oraz innych nieodpłatnych świadczeń. Dotyczy to zarówno podatników osiągających przychody ze stosunku pracy, jak i podatników osiągających przychody z innych źródeł.

W praktyce, w pojęciu przychodu mieści się każda realna korzyść, jaką uzyskał podatnik. Do tych korzyści zaliczyć należy również kwoty składek na ubezpieczenie pokrywanych przez wnioskodawcę swoim członkom zarządu. Wobec braku przepisów zwalniających je z opodatkowania stanowią one, co do zasady, przychód podlegający opodatkowaniu.

Zgodnie z art. 805 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę ubezpieczenia zakład ubezpieczeń zobowiązuje się spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę, natomiast stosownie do zapisu art. 822 tejże ustawy przez umowę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których, odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na której rzecz zostaje zawarta umowa ubezpieczenia.

Z treści tego przepisu wynika, że umowa ubezpieczenia nie musi koniecznie dotyczyć osoby ubezpieczającej. Osoba ta może zawrzeć umowę, której przedmiotem ubezpieczenia będzie odpowiedzialność za szkody spowodowane przez inną osobę (np. członka zarządu). Sytuacja, w której składka opłacana jest przez inną osobę niż ta, w której interesie majątkowym zawierana jest umowa powoduje powstanie przychodu u osoby, na rzecz której zawierana jest umowa. Jest ona bowiem odstępstwem od ogólnej zasady pokrywania kosztów ubezpieczenia przez podmiot, którego interesów umowa dotyczy.

Na gruncie prawa podatkowego przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest każda forma przysporzenia majątkowego tzn. zarówno pieniężna jak i niepieniężna.

Świadczenia pieniężne ponoszone za określone osoby należą do nieodpłatnych świadczeń. Ich pojęcia nie definiuje jednak ustawa o podatku dochodowym. Termin "świadczenie" pojawia się na gruncie Kodeksu cywilnego i zgodnie z art. 353 k.c. oznacza przedmiot stosunku zobowiązaniowego, który wyraża się obowiązkiem określonego zachowania przez podmiot zobowiązany. Dla celów podatkowych pojęcie "nieodpłatnego świadczenia" ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono nie tylko działanie lub zaniechanie na rzecz innej strony, ale w jego zakres wchodzą także wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest nieodpłatne przysporzenie majątku innej osobie kosztem majątku innego podmiotu, mające konkretny wymiar finansowy.

Przychody członków zarządu wnioskodawcy są zatem kwalifikowane do źródeł, których rodzaj określany jest w zależności od sposobu, w jaki powierzono członkom zarządu, wykonywanie obowiązków. Stosownie do powyższego, w przypadku gdy składki na ubezpieczenie opłaca wnioskodawca, z którym łączą te osoby umowy o pracę, przychody będą osiągane ze źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli w tym wypadku ze stosunku pracy (pkt 1).

Mając na uwadze powyższe, w przypadku gdy składka opłacana jest na rzecz członków zarządu, sprawujących swoje funkcje na podstawie umowy o pracę zawartej z wnioskodawcą opłacającym składki na ubezpieczenie, korzyść w postaci opłaconych przez wnioskodawcę składek na ubezpieczenie stanowi nieodpłatne świadczenie, które należy zakwalifikować do przychodów określonych w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Za nieprawidłową należy zatem uznać argumentację wnioskodawcy, iż sam fakt zawarcia umowy ubezpieczenia osób pełniących określone funkcje bez określenia tych osób z imienia i nazwiska, w sytuacji kiedy te osoby nie pełnią swoich funkcji dożywotnio, a wręcz przeciwnie - w każdej chwili mogą zostać odwołane, a w ich miejsce powołane nowe osoby, a ponadto kiedy liczba członków zarządu wnioskodawcy może ulec zmianie - powoduje, że przyporządkowanie wartości przychodu poszczególnym osobom jest w analizowanym przypadku niemożliwe, zwłaszcza w sytuacji, kiedy składka wynosi w każdym roku iloczyn zryczałtowanej kwoty 500 zł i statutowej liczby członków zarządu.

Argument wnioskodawcy, iż składka ubezpieczeniowa jest bezimienna i nie jest przypisana do konkretnej osoby, w tym przypadku nie znajduje uzasadnienia, gdyż w każdym okresie objętym ubezpieczeniem, za jaki płacona jest składka znany jest skład osobowy zarządu wnioskodawcy. Możliwość ustalenia, jakim osobom przysługują przysporzenia majątkowe z tytułu opłacanej składki, nie budzi wątpliwości. Należy powtórzyć utrwalone w orzecznictwie sądowym stanowisko, iż ewentualne trudności towarzyszące indywidualizacji świadczeń na rzecz poszczególnych osób mają charakter drugorzędny i nie mogą wpływać na byt i zakres obowiązku podatkowego. Tak więc nie ma podstaw, aby umowę ubezpieczenia obejmującą członków zarządu wnioskodawcy, traktować jako zdarzenie niepowodujące przysporzenia po stronie ww. osób tylko dlatego, że jest to umowa anonimowa i otwarta.

Reasumując, koszty składki ubezpieczeniowej płaconej przez wnioskodawcę za członków zarządu, którzy wykonywali swoje obowiązki w latach 2007 i 2008 będą zaliczane do ich przychodu w postaci otrzymanego nieodpłatnego świadczenia i na ten fakt nie ma wpływu niewskazanie imiennie tych osób w polisie ubezpieczeniowej. Fakt, iż w momencie opłacenia składki nie jest znana wysokość świadczenia wypłacanego z ubezpieczenia w przyszłości pozostaje bez wpływu na powstanie obowiązku podatkowego. Przychodem członka zarządu nie jest bowiem wypłacona suma ubezpieczenia, ale wartość składki, którą za jego ubezpieczenie opłaca pracodawca.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku - Białej ul. Traugutta 2a, 43-330 Bielsko - Biała.