IBPBII/1/415-31/11/MCZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 29 grudnia 2010 r. (data wpływu 14 stycznia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu opodatkowania odszkodowania otrzymanego z Czech na podstawie przepisów czeskiego kodeksu pracy za utratę zarobku w związku z wypadkiem przy pracy - jest nieprawidłowe.

W dniu 14 stycznia 2011 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu opodatkowania odszkodowania za utratę zarobku otrzymanego z Czech zgodnie z przepisami tamtejszego kodeksu pracy.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący opis zaistniałego stanu faktycznego:

W 2006 r. Wnioskodawca uległ wypadkowi w czasie pracy na terenie kopalni zlokalizowanej w Republice Czeskiej. W następstwie wypadku przy pracy, ze względu na stan zdrowia jest stale niezdolny do wykonywania dotychczasowej pracy i na podstawie orzeczenia lekarskiego w marcu 2007 r. rozwiązano stosunek pracy z kopalnią. W maju 2007 r. płatnik X z siedzibą na terenie Republiki Czeskiej zawarł z Wnioskodawcą (poszkodowanym) wg tłumacza przysięgłego "oznajmienia" o udzieleniu odszkodowania za utratę zarobku według § 371 czeskiego kodeksu pracy. Prawo do rekompensaty (tłumacz przysięgły zamiennie używa odszkodowanie/rekompensata/renta) za utratę zarobku powstało w kwietniu 2007 r.

Wysokość rekompensaty za utratę zarobku równa się różnicy między przeciętnym miesięcznym zarobkiem brutto poszkodowanego przed powstaniem szkody a rzeczywiście osiągniętym miesięcznym zarobkiem brutto po przeszeregowaniu, ewentualnie tzw. zarobkiem fikcyjnym wraz z ewentualną częściową rentą inwalidzką w wysokości według odpowiednich regulacji przepisów o zabezpieczeniu socjalnym. Rekompensata za stratę na zarobku przyznawana jest co miesiąc według rzeczywiście osiągniętego przez Wnioskodawcę zarobku.

Poszkodowany ma względem płatnika obowiązek zgłaszania wszelkich okoliczności, które mogą mieć wpływ na wysokość prawa do renty, między innymi żądanie o emeryturę i jej przyznanie, zmianę zatrudnienia lub rozpoczęcie innej pracy zarobkowej, wpis/wypis do ewidencji ubiegających się o pracę. W wypadku nie dostarczenia potrzebnych dokumentów w ustalonym terminie - odszkodowanie za stratę zarobku nie jest wypłacane (zawieszone).

Od wypłaconych świadczeń, o których mowa powyżej płatnik z siedzibą na terenie Republiki Czeskiej pobierał zaliczki na podatek dochodowy. Wnioskodawca składał również rozliczenia roczne dochodów na terenie Czech. Jednakże na wniosek Wnioskodawcy po okazaniu "zaświadczenia o miejscu zamieszkania lub siedzibie dla celów podatkowych" wystawionego przez polski urząd skarbowy, tamtejsza administracja skarbowa dokonała w 2009 i 2010 r. zwrotu całego podatku dochodowego pobranego od wypłaconych świadczeń, odpowiednio w roku 2008 i 2009.

Za 2006 i za 2007 rok podatek został w całości zapłacony w Czechach.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy otrzymane przez Wnioskodawcę świadczenie ze źródeł położonych w Czechach mające charakter odszkodowawczy, jest zwolnione z podatku dochodowego na gruncie prawa polskiego i tym samym nie wykazuje się go w zeznaniu podatkowym PIT-36.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Świadczenie wypłacane w Czechach podlega zwolnieniu z podatku dochodowego i tym samym nie wykazuje się go w zeznaniu podatkowym PIT-36.

Polski kodeks pracy nie zawiera analogicznego świadczenia. Wydaje się, iż świadczeniem najbardziej zbliżonym, gdyż spełniającym tę samą funkcję rekompensaty utraconych zarobków na skutek spowodowania niezdolności do pracy, jest renta wypłacana na podstawie przepisów prawa cywilnego (art. 444 § 2). Choć faktem jest, iż ściśle rzecz biorąc nie jest to świadczenie w dosłownym brzmieniu wypełniające normę art. 21 pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż nie jest otrzymywane na podstawie przepisów prawa cywilnego, to jednak zauważyć należy, że w istocie swojej odpowiada świadczeniu rentowemu opisanemu w art. 444 § 2 kodeksu cywilnego. Gdyby podstawa do jego wypłaty (wypadek przy pracy) powstała w Polsce, wówczas to kodeks cywilny stanowiłby podstawę do jego wypłaty.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (tzw. nieograniczony obowiązek podatkowy).

Stosownie do art. 3 ust. 1a ww. ustawy za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

Natomiast zgodnie z art. 4a tej ustawy, powyższy przepis stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Z uwagi na to, że Wnioskodawca jest rezydentem polskim (ma miejsce zamieszkania w Polsce), a otrzymane odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy jest wypłacane z Czech, zastosowanie w niniejszej sprawie ma Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Czeskiej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku z dnia 24 czerwca 1993 r. (Dz. U. z 1994 r. Nr 47, poz. 189).

Polsko-czeska umowa w sprawie unikania podwójnego opodatkowania nie zawiera przepisu, odnoszącego się wprost do odszkodowań, zatem w myśl tej umowy odszkodowanie należy zakwalifikować jako tzw. "inny dochód". Zgodnie z art. 22 ust. 1 umowy, części dochodu osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie bez względu na to, skąd one pochodzą, które nie zostały wymienione w poprzednich artykułach niniejszej umowy, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie.

Ponadto w myśl art. 18 powyższej umowy, z zastrzeżeniem artykułu 19 ustęp 2, renty, emerytury i inne podobne wynagrodzenia, wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie z tytułu wcześniejszej pracy najemnej podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie, w którym odbiorca emerytury ma miejsce zamieszkania.

Zatem - zgodnie z treścią przywołanej Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Czeskiej - zarówno wypłata odszkodowań jak i świadczeń w postaci renty, emerytury oraz innych podobnych świadczeń, jest opodatkowana tylko w Polsce, jeżeli odbiorca tych świadczeń ma w Polsce miejsce zamieszkania.

Biorąc pod uwagę opisany we wniosku stan faktyczny oraz przedstawiony powyżej stan prawny, stwierdzić należy, iż przedmiotowe odszkodowanie (wypłacane w formie renty) jest opodatkowane tylko w Polsce, gdyż Wnioskodawca ma miejsce zamieszkania w Polsce.

Do opodatkowania ww. odszkodowania w Polsce stosuje się przepisy polskiego prawa podatkowego.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3b powołanej ustawy wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

W myśl - powołanego przez Wnioskodawcę - art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są odszkodowania w postaci renty otrzymane na podstawie przepisów prawa cywilnego w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, przez poszkodowanego, który utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej, albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, iż przyznane Wnioskodawcy odszkodowanie z tytułu wypadku na podstawie przepisów prawa czeskiego nie mieści się w katalogu zwolnień przedmiotowych określonych w powołanych wyżej przepisach art. 21 ust. 1 pkt 3, pkt 3b i pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z kolei na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

W niniejszej sprawie brak jest jednak podstaw do zastosowania ww. zwolnienia, gdyż z wniosku nie wynika aby przedmiotowe odszkodowanie było wypłacane z tytułu ubezpieczenia osobowego. Wnioskodawca wskazał, iż otrzymuje odszkodowanie w formie renty miesięcznej, jako należne na podstawie kodeksu pracy, które nie jest tożsame z ubezpieczeniem osobowym.

Na podstawie art. 87 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483) źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia. Tym samym do aktów prawnych określanych mianem źródeł prawa powszechnie obowiązującego w Rzeczypospolitej Polskiej zalicza się jedynie akty ustanawiane przez parlament Rzeczypospolitej Polskiej lub akty prawne, które wchodzą w życie za zgodą tegoż parlamentu. Ta ostatnia uwaga dotyczy umów międzynarodowych, które powstają w wyniku rokowań prowadzonych przez rząd z przedstawicielami obcych państw, ale które do ratyfikacji (dokonywanej przez Prezydenta) wymagają zgody parlamentu wyrażonej w ustawie. Z wyliczonych w art. 87 ust. 1 aktów prawnych tylko rozporządzenia nie są aktami pochodzącymi od parlamentu. Prawo ich wydawania posiada Prezydent, Rada Ministrów, Prezes Rady Ministrów i ministrowie.

Zatem nie są źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej przepisy prawa wewnętrznego innych państw. Tym samym nie są źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej wewnętrzne przepisy Republiki Czech, na podstawie których wnioskodawca otrzymał ww. odszkodowanie. W związku z tym treść cyt. art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odwołując się do treści przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, odwołuje się jedynie do przepisów prawa, które są źródłem obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej, nie uwzględniając przepisów prawa wewnętrznego innych państw (Czech).

Ponadto zgodnie z konstrukcją i systematyką ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Tak więc, wszystkie ulgi i zwolnienia są wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania wynikającej z art. 84 Konstytucji RP stanowiącego, że każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Tym samym podkreślenia wymaga fakt, że tylko określone zdarzenia prawne bądź spełnienie określonych przesłanek, od których ustawodawca uzależnia prawo do zwolnienia z opodatkowania - skutkuje zwolnieniem przychodu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Odnosząc się do stanowiska Wnioskodawcy, należy stwierdzić, że na podstawie powołanych wyżej przepisów zwolnione są tylko te renty, które spełniają wymogi w tychże przepisach wskazane. Przedmiotowe odszkodowanie - wskazane przez wnioskodawcę - nie spełnia takich warunków, bowiem nie jest rentą otrzymaną na podstawie prawa cywilnego jak również nie zostało przyznane na zasadach wskazanych w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle powyższego, otrzymywane przez Wnioskodawcę odszkodowanie z tytułu wypadku z Czech nie korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych.

Powyższe oznacza, że w przedmiotowej sprawie stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Ponadto wskazać należy, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są na pisemny wniosek zainteresowanego w jego indywidualnej sprawie. W związku z powyższym przedmiotowa interpretacja dotyczy wyłącznie Wnioskodawcy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.