IBPBII/1/415-309/13/BD

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 12 marca 2013 r. (data wpływu do tut. Biura -14 marca 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania wypłacanego pracownikom ekwiwalentu za pranie odzieży roboczej - jest prawidłowe.

W dniu 7 marca 2013 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania wypłacanego pracownikom ekwiwalentu za pranie odzieży roboczej.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca posiada szereg stanowisk pracy, z których zajmowaniem wiąże się konieczność dostarczania pracownikom nieodpłatnie odzieży roboczej. Odzież własna pracowników mogłaby, bowiem ulec zniszczeniu lub zabrudzeniu. Stosownie do przepisów art. 237⁷ i 237⁸ Kodeksu pracy, poświęconych świadczeniom wynikającym z przepisów bhp, mających charakter ogólny i zobowiązujących pracodawcę do szczegółowego określania rodzajów odzieży i obuwia roboczego w konkretnych warunkach, u Wnioskodawcy określono rodzaj odzieży roboczej i stanowiska, których zajmowanie wymaga używania takiej odzieży. Zabronione jest dopuszczenie pracownika do pracy bez odzieży i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej przewidzianych do stosowania na danym stanowisku pracy. Pracownik jest obowiązany utrzymywać przydzielone mu środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze w należytym stanie. Obecnie przyjęto, że pracodawca nie może zapewnić prania odzieży roboczej i z tego powodu postanowił, że wypłacać będzie środki pieniężne celem zapewnienia prania tej odzieży przez pracowników.

Zgodnie z zarządzeniem w sprawie zasad wyposażenia pracowników w środki ochrony indywidualnej odzieży i obuwia roboczego oraz środki higieny osobistej przyjęto w odpowiednim załączniku uchwały zarządu z dnia 21 września 2012 r. trzy grupy i każdej z tych grup przypisano stanowiska pracy, których zajmowanie wymaga używania takiej odzieży. Są to przede wszystkim stanowiska, których zajmowanie wiąże się z konserwacją i obsługą maszyn i urządzeń. Ponadto są tam uwzględniani pracownicy tacy jak monterzy, malarze, murarze, ślusarze, spawacze, sprzątaczki, portierzy oraz personel inżynieryjno-techniczny, kierownicy i ich zastępcy, służba bhp, służba ppoż., służba energetyczna, dz. techniczno-eksploatacyjny wykonujący kontrole stanowisk pracy w terenie i na budowie, inspektorzy nadzoru wykonujący pracę w terenie i na otwartej przestrzeni. Wnioskodawca na podstawie wniosku wypłaca ekwiwalent pieniężny za pranie i konserwację odzieży i obuwia roboczego, którego wysokość dla pracowników zależy od zajmowanego stanowiska.

Jeżeli pracownik przepracował mniej niż połowę dni roboczych w miesiącu, a nieobecność spowodowana była inną przyczyną niż urlop wypoczynkowy ekwiwalent za pranie odzieży roboczej nie przysługuje. Zmiana wysokości wypłacanego ekwiwalentu pieniężnego za pranie i konserwację odzieży i obuwia roboczego następuje w przypadku, gdy pracownik zostanie skierowany lub oddelegowany do pracy na okres, co najmniej 1 miesiąca, na stanowisko pracy zakwalifikowane do grupy z wyższą stawką.

Wypłacany ekwiwalent jest stałą kwotą miesięczną, taką samą w poszczególnych kategoriach zabrudzenia, wynikającą z wydatkowanych kwot za pranie, uwzględniającą średnie ceny w pralniach.

Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych zwolnione z podatku dochodowego w myśl art. 21 ust. 1 pkt 11 są świadczenia rzeczowe i ekwiwalenty za te świadczenia, przysługujące na podstawie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, jeżeli zasady ich przyznawania wynikają z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wypłata pracownikom ekwiwalentu za pranie odzieży roboczej może korzystać ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, wypłacany ekwiwalent za pranie odzieży roboczej dla pracowników Wnioskodawcy korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych

Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych zwolnione z podatku dochodowego w myśl art. 21 ust. 1 pkt 11 są świadczenia rzeczowe i ekwiwalenty za te świadczenia, przysługujące na podstawie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, jeżeli zasady ich przyznawania wynikają z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady, wyrażonej w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłem przychodów jest stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Na mocy art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Tak szerokie zdefiniowanie pojęcia przychodu pracownika wskazuje, iż w każdym przypadku, w którym uzyska on realną korzyść, będzie to rodzić obowiązek zwiększenia jego przychodu, z wyjątkiem świadczeń określonych w katalogu zwolnień przedmiotowych, zawartych w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Biorąc powyższe pod uwagę, do przychodów ze stosunku pracy zalicza się każde świadczenie, które pracownik otrzymał w związku z faktem pozostawania w stosunku pracy z pracodawcą. Do przychodów ze stosunku pracy zalicza się więc zarówno otrzymane przez pracownika pieniądze, jak i wartość pieniężną świadczeń w naturze, świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Ze zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku wynika, iż stosownie do przepisów art. 237⁷ i 237⁸ Kodeksu pracy poświęconych świadczeniom wynikającym z przepisów bhp, mających charakter ogólny i zobowiązujących pracodawcę do szczegółowego określania rodzajów odzieży i obuwia roboczego w konkretnych warunkach u Wnioskodawcy określono rodzaj odzieży roboczej i stanowiska, których zajmowanie wymaga używania takiej odzieży. Zabronione jest dopuszczenie pracownika do pracy bez odzieży i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej przewidzianych do stosowania na danym stanowisku pracy. Pracownik jest obowiązany utrzymywać przydzielone mu środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze w należytym stanie. Obecnie przyjęto, że pracodawca nie może zapewnić prania odzieży roboczej i z tego powodu postanowił, że wypłacać będzie środki pieniężne celem zapewnienia prania tej odzieży przez pracowników. Zgodnie z zarządzeniem w sprawie zasad wyposażenia pracowników w środki ochrony indywidualnej odzieży i obuwia roboczego oraz środki higieny osobistej przyjęto w odpowiednim załączniku uchwały zarządu z dnia 21 września 2012 r. trzy grupy i każdej z tych grup przypisano stanowiska pracy, których zajmowanie wymaga używania takiej odzieży. Są to przede wszystkim stanowiska, których zajmowanie wiąże się z konserwacją i obsługą maszyn i urządzeń. Ponadto są tam uwzględniani pracownicy tacy jak monterzy, malarze, murarze, ślusarze, spawacze, sprzątaczki, portierzy oraz personel inżynieryjno-techniczny, kierownicy ich zastępcy, służba bhp, służba ppoż., służba energetyczna, dz. techniczno-eksploatacyjny wykonujący kontrole stanowisk pracy w terenie i na budowie, inspektorzy nadzoru wykonujący pracę w terenie i na otwartej przestrzeni. Wnioskodawca na podstawie wniosku wypłaca ekwiwalent pieniężny za pranie i konserwację odzieży i obuwia roboczego, którego wysokość dla pracowników zależy od zajmowanego stanowiska. Jeżeli pracownik przepracował mniej niż połowę dni roboczych w miesiącu, a nieobecność spowodowana była inną przyczyną niż urlop wypoczynkowy ekwiwalent za pranie odzieży roboczej nie przysługuje. Zmiana wysokości wypłacanego ekwiwalentu pieniężnego za pranie i konserwację odzieży i obuwia roboczego następuje w przypadku, gdy pracownik zostanie skierowany lub oddelegowany do pracy na okres, co najmniej 1 miesiąca, na stanowisko pracy zakwalifikowane do grupy z wyższą stawką. Wypłacany ekwiwalent jest stałą kwotą miesięczną, taką samą w poszczególnych kategoriach zabrudzenia, wynikającą z wydatkowanych kwot za pranie, uwzględniającą średnie ceny w pralniach.

Zatem wypłacane pracownikom ekwiwalenty za pranie odzieży roboczej stanowią przychód pracowników ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże na mocy art. 21 ust. 1 pkt 11 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są świadczenia rzeczowe i ekwiwalenty za te świadczenia, przysługujące na podstawie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, jeżeli zasady ich przyznawania wynikają z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Zagadnienia dotyczące dostarczania pracownikom środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, a także związanych z tym wypłat ekwiwalentów pieniężnych reguluje dział X "Bezpieczeństwo i higiena pracy", rozdział IX "Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze" ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

Stosownie do postanowień art. 237^{7 §} 1 Kodeksu pracy, pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie odzież i obuwie robocze, spełniające wymagania określone w Polskich Normach:

W myśl art. 237^{7 §} 2 ww. Kodeksu pracy, pracodawca może ustalić stanowiska, na których dopuszcza się używanie przez pracowników, za ich zgodą, własnej odzieży i obuwia roboczego, spełniających wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy.

Przepis § 2 nie dotyczy stanowisk, na których są wykonywane prace związane z bezpośrednią obsługą maszyn i innych urządzeń technicznych albo prace powodujące intensywne brudzenie lub skażenie odzieży i obuwia roboczego środkami chemicznymi lub promieniotwórczymi albo materiałami biologicznie zakaźnymi - § 3 art. 237⁷ Kodeksu pracy.

Stosownie do art. 237^{8 §} 1 Kodeksu pracy pracodawca ustala rodzaje środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, których stosowanie na określonych stanowiskach jest niezbędne w związku z art. 237^{6 §} 1 i art. 237^{7 §} 1, oraz przewidywane okresy użytkowania odzieży i obuwia roboczego.

Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze, o których mowa w art. 237^{6 §} 1 i art. 237^{7 §} 1, stanowią własność pracodawcy - § 2 art. 237⁸ Kodeksu pracy.

Ponadto na podstawie art. 237^{9 §} 2 Kodeksu pracy pracodawca jest obowiązany zapewnić, aby stosowane środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze posiadały właściwości ochronne i użytkowe, oraz zapewnić odpowiednio ich pranie, konserwację, naprawę, odpylanie i odkażanie.

Jeżeli pracodawca nie może zapewnić prania odzieży roboczej, czynności te mogą być wykonywane przez pracownika, pod warunkiem wypłacania przez pracodawcę ekwiwalentu pieniężnego w wysokości kosztów poniesionych przez pracownika - art. 237^{9 §} 3 Kodeksu pracy.

Z powołanych powyżej przepisów wynika więc, że ekwiwalent pieniężny za pranie odzieży roboczej przysługuje na podstawie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy.

Przepisy te nie wymagają, by pracodawca dokonywał zwrotu udokumentowanych wydatków ponoszonych przez pracowników. Zgodnie z definicją słownikową ekwiwalent oznacza rzecz zastępującą inną rzecz o równej wartości, odpowiednik, równoważnik (Współczesny słownik języka polskiego, Dunaj B. Warszawa 2007).

Skoro zatem z przepisów Kodeksu pracy wynika, że to pracodawca jest zobowiązany do prania, konserwacji, naprawy, odpylania i odkażania stosowanych środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego, a w przypadku braku możliwości prania odzieży roboczej wypłaty ekwiwalentu w wysokości kosztów poniesionych przez pracowników, to wysokość ekwiwalentu pieniężnego wypłacanego pracownikom w wysokości kosztów przez nich poniesionych zwolniona jest z podatku dochodowego na mocy art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy zauważyć, iż wysokość ekwiwalentu może być ustalona także w sposób inny, niż tylko na podstawie dokumentów przedłożonych przez pracowników. Jako ekwiwalent, wypłacane pracownikom kwoty mają stanowić rekompensatę kosztów przez nich poniesionych. Wysokość kosztów może być ustalana we wzajemnym porozumieniu pracodawcy i pracowników.

Przepisy ustawy podatkowej nie stawiają szczególnych wymogów dla możliwości zwolnienia tego rodzaju ekwiwalentu od opodatkowania. Warunkiem zwolnienia jest wyłącznie to, by prawo do ekwiwalentu i zasady jego przyznawania wynikały z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że wypłata ekwiwalentu za pranie odzieży roboczej, jeżeli ekwiwalent ten został przyznany zgodnie z przepisami bhp, korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy uznano za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.