IBPBII/1/415-308/10/BJ - Możliwość zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych zadośćuczynienia i renty wyrównawczej wraz z odsetkami, przyznanych na podstawie wyroku sądu.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 2 marca 2010 r. (data wpływu do tut. Biura - 15 marca 2010 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przyznanego na podstawie wyroku sądu zadośćuczynienia i renty wyrównawczej wraz z odsetkami:

W dniu 15 marca 2010 r. do tut. Biura wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przyznanego na podstawie wyroku sądu zadośćuczynienia i renty wyrównawczej wraz z odsetkami od tychże świadczeń.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W czasie wykonywania pracy na terenie kopalni pracownik wnioskodawcy (Spółki) uległ wypadkowi i doznał poważnych obrażeń ciała. W wyniku wypadku, decyzją ZUS w R. w okresie od 14 września 2007 r. do 31 grudnia 2008 r. poszkodowany został uznany za częściowo niezdolnego do pracy. W związku z utraconymi dochodami wniósł pozew do sądu o zadośćuczynienie. Zdaniem Sądu, wnioskodawca (Spółka) odpowiada za szkodę wyrządzoną pracownikowi na zasadzie art. 415 Kodeksu Cywilnego w zw. z art. 300 Kodeksu Pracy. W związku z tym Sąd zasądził od Spółki na rzecz pracownika zadośćuczynienie wraz z ustawowymi odsetkami oraz rentę wyrównawczą z odsetkami. Renta pokryje szkodę stanowiącą różnicę pomiędzy dochodami jakie mógł osiągnąć w okresie objętym rentą, gdyby nie doznał uszkodzenia ciała a świadczeniami, jakie faktycznie otrzymywał z ZUS.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wypłacone przez Spółkę zadośćuczynienie wraz z odsetkami oraz renta wyrównawcza z odsetkami są wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych...

Zdaniem wnioskodawcy, zadośćuczynienie z odsetkami za doznane krzywdy na skutek wypadku przy pracy, przyznane wyrokiem Sądu, podlega zwolnieniu z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z wyrokiem pracownik poniósł szkodę w rozumieniu art. 444 Kodeksu cywilnego, w tej sytuacji miał prawo domagania się od Spółki zadośćuczynienia, o którym mowa w art. 445 § 1 Kodeksu cywilnego celem wyrównania szkody niemajątkowej, tzw. krzywdy. W związku z powyższym, każde świadczenie zmierzające do naprawienia szkody, a takim jest zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę podlega zwolnieniu zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Renta wyrównawcza wraz z odsetkami wypłacona dla powoda jako różnica pomiędzy zarobkami powoda jakie by uzyskiwał gdyby nie uległ wypadkowi przy pracy a świadczeniami wypłaconymi przez ZUS podlega zwolnieniu zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Na podstawie wyroku Sądu w związku z utratą częściowo zdolności zarobkowej Spółka jest zobowiązana do wypłaty renty wyrównawczej.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

Z powołanego wyżej przepisu wynika, że nie wszystkie odszkodowania lub zadośćuczynienia zasądzone przez sąd i otrzymywane przez osoby fizyczne są wolne od podatku dochodowego. Zakres zwolnienia wynikający z brzmienia art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy obejmuje tylko odszkodowania lub zadośćuczynienia za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli za poniesioną stratę; nie dotyczy natomiast utraconych korzyści.

W myśl natomiast art. 21 ust. 1 pkt 3c cytowanej wyżej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są odszkodowania w postaci renty otrzymane na podstawie przepisów prawa cywilnego w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, przez poszkodowanego, który utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej, albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość.

Podstawę prawną do dochodzenia renty wyrównawczej stanowi przepis art. 444 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z treścią tego przepisu, jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

Natomiast instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 Kodeksu cywilnego. Przepis ten stanowi, iż jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej normy.

Odsetki za zwłokę (opóźnienie) stanowią zatem świadczenie uboczne, niezależnie od tego, czy i w jakiej wysokości podatnik poniósł szkodę. Odsetek za zwłokę nie można utożsamiać z odszkodowaniem (naprawieniem szkody), stąd otrzymane odsetki za zwłokę w wykonywaniu zobowiązania cywilnoprawnego są - co do zasady - przychodem wierzyciela podlegającym opodatkowaniu. Wyjątek od powyższej reguły stanowią jedynie odsetki, które wolą ustawodawcy zostały wprost wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych. Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 95 ww. ustawy wolne od podatku są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, tj. stosunku służbowego, stosunku pracy, w tym spółdzielczego stosunku pracy, członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, pracy nakładczej, emerytury lub renty.

Z kolei przez rentę - w myśl art. 12 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - rozumie się łączną kwotę świadczeń rentowych wraz ze wzrostami i dodatkami, z wyłączeniem dodatków rodzinnych i pielęgnacyjnych oraz dodatków dla sierot zupełnych do rent rodzinnych.

Przytoczona wyżej definicja nie ogranicza pojęcia renty wyłącznie do świadczeń rentowych wypłacanych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Obejmuje również renty mające charakter odszkodowawczy, otrzymane na podstawie przepisów prawa cywilnego.

Z wniosku wynika, iż Sąd zasądził od wnioskodawcy na rzecz pracownika, który uległ wypadkowi w czasie wykonywania pracy wypłatę zadośćuczynienia wraz z odsetkami ustawowymi oraz rentę wyrównawczą wraz z odsetkami ustawowymi.

Mając na uwadze przytoczone powyżej przepisy prawa stwierdzić zatem należy, że:

Wobec powyższego stanowisko wnioskodawcy w tej kwestii jest prawidłowe.

Natomiast ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewiduje zwolnienia od podatku odsetek z tytułu nieterminowej wypłaty zadośćuczynienia, tj. świadczenia innego niż z tytułów wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stąd odsetki zasądzone przez Sąd i wypłacone przez wnioskodawcę z powyższego tytułu stanowią przychód pracownika z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 42a ww. ustawy osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52 i art. 52a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Zatem wnioskodawca z tytułu wypłaty zasądzonych przez Sąd odsetek ustawowych od zadośćuczynienia obowiązany jest do wystawienia pracownikowi informacji PIT-8C.

Wobec powyższego stanowisko wnioskodawcy w tym zakresie należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.