IBPBII/1/415-285/13/ASz

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 5 marca 2013 r. (data wpływu do tut. Biura - 8 marca 2013 r.), uzupełnionym w dniu 22 maja 2013 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia należności z tytułu opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej lub odstąpienia od naliczania takiej opłaty - jest prawidłowe.

W dniu 8 marca 2013 r. do tut. Biura wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia należności z tytułu opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej lub odstąpienia od naliczania takiej opłaty.

Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych pismem z dnia 8 maja 2013 r. znak: IBPB II/1/415-285/13/ASz wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono w dniu 22 maja 2013 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej) wskazał, że zgodnie z art. 193 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 135 z późn. zm.) za pobyt dziecka w pieczy zastępczej rodzice ponoszą miesięczną opłatę w wysokości: przyznanych świadczeń oraz dodatków, o których mowa w art. 80 ust. 1 i art. 81 ustawy w przypadku umieszczenia dziecka w rodzinie zastępczej lub w rodzinnym domu dziecka albo średnich miesięcznych wydatków przeznaczonych na utrzymanie dziecka w placówce opiekuńczo - wychowawczej w przypadku jego umieszczenia w takiej formie pieczy.

Zgodnie z art. 194. ust. 1 ustawy opłatę, o której mowa w art. 193 ust. 1 ww. ustawy, ustala w drodze decyzji, starosta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dziecka przed umieszczeniem w pieczy zastępczej.

Na podstawie art. 38 ust. 2 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592 z późn. zm.) starosta może upoważnić kierowników jednostek organizacyjnych powiatu do wydawania decyzji w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej należących do właściwości powiatu.

W opisywanym stanie faktycznym pracownicy Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej posiadają takie właśnie stosowne upoważnienia w tym zakresie.

Jak stanowi art. 194 ust. 2 ww. ustawy, rada powiatu określa, w drodze uchwały, szczegółowe warunki umorzenia w całości lub w części, łącznie z odsetkami, odroczenie terminu płatności, rozłożenia na raty lub odstępowania od ustalenia opłaty. Mając na uwadze powyższe w dniu 11 lipca 2012 r. uchwałą Rady Miasta, ww. warunki zostały określone.

Wnioskodawca zaznaczył, że z treści powyższej uchwały wynika, iż każdy po spełnieniu określonych w niej warunków, może skorzystać z umorzenia opłaty lub odstąpienia od jej ustalenia. Tym samym uchwała ma charakter generalno-abstrakcyjny.

Wnioskodawca zaznaczył również, że według art. 21 ust. 1 pkt 24 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwolnione od podatku są świadczenia, dodatki i inne kwoty oraz wartość nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych z tytułu szkolenia, o których mowa w art. 31, art. 44 ust. 1, art. 80 ust. 1, art. 81, art. 83 ust. 1 i 4, art. 84 pkt 2 i 3, art. 140 ust. 1 pkt 1 i art. 156 ust. 4 ustawy z 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz środki finansowe na utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego, o których mowa w art. 83 ust. 2 i art. 84 pkt 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej w części przysługującej na umieszczone w rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka dzieci i osoby, które osiągnęły pełnoletność - przebywając w pieczy zastępczej.

Zgodnie z art. 13 § 1 pkt 1 ustawy - Ordynacja podatkowa organem podatkowym, stosownie do swojej właściwości, jest naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celnego, wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta albo marszałek województwa - jako organ pierwszej instancji.

Według zaś art. 67a § 1 pkt 3 i § 2 ww. ustawy organ podatkowy może umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną. Umorzenie zaległości podatkowej powoduje również umorzenie odsetek za zwłokę w całości lub w takiej części, w jakiej została umorzona zaległość podatkowa.

Zgodnie z art. 61 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 157, poz. 1240 z późn. zm.) organami pierwszej instancji właściwymi do wydawania decyzji w stosunku do należności budżetów jednostek samorządu terytorialnego są wójt, burmistrz, prezydent miasta, starosta albo marszałek województwa.

Z uwagi na fakt, iż jak wspomniano starosta może upoważnić kierowników jednostek organizacyjnych powiatu do wydawania decyzji administracyjnych, pracownicy Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej otrzymali takie uprawnienia na mocy upoważnień.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy odstąpienie (w części lub w całości) od naliczenia opłaty, a także umorzenie dokonane zgodnie z uchwałą, określającą warunki umorzenia w całości lub w części, łącznie z odsetkami, odroczenie terminu płatności, rozłożenia na raty lub odstępowania od ustalenia opłaty, jest dochodem rodziców w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazują, że skoro ustawodawca nie objął zwolnieniem z obowiązku uiszczania podatku od świadczeń wynikających z odstąpienia od ustalenia opłaty z tytułu pobytu w pieczy zastępczej, czy też jej umorzenia, to można przyjąć, że podatnik otrzymał z tego tytułu przychód opodatkowany, który należałoby wykazać w PIT-8C.

Przywołane przepisy wskazują, że starosta lub osoba przez niego upoważniona - w tym wypadku pracownicy Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej - działając jako organ podatkowy, umarzając opłaty, działają w granicach określonych uchwałą. Zatem podatnik, wobec którego umorzono opłaty miał niejako prawo do takiego umorzenia, bowiem spełniał ku temu warunki określone uchwałą i w związku z tym był w grupie osób uprawnionych do umorzenia opłat. Analogiczna sytuacja występuje w przypadku odstąpienia od ustalenia opłaty, które dokonywane jest w granicach określonych uchwałą. Ponadto w przypadku odstąpienia od ustalania opłaty nie powstało jego zobowiązanie do jej zapłaty, a wobec tego nie mógł z tego powodu uzyskać nieodpłatnego świadczenia. W przypadku odstąpienia od ustalenia opłaty jej wysokość nie została również dla podatnika ustalona, a co za tym idzie nie ma podstawy ustalenia wartości ewentualnego świadczenia z tytułu tego odstąpienia. W związku z tym nie można uznać, że uzyskał on z tego tytułu przychód, skoro jego warunki powodowały objęcie go odstąpieniem od ustalenia opłaty.

W opinii Wnioskodawcy, odstąpienie od ustalenia opłaty rodzicom z tytułu pobytu ich dzieci w pieczy zastępczej, jak i umorzenie powstałej należności, dokonywane na podstawie szczególnie uzasadnionych okoliczności, nie powinno stanowić przychodu tych osób i tym samym nie powinien powstawać obowiązek podatkowy. Zatem organ wydający decyzję administracyjną w przedmiotowej sprawie, działając w tym przypadku również jako organ podatkowy, nie powinien wystawiać druku PIT - 8C osobom objętym odstąpieniem.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z generalną zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Dla celów podatkowych przez nieodpłatne świadczenie należy rozumieć te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne - to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu - przysporzenie majątku, mające konkretny wymiar finansowy. Innymi słowy, pod pojęciem tym należy rozumieć każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 tej ustawy źródłem przychodów są "inne źródła".

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania "w szczególności" wskazuje, iż definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Stosownie do treści art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Z treści wniosku wynika, że z art. 194 ust. 2 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, wynika iż rada powiatu określa, w drodze uchwały, szczegółowe warunki umorzenia w całości lub w części, łącznie z odsetkami odroczenie terminu płatności, rozłożenia na raty lub odstępowania od ustalenia opłaty. Mając na uwadze powyższe w dniu 11 lipca 2012 r. uchwałą Rady Miasta, ww. warunki zostały określone.

Wnioskodawca zaznaczył, że z treści powyższej uchwały wynika, iż każdy po spełnieniu określonych w niej warunków, może skorzystać z umorzenia opłaty lub odstąpienia od jej ustalenia. Tym samym uchwała ma charakter generalno-abstrakcyjny.

Pracownicy Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, działając jako organ podatkowy, umarzają opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej rodzicom biologicznym dziecka bądź odstępują od naliczania takiej opłaty.

Zgodnie z art. 193 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 135 i 154) za pobyt dziecka w pieczy zastępczej rodzice ponoszą miesięczną opłatę w wysokości:

Za ponoszenie opłaty, o której mowa w ust. 1, rodzice odpowiadają solidarnie (art. 193 ust. 2 ww. ustawy). Stosownie do art. 193 ust. 6 pow. ustawy opłatę, o której mowa w ust. 1, ponoszą także rodzice pozbawieni władzy rodzicielskiej lub którym władza rodzicielska została zawieszona albo ograniczona.

Zgodnie z art. 194 ust. 1 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej opłatę, o której mowa w art. 193 ust. 1, ustala, w drodze decyzji, starosta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dziecka przed umieszczeniem w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka, placówce opiekuńczo-wychowawczej, regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej albo interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym.

W myśl art. 194 ust. 2 cyt. ustawy rada powiatu określa, w drodze uchwały, szczegółowe warunki umorzenia w całości lub w części, łącznie z odsetkami, odroczenia terminu płatności, rozłożenia na raty lub odstępowania od ustalenia opłaty, o której mowa w art. 193 ust. 1.

Stosownie do art. 194 ust. 3 ww. ustawy starosta na wniosek lub z urzędu, uwzględniając uchwałę, o której mowa w ust. 2, może umorzyć w całości lub w części łącznie z odsetkami, odroczyć termin płatności, rozłożyć na raty lub odstąpić od ustalenia opłaty, o której mowa w art. 193 ust. 1.

Biorąc powyższe przepisy pod uwagę, należy stwierdzić, że warunki umorzenia rodzicom opłaty z tytułu pobytu ich dziecka w pieczy zastępczej, jak również warunki odstąpienia od ustalenia takiej opłaty określa rada powiatu w formie uchwały.

O ile zatem z treści danej uchwały wynika - tak jak ma to miejsce w przedstawionym zdarzeniu przyszłym - że po spełnieniu określonych w niej warunków każdy może skorzystać z umorzenia przedmiotowej opłaty lub odstąpienia od jej ustalenia, to należy uznać, że uchwała ta ma charakter generalno-abstrakcyjny. W takim przypadku, umorzenie opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej nie ma charakteru indywidualnego. Dlatego też zastosowane na podstawie przedmiotowej uchwały umorzenie opłaty lub odstąpienie od jej ustalenia nie powoduje powstania przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych po stronie osób uprawnionych do skorzystania z umorzenia bądź odstąpienia od ustalenia powyższej opłaty.

Wobec powyższego, umorzenie należności z tytułu opłat za pobyt dziecka w pieczy zastępczej lub odstąpienie od naliczania takiej opłaty rodzicom biologicznym dziecka przebywającego w tej pieczy, nie stanowi dla tych osób przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym, na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek sporządzenia informacji PIT-8C osobom, którym umorzono opłatę za pobyt dziecka w pieczy zastępczej bądź też odstąpiono od ustalenia powyższej opłaty.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.