IBPBII/1/415-282/10/BD - Zwolnienie z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych świadczeń udzielanych z Funduszu Pomocy Postpenitencjarnej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 5 marca 2010 r. (data wpływu do tut. Biura - 10 marca 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania świadczeń udzielanych z Funduszu Pomocy Postpenitencjarnej - jest nieprawidłowe.

W dniu 10 marca 2010 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania świadczeń udzielanych z Funduszu Pomocy Postpenitencjarnej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Zgodnie z art. 43 Kodeksu karnego wykonawczego tworzony jest Fundusz Pomocy Postpenitencjarnej, którym dysponują sądy. Fundusz ten przeznaczony jest na: pokrywanie kosztów czasowego zakwaterowania lub udzielanie schronienia w ośrodku dla bezdomnych; organizowanie i finansowanie poradnictwa prawnego, promocji zatrudnienia i aktywizacji zawodowej; organizowanie i finansowanie kursów przygotowania zawodowego lub pokrywanie kosztów związanych z udziałem w takich kursach oraz składaniem egzaminów kwalifikacyjnych; pokrywanie kosztów związanych ze specjalistycznym leczeniem lub rehabilitacją zdrowotną oraz uzyskiwaniem orzeczeń o niepełnosprawności lub niezdolności do zatrudnienia, pomocy psychologicznej oraz terapii uzależnień, organizowanej poza placówką terapeutyczną; pomoc rzeczową w formie żywności lub bonów żywnościowych, odzieży, leków, protez, przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych, o których mowa w art. 115 § 2 ustawy Kodeks karny wykonawczy, środków sanitarnych, podręczników i innych pomocy naukowych, niezbędnych przedmiotów wyposażenia domowego lub narzędzi i wyposażenia potrzebnego do wykonywania wyuczonego zawodu albo prowadzenia na własny rachunek działalności gospodarczej; okresową dopłatę do bieżących zobowiązań czynszowych za lokal mieszkalny, do którego osoba ubiegająca się o pomoc ma tytuł prawny; finansowanie przejazdów środkami komunikacji publicznej lub pokrywanie kosztów transportu specjalnego, zgodnie ze wskazaniami lekarskimi; pokrywanie kosztów związanych z uzyskaniem dowodu osobistego oraz innych niezbędnych dokumentów; udzielanie świadczeń pieniężnych na określony cel i okres wskazany przez organ udzielający pomocy - w szczególnie uzasadnionych wypadkach. Ww. pomocy udziela się na wniosek zainteresowanego lub z urzędu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy od świadczeń udzielonych z Funduszy Pomocy Postpenitencjarnej (zapomogi pieniężne, bony żywnościowe) należy pobrać podatek...

Zdaniem wnioskodawcy, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 79 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne są świadczenia z pomocy społecznej. Z treści art. 7 ust. 12 ustawy o pomocy społecznej wynika, że ww. pomocy na zasadach określonych w ustawie udziela się osobom i rodzinom, w szczególności z powodu trudności w przystosowaniu do życia po opuszczeniu zakładu karnego. Obowiązek wykonywania zadań pomocy społecznej spoczywa na organach jednostek samorządu terytorialnego oraz na administracji rządowej w zakresie ustalonym ustawami (art. 2 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej). Z wydanego na podstawie art. 43 § 3 ustawy - Kodeks karny wykonawczy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości 22 kwietnia 2005 r. w sprawie Funduszu Pomocy Postpenitencjarnej wynika, iż udzielenie pomocy powinno mieć na celu ułatwienie społecznej readaptacji osobom pozbawionym wolności zwalnianym z zakładów karnych i aresztów śledczych poprzez dążenie do zapewnienia im i ich rodzinom, w miarę możliwości odpowiednich warunków życia, zakwaterowania, pracy, nauki lub leczenia, a także umożliwienia pokrzywdzonym i ich rodzinom przezwyciężenia skutków przestępstwa.

Z powołanych na wstępie przepisów ustawy o pomocy społecznej wynika, że świadczenia wypłacane osobom zwalnianym z zakładów karnych i aresztów śledczych na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości mieszczą się w zakresie pomocy społecznej, zatem nie podlegają opodatkowaniu, co wynika z art. 21 ust. 1 pkt 79 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3 są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Katalog źródeł przychodów, do których zalicza się dochody (przychody) podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, zawiera art. 10 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie jest to jednak katalog zamknięty, o czym świadczy zapis art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 tej ustawy.

W świetle zapisu art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 powołanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłami przychodów są przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, za które uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach. Użycie w tym przepisie słowa "w szczególności" oznacza, że jest to wyliczenie przykładowe.

Z przedstawionego we wniosku stanowiska wnioskodawcy wynika, iż świadczenia finansowane z Funduszy Pomocy Postpenitencjarnej, tj.: m.in. zapomogi pieniężne, bony żywnościowe, nie podlegają opodatkowaniu, co wynika z art. 21 ust. 1 pkt 79 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż świadczenia te jako wypłacane osobom zwalnianym z zakładów karnych i aresztów śledczych na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości mieszczą się w zakresie pomocy społecznej

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 79 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku są świadczenia z pomocy społecznej. Ponieważ ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji "pomocy społecznej" należy odnieść się w tym zakresie do przepisów ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 z późn. zm.).

Jak wyżej wskazano ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w jednym ze swych przedmiotowych zwolnień wymienia zwolnienie, którym są m.in. świadczenia z pomocy społecznej. Przy czym chodzi tu o świadczenia przyznawane zgodnie z przepisami ww. ustawy o pomocy społecznej. Należy zwrócić uwagę, iż pomoc ta jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Pomoc społeczną w tym zakresie organizują organy administracji rządowej i samorządowej, współpracując na zasadzie partnerstwa z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi (art. 2 ustawy o pomocy społecznej).

Pomocy społecznej udziela się wprawdzie także osobom i rodzinom z powodu m.in. trudności w przystosowaniu się do życia po zwolnieniu z zakładu karnego jednakże chodzi tu tylko o pomoc przyznawaną na zasadach określonych w przepisach ustawy o pomocy społecznej.

W przedmiotowym wniosku mamy jednak do czynienia ze świadczeniami finansowanymi z Funduszu Pomocy Postpenitencjarnej, przyznawanymi na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 kwietnia 2005 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 69, poz. 618) w sprawie Funduszu Pomocy Postpenitencjarnej wydanego na podstawie delegacji zawartej w art. 43 § 6 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy (Dz. U. Nr 90, poz. 557 z późn. zm.).

Pomocy z ww. Funduszu udziela się osobom pozbawionym wolności, zwalnianym z zakładów karnych i aresztów śledczych, rodzinom tych osób, pokrzywdzonym przestępstwem i ich rodzinom. Środki z Funduszu przeznaczane są zgodnie z zatwierdzanym przez Ministra Sprawiedliwości rocznym planem finansowym w szczególności na:

Należy również zwrócić uwagę na treść § 4 ust. 2 ww. rozporządzenia, który stanowi, że osobom zwalnianym z zakładów karnych i aresztów śledczych, a także ich rodzinom, pomocy z Funduszu Pomocy Postpenitencjarnej udziela się do czasu otrzymania pomocy na podstawie ustawy o pomocy społecznej - nie dłużej jednak niż przez 3 miesiące od dnia zwolnienia, chyba że konieczność przedłużenia tego okresu do 6 miesięcy wynika ze szczególnych okoliczności, takich jak choroba lub czasowa niezdolność do pracy. Przytoczony przepis rozróżnia więc te dwa rodzaje pomocy. Pomoc postpenitencjarna jest rodzajem pomocy doraźnej, jednak innym niż pomoc społeczna, ponieważ jest przyznawana do czasu otrzymania pomocy społecznej z tytułu trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego, która to pomoc przyznawana jest na podstawie art. 7 ust. 12 ustawy o pomocy społecznej.

Reasumując, z przepisów ustawy o pomocy społecznej wynika, że pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom m.in. z powodu trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego jednakże nie jest to pomoc postpenitencjarna. Przepisy ustawy o pomocy społecznej nie wymieniają jednostek penitencjarnych jako podmiotów współorganizujących pomoc społeczną. Dlatego wspomniane we wniosku świadczenia nie mogą być traktowane jako świadczenia uzyskane z pomocy społecznej, w związku z czym podlegać one będą opodatkowaniu jako przychód z innych źródeł.

Na wnioskodawcy spoczywał będzie zatem obowiązek wystawienia informacji podatkowej PIT-8C dla osób, którym przyznane zostały przedmiotowe świadczenia. Obowiązek sporządzenia takiej informacji wynika z treści art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Wobec powyższego stanowisko wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.