IBPBII/1/415-276/14/ASz

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) #8722; Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 28 marca 2014 r. (data wpływu do Biura - 1 kwietnia 2014 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania wypłacanych pracownikom ekwiwalentów pieniężnych za pranie odzieży roboczej - jest prawidłowe.

W dniu 1 kwietnia 2014 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie zwolnienia z opodatkowania wypłacanych pracownikom ekwiwalentów pieniężnych za pranie odzieży roboczej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Spółka (Wnioskodawca) świadczy usługi zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków oraz dla realizacji celów statutowych zatrudnia 151 pracowników (w przeliczeniu na etaty).

Zgodnie z art. 237⁷ Kodeksu pracy, w celu zabezpieczenia pracowników przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy, Spółka przydziela pracownikom środki ochrony indywidulanej w postaci odzieży i obuwia roboczego na stanowiskach, gdzie odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub zabrudzeniu oraz ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne, lub BHP.

Ponadto Spółka określiła stanowiska, na których dopuszczone jest używanie przez pracowników, za ich zgodą, własnej odzieży i obuwia roboczego, spełniającego wymagania BHP. Zgodnie z art. 237⁷ § 4 Kodeksu pracy, Spółka wypłaca pracownikom używającym własną odzież i obuwie robocze ekwiwalent pieniężny w wysokości uwzględniającej ich aktualne ceny.

Ponadto zgodnie z art. 237⁹ § 3 Spółka wypłaca pracownikom ekwiwalent pieniężny na pokrycie kosztów prania odzieży roboczej, gdyż czynności te dokonywane są przez pracowników, a przedsiębiorstwo nie ma możliwości kompleksowego ich zapewnienia. Wysokość przyznanego ekwiwalentu określana jest zarządzeniem prezesa w porozumieniu z organizacjami związkowymi. Wysokość ekwiwalentu za używanie własnej odzieży i obuwia ustalana jest w oparciu o aktualne ceny rynkowe oraz rewaloryzowana w okresach rocznych w oparciu o wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych ogłaszany przez GUS.

Wysokość ekwiwalentu za pranie odzieży roboczej ustalana jest w oparciu o kalkulacje sporządzone przez Spółkę uwzględniające odpowiednio sorty (ilość i rodzaj przydzielonej odzieży roboczej), częstotliwość prania, rodzaje zużytych do prania środków oraz ceny rynkowe dostępnych środków. Kalkulacje sporządzane są odpowiednio dla każdego działu Spółki. W oparciu o sporządzone kalkulacje, ekwiwalent wypłacany jest według kilku kategorii odpowiadających stopniowi zabrudzenia, zgodnie z charakterem wykonywanej pracy, z częstotliwością 1 x na kwartał.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy wypłacany na podstawie art. 237⁷ § 4 Kodeksu pracy ekwiwalent pieniężny za używanie przez pracowników własnej odzieży i obuwia roboczego podlega zwolnieniu z opodatkowania.

2. Czy wypłacany na podstawie art. 237⁹ § 3 Kodeksu pracy ekwiwalent pieniężny za pranie odzieży roboczej podlega zwolnieniu z opodatkowania.

Zdaniem Wnioskodawcy, zarówno wypłacany ekwiwalent za używanie przez pracowników własnej odzieży, jak i ekwiwalent za pranie odzieży roboczej podlegają zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca wskazał, że zgodnie z brzmieniem tego przepisu, wolne od podatku są świadczenia rzeczowe i ekwiwalenty za te świadczenia, przysługujące na podstawie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, jeżeli zasady ich przyznawania wynikają z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Wypłatę ekwiwalentu za używanie przez pracowników własnej odzieży i obuwia roboczego określa art. 237⁷ § 4 Kodeksu pracy. Wypłacając przedmiotowy ekwiwalent Wnioskodawca uwzględnia aktualne ceny rynkowe odzieży i obuwia roboczego.

Z kolei ekwiwalent za pranie odzieży roboczej wypłacany jest w oparciu o art. 237⁹ § 3 Kodeksu pracy. Wysokość wypłacanego ekwiwalentu odpowiada kosztom ponoszonym przez pracowników, co wynika ze sporządzonych przez Wnioskodawcę kalkulacji. Ponadto wypłacany ekwiwalent jest różnicowany w zależności od rodzaju wykonywanej pracy oraz stopnia zabrudzenia odzieży.

Zdaniem Wnioskodawcy, wypłata obu ekwiwalentów, zgodnie z przedstawionym stanem faktycznym, nie będzie skutkowała ustaleniem przychodów do opodatkowania dla pracowników, gdyż spełnione są kryteria określone w art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Niniejsza interpretacja indywidualna stanowi pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego dotyczącą podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania wypłacanych pracownikom ekwiwalentów pieniężnych za pranie odzieży roboczej; natomiast w zakresie zwolnienia z opodatkowania wypłacanych pracownikom ekwiwalentów pieniężnych za używanie przez pracowników własnej odzieży i obuwia roboczego zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie znak: IBPB II/1/415-275/14/ASz.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady, wyrażonej w art. 9 ust. 1 ww. ustawy opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłem przychodów jest stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Tak szerokie zdefiniowanie pojęcia przychodu pracownika wskazuje, iż w każdym przypadku, w którym uzyska on realną korzyść, będzie to rodzić obowiązek zwiększenia jego przychodu, z wyjątkiem świadczeń określonych w katalogu zwolnień przedmiotowych, zawartych w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Biorąc powyższe pod uwagę, do przychodów ze stosunku pracy zalicza się każde świadczenie, które pracownik otrzymał w związku z faktem pozostawania w stosunku pracy z pracodawcą. Do przychodów ze stosunku pracy zalicza się więc zarówno otrzymane przez pracownika pieniądze, jak i wartość pieniężną świadczeń w naturze, świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca świadczy usługi zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków oraz dla realizacji celów statutowych zatrudnia 151 pracowników (w przeliczeniu na etaty).

Zgodnie z art. 237⁷ Kodeksu pracy, w celu zabezpieczenia pracowników przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy, Spółka przydziela pracownikom środki ochrony indywidulanej w postaci odzieży i obuwia roboczego na stanowiskach, gdzie odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub zabrudzeniu oraz ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne, lub BHP.

Ponadto zgodnie z art. 237⁹ § 3 Spółka wypłaca pracownikom ekwiwalent pieniężny na pokrycie kosztów prania odzieży roboczej, gdyż czynności te dokonywane są przez pracowników, a przedsiębiorstwo nie ma możliwości kompleksowego ich zapewnienia. Wysokość przyznanego ekwiwalentu określana jest zarządzeniem prezesa w porozumieniu z organizacjami związkowymi. Wysokość ekwiwalentu za pranie odzieży roboczej ustalana jest w oparciu o kalkulacje sporządzone przez Spółkę uwzględniające odpowiednio sorty (ilość i rodzaj przydzielonej odzieży roboczej), częstotliwość prania, rodzaje zużytych do prania środków oraz ceny rynkowe dostępnych środków. Kalkulacje sporządzane są odpowiednio dla każdego działu Spółki. W oparciu o sporządzone kalkulacje, ekwiwalent wypłacany jest według kilku kategorii odpowiadających stopniowi zabrudzenia, zgodnie z charakterem wykonywanej pracy, z częstotliwością 1 x na kwartał.

Zatem wypłacane pracownikom ekwiwalenty pieniężne za pranie odzieży roboczej stanowią przychód pracowników ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże na mocy art. 21 ust. 1 pkt 11 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są świadczenia rzeczowe i ekwiwalenty za te świadczenia, przysługujące na podstawie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, jeżeli zasady ich przyznawania wynikają z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Zagadnienia dotyczące dostarczania pracownikom środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, a także związanych z tym wypłat ekwiwalentów pieniężnych reguluje dział X "Bezpieczeństwo i higiena pracy", rozdział IX "Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze" ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.).

Stosownie do postanowień art. 237⁷ § 1 Kodeksu pracy, pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie odzież i obuwie robocze, spełniające wymagania określone w Polskich Normach:

W myśl art. 237⁷ § 2 ww. Kodeksu pracy, pracodawca może ustalić stanowiska, na których dopuszcza się używanie przez pracowników, za ich zgodą, własnej odzieży i obuwia roboczego, spełniających wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy.

Stosownie do art. 237⁸ § 1 Kodeksu pracy pracodawca ustala rodzaje środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, których stosowanie na określonych stanowiskach jest niezbędne w związku z art. 237⁶ § 1 i art. 237⁷ § 1, oraz przewidywane okresy użytkowania odzieży i obuwia roboczego.

Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze, o których mowa w art. 237⁶ § 1 i art. 237⁷ § 1, stanowią własność pracodawcy - § 2 art. 237⁸ Kodeksu pracy.

Ponadto na podstawie art. 237⁹ § 2 Kodeksu pracy pracodawca jest obowiązany zapewnić, aby stosowane środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze posiadały właściwości ochronne i użytkowe, oraz zapewnić odpowiednio ich pranie, konserwację, naprawę, odpylanie i odkażanie.

Jeżeli pracodawca nie może zapewnić prania odzieży roboczej, czynności te mogą być wykonywane przez pracownika, pod warunkiem wypłacania przez pracodawcę ekwiwalentu pieniężnego w wysokości kosztów poniesionych przez pracownika, stosownie do treści art. 237⁹ § 3 Kodeksu pracy.

Z powołanych powyżej przepisów wynika więc, że ekwiwalent pieniężny za pranie odzieży roboczej przysługuje na podstawie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy.

Przepisy te nie wymagają, by pracodawca dokonywał zwrotu udokumentowanych wydatków ponoszonych przez pracowników. Zgodnie z definicją słownikową ekwiwalent oznacza rzecz zastępującą inną rzecz o równej wartości, odpowiednik, równoważnik (Współczesny słownik języka polskiego, Dunaj B. Warszawa 2007).

Skoro zatem z przepisów Kodeksu pracy wynika, że to pracodawca jest zobowiązany do prania, konserwacji, naprawy, odpylania i odkażania stosowanych środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego, a w przypadku braku możliwości prania - wypłaty ekwiwalentu w wysokości kosztów poniesionych przez pracowników, to wysokość ekwiwalentu pieniężnego wypłacanego pracownikom, zwolniona jest z podatku dochodowego na mocy art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy zauważyć, iż wysokość ekwiwalentu może być ustalona także w sposób inny, niż tylko na podstawie dokumentów przedłożonych przez pracowników. Jako ekwiwalent, wypłacane pracownikom kwoty mają stanowić rekompensatę kosztów przez nich poniesionych. Wysokość kosztów może być ustalana we wzajemnym porozumieniu pracodawcy i pracowników, czyli jak to ma miejsce w przedmiotowej sprawie na podstawie zarządzenia prezesa w porozumieniu z organizacjami związkowymi.

Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, iż przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie stawiają szczególnych wymogów dla możliwości zwolnienia tego rodzaju ekwiwalentu od opodatkowania. Warunkiem zwolnienia jest wyłącznie to, by prawo do ekwiwalentu i zasady jego przyznawania wynikały z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy. Podkreślenia przy tym wymaga, iż przepisy prawa pracy nie są przepisami podatkowymi, wobec czego tut. Organ nie posiada kompetencji do ich autorytarnej interpretacji. W celu ostatecznego rozstrzygnięcia wątpliwości w zakresie podstaw do wypłaty wysokości ekwiwalentu za pranie odzieży roboczej należy zwrócić się do organów właściwych dla spraw pracowniczych i bhp.

Zatem ekwiwalent pieniężny za pranie odzieży roboczej, o którym mowa w stanie faktycznym jest ekwiwalentem korzystającym ze zwolnienia od podatku na mocy art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o ile prawo do tego ekwiwalentu i zasady jego przyznawania wynikają z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.