IBPBII/1/415-266/09/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 19 marca 2009 r. (data wpływu do tut. BKIP 23 marca 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych:

* w części dotyczącej skutków podatkowych otrzymania zasądzonego wyrokiem sądu odszkodowania za niezgodne z przepisami Kodeksu Pracy wypowiedzenie umowy o pracę - jest prawidłowe,

* w części dotyczącej skutków podatkowych otrzymania zasądzonego wyrokiem sądu odszkodowania tytułem ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy - jest nieprawidłowe.

W dniu 23 marca 2009 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zasądzonego wyrokiem sądu odszkodowania za niezgodne z przepisami Kodeksu Pracy wypowiedzenie umowy o pracę oraz tytułem ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Od dnia 19 marca 2005 r. do dnia 21 czerwca 2006 r. wnioskodawca był zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas określony w firmie X. Dnia 21 czerwca 2006 r. wnioskodawca został zwolniony w sposób naruszający przepisy Kodeksu Pracy (art. 41 k.p., wnioskodawca przebywał wówczas na zwolnieniu lekarskim). Wyrokiem Sądu Rejonowego oraz prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego, VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń w X zostało wnioskodawcy przyznane odszkodowanie, składające się z dwóch elementów:

Były pracodawca stoi na stanowisku, iż opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają oba ww. odszkodowania.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Zdaniem wnioskodawcy zgodnie z art. 23 ust. 3 Ustawy o podatku dochodowym o osób fizycznych przyznane mu wyrokiem sądu odszkodowania są zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych, gdyż wypłacone zostały na podstawie innej Ustawy (Kodeks Pracy) niż Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Na wstępie należy zauważyć, iż art. 23 ust. 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) przywołany przez wnioskodawcę jest przepisem nieadekwatnym w przedmiotowej sprawie, gdyż artykuł ten stanowi o wydatkach nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów. Zatem tutejszy organ dokona oceny stanowiska wnioskodawcy w oparciu o przepisy regulujące zakres zwolnień podatkowych.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

Z cytowanego powyżej przepisu wynika, że zwolnienie z podatku dochodowego kwoty otrzymanego odszkodowania uwarunkowane jest dwoma przesłankami. Pierwszym z wymaganych warunków jest określenie w przepisach odrębnych ustaw lub przepisach wykonawczych wysokości lub zasad ustalania odszkodowania, drugim zaś warunkiem jest nie wymienienie przez ustawodawcę określonego odszkodowania w treści unormowanej lit. a) - g) ww. przepisu.

Natomiast w myśl art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy wolnymi od podatku są również inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

W przedstawionym stanie faktycznym wnioskodawca był zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas określony w firmie X. Następnie wnioskodawca został zwolniony w sposób naruszający przepisy art. 41 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.). Wyrokiem Sądu Rejonowego oraz prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego zostało wnioskodawcy przyznane odszkodowanie, m.in. za niezgodne z przepisami Kodeksu Pracy wypowiedzenie umowy o pracę.

W przedmiotowej sprawie przede wszystkim należy ustalić charakter świadczenia uzyskanego przez pracownika, a w szczególności czy świadczenie to jest odszkodowaniem, którego wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Oddział 4 Rozdziału II Działu Drugiego Kodeksu pracy reguluje zakres uprawnień pracownika w razie nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę

W myśl art. 50 § 3 Kodeksu pracy jeżeli wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy nastąpiło z naruszeniem przepisów o wypowiadaniu tych umów, pracownikowi przysługuje wyłącznie odszkodowanie. Natomiast zgodnie z art. 50 § 4 odszkodowanie, o którym mowa w § 3, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do upływu którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za 3 miesiące.

Z ww. przepisów wynika, że podstawą prawną odszkodowania z tytułu wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy z naruszeniem przepisów o wypowiadaniu tych umów jest art. 50 § 3 i 4 Kodeksu pracy, zaś jego wysokość jest uzależniona od wynagrodzenia zwolnionego podatnika.

W konsekwencji wypłacone wnioskodawcy na podstawie wyroku sądowego odszkodowanie należy do kategorii odszkodowań, do których zastosowanie będzie miał art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując, jako że przyznane wnioskodawcy ww. odszkodowanie jest odszkodowaniem, którego zasady ustalania i określenie wysokości wynikają wprost z przepisów odrębnej ustawy, tj. Kodeksu pracy i równocześnie odszkodowanie to nie zostało wymienione w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. a) - g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to odszkodowanie to podlega zwolnieniu od podatku dochodowego na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem w powyższym zakresie stanowisko wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Odnosząc się natomiast do świadczenia wypłaconego na podstawie wyroku sądowego tytułem ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, stwierdzić należy, iż świadczenie to nie może być zwolnione z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem Kodeks pracy jak również żadne inne przepisy nie regulują wysokości czy też zasad wypłaty odszkodowania z tytułu ekwiwalentu za niewykorzystany urlop.

Świadczenie to może korzystać ze zwolnienia z opodatkowania jedynie na podstawie powołanego wyżej art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli istotnie - jak stwierdzono we wniosku - stanowi ono odszkodowanie. Ustalenia w tym zakresie można jednakże dokonać jedynie na drodze postępowania wyjaśniającego, do przeprowadzania którego tutejszy organ nie jest uprawniony. Tutejszy organ, wydając interpretację indywidualną jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawcę i w oparciu o przedstawiony stan faktyczny dokonuje oceny stanowiska wnioskodawcy, uzasadniając prawnie tę ocenę.

Podkreślić jednakże należy, że nie każde świadczenie przyznane przez sąd ma charakter odszkodowania. Tym samym też nie każde świadczenie zasądzone wyrokiem sądowym korzysta ze zwolnienia na mocy powyżej powołanego art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Odszkodowanie to szczególny rodzaj świadczenia polegającego na naprawieniu szkody. Odszkodowanie ma służyć naprawieniu uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych (zarówno materialnych jak i niematerialnych). A zatem ww. świadczenie wypłacone na mocy wyroku sadowego tytułem ekwiwalentu za niewykorzystany urlop będzie korzystało ze zwolnienia z podatku dochodowego jedynie wówczas, gdy będzie miało charakter odszkodowania; w przeciwnym przypadku podlega ono opodatkowaniu jako przychód ze stosunku pracy, opodatkowany na zasadach ogólnych.

Trzeba bowiem zaznaczyć, iż pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę przysługuje prawo do urlopu wypoczynkowego. Przepis art. 171 § 1 Kodeksu pracy stanowi, że w przypadku niewykorzystania przysługującego urlopu w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny.

Zgodnie z zapisem art. 12 ust. 1 tej ustawy, za przychody ze stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

W świetle powyższego należy stwierdzić, iż ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop jako element wynagrodzenia stanowi u pracowników przychód ze stosunku pracy, zgodnie z definicją przychodu ze stosunku pracy określoną w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Powołany przepis definiujący przychody ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych wymienia wprost ekwiwalent za niewykorzystany urlop jako przychód m.in. ze stosunku pracy. Wypłacony ekwiwalent za urlop stanowi więc przychód pracownika.

Zatem w powyższym zakresie stanowisko wnioskodawcy jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.