IBPBII/1/415-233/09/TK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 27 lutego 2009 r. (data wpływu do tut. Biura - 13 marca 2009 r.), uzupełnionego w dniu 5 maja 2009 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości odliczenia wydatku poniesionego na cele rehabilitacyjne przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną - jest nieprawidłowe.

W dniu 13 marca 2009 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości odliczenia wydatku poniesionego na cele rehabilitacyjne przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną.

Wniosek powyższy nie spełniał wymogów formalnych w związku z czym pismem z dnia 16 kwietnia 2009 r. wezwano do jego uzupełnienia.

W dniu 5 maja 2009 r. do tut. Biura wpłynął uzupełniony wniosek.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni, będąc osobą schorowaną leczy się obecnie u lekarzy specjalistów m.in. kardiologa, neurologa, chirurga naczyniowego, chirurga plastyka, okulisty, laryngologa, ortopedy oraz u lekarza rodzinnego. Wskazane przez wnioskodawczynię choroby to m.in.: choroby oczu - postępująca zaćma, która utrudnia jej poruszanie się i swobodne czytanie a także choroby kręgosłupa i narządu ruchu - zwyrodnienie kręgosłupa, stawów kolanowych, przeprowadzona operacja stawów biodrowych (endoprotezy), nawracające puchnięcie nóg powodujące trudności w poruszaniu się oraz choroby serca i chorobę Parkinsona.

Wnioskodawczyni wskazała, iż na wizyty lekarskie do ww. lekarzy udaje się na wyznaczony termin, niekiedy raz w miesiącu a także w razie potrzeby.

W związku z powyższym stanem a w szczególności ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji wnioskodawczyni ma przyznaną I grupę inwalidztwa ze znacznym stopniem niepełnosprawności.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wnioskodawczyni może odliczyć kwotę 2.280 zł od podstawy wymiaru podatku za 2008 rok.

Zdaniem wnioskodawczyni, biorąc pod uwagę jej choroby i związane z tym częste wizyty u lekarzy, na które jest dowożona własnym samochodem oraz fakt, iż wymaga ona wsparcia w samodzielnej egzystencji, należy jej się ogólne odliczenie kwoty 2.280 zł od podstawy wymiaru podatku.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) podstawę obliczenia podatku, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 3, art. 29-30c oraz art. 30e, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 9, art. 24 ust. 1, 2, 4, 4a-4e, ust. 6 lub art. 24b ust. 1 i 2, lub art. 25, po odliczeniu kwot wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne.

Rodzaje wydatków na cele rehabilitacyjne uprawniające do odliczeń od dochodu przed opodatkowaniem zawiera art. 26 ust. 7a ww. ustawy, zaś zasady i warunki dokonywania tych odliczeń określone zostały w ust. 7b - 7g tego artykułu.

Zgodnie z art. 26 ust. 7b ww. ustawy, wydatki o których mowa w ust. 7a, podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały sfinansowane (dofinansowane) ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie. W przypadku gdy wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z tych funduszy (środków), odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy (środków) lub zwróconą w jakiejkolwiek formie.

W myśl zaś postanowień art. 26 ust. 13a ustawy, wydatki na cele określone w ust. 1 podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub nie zostały odliczone od przychodu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub od dochodu na podstawie ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie.

Natomiast stosownie do art. 26 ust. 7c ustawy, wysokość wydatków na cele określone w ust. 7a ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie, z wyjątkiem wydatków, o których mowa w ust. 7a pkt 7, 8 i 14.

W myśl art. 26 ust. 7d cytowanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, warunkiem odliczenia wydatków, o których mowa w ust. 7a, jest posiadanie przez osobę, której dotyczy wydatek:

Zgodnie z art. 26 ust. 7f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ilekroć w przepisach ust. 7a jest mowa o osobach zaliczonych do:

Zgodnie z art. 26 ust. 7g ustawy odliczenie o którym mowa w ust. 1 pkt 6 cytowanej ustawy może być dokonane również w przypadku, gdy osoba, której dotyczy wydatek, posiada orzeczenie o niepełnosprawności wydane przez właściwy organ na podstawie odrębnych przepisów obowiązujących do dnia 31 sierpnia 1997 r.

Na podstawie przytoczonych przepisów prawa podatkowego odliczenie w roku podatkowym kwoty nie przekraczającej 2.280 zł, przysługuje wyłącznie:

* z tytułu wydatków poniesionych na opłacenie przewodników osób niewidomych I lub II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa (art. 26 ust. 7a pkt 7),

* z tytułu wydatków poniesionych na utrzymanie przez osoby niewidome I lub II grupy inwalidztwa, psa przewodnika (art. 26 ust. 7a pkt 8),

* z tytułu używania samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną zaliczoną do I lub II grupy inwalidztwa albo dzieci niepełnosprawne, które nie ukończyły 16 roku życia, dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne (art. 26 ust. 7a pkt 14).

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż wnioskodawczyni cierpi m.in. na choroby związane z kręgosłupem oraz narządami ruchu a także choroby oczu. Posiada wydane orzeczenie o zaliczeniu do I grupy inwalidztwa ze znacznym stopniem niepełnosprawności. Jest dowożona własnym samochodem na wizyty lekarskie oraz wymaga wsparcia (pomocy) samodzielnej egzystencji.

Zatem w tak przedstawionym stanie faktycznym, aby stwierdzić czy stanowisko wnioskodawczyni wyrażone w złożonym wniosku jest prawidłowe (bądź nieprawidłowe) należy dokonać analizy treści art. 26 ust. 7a pkt 7 i pkt 14 cytowanej ustawy.

Odliczeniu od dochodu wolą ustawodawcy, zgodnie z art. 26 ust. 7a pkt 7 ww. ustawy podlegają wydatki poniesione na opłacenie przewodników osób niewidomych I lub II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa. Aby jednak skorzystać z możliwości odliczenia ponoszonych z tego tytułu wydatków, osoba niepełnosprawna musi faktycznie korzystać z pomocy przewodnika i ponosić z tego tytułu koszty.

Jak wynika z powołanego art. 26 ust. 7c ustawy, co do zasady, wysokość wydatków na cele rehabilitacyjne ustala się na podstawie dokumentu stwierdzającego jego poniesienie. Jednakże zasada ta, jak wykazano powyżej nie dotyczy m.in. wydatków związanych z opłaceniem przewodników osób niewidomych I lub II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa.

Powyższe nie oznacza jednak, iż organ podatkowy weryfikujący np. w trakcie czynności sprawdzających lub postępowania podatkowego zeznanie roczne w zakresie poprawności dokonanych odliczeń, nie ma prawa domagać się od podatnika przedstawienia okoliczności związanych z ponoszonymi wydatkami, np. danych osoby świadczącej odpłatnie usługę przewodnika.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowią, że wydatki ponoszone przez osoby niewidome z I lub II grupą inwalidztwa oraz osoby z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczone do I grupy inwalidztwa nie wymagają sformalizowanego dokumentu potwierdzającego poniesienie wydatku np. rachunku, faktury, co oznacza, że w toku weryfikacji organowi podatkowemu można przedstawić każdy dowód świadczący o tym, że osoba niepełnosprawna istotnie poniosła wydatki na opłacenie przewodnika (może to być więc np. każda umowa cywilnoprawna zawarta z przewodnikiem). Organ podatkowy jest uprawniony na podstawie Ordynacji podatkowej do żądania przedstawienia okoliczności poniesienia wydatku, w tym wskazania danych identyfikujących osoby świadczące pomoc w charakterze przewodników osób niepełnosprawnych oraz wysokości wypłaconego im wynagrodzenia, a podatnik celem zweryfikowania zasadności dokonanego odliczenia winien informacji powyższych udzielić.

Z cytowanego przepisu art. 26 ust. 7a pkt 7 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika bowiem, że aby wydatki te mogły być odliczone to muszą zostać faktycznie poniesione na opłacenie przewodników. Przy czym kwota w wysokości 2.280 zł stanowi górny limit przysługującej ulgi - nie jest to natomiast kwota odliczenia przysługująca podatnikowi bezwarunkowo - niezależnie od wysokości faktycznie poniesionych wydatków.

To oznacza, że z woli ustawodawcy do skorzystanie z ww. ulgi w wysokości 2.280 zł niewystarczającym jest sam fakt bycia osobą niewidomą z I lub II grupą inwalidztwa oraz osobą z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczoną do I grupy inwalidztwa, koniecznym jest faktyczne korzystanie z usług przewodników i poniesienie związanych z tym wydatków oraz co najmniej uprawdopodobnienie poniesienia tych wydatków (wskazanie kto świadczył pomoc i w jakiej wysokości przyjął wynagrodzenie). Wydatki takie muszą być poniesione co oznacza, że jeśli dana osoba nie potrafi wskazać, że wydatek poniosła, nie może go odliczyć w ramach tejże ulgi.

Jednocześnie osoby pełniące funkcję przewodników osób niepełnosprawnych winny wykazać wartości otrzymanych gratyfikacji w rocznym zeznaniu podatkowym, gdyż zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych otrzymane przez nich świadczenia stanowią przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Skoro zatem we wniosku wnioskodawczyni nie wskazała - mimo wezwania tut. Organu o uzupełnienie wniosku w tym zakresie - z jakiego tytułu posiada orzeczoną I grupę inwalidztwa ze znacznym stopniem niepełnosprawności oraz że poniosła koszty na opłacenie przewodnika osoby niepełnosprawnej, nie można było jednoznacznie uznać stanowiska wnioskodawczyni w tym zakresie za prawidłowe.

Stosownie do treści art. 26 ust. 7a pkt 14 ww. ustawy za wydatki, o których mowa w ust. 1 pkt 6, uważa się wydatki poniesione na używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej, zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną zaliczoną do I lub II grupy inwalidztwa albo dzieci niepełnosprawne, które nie ukończyły 16 roku życia, dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne - w wysokości nie przekraczającej w roku podatkowym kwoty 2.280 zł.

Z analizy wyżej przytoczonych przepisów wynika, że aby skorzystać z możliwości odliczenia wydatków związanych z używaniem samochodu osobowego dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne, należy posiadać I lub II grupę inwalidztwa i być właścicielem (współwłaścicielem) samochodu osobowego oraz dojeżdżać nim na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie precyzuje pojęcia zabieg, rehabilitacja oraz rehabilitacja lecznicza, zatem koniecznym jest wyjaśnienie tych pojęć w oparciu o definicje encyklopedyczne oraz wydaną z zakresu rehabilitacji literaturę. Zgodnie z definicją tych pojęć zawartą w "Słowniku wyrazów obcych" (PWN, Warszawa 1991 r.) oraz "Encyklopedii" PWN, zabieg stanowi interwencję mającą na celu wywołanie określonego skutku, zwykle będącą środkiem zaradczym przeciwdziałającym czemuś (np. skutkom choroby); rehabilitacja jest to przywrócenie choremu sprawności fizycznej i psychicznej poprzez stosowanie odpowiednich zabiegów leczniczych; rehabilitacja lecznicza zaś to połączenie leczenia z postępowaniem usprawniającym, które obejmuje zabiegi fizykoterapeutyczne, wodolecznictwo, światłolecznictwo, elektrolecznictwo, mechanoterapię i kinezyterapię. Istotne znaczenie mogą mieć również zabiegi chirurgiczne zmierzające do przywrócenia organicznych funkcji, zmniejszenia następstw nieodwracalnych zmian lub wyrównanie ich w takim stopniu, aby poszkodowanemu przywrócić jego społecznie przydatną sprawność.

Odliczeniu od dochodu wolą ustawodawcy podlegają m.in. wyłącznie wydatki poniesione na używanie samochodu osobowego związanego z przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne.

Podkreślić należy, iż określona w ustawie kwota 2.280 zł (podobnie jak w przypadku wydatków ponoszonych na opłacenie przewodników) jest maksymalną kwotą, która może być odliczona tytułem poniesienia ww. wydatków. Wydatki te muszą być jednakże faktycznie poniesione. Użycie przez ustawodawcę, przy określaniu wielkości limitu, wyrażenia "w wysokości nieprzekraczającej kwoty 2.280 zł" (a nie "w wysokości 2.280 zł) wskazuje, iż wysokość odliczenia uzależniona jest od intensywności (częstości) używania samochodu.

A zatem, o ile wnioskodawczyni, będąca osobą zaliczoną do I grupy inwalidztwa w istocie była dowożona na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne samochodem osobowym będącym jej własnością (współwłasnością), to mogłaby skorzystać z odpisu ulgi rehabilitacyjnej maksymalnie w kwocie 2.280 zł z tytułu używania samochodu osobowego wykorzystywanego w ww. celach. Jednakże we wskazanym we wniosku stanie faktycznym powyższe nie ma miejsca, bowiem wnioskodawczyni wyraźnie wskazała, iż samochodu używa w celu dowożenia jej na wizyty lekarskie.

Podkreślić należy, że ustawodawca nie przewidział prawa do ulgi rehabilitacyjnej z tytułu ponoszenia wydatków związanych z używaniem samochodu w celach przejazdu na wizyty lekarskie. Jak wskazano powyżej, odliczeniu w ramach tej ulgi podlegają jedynie wydatki poniesione na używanie samochodu osobowego związanego z przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne. Co oznacza, że nie wszystkie przejazdy związane z leczeniem osoby niepełnosprawnej będą podlegały odliczeniu w ramach powyższego limitu, gdyż nie wszystkie są związane z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne. W ramach tego limitu nie będą się mieściły m.in. wydatki związane z wyjazdami na wizyty lekarskie, bowiem wyjazdy te nie spełniają wymogu określonego przez ustawodawcę w treści art. 26 ust. 7a cyt. ustawy; nie są wyjazdami na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne.

Reasumując, w świetle przedstawionego stanu faktycznego i obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawczyni w całości uznać należy za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Do wniosku został dołączony plik dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.