IBPBII/1/415-206/14/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 10 marca 2014 r. (wpływ do Biura - 12 marca 2014 r.), uzupełnionym 26 maja 2014 r., o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu - jest nieprawidłowe.

W dniu 12 marca 2014 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych pismem z 13 maja 2014 r. znak: IBPB II/1/415-206/14/MK wezwano do jego uzupełnienia.

Wniosek uzupełniono 26 maja 2014 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W styczniu 2014 r. przed Notariuszem, pomiędzy Wnioskodawcą i jego żoną a Spółką Akcyjną, został zawarty akt notarialny o ustanowienie służebności przesyłu. Spółka Akcyjna wypłaciła wynagrodzenie za ustanowienie służebności w kwocie 5.000 zł. Nieruchomość gruntowa obciążona służebnością jest gospodarstwem rolnym.

Wynagrodzenie w kwocie 5.000 zł za ustanowienie służebności było wypłacone na podstawie umowy zawartej zgodnie z art. 3051 i następne Kodeksu cywilnego.

Operator sieci - Spółka Akcyjna - jest uprawniony do budowy urządzeń sieci energetycznych zgodnie z art. 143 ust. 2 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.

Podatek nie został pobrany.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca jest zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od kwoty 5.000 zł otrzymanej wspólnie z żoną tytułem wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu na rzecz Spółki Akcyjnej, na nieruchomości, która stanowi składnik jego i żony gospodarstwa rolnego.

Wnioskodawca uważa, że ponieważ wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu jest dochodem z działalności rolniczej, to ustawa o podatku dochodowym nie ma zastosowania - art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, wynagrodzenie to jest rekompensatą za ograniczenie korzystania z dochodów z gospodarstwa rolnego w części obszaru zajętego pod urządzenia energetyczne. Stanowi zatem dochód z gospodarstwa rolnego ekwiwalentny do zryczałtowanego dochodu z działalności rolniczej na obszarze wyłączonym z upraw w związku z budową urządzeń.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Niniejsza interpretacja indywidualna stanowi pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego dotyczącą podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu.

W zakresie dotyczącym skutków podatkowych powstałych dla żony Wnioskodawcy z tytułu wypłaty wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu - wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użycie w tym przepisie sformułowania "w szczególności" wskazuje, iż definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w styczniu 2014 r. przed Notariuszem, pomiędzy Wnioskodawcą i jego żoną a Spółką Akcyjną, został zawarty akt notarialny o ustanowienie służebności przesyłu. Spółka Akcyjna wypłaciła wynagrodzenie za ustanowienie służebności w kwocie 5.000 zł. Nieruchomość gruntowa obciążona służebnością jest gospodarstwem rolnym.

Wynagrodzenie w kwocie 5.000 zł za ustanowienie służebności było wypłacone na podstawie umowy zawartej zgodnie z art. 3051 i następne Kodeksu cywilnego.

Operator sieci - Spółka Akcyjna - jest uprawniony do budowy urządzeń sieci energetycznych zgodnie z art. 143 ust. 2 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.

Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, iż wypłacone przez Spółkę Akcyjną wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu stanowi dla Wnioskodawcy - wbrew jego twierdzeniu - przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód ten należy potraktować jako przychód z tzw. "innych źródeł", o którym mowa w art. 20 ust. 1 ww. ustawy. Dlatego też do tego przychodu nie znajduje zastosowania - powołane przez Wnioskodawcę we wniosku - wyłączenie, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy. Zgodnie bowiem z treścią art. 2 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów z działalności rolniczej, z wyjątkiem przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej.

Natomiast z przepisu art. 2 ust. 2 tej ustawy wynika, iż działalnością rolniczą, w rozumieniu ust. 1 pkt 1, jest działalność polegająca na wytwarzaniu produktów roślinnych lub zwierzęcych w stanie nieprzetworzonym (naturalnym) z własnych upraw albo hodowli lub chowu, w tym również produkcja materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcja warzywnicza gruntowa, szklarniowa i pod folią, produkcja roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadownicza, hodowla i produkcja materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcja zwierzęca typu przemysłowo-fermowego oraz hodowla ryb, a także działalność, w której minimalne okresy przetrzymywania zakupionych zwierząt i roślin, w trakcie których następuje ich biologiczny wzrost, wynoszą co najmniej:

- licząc od dnia nabycia.

Omawiana kwota odszkodowania nie stanowi więc przysporzenia z działalności rolniczej, gdyż nie została otrzymana z tytułu prowadzenia tej działalności (wytwarzania produktów roślinnych lub zwierzęcych) lecz z powodu faktu, że nieruchomość, która wchodzi w skład gospodarstwa rolnego, została ograniczona w wykorzystywaniu jej (m.in. na działalność rolną).

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy - wg którego wskazaną kwotę odszkodowania powinno zaliczyć się do działalności rolniczej - należało uznać za nieprawidłowe.

Jednakże mimo to, że Organ nie podziela stanowiska Wnioskodawcy - Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych w związku z otrzymanym odszkodowaniem.

Należy bowiem zauważyć, iż do przychodu z ww. tytułu zastosowanie znajduje zwolnienie z podatku dochodowego na mocy art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie bowiem z art. 21 ust. 1 pkt 120 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są odszkodowania wypłacone, na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu:

- w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, inwestycji dotyczących budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz budowy urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.).

Z przepisu art. 143 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami wynika, iż pod pojęciem budowy urządzeń infrastruktury technicznej rozumie się urządzenie albo modernizację drogi oraz wybudowanie pod ziemią, na ziemi albo nad ziemią przewodów lub urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, ciepłowniczych, elektrycznych, gazowych i telekomunikacyjnych.

Służebność gruntowa, o której mowa w analizowanym art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uregulowana została w art. 285 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121). Przepis ten stanowi, że nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności (służebność gruntowa).

Zgodnie natomiast z art. 3051 Kodeksu cywilnego nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu).

Z kolei, jeżeli przedsiębiorca odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, a jest ona konieczna do korzystania z urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1, właściciel nieruchomości może żądać odpowiedniego wynagrodzenia w zamian za ustanowienie służebności przesyłu (art. 3052 § 2 Kodeksu cywilnego).

Powyższe przepisy Kodeksu cywilnego wyraźnie wskazują, że co do zasady służebność przesyłu jest ustanawiana na rzecz przedsiębiorcy za odpowiednim wynagrodzeniem należnym od przedsiębiorcy na rzecz właściciela nieruchomości obciążonej.

Wprowadzenie tej instytucji w Kodeksie cywilnym, odnoszącej się do inwestycji polegającej na budowie infrastruktury technicznej, wychodziło naprzeciw potrzebom gospodarczym i w sposób ustawowy uregulowało istniejącą już praktykę ustanawiania służebności przesyłu. To oznacza, że od momentu ustawowego wprowadzenia instytucji służebności przesyłu nie jest już możliwe ustanawianie służebności gruntowej dla realizacji inwestycji polegających na budowie urządzeń infrastruktury technicznej.

Zgodnie z utartą linią orzeczniczą fakt, iż zastąpiono w tym zakresie służebność gruntową służebnością przesyłu nie oznacza, że zamiarem ustawodawcy - jako że nie zmienił zapisów w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych - było wyeliminowanie zwolnienia podatkowego w tym zakresie.

Skoro tak, to zwolnieniu określonemu w art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają wynagrodzenia (odszkodowania) wypłacone zarówno z tytułu ustanowienia służebności gruntowej jak i służebności przesyłu. To oznacza, iż wolne od podatku dochodowego jest wynagrodzenie (odszkodowanie) wypłacone na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu ustanowienia służebności przesyłu w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, inwestycji dotyczących budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz budowy urządzeń infrastruktury technicznej, o której mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.

To oznacza, iż Wnioskodawca - jak już wskazano powyżej - nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu otrzymanego odszkodowania.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

W odniesieniu do załączonej do wniosku kopii wyroku sądowego Organ zauważa, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do oceny dołączonych do wniosku dokumentów (ich weryfikacji); zgodnie z prezentowanym w doktrynie i orzecznictwie sądowym poglądem, organ podatkowy rozpatruje sprawę wyłącznie w ramach stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę oraz jego stanowiska. Wyczerpujące przedstawienie stanu faktycznego musi być zatem dokonane w pełnym zakresie wprost w treści wniosku kierowanego do organu mającego wydać interpretację indywidualną. Stan faktyczny brany pod uwagę nie może być uzupełniany dołączanymi do wniosku dokumentami, organ podatkowy nie ma bowiem uprawnień, aby w oparciu o dokumenty składane do wniosku lub poszukiwane z urzędu samodzielnie ustalać stan faktyczny, uzupełniać go, bądź oceniać zgodność opisu sformułowanego we wniosku z rzeczywistością.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.