IBPBII/1/415-202/11/AA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 21 lutego 2011 r. (data wpływu do tut. Biura - 25 lutego 2011 r.), uzupełnionym w dniu 28 kwietnia 2011 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpracowania przez najemców lokali komunalnych zobowiązań z tytułu zaległych czynszów - jest prawidłowe.

W dniu 25 lutego 2011 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpracowania przez najemców lokali komunalnych zobowiązań z tytułu zaległych czynszów.

Z uwagi na braki formalne wniosku, pismem z dnia 20 kwietnia 2010 r. Znak: IBPBII/1/415-202/11/AA wezwano wnioskodawcę do jego uzupełnienia. Przedmiotowy wniosek uzupełniono w dniu 28 kwietnia 2011 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jako jednostka samorządu terytorialnego na mocy ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie kodeksu cywilnego (Dz. U. Nr 71, poz. 733) jest zobowiązany do tworzenia warunków do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych wspólnoty samorządowej. Wnioskodawca w celu realizacji tych zadań posiada gminny zasób mieszkaniowy, którym w imieniu wnioskodawcy zarządza X Sp. z o.o., której jedynym udziałowcem jest wnioskodawca. Do zadań X Sp. z o.o. należy m.in. pobieranie i odprowadzanie na rachunek wnioskodawcy czynszu związanego z wynajmem lokali, oraz windykacja nieopłaconych w terminie należności związanych z używaniem gminnego zasobu mieszkaniowego.

Wnioskodawca w celu poprawienia ściągalności należności wymagalnych, pochodzących z tytułu najmu mieszkań należących do gminnego zasobu, zamierza wdrożyć procedury umożliwiające dłużnikom odpracowanie zaległości. Z dłużnikami, których zaległości powstały w wyniku niepłacenia opłat z tytułu najmu lokalu wnioskodawca zamierza zawierać porozumienia zmieniające określony w umowie najmu lokalu sposób zapłaty czynszu. Wobec nie wywiązywania się dłużnika ze zobowiązania pieniężnego wynikającego z zawartej umowy najmu lokalu, zgodnie z art. 453 i art. 659 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), czynsz - płatność pieniężna zostanie zastąpiona świadczeniem rzeczowym (tzw. świadczenie w miejsce wypełnienia). Przedmiotem tego świadczenia będzie świadczenie różnych czynności, zastępczo w zamian za czynsz, zaś wartość świadczenia nie powinna być wyższa niż porównywalna wartość prac wynikająca z zawartych umów o odpracowanie zaległości.

Celem takiego postępowania będzie doprowadzenie do wygaśnięcia istniejącego pomiędzy stronami zobowiązania (w tym przypadku powstałego z tytułu zaległego czynszu) poprzez spełnienie przez dłużnika świadczenia innego niż określone w treści pierwotnej umowy. Zobowiązanie wówczas wygaśnie, tak jakby wygasło przez zwykłe wykonanie (np. przez zapłatę uzgodnionej pierwotnie kwoty), przy czym konieczną przesłanką wygaśnięcia zobowiązania - poza umową stron - będzie rzeczywiste dokonanie świadczenia przez dłużnika.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy u najemców lokali komunalnych powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem od osób fizycznych w związku z odpracowaniem przez nich zobowiązań z tytułu zaległych czynszów, czy w związku z powyższym wnioskodawca będzie płatnikiem powstałego w ten sposób podatku.

Wnioskodawca zauważa, iż zgodnie z brzmieniem art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) przychodami (...) są otrzymywane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartości otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Stosownie do treści art. 14 ust. 1 ww. ustawy, za przychód z działalności gospodarczej uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Wnioskodawca przytacza art. 659 § 1 § 2 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub w świadczeniach innego rodzaju.

Według wnioskodawcy, wszelkie spłaty długów są dla dłużnika obojętne podatkowo, zatem dłużnik świadczący pracę w zamian za wygaśnięcie ciążącego na nim zobowiązania nie uzyskuje przychodów, o których mowa w art. 11 ust. 1 lub art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Mając zatem na uwadze powyższe, u najemców lokali komunalnych w związku z "odpracowaniem" zaległego czynszu nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu, a co za tym idzie wnioskodawca nie będzie płatnikiem i nie powstanie po jego stronie obowiązek poboru z tego tytułu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Stosownie do treści art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl postanowień art. 659 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub w świadczeniach innego rodzaju.

Z powyższego wynika, że wynajmujący jest zobowiązany do zapłaty czynszu najemcy, przy czym zapłata może być oznaczona w świadczeniach innego rodzaju niż pieniądze.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że wnioskodawca w celu poprawienia ściągalności należności wymagalnych pochodzących z tytułu najmu mieszkań należących do gminnego zasobu, zamierza wdrożyć procedury umożliwiające dłużnikom odpracowanie zaległości. Z dłużnikami, których zaległości powstały w wyniku niepłacenia opłat z tytułu najmu lokalu wnioskodawca zamierza zawierać porozumienia zmieniające określony w umowie najmu lokalu sposób zapłaty czynszu. Wobec nie wywiązywania się dłużnika ze zobowiązania pieniężnego wynikającego z zawartej umowy najmu lokalu, czynsz - płatność pieniężna zostanie zastąpiona świadczeniem rzeczowym (tzw. świadczenie w miejsce wypełnienia). Przedmiotem tego świadczenia będzie świadczenie różnych czynności, zastępczo w zamian za czynsz, zaś wartość świadczenia nie powinna być wyższa niż porównywalna wartość prac wynikająca z zawartych umów o odpracowanie zaległości. Celem takiego postępowania będzie doprowadzenie do wygaśnięcia istniejącego pomiędzy stronami zobowiązania (w tym przypadku powstałego z tytułu zaległego czynszu) poprzez spełnienie przez dłużnika świadczenia innego niż określone w treści pierwotnej umowy. Zobowiązanie wówczas wygaśnie, tak jakby wygasło przez zwykłe wykonanie (np. przez zapłatę uzgodnionej pierwotnie kwoty), przy czym konieczna przesłanką wygaśnięcia zobowiązania - poza umową stron - będzie rzeczywiste dokonanie świadczenia przez dłużnika.

Zgodnie z brzmieniem art. 453 Kodeksu cywilnego jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa.

Jest to instytucja prawna zwana datio in solutum (świadczenie zamiast wykonania). Celem niniejszego jest wygaśnięcie istniejącego pomiędzy stronami zobowiązania (w tym przypadku czynsz) poprzez spełnienie przez dłużnika świadczenia innego niż określone w treści pierwotnej umowy. Zobowiązanie wówczas wygasa tak, jakby wygasło przez zwykłe wykonanie (np. przez zapłatę uzgodnionej pierwotnie kwoty czynszu), przy czym konieczną przesłanką wygaśnięcia zobowiązania - poza umową stron - jest rzeczywiste dokonanie świadczenia przez dłużnika.

Przechodząc do podatkowych aspektów opisanych czynności, stwierdzić należy, że wszelkie spłaty długów są dla dłużnika obojętne podatkowo, nie można bowiem z faktu świadczenia pracy w zamian za wygaśnięcie ciążącego na dłużniku zobowiązania wywieść, że dłużnik uzyskuje przychody, o których mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując, mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego i przytoczone przepisy prawne stwierdzić należy, iż u najemców lokali komunalnych nie powstanie przychód a co za tym idzie na wnioskodawcy nie będą ciążyły obowiązki płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wobec powyższego stanowisko wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, ul. Kośnego 70, 45-372 Opole po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.