IBPBII/1/415-16/14/BD

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 7 stycznia 2014 r. (data wpływu do Biura - 13 stycznia 2014 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwrotu poniesionych przez biegłego sądowego kosztów związanych z wydaniem opinii na zlecenie Sądu - jest nieprawidłowe.

W dniu 13 stycznia 2014 r. do Biura wpłynął ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwrotu poniesionych przez biegłego sądowego kosztów związanych z wydaniem opinii na zlecenie Sądu.

Z uwagi na brak opłaty od przedmiotowego wniosku, pismem z 18 marca 2014 r. znak: IBPB II/1/415-16/14/BD wezwano Wnioskodawcę do uiszczenia brakującej opłaty zgodnie z art. 14f § 1 Ordynacji podatkowej. Brakującą opłatę Wnioskodawca uiścił 2 kwietnia 2014 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Sąd Rejonowy w Z. zleceniem z 14 lipca 2011 r. w sprawie o zasiedzenie nieruchomości zlecił Wnioskodawcy jako biegłemu sądowemu - geodecie sporządzenie opinii. Do sporządzenia zleconej opinii, konieczny był pomiar nieruchomości na gruncie. Pomiaru na danym gruncie Wnioskodawca dokonał sporządzając przy tym stosowne mapy i opinię techniczną.

Za prace geodezyjne i sporządzenie opinii Wnioskodawca przedłożył zlecającemu sądowi rachunek, w którym wykazał wynagrodzenie i udokumentowane poniesione koszty.

Sąd Rejonowy w Z. postanowieniami z 6 maja i 6 września 2013 r. przyznał biegłemu należne wynagrodzenie i poniesione udokumentowane koszty.

Księgowość Sądu, po naliczeniu stosownych podatków, dokonała 4 października 2013 r. na rachunek Wnioskodawcy przelewu wynagrodzenia i zwrotu poniesionych kosztów.

Po analizie przelewu, na podstawie wydruku naliczenia podatku dochodowego uzyskanego z księgowości Sądu, okazało się, iż do większości poniesionych kosztów księgowość pobrała podatek dochodowy. Wnioskodawca zgłosił się do głównej księgowej Sądu z interwencją, że niesłusznie naliczono podatek dochodowy od poniesionych kosztów. Główna księgowa po dokonanej analizie dokumentów, oświadczyła że Wnioskodawca miał rację i po sporządzeniu korekty dokona ona przelewu kwestionowanej przez niego kwoty. Jednakże do dnia złożenia przedmiotowego wniosku Wnioskodawca obiecanej przelewem kwestionowanej kwoty nie otrzymał. Podczas kolejnej wizyty w księgowości Sądu, Wnioskodawca powziął wiadomość, że obiecanego przelewu nie będzie, gdyż księgowość Sądu postąpiła prawidłowo i podtrzymuje swoje pierwsze stanowisko w tejże sprawie.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy słusznie opodatkowano część rachunku dotyczącego poniesionych i udokumentowanych kosztów.

Zdaniem Wnioskodawcy, to on ze swojej skromnej emerytury poniósł koszty na zakup materiałów i usług (przez podmioty prawne i fizyczne) w celu wykonania zlecenia Sądu Rejonowego w sprawie o zasiedzenie nieruchomości, których zwrot księgowość Sądu obciążyła podatkiem dochodowym.

W ocenie Wnioskodawcy, kwoty wydatkowane na ww. cel z jego własnych funduszy, które były już wcześniej opodatkowane i opodatkowane ich po raz drugi jest bezzasadne, tym bardziej, że w innych sprawach, podatku dochodowego od poniesionych kosztów, księgowość Sądu nie naliczała.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady, wyrażonej w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, źródłem przychodów jest działalność wykonywana osobiście.

Stosownie do treści art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9.

Konsekwencją takiej kwalifikacji przychodu jest spoczywający na organach dokonujących wypłaty przedmiotowych kwot obowiązek płatnika, określony w art. 41 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 41 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, osobom określonym w art. 3 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1.

Zgodnie z art. 22 ust. 9 pkt 4 ww. ustawy, koszty uzyskania przychodów z tytułów określonych w art. 13 pkt 2, 4, 6 i 8 określa się w wysokości 20% uzyskanego przychodu, z tym, że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.

Natomiast w myśl art. 22 ust. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli podatnik udowodni, że koszty uzyskania przychodów były wyższe niż wynikające z zastosowania normy procentowej określonej w ust. 9 pkt 1-4 i pkt 6, koszty uzyskania przyjmuje się w wysokości kosztów faktycznie poniesionych.

Zatem płatnicy są obowiązani do poboru zaliczek na podatek dochodowy w wysokości 18% należności pomniejszonej o koszty uzyskania przychodów, w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 ww. ustawy. Natomiast podatnik w zeznaniu rocznym może zastosować - na mocy art. 22 ust. 10 cyt. ustawy koszty w wysokości faktycznie poniesionej, jeśli jest w stanie udowodnić (udokumentować), że są one wyższe niż koszty ryczałtowe.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Sąd w sprawie o zasiedzenie nieruchomości zlecił Wnioskodawcy jako biegłemu sądowemu - geodecie sporządzenie opinii. Do sporządzenia zleconej opinii, konieczny był pomiar nieruchomości na gruncie. Pomiaru na danym gruncie Wnioskodawca dokonał sporządzając przy tym stosowne mapy i opinię techniczną. Za prace geodezyjne i sporządzenie opinii Wnioskodawca przedłożył zlecającemu sądowi rachunek, w którym wykazał wynagrodzenie i udokumentowane poniesione koszty. Sąd postanowieniami z 6 maja i 6 września 2013 r. przyznał biegłemu należne wynagrodzenie i poniesione udokumentowane koszty. Księgowość Sądu, po naliczeniu stosownych podatków, dokonała w 2013 r. na rachunek Wnioskodawcy przelewu wynagrodzenia i zwrotu poniesionych kosztów. Po analizie przez Wnioskodawcę przelewu, okazało się, iż do większości poniesionych kosztów księgowość pobrała podatek dochodowy. Wnioskodawca nie zgadza się z takim działaniem. Uważa, że niesłusznie naliczono podatek dochodowy od poniesionych przez niego kosztów.

Na podstawie art. 89 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594 z późn. zm.) biegłemu powołanemu przez sąd przysługuje wynagrodzenie za wykonaną pracę oraz zwrot poniesionych przez niego wydatków niezbędnych dla wydania opinii.

Szczegółowo kwestie wypłaty wynagrodzeń biegłym sądowym uregulowane zostały w rozporządzeniach Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 kwietnia 2013 r. w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu cywilnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 518).

Treść § 1 ww. rozporządzenia określa:

Stosownie do § 7 ust. 3 cyt. rozporządzenia, wynagrodzenie za wykonaną pracę biegłych z dziedziny geodezji i kartografii, w zakresie czynności opisanych w załączniku nr 3 do rozporządzenia, można określić według stawki albo taryfy zryczałtowanej wskazanej w tym załączniku.

W myśl natomiast § 8 wskazanego rozporządzenia, wydatki poniesione przez biegłego, niezbędne dla wydania opinii, w tym w szczególności wydatki materiałowe, amortyzację aparatury badawczej oraz koszty dojazdu na miejsce wykonania czynności, biegły dokumentuje za pomocą faktur lub rachunków albo kopii tych dokumentów, a w razie ich braku - za pomocą oświadczenia.

Z powyżej powołanych przepisów wynika zatem, iż biegłemu sądowemu oprócz wynagrodzenia wypłacane są także kwoty tytułem zwrotu poniesionych przez nich wydatków niezbędnych do wydania opinii. Ww. należności to świadczenia, o których mowa w art. 41. ust. 1 w powiązaniu z art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym w świetle art. 41 ust. 1 cyt. ustawy, od wypłacanych świadczeń Sąd, jako płatnik zobowiązany jest pobrać zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych z uwzględnieniem stawki kosztów uzyskania przychodu, o której mowa w art. 22 ust. 9 pkt 4 bez względu na to, czy wskazane wydatki zostały przez biegłego sądowego udokumentowane dowodami ich poniesienia.

W tym miejscu wskazać należy, iż przepisy uregulowane w katalogu zwolnień ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie dają co do zasady przyzwolenia na nieopodatkowanie należności przekazanych tytułem zwrotu poniesionych przez biegłego sądowego kosztów niezbędnych do wydania zleconej przez sąd opinii.

Jednakże, pobierając zaliczkę na podatek dochodowy od zwrotu poniesionych przez biegłego sądowego kosztów niezbędnych do wydania zleconej opinii, Sąd - jako płatnik - winien mieć na uwadze art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w przypadku, gdy zwrot kosztów dotyczy należności związanych z podróżą służbową biegłego (np. koszty przejazdu, noclegu, diety i inne udokumentowane należności z tytułu podróży).

W myśl powyższego artykułu, wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas:

- do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju, z zastrzeżeniem ust. 13.

Należy zwrócić uwagę, że przepis art. 21 ust. 1 pkt 16 ww. ustawy odnosi się zarówno do pracowników (lit. a), jak i osób niebędących pracownikami (lit. b). W powołanym art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b ww. ustawy ustawodawca posłużył się terminem "podróż" bez określenia "służbowa", dlatego też zakres tego zwolnienia jest szerszy, ponieważ nie ogranicza się ono jedynie do podróży służbowych, ale do wszystkich podróży osób niebędących pracownikami.

Ponadto, stosownie do postanowień art. 21 ust. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przepis ust. 1 pkt 16 lit. b stosuje się, jeżeli otrzymane świadczenia nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów i zostały poniesione:

Oznacza to, że aby świadczenia otrzymywane w związku z odbywaną podróżą mogły skorzystać ze zwolnienia, o którym mowa w powyższym przepisie, muszą spełniać ww. warunki i kwoty te nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. W przypadku zaliczenia wydatków do kosztów uzyskania przychodów świadczenia stanowiące zwrot tych wydatków będą stanowiły przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym stosując (bądź nie) przedmiotowe zwolnienie płatnik winien kierować się spełnieniem przez biegłego przesłanek określonych w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) z zastrzeżeniem ust. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Omawiane zwolnienie jest jednak limitowane do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz. U. z 2013 r. poz. 167). Jako, że wskazane zwolnienie odnosi się także do osób niebędących pracownikami, zatem może mieć zastosowanie również do diet i zwrotu poniesionych kosztów - otrzymanych przez biegłego sądowego w związku z odbywaną podróżą w ramach wykonywania czynności na zalecenie sądu, o ile wydatki z tego tytułu nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów powodując zmniejszenie podstawy opodatkowania o ich wartość.

Reasumując, Sąd jako płatnik, obowiązany był - wbrew twierdzeniu Wnioskodawcy - do pobrania zaliczki na podatek dochodowy w myśl powołanego wyżej art. 41 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych od przyznanego świadczenia obejmującego zarówno wypłacone biegłemu sądowemu wynagrodzenie, jak również zwrot poniesionych przez niego niektórych kosztów oraz innych wydatków niezbędnych do wydania opinii. Jedynie w sytuacji, gdy biegły otrzymał dietę oraz zwrot poniesionych kosztów dotyczących podróży związanej z wykonywaniem czynności na zlecenie Sądu - to płatnik winien wówczas zastosować zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z zastrzeżeniem ust. 13 i w granicach określonych ww. rozporządzeniem. Ewentualna nadwyżka zwracanych tytułem podróży przez płatnika świadczeń (kosztów ponad określone limity) stanowi dla biegłego przychód z działalności wykonywanej osobiście podlegający opodatkowaniu, od którego płatnik także obowiązany jest do pobrania zaliczki na podatek dochodowy.

Zatem Sąd jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych miał obowiązek pobrać zaliczkę na podatek dochodowy od wypłaconego Wnioskodawcy wynagrodzenia jak i zwrotu poniesionych przez niego niektórych kosztów za dokonanie opinii, natomiast Wnioskodawca obowiązany jest wykazać przedmiotowe dochody w zeznaniu rocznym na podstawie otrzymanych od płatnika informacji. Składając zeznanie Wnioskodawca może jednakże skorzystać z uregulowań powołanego wcześniej art. 22 ust. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. wykazać jako koszty uzyskania omawianego przychodu wydatki faktycznie poniesione, stosownie udokumentowane, jeśli faktyczna kwota wydatków poniesionych przez niego jest wyższa od kwoty ryczałtowej, którą winien był zastosować Sąd.

Bez znaczenia dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie jest fakt, iż Wnioskodawca koszty na zakup materiałów i usług w celu wykonania zlecenia Sądu, tj. wydania stosownej opinii, poniósł ze swojej emerytury. Wbrew twierdzeniu Wnioskodawcy, pobranie zaliczki na podatek od zwróconych wydatków nie powoduje podwójnego opodatkowania poniesionych przez niego ww. kosztów.

Wskazać bowiem należy, że o podwójnym opodatkowaniu można mówić w sytuacji kiedy ma miejsce opodatkowanie dwa razy tego samego dochodu (przychodu), tj. uzyskanego z tego samego tytułu.

Tymczasem w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z uzyskaniem przez Wnioskodawcę (biegłego sądowego) przychodu zakwalifikowanego przez ustawodawcę w treści art. 13 pkt 6 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako przychód z działalności wykonywanej osobiście. Natomiast środki finansowe przeznaczone na zakup wspomnianych powyżej materiałów i usług pochodzą z emerytury, kwalifikowanej do odrębnego źródła przychodu, uregulowanego w art. 12 ust. 7 w związku z art. 10 ust. 1 ww. ustawy. Zatem wskazane wyżej odrębne źródła przychodów, stanowią dwa różne zdarzenia powodujące obowiązek podatkowy - jednakże niezależny jeden od drugiego. Z powyższego wynika, że nie można uznać, iż w przedstawionym stanie faktycznym dojdzie do podwójnego opodatkowania tego samego przychodu.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.