IBPBII/1/415-133/11/AŻ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 i § 10 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 5 lutego 2011 r. (data wpływu do tut. Biura - 10 lutego 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwolnienia z długu poręczyciela wekslowego - jest prawidłowe.

W dniu 10 lutego 2011 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwolnienia z długu poręczyciela wekslowego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

W dniu 6 maja 1999 r. firma X. Sp. z o.o. zaciągnęła kredyt na finansowanie zakupu środków trwałych będących przedmiotem leasingu w wysokości 6.676.400 zł, a następnie aneksem nr 1 z dnia 4 października 1999 r. zwiększono limit kredytu do 10.000.000 zł. Jako zabezpieczenie kredytu m.in. zastosowano weksel in blanco, w którym wnioskodawczyni jako osoba fizyczna była jednym z poręczycieli solidarnych.

W związku z brakiem spłat umów leasingowych przez leasingobiorców powstało zadłużenie. Kredytobiorca tj. X. Sp. z o.o. nie dokonała spłat zadłużenia do banku. Z powodu braku spłat rat kredytu przez kredytobiorcę Bank wydał nakaz zapłaty wraz z deklaracją wekslową i wypełnionym wekslem uzyskując wyrokiem sądu klauzulę wykonalności. W tej sytuacji wnioskodawczyni stała się dłużnikiem z poręczenia wekslowego. W skład długu wchodzi kwota należności głównej w wysokości 2.810.793,10 zł plus naliczone odsetki i inne koszty, aktualnie stanowi to kwotę łączną ponad 6.000.000 zł (odsetki cały czas rosną). Firma X Sp. z o.o. jest aktualnie w końcowym etapie upadłości i cały ciężar spłaty długu spoczywa na dłużnikach wekslowych solidarnie. Aktualnie w wyniku indywidualnych negocjacji z Bankiem powstała możliwość po spłacie określonej kwoty satysfakcjonującej Bank zwolnienia z pozostałej niespłaconej części długu. Kwota zwolnienia z długu stanowiłaby wartość ponad 5.500.000 zł. Zwolnienie z tak dużej kwoty zadłużenia miałoby jednak sens wyłącznie w przypadku nieopodatkowania tej kwoty podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a co za tym idzie niewypełnienia przez Bank deklaracji PIT-8C do urzędu skarbowego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy zwolnienie z długu, za spłatę którego wnioskodawczyni odpowiada jako poręczyciel wekslowy, a więc stanowi to jedynie dla niej zwolnienie z odpowiedzialności a nie stanowi przysporzenia majątkowego, rodzi po jej stronie jako poręczyciela obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem wnioskodawczyni, zwolnienie z długu może co najwyżej stanowić przysporzenie majątkowe a więc i przychód do opodatkowania jedynie po stronie dłużnika głównego, który skorzystał z tych pieniędzy, ale nie po stronie poręczyciela w tym także poręczyciela wekslowego.

Wnioskodawczyni wskazała, iż zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Zwolnienie kredytobiorcy z długu z tytułu zaciągniętego kredytu może być traktowane jako nieodpłatne świadczenie ponieważ oznacza, że kredytobiorca może zatrzymać otrzymane uprzednio środki albo ich część lub nie musi płacić odsetek z tytułu dysponowania środkami pieniężnymi (koszt pieniądza w czasie). W związku z powyższym po stronie kredytobiorcy w wyniku zwolnienia z długu można mówić o realnym przysporzeniu, które podlega opodatkowaniu. Zupełnie inaczej jest jednak w przypadku poręczycieli. Poręczenie, zarówno cywilne jak i wekslowe, ma charakter jedynie zabezpieczający, gwarancyjny wobec spłaty przez dłużnika głównego jego zobowiązania. Ma zatem charakter akcesoryjny, uzależniony od istnienia i zakresu długu dłużnika głównego. Co najistotniejsze, w przypadku konieczności spłaty długu przez poręczyciela przysługuje poręczycielowi prawo regresu wobec dłużnika głównego, a w przypadku większej liczby poręczycieli także wobec nich. Poręczenie jest zatem neutralne majątkowo, więc zwolnienie z długu nie stanowi w istocie dla poręczyciela żadnego przysporzenia. W stosunku do poręczyciela zwolnienie takie, przybiera jedynie postać zwolnienia z odpowiedzialności, a nie z długu. Fakt, że poręczyciel odpowiada solidarnie z dłużnikiem głównym ma jedynie ułatwić wierzycielowi wyegzekwowanie wierzytelności, co nie wyklucza zasady że nawet spłata wierzytelności w całości lub w części przez poręczyciela, nie zwalnia z długu dłużnika głównego. Tak więc zwolnienie z długu, niezależnie czy dotyczy samego dłużnika czy też łącznie dłużnika i poręczyciela (przybiera wtedy postać jedynie zwolnienia z odpowiedzialności) stanowi nieodpłatne świadczenie jedynie w stosunku do dłużnika nie zaś poręczycieli.

Reasumując, w ocenie wnioskodawczyni, zwolnienie z długu poręczyciela wekslowego nie rodzi obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych u poręczyciela, i tym samym zwalnia Bank z obowiązku wypełnienia deklaracji PIT-8C do urzędu skarbowego.

Na poparcie swojego stanowiska wnioskodawczyni powołała pismo Naczelnika Drugiego Wielkopolskiego Urzędu Skarbowego w Kaliszu (DPD-005/51,53/2004) oraz interpretację wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (IPPB2/415-248/ 09-2/MG.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Według art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie "w szczególności" dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Przychodami z innych źródeł są również przychody z tytułu umorzenia kredytobiorcy kredytu (części kredytu) lub należnych odsetek od kredytu.

W myśl art. 876 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę poręczenia poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela wykonać zobowiązanie na wypadek, gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał.

Z kolei art. 30 ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. - Prawo wekslowe (Dz. U. z 1936 r. Nr 37, poz. 282 z późn. zm.) stanowi, iż zapłatę weksla można zabezpieczyć poręczeniem wekslowym (aval) co do całości sumy wekslowej lub do jej części. Stosownie do art. 32 zd. 1 ww. ustawy poręczyciel wekslowy odpowiada tak samo, jak ten, za kogo poręczył.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia wynika, iż w 1999 r. X. Sp. z o.o. zaciągnęła kredyt na finansowanie zakupu środków trwałych. Jako zabezpieczenie kredytu m.in. zastosowano weksel in blanco, w którym wnioskodawczyni jako osoba fizyczna była jednym z poręczycieli solidarnych. Z powodu braku spłat rat kredytu przez kredytobiorcę bank wydał nakaz zapłaty wraz z deklaracją wekslową i wypełnionym wekslem uzyskując wyrokiem sądu klauzulę wykonalności. W tej sytuacji wnioskodawczyni stała się dłużnikiem z poręczenia wekslowego. Aktualnie w wyniku indywidualnych negocjacji z bankiem powstała możliwość - po spłacie określonej kwoty satysfakcjonującej bank - zwolnienia z pozostałej niespłaconej części długu.

Wobec powyższego należy stwierdzić, iż jeżeli bank w wyniku indywidualnych negocjacji zwolni poręczyciela ze spłaty pozostałej niespłaconej części długu to kwota tego zwolnienia nie będzie stanowiła dla poręczyciela przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym. U poręczyciela nie następuje bowiem jakiekolwiek przysporzenie majątkowe na skutek tego zdarzenia. Bank nie wykonał na rzecz poręczyciela nieodpłatnego świadczenia, gdyż nie korzystał on ze środków finansowych pochodzących z udzielonego kredytu.

Reasumując, kwota zwolnienia z długu nie stanowi dla wnioskodawczyni, jako poręczyciela, przychodu z innych źródeł i nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego stanowisko wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach, ul. Prosta 10, 25-366 Kielce, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.