IBPBII/1/415-1070/10/HK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 28 grudnia 2010 r. (data wpływu do tut. Biura - 29 grudnia 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania otrzymanej z Republiki Czeskiej rekompensaty za utracony zarobek - jest nieprawidłowe.

W dniu 29 grudnia 2010 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania otrzymanej z Republiki Czeskiej rekompensaty za utracony zarobek.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W lutym 2005 r. wnioskodawca uległ wypadkowi przy pracy na terenie Republiki Czeskiej. W następstwie wypadku, ze względu na stan zdrowia, wnioskodawca jest na stałe niezdolny do wykonywania dotychczasowej pracy i na podstawie orzeczenia lekarskiego w lutym 2006 r. pracodawca rozwiązał z nim stosunek pracy. W marcu 2006 r. ww. pracodawca zawarł z wnioskodawcą (poszkodowanym) "oznajmienie/zawiadomienie" o udzieleniu odszkodowania za utratę zarobku według § 195 czeskiego Kodeksu pracy. Prawo do odszkodowania za utracony zarobek powstało w lutym 2006 r.

Wysokość odszkodowania za utracony zarobek stanowi różnica pomiędzy średnim zarobkiem brutto poszkodowanego przed powstaniem szkody a osiągniętym przez niego po przeszeregowaniu miesięcznym wynagrodzeniem, ewentualnie tzw. zarobkiem fikcyjnym wraz z ewentualną częściową rentą inwalidzką w wysokości według odpowiednich regulacji przepisów o zabezpieczeniu socjalnym. Odszkodowanie za utracony zarobek przyznawane jest co miesiąc, według faktycznie osiągniętego przez wnioskodawcę zarobku. Jako poszkodowany, wnioskodawca ma względem płatnika obowiązek zgłaszania wszelkich okoliczności, które mogą mieć wpływ na wysokość prawa do renty (rekompensaty), między innymi żądanie o emeryturę i jej przyznanie, zmianę zatrudnienia lub rozpoczęcie innej pracy zarobkowej, wpis/wypis do ewidencji ubiegających się o pracę. W wypadku nie dostarczenia potrzebnych dokumentów w ustalonym terminie odszkodowanie za stratę zarobku nie jest wypłacane.

Od wypłaconych świadczeń, o których mowa powyżej płatnik z siedzibą na terenie Republiki Czeskiej pobierał zaliczki na podatek dochodowy. Wnioskodawca składał również rozliczenia roczne dochodów na terenie Czech. Jednakże na jego wniosek, po okazaniu "zaświadczenia o miejscu zamieszkania lub siedzibie dla celów podatkowych", wystawionego przez polski urząd skarbowy, tamtejsza administracja skarbowa dokonała w 2009 r. i 2010 r. zwrotu całego podatku dochodowego pobranego od wypłaconych świadczeń odpowiednio w roku 2008 i 2009.

Wnioskodawca wyjaśnia, iż renta inwalidzka nie została przyznana i tym samym nigdy nie będzie wypłacana.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy otrzymywane przez wnioskodawcę świadczenie ze źródeł położonych w Czechach, mające charakter rekompensaty za utracony zarobek (odszkodowania) jest zwolnione z podatku dochodowego na gruncie prawa polskiego i tym samym nie wykazuje się go w zeznaniu podatkowym.

Zdaniem wnioskodawcy, świadczenie wypłacane w Czechach korzysta ze zwolnienia z opodatkowania i tym samym nie wykazuje się go w zeznaniu podatkowym.

Wnioskodawca stwierdza, że polski Kodeks pracy nie zawiera analogicznego świadczenia. W ocenie wnioskodawcy, świadczeniem najbardziej zbliżonym, gdyż spełniającym tę samą funkcję rekompensaty za utracony zarobek na skutek spowodowania niezdolności do pracy, jest renta wypłacana na podstawie przepisów prawa cywilnego (art. 444 § 2 Kodeksu cywilnego). Jednocześnie wnioskodawca stwierdza, iż ściśle rzecz biorąc nie jest to świadczenie w dosłownym brzmieniu wypełniające normę art. 21 pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż nie jest otrzymywane na podstawie przepisów prawa cywilnego. Jednakże, w opinii wnioskodawcy, zauważyć należy, że ww. świadczenie w istocie swojej odpowiada świadczeniu rentowemu opisanemu w art. 444 § 2 Kodeksu cywilnego. Gdyby podstawa do jego wypłaty (wypadek przy pracy) powstała w Polsce, wówczas to Kodeks cywilny stanowiłby podstawę do jego wypłaty.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.; od dnia 31 marca 2010 r. - tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Stosownie do art. 3 ust. 1a ww. ustawy za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

W myśl art. 4a ww. powołane wyżej przepisy art. 3 ust. 1 i 1a stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Z uwagi na to, że wnioskodawca jest rezydentem polskim (ma miejsce zamieszkania w Polsce), a otrzymywane odszkodowanie z tytułu wypadku jest wypłacane z Czech, zastosowanie w niniejszej sprawie ma Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Czeskiej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, sporządzona w Warszawie dnia 24 czerwca 1993 r. (Dz. U. z 1994 r. Nr 47, poz. 189).

Ww. umowa nie zawiera przepisu odnoszącego się wprost do rekompensat, zatem w myśl tej umowy odszkodowanie należy zakwalifikować jako tzw. "inny dochód", którego zasady opodatkowania reguluje art. 22 ust. 1 powołanej umowy.

Zgodnie z tym przepisem części dochodu osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie (tj. w Polsce), bez względu na to, skąd one pochodzą, które nie zostały wymienione w poprzednich artykułach niniejszej umowy, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie (tylko w Polsce).

Zatem otrzymane świadczenie w postaci rekompensaty za utracony zarobek, pochodzące z Czech a wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania w Polsce, podlega opodatkowaniu wyłącznie w Polsce.

Do opodatkowania ww. świadczenia w Polsce stosuje się przepisy polskiego prawa podatkowego.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania - a wg brzmienia przepisu obowiązującego od 1 stycznia 2009 r. - odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3b powołanej ustawy wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania - a wg brzmienia przepisu obowiązującego od 1 stycznia 2009 r. - odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań - a wg brzmienia przepisu obowiązującego od 1 stycznia 2009 r. - odszkodowań lub zadośćuczynień:

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 3c tej ustawy wolne od podatku dochodowego są odszkodowania w postaci renty otrzymane na podstawie przepisów prawa cywilnego w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, przez poszkodowanego, który utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej, albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość.

W przedstawionym stanie faktycznym wnioskodawca otrzymuje z Republiki Czeskiej rekompensatę za utracony zarobek. Świadczenie to jest wypłacane na podstawie przepisów czeskiego Kodeksu pracy. Należy zauważyć, iż ww. świadczenie nie jest wypłacane na podstawie przywołanego przez wnioskodawcę art. 444 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93), zgodnie z którym jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, iż otrzymywana przez wnioskodawcę rekompensata za utracony zarobek nie mieści się zatem w katalogu zwolnień przedmiotowych określonych w powołanych wyżej przepisach art. 21 ust. 1 pkt 3, pkt 3b i pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem nie wyczerpuje ona warunków koniecznych do zastosowania zwolnienia określonych tymi przepisami.

Rekompensata ta nie może zostać zwolniona z opodatkowania na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy, bowiem z wniosku nie wynika, żeby wysokość lub zasady ustalania tejże rekompensaty (odszkodowania) wynikały wprost z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych do ustaw, a tylko w taki sposób ustalona rekompensata (odszkodowanie) może korzystać ze zwolnienia. Ponadto z treści wniosku wynika, iż podmiot wypłacający rekompensatę zawarł z wnioskodawcą (poszkodowanym) tzw. "oznajmienie/zawiadomienie" o udzieleniu odszkodowania. To oznacza, iż odszkodowanie wypłacone jest na podstawie umowy zawartej pomiędzy stronami. Tak wypłacone odszkodowanie - nawet gdyby jego wysokość lub zasady ustalania wynikały z przepisów - nie korzysta ze zwolnienia, bowiem przepis art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g), jednoznacznie wyłącza ze zwolnienia odszkodowania wynikające z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Podstawą do zastosowania zwolnienia nie może być także przepis art. 21 ust. 1 pkt 3b cyt. ustawy, gdyż na jego mocy zwolnione są z opodatkowania tylko odszkodowania (zadośćuczynienia) przyznane wyrokiem lub na mocy ugody sądowej, a omawiane odszkodowanie (rekompensata) wypłacane jest na mocy umowy ("oznajmienia/zawiadomienia") zawartej między wnioskodawcą a podmiotem wypłacającym rekompensatę.

Rzeczona rekompensata nie może korzystać również ze zwolnienia określonego w treści art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż treść tegoż przepisu jednoznacznie wskazuje że dotyczy on takich odszkodowań, które przyjmują postać renty i są otrzymywane na podstawie przepisów prawa cywilnego. Otrzymywana przez wnioskodawcę rekompensata nie jest przyznana ma mocy przepisów Kodeksu cywilnego, lecz na mocy czeskiego prawa pracy - Kodeksu pracy. Zatem, mimo, że - jak stwierdza wnioskodawca - rekompensata ta odpowiada świadczeniom opisanym w art. 444 § 2 Kodeksu cywilnego, to jednakże takim świadczeniem nie jest.

Zgodnie z konstrukcją i systematyką ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Tak więc, wszystkie ulgi i zwolnienia są wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania wynikającej z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej stanowiącego, że każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Tym samym podkreślenia wymaga fakt, że tylko określone zdarzenia prawne bądź spełnienie określonych przesłanek, od których ustawodawca uzależnia prawo do zwolnienia z opodatkowania - skutkuje zwolnieniem przychodu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W świetle powyższego, otrzymywana przez wnioskodawcę z Czech rekompensata za utracony zarobek nie korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych.

Na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przedmiotowe świadczenie stanowi dochód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 tejże ustawy podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zatem wypłacane wnioskodawcy odszkodowanie należy wykazać i rozliczyć w rocznym zeznaniu o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) na zasadach określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Powyższe oznacza, że w przedmiotowej sprawie stanowisko wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.