IBPBII/1/415-103/09/ASz - Możliwość rozliczenia podatku na zasadach przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 27 stycznia 2009 r. (data wpływu do tut. Biura - 2 lutego 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych:

* w zakresie możliwości odliczenia ulgi z tytułu wychowywania dzieci żony wnioskodawcy - jest nieprawidłowe,

* w zakresie możliwości rozliczenia podatku na zasadach przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci - jest prawidłowe.

W dniu 2 lutego 2009 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości odliczenia ulgi z tytułu wychowywania dzieci żony wnioskodawcy oraz w zakresie możliwości rozliczenia podatku na zasadach przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest rozwodnikiem, który ma powierzoną sądownie opiekę nad synem. Wnioskodawca zdecydował się zamieszkać i prowadzić wspólne gospodarstwo domowe razem z kobietą, która również była rozwiedziona i posiadała dwójkę własnych dzieci. Dnia 26 grudnia 2008 r. w urzędzie stanu cywilnego został zalegalizowany ich związek. Wnioskodawca nadmienia, że jego żona od kilku lat jest osobą bezrobotną, nie uzyskującą żadnych dochodów, jak również renty. Wnioskodawca zaznacza, że będzie się rozliczał na zasadach ogólnych.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Ad. 1

Wnioskodawca uważa, że może w przypadku ulgi prorodzinnej uwzględnić prócz swojego syna również dwójkę dzieci żony, ponieważ prowadzą wspólne gospodarstwo domowe, w świetle prawa są normalną rodziną. Przepisy podatkowe za 2008 r. nie podają okresu, w jakim trzeba wychowywać dziecko. Wynika, z tego że wystarczy wychowywać dziecko przez jeden dzień w roku, aby nabyć prawo do pełnego limitu.

Ad. 2

Zdaniem wnioskodawcy może rozliczać się jako osoba samotnie wychowująca dziecko, ponieważ żeby rozliczać się wspólnie z małżonką trzeba pozostawać w związku małżeńskim cały 2008 r. W tym przypadku to nie występuje. Prócz tego ustawodawca formułując przepisy dla osób samotnie wychowujących dzieci mówi o trzech warunkach: rozliczaniu się na zasadach ogólnych, o wychowywaniu dzieci oraz o tym, że osobą samotnie wychowującą jest osoba według art. 6 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) małżonkowie podlegający obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1 ustawy, między którymi istnieje przez cały rok podatkowy wspólność majątkowa, pozostający w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy, mogą być, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony we wspólnym zeznaniu rocznym, z zastrzeżeniem art. 6a, opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów określonych zgodnie z art. 9 ust. 1 i 1a, po uprzednim odliczeniu, odrębnie przez każdego z małżonków, kwot określonych w art. 26 i art. 26c; w tym przypadku podatek określa się na imię obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany.

Zasada wyrażona w ust. 2 ma zastosowanie również, jeżeli jeden z małżonków w roku podatkowym nie uzyskał przychodów ze źródeł, z których dochód jest opodatkowany zgodnie z art. 27, lub osiągnął dochody w wysokości nie powodującej obowiązku uiszczenia podatku (art. 6 ust. 3 ww. ustawy).

Zgodnie z powyższym, podatek określony na imię obojga małżonków, należy uznać za wspólny podatek małżonków, także w przypadku gdy jeden z małżonków w roku podatkowym nie uzyskał przychodów ze źródeł, z których dochód jest opodatkowany zgodnie z art. 27 ustawy.

Z powyższego można wywieść, iż prawo do odliczeń od podatku, w sytuacji gdy składane jest wspólne zeznanie, przysługuje obojgu małżonkom, nawet w przypadku gdy jeden z nich nie uzyskał żadnych przychodów.

Zgodnie z art. 27f ust. 1 powołanej powyżej ustawy od podatku dochodowego, obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć rocznie kwotę, obliczoną zgodnie z ust. 2, jeżeli w roku podatkowym wychowywał własne lub przysposobione dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4.

A zatem, mając na uwadze treść art. 6 ust. 4 ww. ustawy w brzmieniu wprowadzonym ustawą z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316), które to brzmienie - zgodnie z art. 14 pkt 1 tej ustawy - ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2008 r., stwierdzić należy, iż uprawnienie do ulgi związane jest z wychowywaniem przez podatnika:

Jak wynika z powołanych przepisów podatnik może odliczyć rocznie kwotę obliczoną zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli w roku podatkowym wychowywał własne lub przysposobione dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 ustawy.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że wnioskodawca i jego żona zawarli związek małżeński w dniu 26 grudnia 2008 r. A zatem między małżonkami nie istniała cały rok podatkowy wspólność majątkowa i małżonkowie nie pozostawali w związku małżeńskim przez cały 2008 rok, co oznacza, że małżonkowie nie mogą dokonać wspólnego opodatkowania - nie mogą złożyć wspólnego zeznania. Tym samym podatek wynikający z zeznania wnioskodawcy jest tylko jego podatkiem.

W tej sytuacji wnioskodawca może skorzystać z odliczenia ulgi z tytułu wychowywania dzieci jedynie na swojego syna. Z wniosku nie wynika bowiem, iżby do końca 2008 r. wnioskodawca dokonał przysposobienia dzieci żony.

W związku z powyższym w zakresie możliwości odliczenia ulgi z tytułu wychowywania dzieci żony wnioskodawcy należało uznać stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe.

Zgodnie z powołanym powyżej art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu nadanym nowelizacją z dnia 6 listopada 2008 r. (obowiązującym od dnia 1 stycznia 2008 r.), od osób, o których mowa w art. 3 ust. 1, samotnie wychowujących w roku podatkowym dzieci:

- podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

W myśl art. 6 ust. 5 ww. ustawy za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się jednego z rodziców albo opiekuna prawnego, jeżeli osoba ta jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów. Za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się również osobę pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków: posiadania statusu osoby samotnie wychowującej dziecko, wychowywania w roku podatkowym dzieci (dziecka), nie uzyskiwania przez dzieci (dziecko) dochodów (z wyjątkiem przewidzianych ustawą), wyrażenia wniosku o rozliczenie na preferencyjnych warunkach w rocznym zeznaniu podatkowym.

Zgodnie z art. 6 ust. 8 powołanej ustawy sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Ponadto art. 6 ust. 10 ww. ustawy określa, że sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania do podatników, którzy wniosek, wyrażony w zeznaniu podatkowym, określony w ust. 2 i 4, złożą po terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1, tj. po dniu 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym.

Cytowane przepisy wprowadzają wyjątek od zasady dokonywania indywidualnego rozliczenia zobowiązania podatkowego podatników poprzez ustalenie preferencyjnego sposobu rozliczenia. W konsekwencji, aby móc rozliczyć się jako osoba samotnie wychowująca dziecko należy spełniać wszystkie warunki określone w stosownych przepisach.

Ponadto przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dzieci. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że wnioskodawca w 2008 r. był rozwodnikiem samotnie wychowującym syna z poprzedniego małżeństwa. Związek małżeński wnioskodawca zawarł w dniu 26 grudnia 2008 r.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że wnioskodawca w roku podatkowym 2008 r. posiadał status osoby samotnie wychowującej dziecko (był rozwodnikiem) i wychowywał w roku podatkowym dziecko. Zatem wnioskodawca będzie miał możliwość skorzystania z uprzywilejowanej formy opodatkowania dochodów osób samotnie wychowujących dzieci pod warunkiem, że wniosek, wyrażony w zeznaniu podatkowym, określony w ust. 2 i 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wnioskodawca złoży w terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1 tej ustawy, tj. do dnia 30 kwietnia 2009 r.

W związku z powyższym w zakresie możliwości rozliczenia podatku na zasadach przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci stanowisko wnioskodawcy uznano za prawidłowe.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.