IBPBII/1/415-1007/11/AA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 6 grudnia 2011 r. (data wpływu do tut. Biura - 7 grudnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości otrzymanej w drodze darowizny - jest prawidłowe.

W dniu 7 grudnia 2011 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości otrzymanej w drodze darowizny.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni w dniu 8 grudnia 2009 r. otrzymała umową darowizny od swojej mamy gospodarstwo rolne, w skład którego wchodziła działka X.

W marcu 2011 r. Gmina poinformowała Wnioskodawczynię, iż jest zainteresowana nabyciem ww. działki z zamiarem przeznaczenia jej na cele publiczne uzasadniające jej wywłaszczenie, tj. wykorzystania jej pod rów odwadniający. W związku z koniecznością zażegnania problemu ciągłego zalewania tamtejszych budynków mieszkalnych przez wody gruntowe i napływowe, Gmina poinformowała Wnioskodawczynię o konieczność zawarcia w jak najszybszym czasie umowy sprzedaży ww. działki w celu rozpoczęcia robót związanych z budową rowu odwadniającego. Jak wynikało z rozpoznania terenu jedynym rozwiązaniem dla Gminy było przeprowadzenie rowu odwaniającego przez działkę należącą do Wnioskodawczyni ze względu na jej położenie (skrzyżowanie dwóch dróg i położenie jej poniżej poziomu innych działek, w związku z czym woda będzie miała tam najlepsze ujście) oraz fakt, iż jest niezabudowana (działki sąsiadujące są zabudowane domami jednorodzinnymi).

Wnioskodawczyni nie była zainteresowana sprzedażą przedmiotowej działki, gdyż nosiła się z zamiarem wykorzystania jej pod cele budowlane. Jednak w świetle możliwości wszczęcia przez Gminę postępowania wywłaszczeniowego podjęto rokowania, w wyniku których Gmina w dniu 19 sierpnia 2011 r. nabyła aktem notarialnym prawa do ww. nieruchomości.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawczyni ma obowiązek zapłacenia podatku dochodowego od osób fizycznych od sprzedaży działki otrzymanej w drodze darowizny, jeżeli działka została sprzedana Gminie w przeznaczeniem na cele publiczne uzasadniające jej wywłaszczenie.

Zdaniem Wnioskodawczyni, nie powinna ona płacić podatku dochodowego od sprzedaży działki otrzymanej w drodze darowizny, gdyż przedmiotowa działka została sprzedana Gminie w związku z realizacją celów publicznych, uzasadniających wywłaszczenie działki. Wnioskodawczyni nie była zainteresowana wcześniejszym zbyciem działki, gdyż planowała wykorzystanie je w późniejszym czasie na cele budowlane. Jednak w świetle zaistniałych możliwości wszczęcia przez Gminę postępowania wywłaszczeniowego, po przeprowadzeniu rokowań, doszło do odpłatnego zbycia działki.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawczyni przywołała postanowienia ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, regulujące zasady ograniczania i pozbawiania praw do nieruchomości oraz przekazywania nieruchomości na cele publiczne. Stosownie do powyższego wywłaszczenie nieruchomości może być dokonane w przypadku, gdy cele publiczne nie mogą być osiągnięte w innych sposób niż przez pozbawienie albo ograniczenie praw do nieruchomości, a prawa te nie mogą być nabyte w drodze umowy. Przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego powinny zostać podjęte próby nabycia nieruchomości w drodze umowy, przez przeprowadzenie rokowań z podmiotem, któremu przysługuje prawo do nieruchomości niezbędnej dla osiągnięcia celu publicznego.

Wnioskodawczyni przytaczając art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stwierdziła, iż po analizie ww. przepisu jest zdania, że aby skorzystać ze zwolnienia przewidzianego w cytowanym artykule nie wystarczy wyłącznie fakt, że nieruchomość została odpłatnie zbyta na cele uzasadniające jej wywłaszczenie. Z ww. przepisu wynika również, iż przedmiotowe zwolnienie nie będzie przysługiwało jeśli łączni zostaną spełnione następujące warunki:

Zatem w przypadku gdy spełniony zostanie jeden z warunków albo żaden z nich, wówczas uzyskany przychód będzie korzystał ze zwolnienia.

W analizowanym stanie faktycznym, zdaniem Wnioskodawczyni, przeniesienie własności nieruchomości na rzecz Gminy nastąpiło wprawdzie przed upływem 2 lat od nabycia tej nieruchomości przez Wnioskodawczynię, jednak w związku z tym, iż nabycie to nastąpiło w drodze darowizny (nieodpłatnie), zobowiązanie podatkowe nie wystąpi. Wnioskodawczyni wskazuje, iż nie wystąpi sytuacja, w której cena nabycia będzie niższa niż 50% ceny zbycia, czyli nie jest spełniony drugi warunek wyłączający przedmiotowe zwolnienie. Wynika to z faktu, iż od ceny nabycia uzależniona jest sama możliwość spełnienia drugiego z warunków. Cytując art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, Wnioskodawczyni wskazała, że przy nabyciu w drodze darowizny, z uwagi na jej nieodpłatny charakter, cena nie stanowi elementu umowy darowizny.

W związku z powyższym na podstawie przedstawionego stanu faktycznego i brzmienia przepisu art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Wnioskodawczyni uważa, że uzyskany przez nią przychód z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości, nabytej w drodze darowizny, na cele uzasadniające je wywłaszczenie, korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), źródłem przychodów jest - z zastrzeżeniem ust. 2 - odpłatne zbycie m.in.:

Cytowany powyżej przepis formułuje generalną zasadę, iż odpłatne zbycie m.in. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie stanowi źródło przychodu.

Ponieważ Wnioskodawczyni sprzedała w dniu 19 sierpnia 2011 r. przedmiotową działkę wchodzącą w skład gospodarstwa rolnego nabytego w drodze darowizny w dniu 8 grudnia 2009 r. bezsporne jest, że sprzedaż działki nastąpiła przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jej nabycie, czyli transakcja ta będzie dla Wnioskodawczyni stanowiła źródło przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ustawą z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316 z późn. zm.) zmieniono m.in. zasady opodatkowania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nowe zasady opodatkowania, zgodnie z art. 14 ustawy zmieniającej, mają zastosowanie do uzyskanych dochodów (poniesionej straty) od dnia 1 stycznia 2009 r.

Z uwagi na fakt, iż nabycie przedmiotowej działki wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego nastąpiło w 2009 r., dla oceny skutków podatkowych odpłatnego zbycia znajdą zastosowanie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2009 r.

I tak w myśl art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.

Zgodnie z art. 30e ust. 2 ww. ustawy podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Stosownie do art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej (...).

Stosownie do art. 22 ust. 6d ww. ustawy za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Wysokość tych nakładów, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych (art. 22 ust. 6e ww. ustawy).

Jednakże, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 29 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłaconego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.

Zasady ograniczania i pozbawiania praw do nieruchomości oraz przekazywania nieruchomości na cele publiczne zostały uregulowane w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 6 pkt 4 ww. ustawy celami publicznymi są budowa oraz utrzymywanie obiektów i urządzeń służących ochronie środowiska, zbiorników i innych urządzeń wodnych służących zaopatrzeniu w wodę, regulacji przepływów i ochronie przed powodzią, a także regulacja i utrzymywanie wód oraz urządzeń melioracji wodnych, będących własnością Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego.

W myśl natomiast art. 112 ust. 1 ww. ustawy przepisy rozdziału 4 tej ustawy (zatytułowanego: wywłaszczanie nieruchomości) stosuje się do nieruchomości położonych, z zastrzeżeniem art. 122a, art. 124b, art. 125 i art. 126, na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych na cele publiczne albo do nieruchomości, dla których wydana została decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego.

Zgodnie z art. 112 ust. 2 ustawy wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości. Wywłaszczenie nieruchomości może być dokonane, jeżeli cele publiczne nie mogą być zrealizowane w inny sposób niż przez pozbawienie albo ograniczenie praw do nieruchomości, a prawa te nie mogą być nabyte w drodze umowy (art. 112 ust. 3 ww. ustawy). Wszczęcie postępowania wywłaszczeniowego, z zastrzeżeniem ust. 2 i ust. 3, należy poprzedzić rokowaniami o nabycie w drodze umowy praw określonych w art. 112 ust. 3, przeprowadzonymi między starostą, wykonującym zadanie z zakresu administracji rządowej, a właścicielem lub użytkownikiem wieczystym nieruchomości, a także osobą, której przysługuje do nieruchomości ograniczone prawo rzeczowe. W trakcie prowadzenia rokowań może być zaoferowana nieruchomość zamienna (art. 114 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami).

Z powyższego wynika, że w przypadku nieruchomości, które są położone na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych na cele publiczne może zostać wszczęte postępowanie wywłaszczeniowe. Wywłaszczenie nieruchomości może być dokonane w przypadku, gdy cele publiczne nie mogą być osiągnięte w inny sposób niż przez pozbawienie albo ograniczenie praw do nieruchomości, a prawa te nie mogą być nabyte w drodze umowy.

Zatem wywłaszczenie nieruchomości może być dokonane tylko wówczas, gdy prawo do nieruchomości położonej na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych na cele publiczne nie może być nabyte w drodze umowy. Jednak przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego powinny zostać podjęte próby nabycia nieruchomości w drodze umowy, przez przeprowadzenie rokowań z podmiotem, któremu przysługuje prawo do nieruchomości niezbędnej dla osiągnięcia celu publicznego. Jak wynika z art. 6 ustawy o gospodarce nieruchomościami jednym z celów publicznych w rozumieniu tej ustawy jest ochrona przed powodzią i budowa zbiorników przeciwpowodziowych.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni w dniu 8 grudnia 2009 r. otrzymała umową darowizny od swojej mamy gospodarstwo rolne, w skład którego wchodziła działka X, przeznaczona przez Gminę na cele publiczne uzasadniające jej wywłaszczenie, tj. wykorzystania jej pod rów odwadniający. W związku z koniecznością zażegnania problemu ciągłego zalewania tamtejszych budynków mieszkalnych przez wody gruntowe i napływowe, Gmina poinformowała Wnioskodawczynię o konieczność zawarcia w jak najszybszym czasie umowy sprzedaży ww. działki w celu rozpoczęcia robót związanych z budową rowu odwadniającego. Wnioskodawczyni nie była zainteresowana sprzedażą przedmiotowej działki, gdyż nosiła się z zamiarem wykorzystania jej pod cele budowlane. Jednak w świetle możliwości wszczęcia przez Gminę postępowania wywłaszczeniowego podjęto rokowania, w wyniku których Gmina w dniu 19 sierpnia 2011 r. nabyła aktem notarialnym prawa do ww. nieruchomości.

Jednakże, aby skorzystać ze zwolnienia przewidzianego w cytowanym wyżej art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wystarczy wyłącznie fakt, że nieruchomość zostanie odpłatnie zbyta na cele uzasadniające jej wywłaszczenie. Z analizy tego przepisu wynika, że przedmiotowe zwolnienie nie będzie przysługiwało jeżeli łącznie spełnione zostaną następujące warunki:

* nabycie nieruchomości nastąpiło w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego lub odpłatnym zbyciem,

* cena jej nabycia była o co najmniej 50% niższa od wysokości odszkodowania lub ceny zbycia.

Zatem w przypadku, gdy spełniony zostanie tylko jeden z warunków albo żaden z nich, wówczas uzyskany przychód będzie korzystał ze zwolnienia.

Dodatkowo należy podkreślić, że z treści art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy wynika, że odpłatne zbycie nieruchomości musi nastąpić na podstawie przepisów o gospodarce nieruchomościami.

W analizowanym stanie faktycznym odpłatne zbycie przedmiotowej działki nastąpiło przed upływem dwóch lat od nabycia tej nieruchomości. Jednak w związku z tym, iż w przedmiotowej sprawie nabycie ww. działki wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego nabytego przez Wnioskodawczynię w drodze darowizny było nieodpłatne należy stwierdzić, że istotnie nie powstanie zobowiązanie podatkowe, ponieważ nie wystąpi sytuacja, w której cena nabycia nieruchomości będzie niższa niż 50% ceny zbycia. Oznacza to, że nie jest spełniony drugi warunek wyłączający przedmiotowe zwolnienie.

W związku z powyższym, na podstawie przedstawionego stanu faktycznego i powołanego art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychód z tytułu odpłatnego zbycia ww. działki, wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego nabytego w drodze darowizny, na cele uzasadniające jej wywłaszczenie, jeżeli umowa sprzedaży została zawarta stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami, korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.