IBPBII/1/415-1007/10/AA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 6 grudnia 2010 r. (data wpływu do tut. Biura - 9 grudnia 2010 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwrotu przez Spółdzielnię Mieszkaniową wkładu mieszkaniowego spadkobiercom członka spółdzielni - jest nieprawidłowe.

W dniu 9 grudnia 2010 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwrotu przez Spółdzielnię Mieszkaniową wkładu mieszkaniowego spadkobiercom członka spółdzielni.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

W związku z wygaśnięciem lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego i jego opróżnieniem wnioskodawca - spółdzielnia mieszkaniowa winna rozliczyć osobę uprawnioną stosownie do art. 11 ust. 2¹ i ust. 2² ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych. Zgodnie z ww. przepisami osobie uprawnionej wypłacana jest rynkowa wartość lokalu, nie wyższa jednak od osiągniętej na przetargu, po potrąceniu: przypadającej na dany lokal części zobowiązań spółdzielni związanych z budową, tj. niewniesiony wkład mieszkaniowy i/lub niespłacony kredyt wraz z odsetkami, nominalną kwotę umorzenia kredytu lub dotacji, w części przypadającej na ten lokal, kwoty zaległych opłat eksploatacyjnych, o których mowa w art. 4 ust. 1 ww. ustawy, a także koszty określenia wartości rynkowej lokalu. Wypłata wartości rynkowej lokalu po dokonaniu przewidzianych ustawą o spółdzielniach mieszkaniowych potrąceń jest formą zwrotu wniesionego do spółdzielni wkładu mieszkaniowego. Obecne zapisy zastąpiły bowiem obowiązujące do dnia 30 lipca 2007 r. przepisy art. 11 ust. 2 i ust. 2¹ ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, które stanowiły, że w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia zwraca, zgodnie z postanowieniami statutu, osobie uprawnionej wniesiony wkład mieszkaniowy albo jego wniesioną część, zwaloryzowane według wartości rynkowej lokalu. W rozliczeniu tym nie uwzględniano długu obciążającego członka z tytułu przypadającej na niego części zaciągniętego przez spółdzielnię kredytu na sfinansowanie kosztów budowy danego lokalu wraz z odsetkami, a tak ustalony wkład nie mógł być wyższy od kwoty, jaką spółdzielnia była w stanie uzyskać od członka obejmującego dany lokal w trybie przetargu prowadzonego przez spółdzielnię.

W związku ze śmiercią członka spółdzielni, wnioskodawca rozlicza lokal mieszkalny do którego wygasło, ustanowione w 1991 r. spółdzielcze lokatorskie prawo. Lokal został opróżniony i zwrócony do spółdzielni.

Koszty budowy lokalu w wysokości 20.470,40 zł zostały sfinansowane następująco:

* 2.047,04 zł (10%) zaliczką na wkład mieszkaniowy,

* 12.282,24 zł (60%) długoterminowym kredytem mieszkaniowym,

* 6.141,12 zł (30%) dotacją budżetową.

Członek spółdzielni wniósł zaliczkę na wkład mieszkaniowy oraz spłacał kredyt mieszkaniowy wraz z odsetkami. Do dnia wygaśnięcia prawa spłacił 8.704,28 zł kredytu i 57.931,56 zł odsetek od kredytu, zaś do spłaty pozostało 3.577,96 zł kredytu i 10.449,26 zł odsetek od kredytu.

Wysokość wkładu mieszkaniowego odpowiada różnicy między kosztem budowy przypadającym na lokal, a uzyskaną przez spółdzielnię pomocą ze środków publicznych (umorzenie części kredytu zaciągniętego przez spółdzielnię na sfinansowanie kosztów budowy lokalu lub dotacja budżetowa lub z innych środków). Kredyt mieszkaniowy jest integralną częścią wkładu mieszkaniowego, a spłata kredytu wraz z odsetkami jest formą wnoszenia tego wkładu.

W świetle powyższego członek spółdzielni wniósł cześć wkładu mieszkaniowego w wysokości 10.751,32 zł (2.047,04 zł + 8.704,28 zł), co stanowi 52,52% wartości (kosztu budowy) lokalu i dodatkowo 57.931,56 zł tytułem odsetek od kredytu (części wkładu mieszkaniowego). Rzeczoznawca majątkowy wycenił wartość rynkową lokalu na 177.100,00 zł, lecz w wyniku przetargu osiągnięto jedynie 175.000,00 zł.

Stosownie do art. 11 ust. 2¹ i ust. 2² ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych wnioskodawca dokona rozliczenia lokalu w sposób następujący:

- wartość lokalu ustalona w wyniku przetargu-175.000,00 zł

* niespłacony kredyt mieszkaniowy - 3.577,96 zł

* niespłacone odsetki od kredytu - 10.449,26 zł

* dotacja budżetowa - 6.141,12 zł

* koszt określenia wartości rynkowej lokalu - 366,00 zł

- do rozliczenia - 154.465,66 zł

* zaległość z tytułu opłat -6.080,28 zł

- do zwrotu - 138.385,38 zł

Wnioskodawca wskazuje, iż na podstawie sądowego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku uprawnionymi do otrzymania należności po byłym członku spółdzielni są trzy osoby, każda po 1/3 części, tj. po 46.128,46 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

1. Czy należność z tytułu rozliczenia wartości rynkowej lokalu w związku z wygaśnięciem spółdzielczego lokatorskiego prawa wypłacona osobom uprawnionym (spadkobiercom) podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód z innych źródeł zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 i art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

2. Jaka wartość jest przychodem podlegającym opodatkowaniu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca wskazał, iż w myśl definicji określonej w art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem są - co do zasady - otrzymane lub pozostawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, zaś przepis art. 21 ust. 1 pkt 50 ww. ustawy stanowi, iż wolne od podatku dochodowego są przychody otrzymane w związku ze zwrotem wkładów w spółdzielni - do wysokości wniesionych wkładów. Stosownie do art. 97 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa spadkobiercy podatnika przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy.

Zdaniem wnioskodawcy należność z tytułu rozliczenia wartości rynkowej lokalu w związku z wygaśnięciem spółdzielczego lokatorskiego prawa wypłacona spadkobiercom podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 i art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W ocenie wnioskodawcy przychodem podlegającym opodatkowaniu jest wartość 46.475,38 zł, czyli różnica między kwota wypłaconą tj. 138.385,38 zł a równowartością zwaloryzowanej wniesionej części wkładu mieszkaniowego tj. 91.910,00 zł (52,52% z 175.000,00 zł). Spółdzielnia przygotowuje dla każdego spadkobiercy oraz właściwych urzędów skarbowych informację PIT-8C z wykazaną w części D kwotą przychodu w wysokości 15.491,79 zł, którą przekazuje do końca lutego roku następnego.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam co następuje:

Stosownie do art. 9 ust. 3 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.) spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego jest niezbywalne, nie przechodzi na spadkobierców i nie podlega egzekucji. Powstaje z chwilą zawarcia między członkiem a spółdzielnią umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego (art. 9 ust. 4 ww. ustawy).

Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego może należeć do jednej osoby albo do małżonków (art. 9 ust. 5 ww. ustawy). Z chwilą śmierci jednego z małżonków spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, które przysługiwało obojgu małżonkom, przypada z mocy prawa drugiemu małżonkowi (art. 14 ust. 1 ww. ustawy).

Ze spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu związany jest wkład mieszkaniowy, który członkowie spółdzielni są obowiązani wnieść w celu uczestniczenia w pokryciu kosztów budowy lokalu. Wykluczenie możliwości dziedziczenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu nie narusza uprawnień spadkobierców do dziedziczenia wkładu mieszkaniowego związanego z takim prawem, co zostało uregulowane w art. 14 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że w przypadku spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu przedmiotem spadku nie jest to prawo, ale wkład mieszkaniowy z nim związany.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż na podstawie sądowego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku uprawnionymi do otrzymania należności po zmarłym członku spółdzielni są trzy osoby, każda po 1/3 części, tj. po 46.128,46 zł.

W myśl art. 922 § 1 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.

Jak już wyżej wskazano, zgodnie z przepisami o spółdzielniach mieszkaniowych, dziedziczenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu nie jest możliwe. To jednakże nie oznacza, że dziedziczeniu nie podlega wkład mieszkaniowy związany ze spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu, a tym samym biorąc pod uwagę uregulowania w powołanym art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego, również wszystkie prawa z nim związane.

W przedmiotowej sprawie, jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego zgodnie z postanowieniem sądu o stwierdzeniu nabycia spadku, spadek po byłym członku spółdzielni nabyły 3 osoby i one też otrzymają wskazane we wniosku należności po byłym członku spółdzielni. W takiej sytuacji prawa majątkowe związane z członkostwem w spółdzielni, które przysługiwały byłemu członkowi należą do masy spadkowej.

Powyższe oznacza, iż w przedmiotowej sprawie zastosowanie będą miały uregulowania zawarte w ustawie o podatku od spadków i darowizn a nie w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie bowiem z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) przepisów ww. ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.

Na podstawie natomiast art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego.

W związku z powyższym, nie można się zgodzić ze stanowiskiem wnioskodawcy, iż należności z tytułu rozliczenia wartości rynkowej lokalu w związku z wygaśnięciem spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu, wypłacone spadkobiercom, podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 i art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należności te, jako przysługujące spadkobiercom, wchodzą do masy spadkowej po byłym członku spółdzielni, co skutkuje zastosowaniem przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn.

To oznacza, że na spółdzielni nie ciąży obowiązek wystawienia informacji PIT-8C i tym samym bezprzedmiotowym jest odnoszenie się do stanowiska wnioskodawcy w zakresie ustalenia wartości przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Odnosząc się do powołanego przez wnioskodawcę art. 97 § 1 Ordynacji podatkowej, z którego wynika, iż spadkobiercy podatnika, z zastrzeżeniem § 2, przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy - należy stwierdzić, iż nie odnosi się on do zdarzenia przyszłego przedstawionego w rozpatrywanym wniosku. Prawa i obowiązki, o których mowa w tym przepisie odnoszą się do sfery związanej m.in. z wymiarem podatków oraz ich płatnością, a zatem prawem do zapłaty podatku w odroczonym terminie płatności albo też jego zapłaty w ratach, uprawnieniem do zwrotu nadpłaty, prawem zwrotu podatku lub różnicy podatku naliczonego, prawem rozliczenia straty, prawem do ulgi podatkowej a także obowiązkiem zapłaty podatku czy zaległości podatkowej, jak również innych należności z nią zrównanych.

Biorąc powyższe pod uwagę stanowisko wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach, ul. Prosta 10, 25-366 Kielce, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.