IBPBII/1/415-1000/13/MZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni, przedstawione we wniosku z 3 listopada 2013 r. (data wpływu do Biura - 7 listopada 2013 r.), uzupełnionym 21 i 23 stycznia 2014 r., o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z odliczenia w ramach ulgi prorodzinnej za 2012 r. - jest nieprawidłowe.

W dniu 7 listopada 2013 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie m.in. możliwości skorzystania z odliczenia w ramach ulgi prorodzinnej za 2012 r.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w piśmie z 17 stycznia 2014 r. znak: IBPB II/1/415-1000/13/MZ, IBPB II/1/415-28/14/MZ wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku. Wniosek uzupełniono 21 stycznia 2014 r. (uiszczenie opłaty) oraz 23 stycznia 2014 r. (pozostałe braki formalne).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni jest matką samotnie wychowującą dwoje dzieci w wieku 2 i 5 lat. Po zawarciu małżeństwa we wrześniu 2006 r. małżonkowie postanowili mieć potomstwo i w styczniu 2008 r. urodził im się syn. W czerwcu 2011 r. małżonkom urodziła się córka.

23 maja 2012 r. Sąd wydał wyrok w sprawie rozwodowej pomiędzy Wnioskodawczynią a jej mężem M.K. Zgodnie z wyrokiem Sądu rozwiązanie małżeństwa nastąpiło z wyłącznej winy M.K. Wina M.K. polegała na zdradzie (w 2009, 2010 i 2011 r.).

W wyroku Sąd orzekł, że "powierza powódce wykonanie władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi stron D.K. i N.K.; pozwanemu władzę tą ogranicza do współdecydowania o istotnych sprawach życiowych dzieci jak wybór szkoły, zawodu, formy leczenia, spędzania wolnego czasu oraz utrzymywania osobistych kontaktów."

Po narodzinach córki, w sierpniu 2011 r. były mąż Wnioskodawczyni wyprowadził się z mieszkania, gdzie zamieszkiwali wspólnie z dziećmi. Mieszkanie jest wyłącznie własnością Wnioskodawczyni. Od tego momentu były mąż Wnioskodawczyni sporadycznie odwiedzał dzieci i w okresie od sierpnia do listopada 2011 r. nie łożył na ich utrzymanie. Dopiero w Sądzie na pierwszej rozprawie sędzia nakazał wypłatę alimentów na rzecz dzieci. W całym 2012 r. były mąż Wnioskodawczyni widział się z dziećmi około 30 razy, gdzie widzenia te miały miejsce zarówno w mieszkaniu Wnioskodawczyni, jak i zabierał je sporadycznie do siebie.

Ta sama sytuacja powtórzyła się w 2013 r., były mąż Wnioskodawczyni bardzo rzadko widywał się z dziećmi. Gdy dzieci były chore w ogóle do nich nie przychodził i się nimi nie interesował, a gdy po okresie dwóch miesięcy poprosił o widzenie, Wnioskodawczyni umożliwiła mu to.

Rzadkie widzenia i porada u psychologa dziecięcego spowodowały, że w dniu 25 kwietnia 2013 r. Wnioskodawczyni złożyła w Sądzie pozew o ustalenie kontaktów byłego męża z dziećmi (zrobiła to dla dobra dzieci, sugerując się poradą psychologa dziecięcego). Dnia 7 czerwca 2013 r.

Sąd ustalił widzenia:

* w pierwszy tydzień miesiąca - w poniedziałek od godz. 15.00 do 8.00 dnia następnego,

* w drugi tydzień miesiąca - we wtorek od godz. 15.00 do 8.00 dnia następnego,

* w trzeci tydzień miesiąca - w środę od godz. 15.00 do 8.00 dnia następnego,

* w czwarty tydzień miesiąca - w czwartek od godz. 15.00 do 8.00 dnia następnego,

* w każdy drugi weekend miesiąca - od piątku godz. 15.00 do niedzieli do godz. 18.00,

* czwarty tydzień maja każdego roku - od poniedziałku godz. 8.00 do niedzieli godz. 18.00,

* trzeci i czwarty tydzień lipca każdego roku - od poniedziałku godz. 8.00 do niedzieli godz. 18.00,

* drugi dzień świąt Bożego Narodzenia - od godz. 8.00 do dnia następnego do godz. 18.00,

* drugi dzień świąt Wielkanocnych - od godz. 8.00 do dnia następnego do godz. 18.00.

Prócz ww. widzeń były mąż Wnioskodawczyni nie odwiedza dzieci w inne dni.

Po wyprowadzeniu się byłego męża Wnioskodawczyni z jej mieszkania, Wnioskodawczyni zawarła z nim ustną umowę, że w związku z tym, że dzieci pozostają z nią i są przez nią wychowywane, a on jest winny całej zaistniałej sytuacji, to Wnioskodawczyni w każdym roku kalendarzowym będzie odpisywała od podatku ulgę na dwoje ich dzieci, na co były mąż Wnioskodawczyni zgodził się w obecności świadka. W 2012 r. Wnioskodawczyni złożyła w Urzędzie Skarbowym zeznanie podatkowe za 2011 rok, w którym odpisała ulgę na dwoje dzieci. W 2013 r. Wnioskodawczyni złożyła w Urzędzie Skarbowym zeznanie podatkowe, w którym również odpisała ulgę na dwoje dzieci.

Z posiadanych przez Wnioskodawczynię informacji wynika, że jej były mąż złożył w 2013 r. zeznanie podatkowe, w którym nie odpisał od podatku ulgi na dzieci. Dopiero po dziewięciu miesiącach były mąż Wnioskodawczyni złożył w tym samym Urzędzie Skarbowym korektę zeznania, żądając przyznania mu ulgi na dwoje dzieci. Przyznana Wnioskodawczyni ulga została przez nią wykorzystana w całości na zapewnienie dzieciom bytu. W 2012 r. cały ciężar wychowywania dwójki dzieci (mających wówczas: córka - 1 rok, syn - 4 lata) spadł na Wnioskodawczynię, były mąż w żaden sposób jej w tym nie pomagał, twierdząc, że cyt. "on pracuje i płaci alimenty." Dopiero od czerwca 2013 r. były mąż Wnioskodawczyni stosuje się do orzeczenia Sądu rodzinnego, dotyczącego kontaktów z dziećmi nie wykraczając ponad widzenia, które ma zasądzone.

Były mąż Wnioskodawczyni M.K. posługuje się dowodem osobistym gdzie posiada adres zameldowania, pod którym nie przebywa i nie jest zameldowany od 3 kwietnia 2012 r. (jest to adres zamieszkania Wnioskodawczyni). Również w zeznaniach podatkowych potwierdza nieprawdziwe dane twierdząc, że mieszka pod adresem, skąd się wyprowadził dwa lata temu. Zdaniem Wnioskodawczyni, jego postępowanie świadczy o tym, że działa złośliwie.

W związku z powyższym zadano po przeformułowaniu następujące pytania:

1. Czy od podatku dochodowego zapłaconego za cały 2012 r. wyłącznie Wnioskodawczyni ma prawo do odliczenia kwoty na każde małoletnie dziecko, pomimo złożonej we wrześniu 2013 r., przez byłego męża, korekty zeznania, w której zażądał zwrotu przysługującej ulgi na jedno dziecko.

2. Czy w 2014 r., składając zeznanie podatkowe za 2013 r., Wnioskodawczyni będzie mogła skorzystać z ulgi na dwoje dzieci i w jakim wymiarze, jeżeli były mąż zażądał zwrotu ulgi na jedno dziecko.

3. Czy wyłącznie Wnioskodawczyni co roku ma prawo z tej ulgi skorzystać w związku z zawartą umową słowną z mężem, w obecności świadka.

Wnioskodawczyni uważa, że powinna mieć wyłączne prawo do odliczenia od podatku dochodowego kwoty na każde małoletnie dziecko (syn - 6 lat, córka - 2,5 roku) ponieważ od sierpnia 2011 r. wyłącznie ona wychowuje i opiekuje się dziećmi.

Wnioskodawczyni podkreśliła, że były mąż w 2011 r. widywał się z dziećmi sporadycznie. Od sierpnia 2011 r. nie przebywał już w miejscu zamieszkania Wnioskodawczyni i dzieci. Ponadto, w 2012 r. władza rodzicielska została mu ograniczona a w tym całym roku widywał się z dziećmi około 30 razy. Sytuacja opisana we wniosku, skłania Wnioskodawczynię do stwierdzenia, że to tylko i wyłącznie ona (matka samotnie wychowująca dzieci) ma prawo odliczyć kwotę na każde małoletnie dziecko od podatku dochodowego. Nadal cały trud wychowywania i sprawowania opieki nad dziećmi spoczywa na Wnioskodawczyni, gdyż dzieci zamieszkują z nią a ich ojciec nadal ma ograniczoną władzę rodzicielską i nie przejmuje się ich losem w żadnych sferach ich życia.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Na wstępie zaznacza się, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawczyni tylko w części odnoszącej się do możliwości skorzystania z odliczenia w ramach ulgi prorodzinnej za 2012 r. W pozostałym zakresie wniosku wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Na mocy art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), w brzmieniu obowiązującym w 2012 r., od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27 (tekst jedn.: przy zastosowaniu skali podatkowej), pomniejszonego o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

Zgodnie z ust. 2, odliczeniu podlega kwota stanowiąca 1/6 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, za każdy miesiąc kalendarzowy, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1. Odliczenie nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

W przypadku gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem (art. 27f ust. 3 ustawy).

Odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej (art. 27f ust. 4 ustawy).

Zgodnie z ust. 5, odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1 ustawy, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

Z przytoczonych regulacji wynika zatem, że limit omawianej ulgi został określony na dziecko. Rodzicom dziecka ustawodawca przyznał jeden limit. W konsekwencji, jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska, i władza ta jest wykonywana przez obojga rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującego limitu, ulgi na dziecko. Kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Jednocześnie biorąc pod uwagę umiejscowienie w przepisach ustawy sformułowania "lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej", tj. po wyrazach "kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych", należy przyjąć, że podstawową formą podziału przysługującego odliczenia pomiędzy rodziców, z których każdy (w związku z wykonywaną władzą rodzicielską) ma prawo do zastosowania ulgi, jest podział tej kwoty w częściach równych. Możliwość skonsumowania tej kwoty przez rodziców dziecka w inny sposób niż w proporcji pół na pół, należy traktować w kategorii przywileju (wyjątku od generalnej zasady), który ma zastosowanie wyłącznie w sytuacji, gdy zgodę na ustalenie dowolnej proporcji kwoty odliczenia wyrażają oboje rodzice. Wynika to z użytego przez ustawodawcę sformułowania "w dowolnej proporcji przez nich ustalonej", oznaczającego współudział (porozumienie) obojga rodziców w określeniu proporcji innej niż odpowiadającej częściom równym. Zatem brak stosownego porozumienia pomiędzy rodzicami dziecka oznacza, że w sytuacji gdy każdy z rodziców spełnia warunki do zastosowania przedmiotowego odliczenia, przysługującą rodzicom wspólną kwotę ulgi na dzieci rodzic dzieli z drugim rodzicem w częściach równych.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że Wnioskodawczyni od dnia 23 maja 2012 r. jest rozwódką i wychowuje dwoje małoletnich dzieci w wieku 2 i 5 lat. Ojciec dzieci nie wychowuje ich łącznie z Wnioskodawczynią, ma ograniczoną władzę rodzicielską i korzysta z prawa widzeń z dziećmi. Z sytuacji przedstawionej we wniosku wynika więc, że zarówno Wnioskodawczyni jak i jej były małżonek wykonują władzę rodzicielską nad małoletnimi dziećmi. Małżonek nie został bowiem tej władzy pozbawiony a jedynie jest mu ograniczona.

Stąd, jeżeli zostały spełnione wszystkie wyżej wymienione przesłanki dotyczące zastosowania ulgi na dzieci, to Wnioskodawczyni ma prawo do zastosowania ulgi w 50%. Z treści złożonego wniosku wynika bowiem, że mimo wcześniejszych ustnych ustaleń, brak jest zgodnego oświadczenia woli obojga rodziców co do podziału przysługującej im wspólnie kwoty odliczenia. W takiej sytuacji - zgodnie z postanowieniem art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - każdemu z rodziców ulga przysługuje w równych częściach, na każde dziecko. Należy więc uznać w tak przedstawionym stanie faktycznym, że Wnioskodawczyni przysługuje prawo do skorzystania z ulgi w 50% za 2012 rok.

W świetle powyższego bez znaczenia jest to, że były małżonek wyrażał, jak twierdzi Wnioskodawczyni, zgodę na skorzystanie z pełnej kwoty ulgi, nie odliczając jej na bieżąco - w obowiązujących terminach składania zeznań - lecz dopiero w korekcie zeznania. Zapis art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest bowiem jednoznaczny.

W przypadku:

* zgodnych oświadczeń woli obojga rodziców - każdemu z rodziców przysługuje odliczenie kwoty ulgi w wysokości ustalonej przez obojga rodziców,

* braku zgodnych oświadczeń woli obojga rodziców - każdemu z rodziców przysługuje odliczenie w częściach równych, tj. w kwocie stanowiącej #189; kwoty określonej w art. 27f ust. 2 ustawy, na każde dziecko.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Niniejsza interpretacja stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, który stanowi, że Minister Finansów, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną), została wydana wyłącznie dla Wnioskodawczyni.

Do wniosku Wnioskodawczyni dołączyła dokumenty. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do oceny (weryfikacji) dołączanych dokumentów; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawczynię i jej stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.