IBPBI/2/4510-84/15/KP

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 29 kwietnia 2015 r. Izba Skarbowa w Katowicach IBPBI/2/4510-84/15/KP

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 19 stycznia 2015 r. (data wpływu do tut. Biura 22 stycznia 2015 r.) uzupełnionym pismem 18 kwietnia 2015 r. data wpływu do tut. Biura 22 kwietnia 2015 r.) r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia w ciężar kosztów uzyskania przychodu utraconych środków pieniężnych pobranych do kasy w filii Spółki (pytanie oznaczone we wniosku Nr 1) - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 stycznia 2015 r. wpłynął do tut. Biura wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia w ciężar kosztów uzyskania przychodu utraconych środków pieniężnych pobranych do kasy w filii Spółki. Wniosek został uzupełniony pismem z 18 kwietnia 2015 r. (data wpływu do tut. Biura 22 kwietnia 2015 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie z 9 kwietnia 2015 r., Znak: IBPBI/2/4510-84/15/k.p., w którym Wnioskodawca doprecyzował opis stanu faktycznego i sprostował nazwę firmy.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Od 1999 r. do 28 lutego 2009 r. Spółka (dalej również Wnioskodawca) posiadała filię w miejscowości A, gdzie zatrudnione były dwie pracownice. Wnioskodawca wynajmował tam biura w budynku mieszkalnym jednej z pracownic oraz obsługiwał, wg stanu na koniec miesiąca września 2008 r., 69 klientów, z czego osiągał przychód w wysokości 12.000 zł netto. W dniu 28 listopada 2008 r. Spółka otrzymała od obu pracownic wypowiedzenia umów o pracę, oraz wypowiedzenie najmu lokalu, a także wypowiedzenia umów z większością kontrahentów. Kolejne wypowiedzenia kontrahentów Spółka otrzymała pocztą. Również drogą pocztową otrzymano niepodpisany raport kasowy za miesiąc listopad 2008 r. W tej sytuacji filia nie mogła dalej istnieć. Wnioskodawca wystąpił do pracownicy odpowiedzialnej za "kasę" o zwrot środków pieniężnych w wysokości podanej na ostatnim raporcie kasowym. Ze względu na brak reakcji ze strony tej pracownicy wystąpiliśmy z tym roszczeniem na drogę sądową do Sądu Pracy o zwrot kwoty z ostatniego, podpisanego przez pracownicę raportu kasowego za miesiąc październik 2008 r., doliczając kwoty przyjęte od klientów na "k.p." w listopadzie 2008 r. oraz odliczając wydatki związane z prowadzeniem filii w listopadzie (zgodnie z dokumentami). Spółka przed sądem pierwszej instancji wygrała sprawę, ale przegrała wniesioną przez pozwaną apelację. Wnioskodawca wystąpił do Sądu Najwyższego, gdzie odmówiono przyjęcia skargi kasacyjnej. W związku z wykorzystaniem wszystkich instancji sprawa została zakończona w 2014 r.

Od Wnioskodawcy zasądzono na rzecz pozwanej:

* zwrot kosztów procesu w obu instancjach,

* zwrot kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu zażaleniowym i apelacyjnym,

* zwrot kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu o nadanie klauzuli wykonalności,

* zwrot kosztów postępowania kasacyjnego.

Wszystkie kwoty zostały zapłacone w 2014 r.

W konsekwencji Spółka poniosła stratę w trzech aspektach:

1.

strata środków pieniężnych w kasie filii, które były wynikiem osiągniętych przychodów i tym samym podlegały opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych,

2.

poniesienie opłat dla pełnomocnika Spółki,

3.

zwrot kosztów dla pozwanej.

W opinii Spółki:

1.

strata środków finansowych w kwocie wg stanu kasy w filii powinna zostać zaksięgowana jako koszt stanowiący koszt uzyskania przychodu,

2.

wszystkie wydatki poniesione w ramach postępowania procesowego powinny zostać zaksięgowane jako koszty stanowiące koszty uzyskania przychodu.

W uzupełnieniu wniosku ujętym w piśmie z 18 kwietnia 2015 r., Wnioskodawca wskazał, że w sprawie niezwróconych Spółce kwot za m-c październik i listopad 2008 r. Sąd Apelacyjny nie orzekł nic i nie zostało to w ogóle uwzględnione w wyroku. Natomiast według Sądu Najwyższego uzasadnienie skargi kasacyjnej nie stanowiło wymaganego prawem uzasadnienia wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej. Skarga, wg Sądu "opierała się na gołosłownym, a w każdym razie nieudokumentowanym twierdzeniu, jakoby skarżąca powierzyła pozwanej pracownicy mienie w całości. Tymczasem wyjaśnienie tej okoliczności wymagałoby kolejnej (ponownej) weryfikacji i oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, co usuwa się na ogół i co do zasady spod weryfikacji kasacyjnej.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy kwota utraconych środków pieniężnych na stanie kasy w filii, stanowi koszt uzyskania przychodu... (pytanie oznaczone we wniosku Nr 1)

Zdaniem Wnioskodawcy, strata będących na stanie kasy środków pieniężnych, stanowi koszt uzyskania przychodów.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Utracone środki pieniężne w kasie stanowiły aktywa finansowe Spółki i tym samym stanowiły zabezpieczenie źródła przychodów. Ponadto objęte były opodatkowaniem podatkiem dochodowym od osób prawnych oraz jako przychód brutto kwoty na stanie kasy w filii zawierały też kwoty podatku od towarów i usług. Zapłacony podatek od towarów i usług jest ewidentnie dodatkową stratą naszej firmy.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 851 z późn. zm. dalej: "u.p.d.o.p."), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (...).

Konstrukcja przepisu dotyczącego kosztów uzyskania przychodów daje podatnikowi możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich kosztów (niewymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych), pod warunkiem, że wykaże ich bezpośredni bądź pośredni związek z prowadzoną działalnością, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu. Tak więc kosztami uzyskania przychodów są wszelkie, racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów, z wyjątkiem wymienionych w art. 16 ust. 1 u.p.d.o.p.

Zatem, aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodów, między tym kosztem a przychodem musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy. Chodzi tu o związek tego typu, że poniesienie kosztu ma wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodu. Przez koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami należy rozumieć te koszty, których poniesienie wpływa bezpośrednio na uzyskanie przychodu z danego źródła. Są to więc wszelkie koszty, których poniesienie jest niezbędne, aby określone źródło przychodów przyniosło konkretne przychody. Aby uznać dany wydatek za koszt uzyskania przychodów nie jest konieczne w każdym przypadku wykazanie między nim a przychodem bezpośredniego związku. Należy zaznaczyć, że kosztami uzyskania przychodów są wszystkie wydatki poniesione w celu uzyskania przychodów, w tym również w celu zachowania i zabezpieczenia źródła przychodów, tak aby to źródło przynosiło przychody także w przyszłości. Wobec powyższego, kosztami będą również koszty pośrednie związane z uzyskiwanymi przychodami, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów (w tym dla zagwarantowania funkcjonowania źródła przychodów), nawet wówczas gdyby z obiektywnych powodów przychód nie został osiągnięty.

Z przepisu art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p., wynika zatem, że aby wydatki poczynione przez podatnika można uznać za koszt uzyskania przychodu, muszą być poniesione w sposób celowy. Podatnik więc podejmując decyzję o dokonaniu wydatku, musi być przeświadczony o racjonalności, z punktu widzenia prowadzonej przez niego działalności, wydatkowania środków finansowych.

Jednocześnie zauważyć należy, że obowiązkiem podatników, jako odnoszących ewentualną korzyść z faktu zaliczenia określonych wydatków w poczet kosztów uzyskania przychodów, jest wykazanie, w oparciu o zgromadzone dowody, związku pomiędzy poniesieniem kosztu a uzyskaniem przychodu (w tym zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów), zgodnie z dyspozycją powołanego art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p.

W większości przypadków związek z przychodem nie nasuwa żadnych wątpliwości. Są jednak sytuacje, w których ów związek przyczynowy nie jest tak jednoznaczny. Wszystkie te sytuacje należy zatem rozwiązywać według zasad racjonalnego rozumowania, odrębnie w odniesieniu do każdego przypadku. Należy w tym miejscu podkreślić, że koszt uzyskania przychodów jest kosztem działalności gospodarczej, która ze swej istoty zmierza do osiągnięcia przychodów.

Podatnik oceniając związek wydatku z prowadzoną działalnością gospodarczą winien zakładać, że dany koszt może obiektywnie przyczynić się do osiągnięcia przychodu. Ponadto, należy mieć na względzie, że podatnik uznając wydatek za koszt uzyskania przychodu odnosi ewidentne korzyści, albowiem o ten koszt zmniejsza podstawę opodatkowania. Na nim więc spoczywa ciężar udowodnienia, że określony wydatek jest kosztem uzyskania przychodu. Uznanie danego wydatku za koszt uzyskania przychodów jest możliwe tylko wtedy, gdy z prawidłowo i rzetelnie udokumentowanych zdarzeń wynika ponad wszelką wątpliwość, że jest to wydatek celowy i racjonalnie uzasadniony. Zatem to podatnik zobowiązany jest wykazać nie tylko fakt poniesienia danego wydatku, ale także jego celowość i racjonalność. Przy ustalaniu kosztów uzyskania przychodów, nie można uznać za koszt wydatków, których charakter budzi wątpliwości.

Zatem, warunkiem uznania wydatku poniesionego przez podatnika za koszt uzyskania przychodów, jest łączne spełnienie następujących przesłanek:

* wydatek musi zostać poniesiony przez podatnika,

* musi być definitywny, a więc bezzwrotny,

* musi pozostawać w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

* musi zostać poniesiony w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,

* musi zostać właściwie udokumentowany,

* nie może być kosztem wymienionym w art. 16 ust. 1 u.p.d.o.p.

Z kompleksowej wykładni przepisu art. 15 ust. 1 oraz art. 16 ust. 1 u.p.d.o.p., wynika, że ponoszone przez przedsiębiorców straty w aktywach obrotowych, co do zasady, mogą być zaliczane w ciężar kosztów uzyskania przychodu.

Ponadto wśród wymienionych w tzw. negatywnym katalogu kosztów ujętym w art. 16 ust. 1 u.p.d.o.p. nie wyszczególniono strat w środkach obrotowych. Oznacza to, że co do zasady straty te, jako związane z prowadzoną działalnością, mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów.

Zaliczenie strat w środkach obrotowych do kosztów uzyskania przychodów powinno być jednak każdorazowo oceniane w aspekcie:

* całokształtu prowadzonej przez podatnika działalności,

* okoliczności, które spowodowały powstanie straty,

* udokumentowania straty,

* podjętych przez podatnika działań zabezpieczających.

Straty w środkach obrotowych należy traktować jako straty w rzeczowych składnikach aktywów obrotowych np. towarach handlowych, materiałach, opakowaniach oraz straty w tych środkach powstałe w wyniku zdarzeń losowych np. kradzieży, powodzi, itp.

W związku z brakiem w u.p.d.o.p. definicji zarówno straty jak również środków obrotowych należy znaczenie to postrzegać w wykładni językowej. Strata w języku potocznym oznacza ubytek, poniesioną szkodę, to co się przestało posiadać. Na ogół stratą jest zniszczenie, uszkodzenie, utracenie towarów lub maszyn i urządzeń w wyniku pożaru, powodzi lub kradzieży, czyli jest ona następstwem zdarzeń losowych i nie wynika z celowego działania podatnika. Przyjmuje się, że dla celów podatkowych tylko stratę powstałą na skutek zdarzeń nieprzewidywalnych, nie do uniknięcia przez racjonalnie działający podmiot można uznać za zdarzenie, które uzasadnia zaliczenie powstałej straty w ciężar kosztów uzyskania przychodów. Należy podkreślić, że jedynie straty w środkach obrotowych powstałe w trakcie normalnego, racjonalnego działania podatnika, ze szczególnym uwzględnieniem dochowania należytej staranności w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej, mogą być uznane za koszt uzyskania przychodu. Każdy przypadek straty w środkach obrotowych, należy rozpatrywać indywidualnie, z uwzględnieniem okoliczności faktycznych towarzyszących sprawie i oceniać pod kątem całokształtu działalności prowadzonej przez Podatnika. Możliwość uznania strat w środkach obrotowych za koszty uzyskania przychodów wymaga także odpowiedniego ich udokumentowania w sposób niebudzący wątpliwości. W ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych brak jest postanowień odnoszących się szczegółowo do sposobu dokumentowania zdarzeń, w wyniku których powstały straty w środkach obrotowych. Stosownie do art. 9 u.p.d.o.p., podatnicy są obowiązani do prowadzenia ewidencji rachunkowej, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy (...).

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca poniósł stratę w aktywach finansowych znajdujących się w kasie filii Spółki. Jednak jak wynika z orzeczenia Sadu Najwyższego poniesienie straty opiera się wyłącznie na "gołosłownym, a w każdym razie nieudokumentowanym twierdzeniu, jakoby skarżąca powierzyła pozwanej pracownicy mienie".

Mając na uwadze powołane przepisy prawa podatkowego oraz przedstawiony stan faktyczny, należy stwierdzić, że strata w aktywach finansowych Spółki, co do zasady mogłaby być zaliczona do kosztów uzyskania przychodu; o ile spełnione byłyby wskazane powyżej przesłanki, jednak w niniejszej sprawie, z uwagi na brak jej należytego udokumentowania, nie może ona zostać zaliczona w ciężar kosztów uzyskania przychodów.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, w zakresie pytania oznaczonego we wniosku Nr 1, należy uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Nadmienia się, że w zakresie pytania oznaczonego we wniosku Nr 2 wydano odrębne rozstrzygniecie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 14 marca 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl