IBPBI/2/4510-395/15/KP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 19 stycznia 2015 r. (data wpływu do tut. Biura 22 stycznia 2015 r.) uzupełnionym pismem 18 kwietnia 2015 r. data wpływu do tut. Biura 22 kwietnia 2015 r.) r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia w ciężar kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z kosztami procesowymi (pytanie oznaczone we wniosku Nr 2) - jest prawidłowe.

W dniu 22 stycznia 2015 r. wpłynął do tut. Biura wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia w ciężar kosztów uzyskania przychodów wydatki związane z kosztami procesowymi. Wniosek został uzupełniony pismem z 18 kwietnia 2015 r. (data wpływu do tut. Biura 22 kwietnia 2015 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie z 9 kwietnia 2015 r., Znak: IBPBI/2/4510-84/15/k.p., w którym Wnioskodawca doprecyzował opis stanu faktycznego i sprostował nazwę firmy.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Od 1999 r. do 28 lutego 2009 r. Spółka (dalej również Wnioskodawca) posiadała filię w miejscowości A, gdzie zatrudnione były dwie pracownice. Wnioskodawca wynajmował tam biura w budynku mieszkalnym jednej z pracownic oraz obsługiwał, wg stanu na koniec miesiąca września 2008 r., 69 klientów, z czego osiągał przychód w wysokości 12.000 zł netto. W dniu 28 listopada 2008 r. Spółka otrzymała od obu pracownic wypowiedzenia umów o pracę, oraz wypowiedzenie najmu lokalu, a także wypowiedzenia umów z większością kontrahentów. Kolejne wypowiedzenia kontrahentów Spółka otrzymała pocztą. Również drogą pocztową otrzymano niepodpisany raport kasowy za miesiąc listopad 2008 r. W tej sytuacji filia nie mogła dalej istnieć. Wnioskodawca wystąpił do pracownicy odpowiedzialnej za "kasę" o zwrot środków pieniężnych w wysokości podanej na ostatnim raporcie kasowym. Ze względu na brak reakcji ze strony tej pracownicy wystąpiliśmy z tym roszczeniem na drogę sądową do Sądu Pracy o zwrot kwoty z ostatniego, podpisanego przez pracownicę raportu kasowego za miesiąc październik 2008 r., doliczając kwoty przyjęte od klientów na "k.p." w listopadzie 2008 r. oraz odliczając wydatki związane z prowadzeniem filii w listopadzie, zgodnie z dokumentami. Spółka przed sądem pierwszej instancji wygrała sprawę, ale przegrała wniesioną przez pozwaną apelację. Wnioskodawca wystąpił do Sądu Najwyższego, gdzie odmówiono przyjęcia skargi kasacyjnej. W związku z wykorzystaniem wszystkich instancji sprawa została zakończona w 2014 r.

Od Wnioskodawcy zasądzono na rzecz pozwanej:

* zwrot kosztów procesu w obu instancjach,

* zwrot kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu zażaleniowym i apelacyjnym,

* zwrot kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu o nadanie klauzuli wykonalności,

* zwrot kosztów postępowania kasacyjnego.

Wszystkie kwoty zostały zapłacone w 2014 r.

W konsekwencji Spółka poniosła stratę w trzech aspektach:

W opinii Spółki:

W uzupełnieniu wniosku, ujętym w piśmie z 18 kwietnia 2015 r., Wnioskodawca wskazał, że w sprawie niezwróconych Spółce kwot za m-c październik i listopad 2008 r. Sąd Apelacyjny nie orzekł nic i nie zostało to w ogóle uwzględnione w wyroku. Natomiast według Sądu Najwyższego uzasadnienie skargi kasacyjnej nie stanowiło wymaganego prawem uzasadnienia wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej. Skarga, wg Sądu "opierała się na gołosłownym, a w każdym razie nieudokumentowanym twierdzeniu, jakoby skarżąca powierzyła pozwanej pracownicy mienie w całości. Tymczasem wyjaśnienie tej okoliczności wymagałoby kolejnej (ponownej) weryfikacji i oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, co usuwa się na ogół i co do zasady spod weryfikacji kasacyjnej.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy poniesione koszty procesowe stanowią koszty uzyskania przychodów.

(pytanie oznaczone we wniosku Nr 2)

Zdaniem Wnioskodawcy, wydatki na koszty procesowe stanowią koszty uzyskania przychodów.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Niewątpliwie skierowanie postępowania na drogę sądową jest dokładnie działaniem mającym na celu zabezpieczenie osiągniętych przychodów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 851 z późn. zm. dalej: "u.p.d.o.p."), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (...).

Konstrukcja przepisu dotyczącego kosztów uzyskania przychodów daje podatnikowi możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich kosztów (niewymienionych w art. 16 ust. 1 u.p.d.o.p.), pod warunkiem, że wykaże ich bezpośredni bądź pośredni związek z prowadzoną działalnością, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu. Tak więc kosztami uzyskania przychodów są wszelkie, racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów, z wyjątkiem wymienionych w art. 16 ust. 1 u.p.d.o.p.

Zatem, aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodów, między tym kosztem a przychodem musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy. Chodzi tu o związek tego typu, że poniesienie kosztu ma wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodu. Przez koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami należy rozumieć te koszty, których poniesienie wpływa bezpośrednio na uzyskanie przychodu z danego źródła. Są to więc wszelkie koszty, których poniesienie jest niezbędne, aby określone źródło przychodów przyniosło konkretne przychody. Aby uznać dany wydatek za koszt uzyskania przychodów nie jest konieczne w każdym przypadku wykazanie między nim a przychodem bezpośredniego związku. Należy zaznaczyć, że kosztami uzyskania przychodów są wszystkie wydatki poniesione w celu uzyskania przychodów, w tym również w celu zachowania i zabezpieczenia źródła przychodów, tak aby to źródło przynosiło przychody także w przyszłości. Wobec powyższego, kosztami będą również koszty pośrednie związane z uzyskiwanymi przychodami, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów (w tym dla zagwarantowania funkcjonowania źródła przychodów), nawet wówczas gdyby z obiektywnych powodów przychód nie został osiągnięty.

Z przepisu art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. wynika zatem, że aby wydatki poczynione przez podatnika można uznać za koszt uzyskania przychodu, muszą być poniesione w sposób celowy. Podatnik więc podejmując decyzję o dokonaniu wydatku, musi być przeświadczony o racjonalności, z punktu widzenia prowadzonej przez niego działalności, wydatkowania środków finansowych.

Jednocześnie zauważyć należy, że obowiązkiem podatników, jako odnoszących ewentualną korzyść z faktu zaliczenia określonych wydatków w poczet kosztów uzyskania przychodów, jest wykazanie, w oparciu o zgromadzone dowody, związku pomiędzy poniesieniem kosztu a uzyskaniem przychodu (w tym zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów), zgodnie z dyspozycją powołanego art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p.

W większości przypadków związek z przychodem nie nasuwa żadnych wątpliwości. Są jednak sytuacje, w których ów związek przyczynowy nie jest tak jednoznaczny. Wszystkie te sytuacje należy zatem rozwiązywać według zasad racjonalnego rozumowania, odrębnie w odniesieniu do każdego przypadku. Należy w tym miejscu podkreślić, że koszt uzyskania przychodów jest kosztem działalności gospodarczej, która ze swej istoty zmierza do osiągnięcia przychodów.

Podatnik oceniając związek wydatku z prowadzoną działalnością gospodarczą winien zakładać, że dany koszt może obiektywnie przyczynić się do osiągnięcia przychodu. Ponadto, należy mieć na względzie, że podatnik uznając wydatek za koszt uzyskania przychodu odnosi ewidentne korzyści, albowiem o ten koszt zmniejsza podstawę opodatkowania. Na nim więc spoczywa ciężar udowodnienia, że określony wydatek jest kosztem uzyskania przychodu. Uznanie danego wydatku za koszt uzyskania przychodów jest możliwe tylko wtedy, gdy z prawidłowo i rzetelnie udokumentowanych zdarzeń wynika ponad wszelką wątpliwość, że jest to wydatek celowy i racjonalnie uzasadniony. Zatem to podatnik zobowiązany jest wykazać nie tylko fakt poniesienia danego wydatku, ale także jego celowość i racjonalność. Przy ustalaniu kosztów uzyskania przychodów, nie można uznać za koszt wydatków, których charakter budzi wątpliwości.

Zatem, warunkiem uznania wydatku poniesionego przez podatnika za koszt uzyskania przychodów, jest łączne spełnienie następujących przesłanek:

* wydatek musi zostać poniesiony przez podatnika,

* musi być definitywny, a więc bezzwrotny,

* musi pozostawać w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

* musi zostać poniesiony w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,

* musi zostać właściwie udokumentowany,

* nie może być kosztem wymienionym w art. 16 ust. 1 u.p.d.o.p.

Ponieważ przepisy u.p.d.o.p. nie zawierają szczególnych rozwiązań dotyczących zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztów procesowych dlatego też należy stosować tutaj ogólne zasady zaliczania wydatków do kosztów podatkowych. Ponoszone przez podatnika koszty procesowe nie są objęte wyłączeniem z kosztów uzyskania przychodów pod warunkiem, że spełnione są przesłanki przewidziane w art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. Przesłanką uznania poniesionych kosztów procesowych za koszty uzyskania przychodów jest wykazanie, że powyższe koszty zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Zatem zaliczenie ponoszonych wydatków związanych z procesem sądowym należy rozpatrywać pod kątem tego, czy były one poniesione w celu ochrony przed bezprawnym działaniem wobec Spółki.

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca w związku z postępowaniem sądowym o zwrot pieniędzy, pobranych przez pracowników z kasy filii Spółki, poniósł wydatki związane z kosztami procesu sądowego w obu instancjach, kosztami zastępstwa procesowego w postępowaniu zażaleniowym i apelacyjnym, zastępstwa procesowego w postępowaniu o nadanie klauzuli wykonalności oraz koszty postępowania kasacyjnego. W ocenie tut. Organu wydatki te zostały poniesione w celu zabezpieczenia źródła przychodów, zatem - jako spełniające przesłanki o których mowa w art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. - mogą zostać zaliczone w ciężar kosztów uzyskania przychodów.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy, w zakresie pytania oznaczonego we wniosku Nr 2, należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Nadmienia się, że w zakresie pytania oznaczonego we wniosku Nr 1 wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 14 marca 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.