IBPBI/2/4510-344/15/KP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 17 marca 2015 r. (data wpływu do tut. Biura 25 marca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie powstania przychodu z tytułu dobrowolnego umorzenia udziałów bez wynagrodzenia - jest prawidłowe.

W dniu 25 marca 2015 r. do tut. Biura wpłynął wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie powstania przychodu z tytułu dobrowolnego umorzenia udziałów bez wynagrodzenia.

We wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (dalej także: "Spółka") jest spółką akcyjną posiadającą miejsce siedziby i zarządu na terytorium Polski oraz podlegającą w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w podatku dochodowym od osób prawnych. Planowane jest przekształcenie Spółki w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Udziałowcami Spółki będą osoby fizyczne. Po przekształceniu Wnioskodawcy w spółkę z ograniczona odpowiedzialnością może zostać podjęta decyzja o dobrowolnym umorzeniu udziałów jednego lub kilku ze wspólników bez wynagrodzenia, zgodnie z art. 199 § 3 ustawy 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1030 z późn. zm. dalej: "k.s.h.").

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy dobrowolne umorzenie udziałów bez wynagrodzenia, spowoduje powstanie po stronie Wnioskodawcy przychodu podlegającego opodatkowaniu zgodnie z ustawą o CIT.

Zdaniem Wnioskodawcy, dobrowolne umorzenie udziałów bez wynagrodzenia nie spowoduje po stronie Wnioskodawcy powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Kwestie związane z umarzaniem udziałów zostały uregulowane w art. 199 k.s.h. Istotą umorzenia udziałów jest ich prawne unicestwienie. W przypadku umorzenia dobrowolnego, podstawą dla dokonania tego typu umorzenia udziałów przez spółkę jest ich nabycie od udziałowców. Umorzenie udziałów, co do zasady, odbywa się za wynagrodzeniem. Kwestia ustalenia wynagrodzenia dla wspólnika za zbywane w celu umorzenia udziały jest pozostawiona swobodzie stron. Zgodnie z art. 199 § 3 k.s.h., za zgodą wspólnika można w zupełności odstąpić od wynagrodzenia. Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o CIT, przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty; w wypadkach, o których mowa w art. 21 i 22, przedmiotem opodatkowania jest przychód. Dochodem jest, z zastrzeżeniem art. 10 i 11, nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą (art. 7 ust. 2 ustawy o CIT). Przepisy ustawy o CIT nie zawierają ogólnej definicji przychodu podatkowego. Art. 12 ust. 1 ustawy o CIT zawiera jedynie otwarty katalog źródeł przychodów. A zatem, określając, czy dane zdarzenie prawne będzie powodowało powstanie przychodu należy oprzeć się na ww. art. 12 ust. 1 ustawy o CIT i art. 12 ust. 4 ustawy o CIT, który zawiera katalog numerus clausus kategorii niestanowiących przychodu. Dobrowolne umorzenie udziałów bez wynagrodzenia nie jest wymienione w katalogu z art. 12 ust. 1 ustawy o CIT. Zdaniem Wnioskodawcy, pomimo faktu, że katalog wymieniony w tym przepisie nie jest katalogiem zamkniętym, umorzenie udziałów bez wynagrodzenia nie spowoduje po stronie Wnioskodawcy powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu. W związku z umorzeniem Spółka nie uzyska żadnego realnego przysporzenia ani korzyści - nie wpłyną do niej dodatkowe zewnętrzne środki finansowe. Wartość jego aktywów i pasywów pozostanie bez zmian. Nie ulega wątpliwości, że umorzenie udziałów bez wynagrodzenia, nie jest również związane z otrzymaniem przez Wnioskodawcę jakichkolwiek nieodpłatnych lub częściowo nieodpłatnych rzeczy lub praw, a także wartości innych nieodpłatnych lub częściowo nieodpłatnych świadczeń, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT. Umorzenie udziałów nie spowoduje zmiany łącznej wartości kapitałów własnych Wnioskodawcy. Co więcej, w przedmiotowej sprawie nie znajdzie zastosowania również art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy o CIT, który wskazuje jako przychód wartość umorzonych zobowiązań. Objęcie przez Wspólnika udziałów nie spowoduje powstania po stronie Wnioskodawcy żadnego zobowiązania finansowego wobec Wspólnika, które miałoby zostać następnie umorzone. A zatem, dobrowolne umorzenie udziałów Wspólnika bez wynagrodzenia nie spowoduje powstania przychodu z tytułu umorzonych zobowiązań po stronie Wnioskodawcy.

Stanowisko Wnioskodawcy jest tożsame z punktem widzenia podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów z 23 lutego 2004 r. w odpowiedzi na zapytanie poselskie dotyczące tej materii (Nr 2206, przesłane w piśmie Nr SPS-0203- 2206/03) niezależnie jednak od faktu, że określony w art. 1 tej ustawy katalog przypadków powodujących powstanie przychodu nie jest enumeratywny, zdaniem Ministra Finansów nabycie przez spółkę kapitałową własnych udziałów celem ich umorzenia - nawet bez wynagrodzenia - nie spowoduje powstania przychodu w tej spółce. Podobnie czynność ta nie spowoduje również powstania przychodu u wspólników tej spółki, jakkolwiek wzrośnie wartość księgowa posiadanych przez nich udziałów.

Stanowisko Wnioskodawcy również potwierdza szereg indywidualnych interpretacji, np.:

* Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 17 września 2014 r., Znak: IPTPB3/423-225/14-2/PM,

* Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 17 marca 2014 r., Znak: ILPB4/423-494/13-5/MC,

* Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 19 lutego 2014 r., Znak: IBPBI/2/423-1524/13/BG,

* Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 20 stycznia 2014 r., Znak: ILPB3/423-513/13-z 2/JG,

* Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 12 lutego 2013 r., sygn. Znak: IPTPB3/423-23/12- 2/MF,

* Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 14 stycznia 2013 r., Znak: IBPBI/2/423-1300/12/CzP.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r.poz. 851 z późn. zm., dalej: "u.p.d.o.p.") nie zawiera definicji przychodu podatkowego. Zgodnie jednak z ugruntowanym poglądem, do tej kategorii należy zaliczyć każdą wartość wchodzącą do majątku podatnika, powiększającą jego aktywa, mającą definitywny charakter, którą może on rozporządzać jak własną, o ile nie została ujęta w katalogu zawartym w art. 12 ust. 4 u.p.d.o.p.

Zauważyć należy, że w art. 12 ust. 1 pkt 1-9 u.p.d.o.p., ustawodawca wymienił jedynie przykładowe kategorie pożytków, których otrzymanie kreuje u podatnika przychód podatkowy. Zatem u.p.d.o.p. nie definiuje źródeł przychodów, jednak zasadą jest, że za źródło przychodu uznaje się każdy zindywidualizowany stosunek prawny, zdarzenie lub stan faktyczny, z którym wiąże się uzyskanie przychodu, a wyjątki od tej zasady wynikać muszą z konkretnego przepisu ustawy wyłączającego bądź zwalniającego konkretny dochód z opodatkowania. Podatek dochodowy od osób prawnych ma bowiem cechy podatku powszechnego obejmującego swoim zakresem przedmiotowym wszelkie uzyskiwane w ciągu roku podatkowego przysporzenia majątkowe o charakterze trwałym, bez względu na ich charakter.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Spółka po przekształceniu w sp. z o.o. zamierza podąć decyzję o dobrowolnym umorzeniu bez wynagrodzenia udziałów jednego lub kilku ze wspólników, zgodnie z art. 199 § 3 k.s.h.

Umarzanie udziałów w sp. z o.o. stanowi odrębną instytucję prawa prywatnego. Umorzenie udziałów polega na ich prawnym unicestwieniu, tj. wygaśnięciu wszelkich praw, zarówno o charakterze majątkowym, jak i korporacyjnym wynikających z udziałów. Tryb i zasady dotyczące umorzenia udziałów zostały uregulowane przepisami ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1030 z późn. zm., dalej "k.s.h."). Zgodnie z art. 199 § 1 k.s.h., udział może być umorzony jedynie po wpisie spółki do rejestru i tylko w przypadku, gdy umowa spółki tak stanowi. Udział może być umorzony za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (umorzenie dobrowolne) albo bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe). W myśl § 2 ww. artykułu, umorzenie udziału wymaga uchwały zgromadzenia wspólników, która powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia i wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział. Natomiast § 3 tego artykułu stanowi, że za zgodą wspólnika umorzenie udziału może nastąpić bez wynagrodzenia.

Jak wynika z treści powołanych przepisów, podstawą dla dokonania dobrowolnego umorzenia udziałów przez spółkę jest ich nabycie od udziałowców. Kwestia ustalenia wynagrodzenia udziałowca za zbywane w celu umorzenia udziały, pozostawiona została przy tym swobodzie stron. W kontekście powyższego, przedstawione zdarzenie przyszłe, w którym Spółka nabędzie własne udziały w celu ich umorzenia (przy czym nabycie to nastąpi bez wynagrodzenia), nie zostało wprost wymienione w ww. art. 12 ust. 1 u.p.d.o.p., jednocześnie podkreślić należy, że w następstwie omawianej transakcji Wnioskodawca nie uzyska przysporzenia majątkowego o konkretnym wymiarze finansowym. Zatem opisane zdarzenie nie spowoduje u Wnioskodawcy wpływu środków finansowych i w sensie ekonomicznym niczego nie uzyska.

Biorąc powyższe pod uwagę, uznać należy, że dobrowolne umorzenie udziałów bez wynagrodzenia, nie będzie skutkować powstaniem po stronie Spółki przychodu podatkowego na gruncie u.p.d.o.p.

Zatem Stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 14 marca 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.