IBPBI/2/4510-135/15/KP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 31 stycznia 2015 r. (data wpływu do tut. Biura 4 lutego 2015 r.), uzupełnionym pismem 25 lutego 2015 r., (data wpływu do tut. Biura 3 marca 2015 r.) oraz pismem z 23 kwietnia 2015 r., (data wpływu do tut. Biura 28 kwietnia 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie powstania przychodu z tytułu otrzymanego odszkodowania za niezgodne z prawem wywłaszczenie nieruchomości - jest nieprawidłowe.

W dniu 4 lutego 2015 r. wpłynął do tut. Biura wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie powstania przychodu z tytułu otrzymanego odszkodowania za niezgodne z prawem wywłaszczenie nieruchomości Wniosek został uzupełniony pismem 25 lutego 2015 r., (data wpływu do tut. Biura 3 marca 2015 r.) oraz pismem z 23 kwietnia 2015 r., (data wpływu do tut. Biura 28 kwietnia 2015 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie z 17 kwietnia 2015 r., Znak: IBPBI/2/4510-135/15/k.p.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Spółka (dalej również: "Wnioskodawca") powstała w myśl ustawy z dnia 6 marca 1906 r. na podstawie umowy spółki z 26 lutego 1931 r. Spółka miała siedzibę i prowadziła przedsiębiorstwo grabarskie. Będąc właścicielem nieruchomości o łącznej pow. 2 ha 62 arów i 18 m² oraz ruchomości była zarejestrowana w rejestrze przedsiębiorstw. W takim stanie rzeczy funkcjonowała do 31 stycznia 1945 r. Dnia 1 lutego 1945 r. Spółka została przejęta w zarząd państwowy. Objęcie poszczególnych składników majątkowych Wnioskodawcy nastąpiło protokołem zdawczo-odbiorczym z 4 października 1949 r. W protokole tym ustalono składniki majątkowe podlegające przejęciu na własność Państwa. Podstawą tych działań była ustawa z 3 stycznia 1946 r. o przejęciu na własność Państwa podstawowych gałęzi gospodarki narodowej (Dz. U. Nr 3 z 5 lutego 1946 r., poz. 17 z późn. zm.). Orzeczeniem z 4 kwietnia 1958 r. Minister Przemysłu Lekkiego, działając w porozumieniu z przewodniczącym Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego, na podstawie § 75a rozporządzenia Rady Ministrów z 30 stycznia 1947 r. w sprawie trybu postępowania przy przejmowaniu przedsiębiorstw na własność Państwa (Dz. U. Nr 16, poz. 62 z późn. zm.), zatwierdził powyższy protokół zdawczo-odbiorczy. Orzeczenie z chwilą jego wydania było prawomocne i ostateczne. Ustawa z 3 stycznia 1946 r. o przejęciu na własność Państwa podstawowych gałęzi gospodarki narodowej (Dz. U. z 1946 r. Nr 3, poz. 17 z późn. zm.) nakładała obowiązek wypłaty odszkodowania za przejęte mienie, którego Spółka do 30 lipca 2014 r. nie otrzymała. W dniu 9 maja 2003 r. Spółka wniosła o stwierdzanie nieważności ww. orzeczenia Ministra Przemysłu Lekkiego w części dotyczącej niektórych nieruchomości. Dnia 17 sierpnia 2004 r. Minister Gospodarki i Pracy wydał decyzje o stwierdzeniu nieważności ww. orzeczenia, w której stwierdził, że orzeczenie Ministra Przemysłu Lekkiego z 4 kwietnia 1958 r. zostało wydane z rażącym naruszeniem prawa, bowiem wskazana nieruchomość nie stanowi wraz z posadowionymi na niej budynkami części znacjonalizowanego przedsiębiorstwa przemysłowego. Minister Gospodarki i Pracy wyeliminował z obrotu prawnego ze skutkiem ex tunc orzeczenie Ministra Przemysłu Lekkiego z 4 kwietnia 1958 r. dot. części nieruchomości wraz z posadowionymi na niej budynkami, przywracając stan prawny sprzed nacjonalizacji. Pomimo ww. orzeczenia Ministra Gospodarki i Pracy Wnioskodawca nie odzyskał, nieruchomości w naturze. Na przeszkodzie stanęła decyzja Kierownika Urzędu Rejonowego z 14 sierpnia 1997 r. w której przekazał on nieruchomość w użytkowanie wieczyste na rzecz innego podmiotu. Decyzja Kierownika Urzędu Rejonowego również została wydana z naruszeniem prawa, co stwierdził Prezydent Miasta w decyzji z 12 sierpnia 2005 r., w części dotyczącej nieruchomości wraz z posadowionymi na niej budynkami, zgodnie z orzeczeniem Ministra Gospodarki i Pracy. W dniu 30 września 2013 r. Sąd Okręgowy zasądził od Skarbu Państwa - Ministra Gospodarki na rzecz Wnioskodawcy kwotę 603.000 zł z ustawowymi odsetkami od 30 września 2013 r. W dniu 4 czerwca 2014 r. Sąd Apelacyjny wydał wyrok w którym podtrzymał wyrok Sądu I Instancji. Spółka nie prowadziła, ani nie prowadzi żadnej działalności gospodarczej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy zasądzona kwota podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, w omawianej sprawie stronami są Wnioskodawca oraz Skarb Państwa, reprezentowany przez odpowiednie Urzędy (Minister Skarbu, Minister Gospodarki, Prezydent Miasta, Urząd Skarbowy). W stosunku do Wnioskodawcy doszło dwukonnie do złamania prawa przez Państwo. Minister Gospodarki i Pracy wydając decyzję z 17 sierpnia 2004 r. przywrócił stan prawny sprzed nacjonalizacji. Wyrokiem z 4 czerwca 2014 r. Sąd Apelacyjny podtrzymując wyrok Sądu Okręgowego zasądzający na rzecz Spółki kwotę 603.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami, przywrócił w części stan majątku bezprawnie przejętego, który Wnioskodawca posiadał przed nacjonalizacją. W przypadku, gdy Spółka będzie zmuszona do odprowadzenia podatku dochodowego od osób prawnych z tytułu uzyskanego odszkodowania, zasądzona kwota nie pokryje wartości bezprawnie przejętego majątku Wnioskodawcy, a co za tym idzie nie zostanie przywrócony stan prawny sprzed nacjonalizacji. Spółka stoi na stanowisku, że podatku dochodowego od zasądzonej kwoty nie powinna odprowadzać. Okoliczność przyznania Wnioskodawcy odszkodowania za bezprawnie przejęty majątek nie powoduje, że Spółka osiągnęła korzyść majątkową.

W uzupełnieniu wniosku z 25 lutego 2015 r. (data wpływu do tut. Biura 3 marca 2015 r.) Wnioskodawca wskazała, że otrzymana kwota 659.503,97 zł składa się z dwóch części, tj.:

* 603.000 zł ww. wyrok sądowy,

* 56.503,97 zł kwota odsetek od dnia 30 września 2013 r.

Odszkodowanie w kwocie 603.000 zł zostało zasądzone za nieruchomości, tj. parcele o łącznej powierzchni 5260 m², willę dyrektora, komórkę przy willi, komórki w ogrodzie, stajnię w ogrodzie i cieplarnię. Wyrok Sądu Okręgowego z 30 września 2013 r., utrzymany wyrokiem z 4 czerwca 2014 r., wydanym przez Sąd Apelacyjny, stanowi dla Spółki zwrot innych wydatków nie zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych. Kwota 603.000 zł nie powinna zatem zostać zaliczona do przychodów podlegających opodatkowaniu. Spółka poniosła w przeszłości wydatki na nabycie i wytworzenie ww. nieruchomości. Nieruchomości stanowiły środki trwałe jako, że w czasie ich nacjonalizacji były własnością Spółki i były wykorzystywane na potrzeby związane z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą o przewidywanym okresie użytkowania dłuższym niż rok. Budynki i zabudowania podlegały, co do zasady, amortyzacji zgodnie z art. 16a ust. 1 ustawy o CIT.

Aby skorzystać z wyłączenia art. 12 ust. 4 pkt 6a ww. ustawy, Spółka nie musi ponosić dodatkowego wydatku na przywrócenie do stanu poprzedniego środków trwałych ponieważ wydatek już poniosła w przeszłości i nie został on zaliczony do kosztów uzyskania przychodu, a odszkodowanie ma na celu jedynie ich zwrot, czyli ewentualne wyrównanie wartości utraconych aktywów.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Na wstępie należy zaznaczyć, że przedmiotem niniejszej interpretacji, zgodnie z zadanym we wniosku pytaniem wyznaczającym jej zakres, jest wyłącznie kwestia zaliczenia do przychodu wartości zasądzonego odszkodowania z tytułu wywłaszczenia nieruchomości. Tut. Organ nie odniósł się zatem do kwestii powstania przychodu z tytułu otrzymanych przez Wnioskodawcę odsetek.

Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 851 z późn. zm., dalej: "u.p.d.o.p.") nie zawiera legalnej definicji przychodu, jednakże w art. 12 zostały wymienione przykładowe zdarzenia, których wystąpienie wiąże się z osiągnięciem przychodu. I tak, w art. 12 ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.p., wskazano, że przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. Natomiast stosowanie do art. 12 ust. 3 u.p.d.o.p., za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Podatek dochodowy od osób prawnych obejmuje więc swoim zakresem wszelkie wpływy majątkowe powstałe przy prowadzeniu działalności gospodarczej, a także otrzymane z innych tytułów. Natomiast art. 12 ust. 4 u.p.d.o.p. enumeratywnie określa, co nie jest przychodem w rozumieniu tej ustawy - brak w nim jednakże przychodu pochodzącego z odszkodowania. Również regulacja art. 17 u.p.d.o.p., traktująca o zwolnieniach przedmiotowych, nie zawiera w swej treści świadczeń odszkodowawczych. Tym samym otrzymanie środków pieniężnych w formie odszkodowania będzie wiązało się z uzyskaniem przez podatnika przychodu podatkowego. Bez znaczenia przy rozpoznawaniu przychodu pozostaje przy tym źródło pochodzenia tych środków. Oznacza to, że wszystkie środki pieniężne jakie wpływają na rachunek Spółki stanowią, w rozumieniu ustawy podatkowej, przychód. Dotyczy to zarówno należności będących wprost wynikiem prowadzonej działalności gospodarczej, jak również innych definitywnych przysporzeń finansowych, jakimi niewątpliwie są odszkodowania.

Ze przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że na rzecz Wnioskodawcy, od Skarbu Państwa, zostało zasądzone odszkodowanie w kwocie 603.000 zł, z tytułu niezgodnego z prawem przejęciem nieruchomości, które Spółka otrzymała wraz z należnymi odsetkami. Skutkiem tego otrzymane przez Spółkę odszkodowanie będzie stanowiło przychód podatkowy na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.p.

Stosownie do art. 12 ust. 4 pkt 6a u.p.d.o.p., do przychodów nie zalicza się zwróconych innych wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.

Odnosząc się natomiast do uzasadnienia stanowiska Spółki, w którym powołuje się ona na treść cyt. powyżej art. 12 ust. 4 pkt 6a u.p.d.o.p., wyjaśnić należy, że aby dany wydatek mógł być zaliczony do kategorii "innych wydatków", o których mowa w tym przepisie, konieczne jest, by wydatek został wcześniej przez podatnika poniesiony, a następnie zwrócony podatnikowi. Przy czym wydatek poniesiony powinien być odpowiednikiem wydatku zwróconego. Tak więc "wydatek zwrócony" to ten sam, a nie taki sam wydatek, który został poniesiony.

Stanowisko to zostało potwierdzone w wyroku WSA we Wrocławiu z 12 września 2013 r., sygn. akt I SA/Wr 1151/13, w którym Sąd stwierdził, że aby dany wydatek mógł być zaliczony do kategorii "innych wydatków", o których mowa w art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm.) konieczne jest by "wydatek ten nie został zaliczony do kosztów uzyskania przychodów" w rozumieniu art. 16 wskazanej ustawy oraz by wydatek został wcześniej przez podatnika poniesiony a następnie zwrócony podatnikowi, przy czym wydatek poniesiony jest odpowiednikiem wydatku zwróconego. Tak więc "wydatek zwrócony" to ten sam, a nie taki sam, wydatek który został poniesiony. Zwróconym innym wydatkiem nie jest bowiem uzyskana przez podatnika kwota, która tylko odpowiada wartości poniesionego wydatku, lecz nie stanowi jego zwrotu.

Zatem w świetle obowiązujących przepisów, zasądzone odszkodowanie stanowi dla Wnioskodawcy przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

W związku z powyższym stanowisko Spółki należy uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 14 marca 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.