IBPBI/2/423-935/10/PC

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 10 kwietnia 2010 r. (data wpływu do tut. BKIP 21 kwietnia 2010 r.), uzupełnionym w dniu 22 czerwca 2010 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania otrzymanego przez Spółkę w formie rzeczowej odszkodowania (pytanie oznaczone we wniosku nr 5) - jest nieprawidłowe.

W dniu 21 kwietnia 2010 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania otrzymanego przez Spółkę w formie rzeczowej odszkodowania.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z dnia 17 czerwca 2010 r. Znak: IBPBI/2/423-591/10/PC wezwano do ich uzupełnienia. Uzupełnienia dokonano w dniu 22 czerwca 2010 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Spółka rozważa zakup nieruchomości, która to nieruchomość może być w niedalekiej przyszłości wywłaszczona pod budowę drogi krajowej. Odszkodowanie wypłaciłby budżet państwa za pośrednictwem Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Gdyby możliwe było otrzymanie od Skarbu Państwa innej nieruchomości o tej samej wartości w zamian za wywłaszczaną, to czy wówczas wystąpiłby podatek i na podstawie których przepisów ustawy byłby liczony.

(pytanie oznaczone we wniosku nr 5)

Zdaniem Wnioskodawcy, odszkodowanie powinno korzystać ze zwolnienia przewidzianego w art. 17 ust. 1 pkt 48 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ponieważ Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad jest agencja rządową. W przepisach prawa nie znaleziono definicji, jednakże stwierdzenie takie jest uprawnione na podstawie prawomocnego wyroku WSA w Warszawie, sygnatura III SA/Wa 1086/08 z dnia 14 października 2008 r. gdzie napisano, cyt.

"Pojęcie agencji rządowych nie jest wyjaśnione w przepisach prawa jednakże należy przez nie rozumieć utworzone na podstawie konkretnych przepisów jednostki organizacyjne wyłączone z tradycyjnych struktur ministerialnych, chociaż na ogół poddane nadzorowi ministrów, tworzone jako szczególnego rodzaju przedstawicielstwa, w celu spełnienia wyznaczonych przez rząd zadań." Podobny opis zawiera opracowanie n/t administracji rządowej sporządzone przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów w grudniu 2008 r. - "Dziś pod nazwą agencji występują i organy administracyjne i państwowe jednostki organizacyjne posiadające osobowość prawną, a także niekiedy jednostki o statusie spółek. Można więc stwierdzić, że agencja to jednostka, która może mieć różny charakter prawny i która została utworzona do wykonywania wydzielonych zadań administracji publicznej często o gospodarczej i finansowej naturze, leżących w obszarze zainteresowania rządu. Rządowy charakter agencji przejawia się w tym, że dysponują one majątkiem państwowym i są podporządkowana ministrom lub (rzadziej) Prezesowi Rady Ministrów."

Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad realizuje budżet państwa w zakresie dróg krajowych w oparciu o ustawę o finansach publicznych m.in. wypłacając odszkodowania - nie ma więc podstaw do nieuznawania jej za agencję rządową. Jeśli odszkodowanie nie korzystałobym powyższego zwolnienia, to oczywistym byłby wniosek o niezgodności ustawy z Konstytucją, bowiem w art. 21 ust. 2 mowa jest o słusznym odszkodowaniu, którego atrybutami są: sprawiedliwość, ekwiwalentność i odtworzeniowość - po zmniejszeniu o 19% podatek odszkodowanie traciłoby atrybut odtworzeniowości, nie byłoby słuszne i naruszałoby w tym zakresie Konstytucję.

Zdaniem Spółki, w przypadku otrzymania w naturze nieruchomości zamiennej o tej samej wartości podatek również nie wystąpiłby, taka sytuacja jest mało prawdopodobna i Spółka zmuszona będzie przyjąć odszkodowanie w pieniądzu, które z uwagi na gwarancje konstytucyjne nie powinno być opodatkowane.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm., dalej "ustawa o p.d.o.p."), przychodami są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. Podatek dochodowy od osób prawnych obejmuje swoim zakresem wszelkie wpływy majątkowe powstałe przy prowadzeniu działalności gospodarczej, a także otrzymane z innych tytułów.

Natomiast w art. 12 ust. 4 ustawy o p.d.o.p. określono rodzaje przysporzeń, których nie zalicza się do przychodów podatkowych. Brak w nim wyłączenia z opodatkowania przychodu pochodzącego z odszkodowania. Odszkodowanie nie jest również wymienione w art. 17 ust. 1 tej ustawy, zawierającym katalog dochodów zwolnionych od podatku dochodowego od osób prawnych.

Instytucja odszkodowania uregulowana została w art. 361-363 ustawy z dnia 24 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z treścią art. 361 § 1 Kodeksu cywilnego, zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego wynikła szkoda.

Naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Odszkodowanie jest zatem swoistego rodzaju działaniem zmierzającym do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania.

W myśl art. 17 ust. 1 pkt 48 ustawy o p.d.o.p., wolne od podatku są kwoty otrzymane od agencji rządowych lub agencji wykonawczych, jeżeli agencje otrzymały środki na ten cel z budżetu państwa, z wyjątkiem dopłat do oprocentowania kredytów bankowych w zakresie określonym w odrębnych ustawach,

Na mocy cytowanego powyżej przepisu art. 17 ust. 1 pkt 48 ustawy o p.d.o.p., zwalnia się z opodatkowania kwoty otrzymane od agencji rządowych lub agencji wykonawczych. Przede wszystkim należy zatem zbadać czy Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (dalej GDDKiA) posiada status agencji rządowej lub wykonawczej.

Status prawny Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad normują następujące akty prawne:

Zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy o drogach publicznych, centralnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach dróg krajowych jest Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad, który realizuje swoje zadania przy pomocy GDDKiA. GDDKiA wykonuje również zadania zarządu dróg krajowych (art. 18a ust. 1 ww. ustawy). Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad otrzymuje środki, ustalane corocznie w ustawie budżetowej, na związane z budową autostrad prace studialne i dokumentacyjne, przejęcie nieruchomości i gospodarowanie nimi, odszkodowania, należności z tytułu ochrony gruntów leśnych, prace scaleniowe i wymienne, przeprowadzanie ratowniczych badań archeologicznych i badań ekologicznych oraz opracowywanie ich wyników (art. 18a ust. 8 ustawy o drogach publicznych).

W świetle cytowanych przepisów GDDKiA jest centralnym urzędem administracji rządowej właściwym w sprawie dróg krajowych oraz realizacji w tym zakresie budżetu państwa. Nie posiada zatem statusu agencji rządowej (agencji wykonawczej), dlatego też odszkodowania wypłacone przez GDDKiA nie korzystają ze zwolnienia, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 48 ustawy o p.d.o.p.

Należy również wskazać, iż z treści cytowanego art. 17 ust. 1 pkt 48 ustawy o p.d.o.p. wynika, iż z opodatkowania zwolnione są "kwoty" otrzymane od wskazanych w tym przepisie podmiotów. Sformułowanie "kwoty" wskazuje na wypłaty dokonane w środkach pieniężnych. Odszkodowanie otrzymane w innej formie nie korzysta zatem ze zwolnienia na podstawie ww. przepisu.

W rozdziale 3 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, uregulowane zostały zasady nabywania nieruchomości pod drogi. Art. 23 tej ustawy stanowi, iż w sprawach nieuregulowanych w niniejszym rozdziale stosuje się przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Zgodnie z art. 131 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651) w ramach odszkodowań właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu wywłaszczonej nieruchomości może być przyznana, za jego zgodą, odpowiednia nieruchomość zamienna.

Zatem w sytuacji gdy w zamian za wywłaszczoną nieruchomość Spółka w ramach odszkodowania otrzyma od GDDKiA nieruchomość zamienną, przedmiotowe odszkodowanie nie będzie objęte zakresem przedmiotowego zwolnienia, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 48 ustawy o p.d.o.p.

Stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku jest zatem nieprawidłowe.

Odnosząc się do powołanego we wniosku wyroku WSA, należy stwierdzić, że został on wydany w indywidualnej sprawie i dotyczy całkowicie odmiennego stanu faktycznego.

Nadmienia się, że w zakresie pytań 1-4 wydano odrębne rozstrzygnięcia.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach ul. Prosta 10 po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.