IBPBI/2/423-904/10/MS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 5 lipca 2010 r. (data wpływu do tut. Biura 8 lipca 2010 r.), uzupełnionym w dniu 30 września 2010 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych m.in. w zakresie skutków podatkowych udzielonego Spółce nieodpłatnie przez podmiot powiązany zabezpieczenia kredytu (pytanie oznaczone we wniosku Nr 1) - jest nieprawidłowe.

W dniu 8 lipca 2010 r. wpłynął do tut. Biura wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych m.in. w zakresie skutków podatkowych udzielonego Spółce nieodpłatnie przez podmiot powiązany zabezpieczenia kredytu.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z dnia 14 września 2010 r. Znak: IBPBI/2/423-904/10/MS wezwano do ich uzupełnienia. Uzupełnienia dokonano w dniu 30 września 2010 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Spółka w 2008 r. zawarła z bankiem umowę kredytu krótkoterminowego, którego zabezpieczeniem między innymi była hipoteka na nieruchomościach stanowiących własność innego podmiotu gospodarczego, tj. spółki zależnej w której Spółka posiadała większościowy pakiet udziałów. Tak ustalone zabezpieczenie funkcjonowało w roku 2008 i 2009. Za udzielone zabezpieczenie nie ustalono wynagrodzenia. Przez cały okres funkcjonowania zabezpieczenia nie zaistniały okoliczności w wyniku których powyższe zabezpieczenie byłoby wykorzystane, Spółka terminowo zgodnie z umową regulowała zobowiązania wobec banku z tytułu umowy kredytowej.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy tak uzyskane zabezpieczenie kredytu stanowiło dla Spółki nieodpłatne świadczenie... (pytanie oznaczone we wniosku Nr 1)

Zdaniem Wnioskodawcy, przez nieodpłatne świadczenie rozumie się te zdarzenia gospodarcze i prawne w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. nie związane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie majątku tej osoby, mające konkretny wymiar finansowy (wyrok NSA z dnia 20 września 2005 r. FSK 2206/04).

W przypadku uzyskania zabezpieczenia kredytu w postaci hipoteki na nieruchomości która była własnością innego podmiotu gospodarczego taka sytuacja nie nastąpiła.

Zdaniem Spółki udzielający zabezpieczenia w postaci hipoteki na nieruchomości świadczy usługę na rzecz kredytobiorcy dopiero w momencie ewentualnej realizacji zabezpieczenia, tj. spłaty zobowiązania za kredytobiorcę. Jeśli udzielający zabezpieczania nie podejmuje działań związanych z realizacją zabezpieczenia hipotetycznego, oznacza to, że nie wiąże się ono z nieodpłatnym świadczeniem na rzecz otrzymującego zabezpieczenie hipoteczne. Samo to, że spółka udzielająca zabezpieczenia hipotecznego nie uzyskała w związku z tym żadnych korzyści majątkowych, nie oznacza automatycznie, że Spółka ma do czynienia z nieodpłatnym świadczeniem, bo w chwili zawierania umowy zabezpieczenia nie rodziło po stronie dłużnika (kredytobiorcy) żadnych korzyści majątkowych kosztem innego podmiotu. Kredytobiorca korzystał z kredytu, od którego płacił ustalone w umowie odsetki i prowizje dla banku.

W związku z powyższym nie miał tu zastosowania przepis art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.).

Stanowisko Spółki jest oparte na stanowisku Izby Skarbowej w Katowicach IBPBI/2/423-307/10/PC z dnia 1 marca 2010 r. oraz wyroku WSA w Gliwicach z dnia 19 czerwca 2008 r.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.), przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, jest m.in. wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń (...).

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie precyzuje, co należy rozumieć przez "nieodpłatne świadczenie", ograniczając się jedynie do wskazania, w art. 12 ust. 6 i 6a, sposobu i kryteriów ustalania wartości nieodpłatnych i częściowo odpłatnych świadczeń. Pojęcie to można rozpatrywać z punktu widzenia zobowiązaniowego, tj. na tle art. 353 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), zgodnie z którym zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić. Świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu (art. 353 § 2).

Jednakże, pojęcie "nieodpłatnego świadczenia" oparte na gruncie przepisów prawa podatkowego ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Może bowiem obejmować wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści.

Zatem, w świetle art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, aby można było określone świadczenie zaliczyć do kategorii świadczeń nieodpłatnych stanowiących źródło przychodu podlegającego opodatkowaniu, musi dojść do stosunku prawnego, w wyniku którego jeden podmiot dokonuje określonego świadczenia, drugi natomiast to świadczenie otrzymuje nieodpłatnie.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty; (...). Natomiast, ust. 2 ww. przepisu stanowi, że dochodem jest, z zastrzeżeniem art. 10 i 11, nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą.

W związku z powyższym, dla celów podatkowych nie jest ważne źródło przychodów lub też czy był on następstwem działania (zaniechania) innej osoby. Wobec tego, dla celów podatkowych za "świadczenia" należy przyjmować te wszystkie zdarzenia prawne lub gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie w majątku podatnika, mające konkretny wymiar finansowy.

Tak więc, powstanie przychodu ze świadczeń nieodpłatnych należy zatem rozważyć zawsze wtedy, gdy podatnik podatku dochodowego od osób prawnych otrzymuje bez obowiązku świadczenia wzajemnego rzeczy lub prawa bądź inne świadczenia lub też możliwość korzystania z rzeczy lub praw (w szczególności ze środków pieniężnych).

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca w 2008 r. zawarł z bankiem umowę kredytu krótkoterminowego, którego zabezpieczeniem między innymi była hipoteka na nieruchomościach stanowiących własność innego podmiotu gospodarczego - spółki zależnej, w której Spółka posiadała większościowy pakiet udziałów. Za udzielone zabezpieczenie nie ustalono wynagrodzenia.

Zatem uznać należy, iż w przedmiotowej sprawie zaistniała sytuacja, w której występuje nieodpłatne świadczenie w postaci zabezpieczenia kredytu, udzielonego przez wspólnika Spółki w momencie zawierania umowy kredytu krótkoterminowego. Świadczeniodawca wyraził pozytywną wolę świadczenia, tj. w razie zaistnienia konieczności zobowiązał się do spłaty zobowiązania ciążącego na Spółce. Innymi słowy wyraził swoją gotowość do zaangażowania własnych aktywów w przyszłości. Taka gotowość posiada swoją wartość, o czym najlepiej świadczy fakt, iż istnieją instytucje finansowe, które świadczą odpłatnie tego typu usługi. Natomiast w przypadku opisanym przez Wnioskodawcę, podmiot dokonujący zabezpieczenia w postaci hipoteki zaniechał pobrania wynagrodzenia za udzielone zabezpieczenie, co stanowi konkretną korzyść dla Spółki.

Reasumując powyższe wyjaśnienia należy stwierdzić, że w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym, niewątpliwie zaistniała sytuacja, w której Spółka otrzyma nieodpłatne świadczenie w postaci zabezpieczenia przyznanego kredytu, korzyść dla Spółki wynikać będzie z zaniechania pobrania wynagrodzenia za udzielone zabezpieczenie. Wartość ta stanowić będzie zatem dla Spółki przychód podatkowy z tytułu otrzymania nieodpłatnego świadczenia, podlegający opodatkowaniu w myśl art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Ponadto należy mieć na uwadze treść art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w przypadku, gdy poręczenie jest udzielane pomiędzy podmiotami powiązanymi.

Stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku w zakresie pytania 1 jest zatem nieprawidłowe.

Nadmienia się, że w zakresie pytania Nr 2 wydano odrębną interpretację.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Odnosząc się do powołanego przez Spółkę orzeczenia sądu i interpretacji indywidualnej tut. Organ podkreśla, iż zostały one wydane w indywidualnych sprawach w odzwierciedleniu do konkretnego stanu faktycznego i nie mają charakteru wiążącej wykładni prawa podatkowego. W tym miejscu Organ pragnie wskazać na ukształtowaną ostatnio linię orzeczniczą NSA, zgodnie z którą po stronie podmiotu otrzymującego gwarancję/poręczenie powstaje przysporzenie, a zatem nieodpłatne udzielenie gwarancji i poręczenia prowadzi do powstania przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia (wyroki: z dnia 12 grudnia 2008 r., sygn. akt II FSK 1361/07; z dnia 9 grudnia 2009 r., sygn. akt II FSK 1156/08 oraz z dnia 26 stycznia 2010 r., sygn. akt II FSK 1417/08).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.