IBPBI/2/423-793/13/JS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 3 lipca 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 18 czerwca 2013 r. (data wpływu do tut. BKIP 2 lipca 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie obowiązku sporządzania dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a, w związku z zawarciem umowy cash poolingu jest nieprawidłowe.

W dniu 2 lipca 2013 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie obowiązku sporządzania dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a, w związku z zawarciem umowy cash poolingu.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (dalej: "Spółka") zamierza zawrzeć z Bankiem umowę o świadczenie usługi cash pooling rzeczywisty (dalej: "Umowa"). Stronami Umowy, poza Spółką i Bankiem, będą również inne podmioty powiązane kapitałowo ze Spółką (dalej: "Uczestnicy").

Zgodnie z Umową, której celem jest zapewnienie w szczególności efektywnego zarządzania środkami pieniężnymi i poprawa płynności finansowej Uczestników, Bank będzie świadczył na rzecz Uczestników usługę cash pooling, w ramach opisanej poniżej struktury cash poolingu (dalej: "Struktura"). Bank będzie zarządzał rachunkami biorącymi udział w Strukturze i realizował określone rozliczenia pieniężne.

Zgodnie z Umową, Struktura będzie wyglądać następująco:

1. jeden z Uczestników - spółka J (dalej: "Agent") będzie w ramach Struktury pełnić funkcję Agenta i z tego tytułu będzie posiadać w Banku trzy rachunki: Rachunek Główny Agenta, Rachunek Pomocniczy Agenta oraz Rachunek Pomocniczy 2. Każdy z pozostałych Uczestników (w tym Spółka) będzie posiadać w ramach Struktury tylko jeden rachunek bankowy. Rachunek Główny Agenta, Rachunek Pomocniczy Agenta, Rachunek Pomocniczy 2 i rachunki pozostałych Uczestników uczestniczące w operacjach objętych Umową będą zwane dalej łącznie "Rachunkami", a z osobna: "Rachunkiem".

2. Bank przyzna dla każdego z Rachunków Limit Dzienny, tj. wyznaczy kwotę, do której dyspozycje Uczestników dotyczące Rachunków będą mogły być realizowane przez Bank w przypadku braku wolnych środków w Rachunku.

ii. w przypadku, gdy w efekcie czynności, o których mowa w pkt i powyżej, saldo Rachunku Pomocniczego Agenta ma wartość ujemną - Bank dokona transferu środków z Rachunku Głównego Agenta na Rachunek Pomocniczy Agenta. W przypadku, gdy w efekcie czynności, o których mowa w pkt i. powyżej, saldo Rachunku Pomocniczego Agenta ma wartość dodatnią - Bank dokona transferu środków z Rachunku Pomocniczego Agenta docelowo na Rachunek Główny Agenta. Niniejsze transfery środków pieniężnych mają doprowadzić do tego, żeby po ich dokonaniu saldo na Rachunku Pomocniczym Agenta było równe zeru,

iii. w przypadku, gdy saldo Rachunku Uczestnika będącego Agentem ma wartość dodatnią i w efekcie dokonania transferu środków pieniężnych z Rachunku Uczestnika niebędącego Agentem na Rachunek Pomocniczy Agenta (zgodnie z pkt i zd. 2 powyżej) saldo Rachunku Pomocniczego Agenta miałoby wartość dodatnią - Bank, przed powstaniem dodatniej wartości salda Rachunku Pomocniczego Agenta, obciąży Rachunek Pomocniczy 2 kwotą odpowiadającą tej wartości i następnie dokona transferu środków z Rachunku Pomocniczego Agenta na Rachunek Pomocniczy 2, tak, aby po dokonaniu tego przelewu saldo na Rachunku Pomocniczym 2 było równe zeru,

ii. każdy z Uczestników innych niż Agent jest Uczestnikiem Dodatnim lub saldo Rachunku Uczestnika jest równe zeru, to wówczas Uczestnicy Dodatni, z wykorzystaniem środków pieniężnych zgromadzonych na ich Rachunkach, spłacą zobowiązania Agenta względem Banku i nabędą w ten sposób wierzytelności Banku względem Agenta do wysokości dokonanej spłaty, wstępując tym samym w prawa zaspokojonego wierzyciela, tj. Banku, w trybie artykułu 518 § 1 Kodeksu cywilnego,

iii. każdy z Uczestników innych niż Agent jest Uczestnikiem Ujemnym lub saldo Rachunku Uczestnika jest równe zeru, to wówczas Agent, z wykorzystaniem środków pieniężnych dostępnych w jego Rachunku Głównym spłaci zobowiązania Uczestników Ujemnych względem Banku i nabędzie w ten sposób wierzytelności Banku względem Uczestników Ujemnych do wysokości dokonanej spłaty, wstępując tym samym w prawa zaspokojonego wierzyciela, tj. Banku, w trybie artykułu 518 § 1 Kodeksu cywilnego,

iv. każdy z Uczestników jest Uczestnikiem Dodatnim lub saldo Rachunku Uczestnika jest równe zeru - to wówczas Uczestnicy Dodatni, z wykorzystaniem środków pieniężnych zgromadzonych na ich Rachunkach, spłacą zobowiązania Agenta względem Banku, istniejące w Rachunku Pomocniczym 2 i nabędą w ten sposób wierzytelności Banku względem Agenta do wysokości dokonanej spłaty, wstępując tym samym w prawa zaspokojonego wierzyciela, tj. Banku, w trybie art. 518 § 1 Kodeksu cywilnego.

8. Bank będzie naliczał odsetki od środków znajdujących się na Rachunku Głównym Agenta przy zastosowaniu stawki oprocentowania ustalanej zgodnie z Umową. Ponadto, Bank będzie naliczał odsetki należne od wzajemnych zobowiązań Uczestników przy zastosowaniu stawek określonych w załączniku do Umowy. Odsetki będą naliczane przez Bank w cyklach dziennych. Rozliczenie odsetek będzie realizowane raz w miesiącu, pierwszego Dnia Roboczego każdego miesiąca, jednak nie później niż 5 Dnia Roboczego po okresie rozliczeniowym.

9. z tytułu świadczenia przez Bank usługi cash pooling, Uczestnicy obciążani będą stałą miesięczną opłatą. Uczestnicy obciążani będą stałą opłatą. Wysokość opłat wynikających z Umowy lub rzeczywiście zapłaconych w roku podatkowym, nie będzie przekraczać 30.000 euro.

Uczestnicy są polskimi rezydentami podatkowymi.

Uczestnicy będą wobec siebie podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Również Bank i Uczestnicy będą wobec siebie podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11 ust. 4 u.p.d.o.p.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy w związku z uczestnictwem Spółki w przedstawionej w niniejszym wniosku Strukturze cash poolingu, na Spółce spoczywał będzie obowiązek dokumentacyjny wynikający z art. 9a u.p.d.o.p.

Zdaniem Spółki, w związku z uczestnictwem w strukturze cash poolingu, Spółka nie będzie zobowiązana do sporządzenia dokumentacji, o której mowa w art. 9a ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm., dalej: "u.p.d.o.p."). Zgodnie z art. 9a ust. 1 u.p.d.o.p., podatnicy dokonujący transakcji z podmiotami powiązanymi z tym podatnikami - w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 u.p.d.o.p. - lub transakcji, w związku z którymi zapłata należności wynikających z takich transakcji dokonywana jest bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, są obowiązani do sporządzenia dokumentacji podatkowej takiej (takich) transakcji.

Ponadto, zgodnie z art. 9a ust. 2 u.p.d.o.p., obowiązek sporządzenia dokumentacji obejmuje transakcję lub transakcje między podmiotami powiązanymi, w których łączna kwota (lub jej równowartość) wynikająca z umowy lub rzeczywiście zapłacona w roku podatkowym łączna kwota wymagalnych w roku podatkowym świadczeń przekracza równowartość:

* 100.000 euro - jeżeli wartość transakcji nie przekracza 20% kapitału zakładowego, określonego zgodnie z art. 16 ust. 7 u.p.d.o.p., albo

* 30.000 euro - w przypadku świadczenia usług, sprzedaży lub udostępnienia wartości niematerialnych i prawnych, albo

* 50.000 euro - w pozostałych przypadkach.

Mając na względzie powyższe zauważyć należy, iż podatnik jest zobowiązany do sporządzania dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a u.p.d.o.p., w sytuacji gdy trzy następujące warunki są spełnione łącznie:

W tym miejscu wskazać należy, iż pojęcie "transakcja" nie zostało zdefiniowane w przepisach prawa podatkowego ani cywilnego. Oznacza to, iż można uznać, że nie posiada ono definicji legalnej i dla potrzeb interpretacji tego sformułowania należy posłużyć się znaczeniem słownikowym. Według internetowego Słownika Języka Polskiego "transakcja" to "operacja handlowa dotycząca kupna lub sprzedaży towarów lub usług" lub "umowa handlowa na kupno lub sprzedaż towarów lub usług; też zawarcie takiej umowy".

Odnosząc powyższe do analizowanego stanu faktycznego (powinno być: "zdarzenia przyszłego") zauważyć należy, iż Spółka wraz z innymi Uczestnikami należącymi do tej samej grupy kapitałowej zamierza zawrzeć z Bankiem Umowę, na podstawie której przystąpi do Struktury cash poolingu. Na podstawie Umowy Bank będzie wykonywał na rzecz Uczestników szereg czynności składających się łącznie na jedną usługę w postaci kompleksowej usługi zarządzania płynnością finansową (cash pooling).

Zarówno Uczestnicy wobec siebie, jak i Uczestnicy wobec Banku są podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11 ust. 4 u.p.d.o.p.

Z tytułu wykonywania wskazanych czynności stanowiących w swej istocie usługę cash poolingu Bank uzyskiwał będzie wynagrodzenie - z tytułu świadczenia przez Bank usługi cash pooling Uczestnicy obciążani będą stałą opłatą. Zdaniem Wnioskodawcy nie ulega wątpliwości, iż usługę cash poolingu świadczoną przez Bank na rzecz Uczestników (w tym na rzecz Spółki) można określić mianem transakcji. Niemniej, z uwagi na fakt, że opłaty wynikające z Umowy lub rzeczywiście zapłacone przez Uczestników (w tym Spółkę) w roku podatkowym z tytułu świadczenia przez Bank usługi cash poolingu nie przekroczą w roku podatkowym równowartości 30.000 euro, nie zostanie spełniony wskazany powyżej warunek nr 3) i tym samym obowiązek sporządzenia dokumentacji podatkowej nie powstanie.

Obowiązek sporządzenia dokumentacji z art. 9a u.p.d.o.p. nie powstanie także w stosunku do relacji pomiędzy Uczestnikami, z powodu niespełnienia wskazanego powyżej warunku nr 1), tj. nie wystąpienia transakcji. W ocenie Spółki nie sposób bowiem uznać wzajemnych relacji Uczestników wynikających z Umowy za kupno lub sprzedaż towarów bądź usług, czyli zakwalifikować ich jako przeprowadzanie transakcji. Brak istnienia transakcji pomiędzy Uczestnikami (w tym pomiędzy Spółką a pozostałymi Uczestnikami) oznacza, iż w analizowanym stanie faktycznym (powinno być: "zdarzeniu przyszłym") nie będzie spełniony pierwszy z trzech wskazanych powyżej warunków, od których to zależy obowiązek sporządzania dokumentacji podatkowej. Zatem Spółka, jako jeden z Uczestników, nie będzie zobowiązana do sporządzenia dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a u.p.d.o.p.

W tym miejscu Spółka pragnie wskazać, iż powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach indywidualnych prawa podatkowego wydawanych przez Dyrektorów Izby Skarbowych działających z upoważnienia Ministra Finansów. Przykładowo, w interpretacji indywidualnej wydanej w dniu 3 października 2011 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie nr IPPB5/423-658/11-6/JC, czy też w dniu 15 kwietnia 2011 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy nr ITPB3/423-31d/11/PS.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 9a ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm., dalej jako: "ustawa o p.d.o.p."), podatnicy dokonujący transakcji z podmiotami powiązanymi z tymi podatnikami (w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4), są obowiązani do sporządzenia dokumentacji podatkowej takich transakcji z uwzględnieniem wymogów wymienionych w punktach 1-6 tego artykułu.

Na podstawie art. 9a ust. 2 ustawy o p.d.o.p., obowiązek sporządzenia dokumentacji występuje w przypadku, gdy łączna kwota (lub jej równowartość) transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi wynikająca z umowy lub rzeczywiście zapłacona w roku podatkowym łączna kwota wymagalnych w roku podatkowym świadczeń przekracza równowartość:

Z uwagi na powyższe, konieczność sporządzenia dokumentacji cen transferowych zachodzi w przypadku, gdy spełnione są kumulatywnie następujące warunki:

Przepis art. 9a ustawy o p.d.o.p. nie wyłącza obowiązku dokumentowania transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi, dokonywanych w ramach usługi cash-poolingu.

Umowa cash-poolingu jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi, stosowaną przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej lub podmioty powiązane ekonomicznie w jakikolwiek inny sposób. Sprowadza się ona do koncentrowania środków pieniężnych z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów grupy i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą, przy wykorzystaniu korzyści skali. Pozwala to na kompensowanie przejściowych nadwyżek, wykazywanych przez jedne z podmiotów z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Dzięki temu, dochodzi do minimalizowania kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy poprzez kredytowanie się przy wykorzystaniu środków własnych grupy. W ramach porozumienia cash-poolingu uczestnicy wskazują podmiot organizujący cash-pooling, którym może być wyspecjalizowany bank, jak również jednostka z grupy.

Umowa cash-poolingu nie została uregulowana w polskim systemie prawnym, jest zatem tzw. umową nienazwaną w rozumieniu prawa cywilnego. Jednakże, biorąc pod uwagę charakter tej umowy i jej cele, stwierdzić należy, iż ma ona cechy zbliżone do umowy pożyczki (udostępnienie określonej kwoty pieniędzy w zamian za odpowiednie wynagrodzenie - odsetki). Nawet zatem w przypadku, gdy umowa cash-poolingu polega na konwersji długu pomiędzy podmiotami w niej uczestniczącymi (czy subrogacji), faktycznym jej celem jest udostępnianie środków pieniężnych (w formie transferów rzeczywistych, jak również tzw. wirtualnych) pomiędzy podmiotami z grupy oraz osiąganie przez te podmioty korzyści w postaci odsetek. Jest to zatem rodzaj pożyczek udzielanych pomiędzy podmiotami uczestniczącymi w tym systemie. Jednocześnie, jak wynika z art. 16 ust. 7b ustawy o p.d.o.p., przez pożyczkę (zdefiniowaną na potrzeby art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ww. ustawy) rozumie się każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy.

Zatem w ocenie tut. Organu, przepływy środków finansowych dokonywane w ramach umowy cash-poolingu wypełniają przesłanki umowy pożyczki w rozumieniu art. 16 ust. 7b ustawy o p.d.o.p., a zatem stanowią transakcje w rozumieniu art. 9a ustawy o p.d.o.p.

Definicja podmiotów powiązanych została umieszczona w art. 11 ust. 1 i 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. I tak, jeżeli:

- i jeżeli w wyniku takich powiązań zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, i w wyniku tego podmiot nie wykazuje dochodów albo wykazuje dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały - dochody danego podmiotu oraz należny podatek określa się bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań.

Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca zamierza zawrzeć z Bankiem umowę o świadczenie usługi "cash-pooling rzeczywisty". Uczestnicy i Bank będą wobec siebie podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11 ust. 4 ustawy o p.d.o.p. Z tytułu świadczenia przez Bank usługi cash-poolingu, Uczestnicy obciążani będą stałą miesięczną opłatą. Wysokość opłat wynikających z Umowy lub rzeczywiście zapłaconych w roku podatkowym, nie będzie przekraczać 30.000 euro.

Biorąc powyższe pod uwagę, stwierdzić należy, że w przedstawionym opisie zdarzenia przyszłego zostanie spełniona przesłanka wynikająca z art. 9a ust. 1 ustawy o p.d.o.p., w związku z czym Spółka będzie zobowiązana do sporządzania dokumentacji podatkowej, o ile nastąpi wypełnienie przesłanki dotyczącej przekroczenia rocznej wartości zawieranych transakcji, o której mowa w art. 9a ust. 2 ww. ustawy.

Reasumując, w związku z uczestnictwem Wnioskodawcy w przedstawionym w opisie zdarzenia przyszłego Systemie, na Spółce spoczywał będzie obowiązek dokumentacyjny wynikający z art. 9a ustawy o p.d.o.p., jeżeli wartość transakcji między Uczestnikami Systemu przekroczy w danym roku podatkowym wartości określone w art. 9a ust. 2 tej ustawy.

Stanowisko Wnioskodawcy należy zatem uznać za nieprawidłowe.

W odniesieniu do powołanych przez Spółkę interpretacji stwierdzić należy, że zapadły one w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Nadmienić również należy, że zgodnie z art. 14e § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, minister właściwy do spraw finansów publicznych może, z urzędu, zmienić wydaną interpretację ogólną lub indywidualną, jeśli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z dnia 14 marca 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.