IBPBI/2/423-769/11/PC

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wspólnoty przedstawione we wniosku z dnia 13 czerwca 2011 r. (data wpływu do tut. BKIP 27 czerwca 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania dochodów z tytułu zaliczek wpłacanych na pokrycie kosztów utrzymania oraz remontów nieruchomości wspólnej, a także mediów:

* przez właścicieli lokali mieszkalnych - jest prawidłowe,

* przez właścicieli lokali użytkowych - jest nieprawidłowe.

W dniu 27 czerwca 2011 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania dochodów z tytułu zaliczek wpłacanych na pokrycie kosztów utrzymania oraz remontów nieruchomości wspólnej, a także mediów:

* przez właścicieli lokali mieszkalnych,

* przez właścicieli lokali użytkowych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wspólnota Mieszkaniowa powstała z mocy prawa na podstawie przepisów ustawy o własności lokali z dnia 24 czerwca 1994 r. Zgodnie z art. 6 tej ustawy ogół właścicieli, których lokale wchodzą w skład nieruchomości, tworzy wspólnotę mieszkaniową. Wspólnota mieszkaniowa nie posiada własnego majątku, zarządza ona jedynie majątkiem swoich członków w takim zakresie, w jakim wchodzi on w skład nieruchomości wspólnej. W skład budynku mieszkalnego Wspólnoty wchodzą lokale mieszkalne, których właścicielami są: Gmina Miejska i właściciele indywidualni oraz lokale użytkowe: dwa należące do Gminy Miejskiej i jeden do indywidualnego właściciela. Lokale użytkowe usytuowane są na parterze budynku i stanowią 28,49% powierzchni użytkowej ogółem. Części wspólne nieruchomości nie są przypisane do powierzchni mieszkalnej, czy użytkowej, tylko do całości nieruchomości. Właściciele lokali mieszkalnych i użytkowych uiszczają wpłaty w formie zaliczek na poczet wydatków związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej, remontów nieruchomości wspólnej i utrzymaniem własnych lokali w zakresie dostawy mediów. Zaliczki na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością wspólną wnoszone są przez właścicieli za lokale (mieszkalne i użytkowe) według jednakowej dla wszystkich stawki naliczanej w oparciu o stosowne uchwały Wspólnoty. Wspólnota zatem nie czerpie żadnych pożytków lub dodatkowych korzyści z tytułu lokali użytkowych znajdujących się w budynku mieszkalnym. Wszystkie pozyskane przychody przeznaczane są na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością wspólną i utrzymanie zasobu mieszkaniowego w należytym stanie. Budynek Wspólnoty w świetle Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (Dz. U. Nr 12, poz. 1316) jest budynkiem mieszkalnym.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy zaliczki wpłacane przez Gminę i indywidualnych właścicieli - jako właścicieli lokali mieszkalnych i użytkowych we Wspólnocie Mieszkaniowej - na pokrycie kosztów utrzymania i remontów części wspólnych nieruchomości oraz utrzymania własnych lokali w zakresie dostawy mediów, zwolnione są z opodatkowania na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, wpłacane zaliczki w formie miesięcznych opłat przez Gminę Miejską i indywidualnych właścicieli - członków Wspólnoty Mieszkaniowej na utrzymanie nieruchomości wspólnej, remontów nieruchomości wspólnej i dostawy mediów do lokali, zwolnione są z opodatkowania na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Cała nieruchomość w świetle Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych jest budynkiem mieszkalnym, zatem zaliczki wnoszone przez wszystkich właścicieli lokali na poczet utrzymania nieruchomości wspólnej stanowią dochód wspólnoty uzyskany z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, który spełnia warunki do korzystania ze zwolnienia. Wysokość zaliczek ustalana jest na podstawie uchwał Wspólnoty i posiadanej powierzchni bez rozróżniania na lokale mieszkalne i użytkowe. Wpłaty dokonywane są na rachunek bankowy Wspólnoty, a następnie wydatkowane na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością wspólną. Współwłasność w nieruchomości wspólnej budynku mieszkalnego właścicieli lokali użytkowych nie różni się pod względem praw i obowiązków od współwłasności jaką posiadają właściciele lokali mieszkalnych.

W związku z powyższym uiszczane zaliczki przez któregokolwiek z właścicieli lokali na poczet utrzymania powierzchni wspólnych oraz sfinansowane z nich koszty stanowią przychody i koszty z gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Wspólnota Mieszkaniowa nie powinna być obciążana podatkiem od lokali użytkowych, których nie jest właścicielem.

Stanowisko to oparte jest na m.in. wyroku WSA w Krakowie z 15 kwietnia 2009 r., sygn. akt I SA/Kr 1596/08 oraz wyroku WSA w Krakowie z 19 lutego 2010 r., sygn. akt I SA/Kr 1807/09.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zasady funkcjonowania wspólnot mieszkaniowych określa ustawa z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 6 tej ustawy, ogół właścicieli, których lokale wchodzą w skład określonej nieruchomości, tworzy wspólnotę mieszkaniową. Wspólnota mieszkaniowa może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozwana. Nie posiada jednak osobowości prawnej. Wspólnotę mieszkaniową tworzą zarówno właściciele odrębnych lokali mieszkalnych, jak i właściciele odrębnych lokali użytkowych. Każdy członek wspólnoty mieszkaniowej jest właścicielem lokalu oraz udziału w nieruchomości wspólnej. Udział w nieruchomości wspólnej jest prawem związanym z własnością lokalu.

Stosownie do art. 13 cytowanej ustawy, właściciel ponosi wydatki związane z utrzymaniem jego lokalu, jest obowiązany utrzymywać swój lokal w należytym stanie, przestrzegać porządku domowego, uczestniczyć w kosztach zarządu związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej, korzystać z niej w sposób nie utrudniający korzystania przez innych współwłaścicieli oraz współdziałać z nimi w ochronie wspólnego dobra.

Artykuł 14 tej ustawy stanowi natomiast, iż na koszty zarządu nieruchomością wspólną składają się w szczególności:

Na podstawie art. 15 ustawy o własności lokali, na pokrycie kosztów zarządu właściciele lokali uiszczają zaliczki w formie bieżących opłat, płatne z góry do dnia 10 każdego miesiąca.

Wspólnoty mieszkaniowe jako jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm.), są podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 powyższej ustawy, przychodami (...) są w szczególności otrzymane pieniądze i wartości pieniężne (pkt 1), jak również inne, nie wymienione szczegółowo w ustawie zdarzenia, których skutkiem jest przyrost majątku podatnika. Bez znaczenia jest źródło pochodzenia tych środków, tzn. czy zostały one wypracowane wskutek prowadzenia działalności gospodarczej, uzyskane jako pożytki zrealizowane przez wspólnotę z nieruchomości wspólnej czy też otrzymane w inny przewidziany tą ustawą sposób.

Powyższe oznacza, że wszystkie środki pieniężne jakie wpływają na konto Wspólnoty Mieszkaniowej, bez względu na źródło ich pochodzenia, co do zasady stanowią przychód w rozumieniu ustawy podatkowej.

Natomiast wszelkie koszty ponoszone przez Wspólnotę, mające związek z uzyskanym przychodem są kosztami uzyskania przychodów w myśl art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, który stanowi, że kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Dochodem Wspólnoty, zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym, która - w myśl art. 7 ust. 1 ustawy - stanowi przedmiot opodatkowania podatkiem dochodowym. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą.

Aby prawidłowo zastosować powyższe przepisy w odniesieniu do Wspólnoty Mieszkaniowej i Jej działalności w zakresie gospodarki zasobami mieszkaniowymi, należy przywołać także art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W myśl tego przepisu, wolne od podatku są dochody spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot mieszkaniowych, towarzystw budownictwa społecznego oraz samorządowych jednostek organizacyjnych prowadzących działalność w zakresie gospodarki mieszkaniowej uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi - w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych zasobów, z wyłączeniem dochodów uzyskanych z innej działalności gospodarczej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi.

Jak wynika z treści tego przepisu, aby dochód podmiotów, o których w nim mowa, korzystał ze zwolnienia przedmiotowego muszą być spełnione dwa warunki, a mianowicie:

* dochody muszą być uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi;

* dochody te muszą być przeznaczone na utrzymanie tych zasobów mieszkaniowych.

Podkreślenia wymaga fakt, iż oba te warunki muszą być spełnione łącznie. Powyższe oznacza, iż nie podlegają zwolnieniu dochody inne niż uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, niezależnie od ich przeznaczenia oraz dochody z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, w części nie przeznaczonej na utrzymanie tych zasobów.

Aby dokonać prawidłowej wykładni powyższego przepisu, należy odwołać się do definicji gospodarki zasobami mieszkaniowymi i zasobów mieszkaniowych.

Wskazać w tym miejscu należy, iż ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie definiuje tych pojęć, a zatem zasadne jest skorzystanie w tym zakresie z reguł wykładni językowej.

Na gospodarkę zasobami mieszkaniowymi prowadzoną przez podatników, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, składają się m.in. wpływy z opłat (zaliczek) pobieranych od właścicieli oraz pokrywane z nich koszty.

W języku potocznym, pojęcie "gospodarka" - w kontekście omawianego przypadku oznacza dysponowanie i zarządzanie czymś. "Zasób" zaś to m.in. pewna nagromadzona ilość czegoś. Natomiast pojecie "mieszkanie" jest równoznaczne w swojej treści z pomieszczeniem, w którym się mieszka (...). Tak więc przymiotnik "mieszkaniowy", "mieszkaniowych" określa rzeczy związane z mieszkaniem. W konsekwencji, z interpretacji językowej pojęcia "gospodarka zasobami mieszkaniowymi" wynika, że gospodarka ta obejmuje dysponowanie i zarządzanie zgromadzonymi rzeczami związanymi z zamieszkiwaniem.

Jednocześnie wskazać należy, iż uwzględniając charakter opłat (zaliczek) oraz pokrywanych z nich kosztów uzasadnione jest rozumienie pojęcia "zasoby mieszkaniowe" nie tylko jako lokale mieszkalne, ale również pozostałe pomieszczenia i urządzenia wchodzące w skład budynku mieszkalnego lub znajdujące się poza nim, których istnienie jest niezbędne dla prawidłowego korzystania z mieszkań przez mieszkańców, jak również ułatwiające im dostęp do budynku mieszkalnego oraz zapewniające jego sprawne funkcjonowanie oraz administrowanie.

Przez "zasoby mieszkaniowe" należy zatem rozumieć:

Związane z wyżej wymienionymi budowlami (pomieszczeniami), obiektami i urządzeniami opłaty (zaliczki) oraz sfinansowane z nich koszty, stanowią przychody i koszty gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Stanowią one jednocześnie przychody i koszty podatkowe w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (art. 12 ust. 1 pkt 1 oraz art. 15 ust. 1, z uwzględnieniem art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych). Dochód powstały z tego tytułu, w myśl art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wolny będzie od podatku dochodowego, o ile przeznaczony zostanie na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych.

Wobec powyższego, przychody z tytułu zaliczek wpłacanych przez Gminę i indywidualnych właścicieli - jako właścicieli lokali mieszkalnych we Wspólnocie Mieszkaniowej - na pokrycie kosztów utrzymania i remontów części wspólnych nieruchomości oraz utrzymania własnych lokali w zakresie dostawy mediów, stanowią przychody dotyczące gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Lokale mieszkalne mieszczą się w pojęciu zasobów mieszkaniowych Wspólnoty, a więc uzyskany przychód (dotyczący tych lokali) pochodzi z gospodarki zasobami mieszkaniowymi.

Natomiast jak wynika z przedstawionej powyżej definicji zasobów mieszkaniowych, lokale użytkowe nie należą do żadnej ze wskazanych powyżej grup pomieszczeń pozostałych i urządzeń wchodzących w skład budynku mieszkalnego lub znajdujących się poza nim, których istnienie jest niezbędne dla prawidłowego korzystania z mieszkań przez mieszkańców (ułatwiających im dostęp do budynku mieszkalnego, zapewniających sprawne jego funkcjonowanie oraz administrowanie). Istotą lokali użytkowych jest bowiem ich niemieszkalne przeznaczenie, co oznacza, iż nie można ich zaliczyć do zasobów mieszkaniowych. Zatem przychód uzyskany z tytułu zaliczek wpłacanych przez Gminę i indywidualnych właścicieli - jako właściciela lokali użytkowych we Wspólnocie Mieszkaniowej na pokrycie kosztów utrzymania i remontów części wspólnych nieruchomości oraz utrzymania własnych lokali w zakresie dostawy mediów, nie pochodzi z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, co w konsekwencji skutkuje tym, iż dochód powstały z tego tytułu nie korzysta ze zwolnienia, w myśl art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, gdyż nie został spełniony jeden z warunków wskazanych w jego treści.

Należy także zwrócić uwagę na fakt, że norma wynikająca z art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, stanowi formę ulg podatkowych, które naruszają zasadę równości oraz powszechności opodatkowania i tym samym powinna być interpretowana w sposób niezwykle precyzyjny i ścisły. Niedopuszczalne jest stosowanie wykładni rozszerzającej.

W świetle powyższego przedstawione we wniosku stanowisko Wnioskodawcy w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania dochodów z tytułu zaliczek wpłacanych na pokrycie kosztów utrzymania oraz remontów nieruchomości wspólnej, a także mediów:

* przez właścicieli lokali mieszkalnych - jest prawidłowe,

* przez właścicieli lokali użytkowych - jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę wyroków z dnia 15 kwietnia 2009 r., sygn. akt I SA/Kr 1596/08 oraz z 19 lutego 2010 r., sygn. akt I SA/Kr 1807/09 Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, nie negując tych orzeczeń, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego należy stwierdzić, że w orzecznictwie sądów administracyjnych w przedmiotowym zakresie prezentowany jest również pogląd potwierdzający stanowisko tut. Organu (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 lutego 2010 r. II FSK 1551/08 czy wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 11 marca 2009 r. sygn. akt I SA/Sz 631/08).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.