IBPBI/2/423-621/14/AK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z 20 maja 2014 r. (data wpływu do tut. BKIP 26 maja 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy do transakcji dobrowolnego umorzenia akcji będą miały zastosowanie przepisy o tzw. cenach transferowych oraz przepisy o cenie rynkowej (pytanie oznaczone we wniosku Nr 2) - jest prawidłowe.

W dniu 26 maja 2014 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy do transakcji dobrowolnego umorzenia akcji będą miały zastosowanie przepisy o tzw. cenach transferowych oraz przepisy o cenie rynkowej.

We wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca będący spółką akcyjną jest jednocześnie wspólnikiem innej spółki akcyjnej, powstałej z przekształcenia spółki komandytowej ("Spółka Akcyjna"). Pozostałymi wspólnikami Spółki Akcyjnej są również dwie spółki akcyjne należące do tej samej grupy kapitałowej. W ramach istniejącej grupy kapitałowej, obejmującej aktualnie 4 spółki akcyjne, planowane jest zintegrowanie działalności poprzez bądź przejęcie Spółki Akcyjnej przez jednego z większościowych obecnie akcjonariuszy (połączenie przez przejęcie) bądź poprzez stworzenie w przyszłości podatkowej grupy kapitałowej (dalej: PGK).

W związku z powyższym, w ramach działań zmierzających do połączenia (bądź do ewentualnego spełnienia koniecznych warunków dla utworzenia i funkcjonowania PGK), Wnioskodawca zamierza przenieść na rzecz Spółki Akcyjnej posiadane przez siebie akcje w celu umorzenia (umorzenie dobrowolne akcji). Umorzenie to nastąpi za wynagrodzeniem skalkulowanym jako wartość księgowa akcji na dzień zbycia wynikającą z ksiąg Wnioskodawcy, przy czym statut Spółki Akcyjnej zawierać będzie postanowienia o dopuszczalności umorzenia akcji.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy do transakcji umorzenia akcji będą miały zastosowanie przepisy o tzw. cenach transferowych (art. 9a oraz art. 11 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 851, dalej: "ustawa o p.d.o.p.")) oraz przepisy o cenie rynkowej (art. 14 ustawy o p.d.o.p.)... (pytanie oznaczone we wniosku Nr 2)

W opinii Wnioskodawcy, w przypadku transakcji dobrowolnego umorzenia akcji, nie znajdą zastosowania przepisy art. 9a, art. 11 oraz art. 14 ust. 1 ustawy o p.d.o.p. Stosownie do postanowień art. 11 ust. 1 ustawy o p.d.o.p., jeżeli:

* podatnik podatku dochodowego mający siedzibę (zarząd) lub miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwany dalej "podmiotem krajowym", bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu przedsiębiorstwem położonym za granicą lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego przedsiębiorstwa, albo

* osoba fizyczna lub prawna mająca miejsce zamieszkania albo siedzibę (zarząd) za granicą, zwana dalej "podmiotem zagranicznym", bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego podmiotu krajowego, albo

* te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotem krajowym i podmiotem zagranicznym lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów.

- i jeżeli w wyniku takich powiązań zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, i w wyniku tego podmiot nie wykazuje dochodów albo wykazuje dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały - dochody danego podmiotu oraz należny podatek określa się bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań.

Jednocześnie zgodnie z art. 11 ust. 4 ustawy o p.d.o.p., przepisy ust. 1-3a stosuje się odpowiednio, gdy podmiot krajowy bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu innym podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale innego podmiotu krajowego, albo te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotami krajowymi lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów. Powyższe regulacje determinują więc uprawnienie organu podatkowego do określania dochodu podatnika w przypadku gdyby zawierał on transakcje z podmiotem powiązanym na warunkach innych niż rynkowe, a jednocześnie warunki te skutkowałyby niewykazywaniem przez tego podatnika dochodów lub wykazywaniem dochodów niższych niż te, które byłyby osiągnięte gdyby warunki określonej transakcji odpowiadały warunkom rynkowym.

Przede wszystkim, trzeba wskazać, że w przypadku umorzenia akcji nie dochodzi do transakcji w rozumieniu przepisów o cenach transferowych. Przepisy ustawy o p.d.o.p. nie definiują pojęcia "transakcji". Zgodnie z definicją wynikającą ze Słownika Języka Polskiego "transakcja" to "operacja handlowa dotycząca kupna lub sprzedaży towarów lub usług" bądź "umowa handlowa na kupno lub sprzedaż towarów lub usług; też: zawarcie takiej umowy". Zatem można uznać, że przepisy ustawy o p.d.o.p. w zakresie cen transferowych odnoszą się do transakcji o charakterze handlowym, tj. zdarzeń będących następstwem działalności gospodarczej, w wyniku, których generowane są przychody. Dodatkowo, zdaniem Wnioskodawcy, w odniesieniu do zbywania akcji w celu ich umorzenia nie można mówić o warunkach rynkowych, gdyż taka transakcja jest możliwa na gruncie Kodeksu spółek handlowych wyłącznie między spółką a jej wspólnikiem. Tym samym brak jest porównywalnej transakcji rynkowej, której mogłyby dokonać między sobą podmioty niepowiązane, a która mogłaby stanowić podstawę do oszacowania przychodu podatnika na podstawie art. 11 ustawy o p.d.o.p. Każdy wspólnik może w podobnej sytuacji zbyć swoje udziały na rzecz spółki oczekując w zamian wynagrodzenia w wysokości niższej od rynkowej, bądź nawet dokonać transakcji bez wynagrodzenia (co przewiduje explicite przepis art. 199 § 3 Kodeksu spółek handlowych).

Natomiast zgodnie z art. 14 ust. 1-3 ustawy o p.d.o.p., przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych, z zastrzeżeniem ust. 4 i 5, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. Jeżeli jednak cena bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. Przepis ten odwołuje się do szacowania przychodu podatnika w sytuacji, gdy w danej transakcji występuje cena sprzedaży. Należy zwrócić uwagę, że w przypadku zbycia udziałów w celu ich umorzenia, Kodeks spółek handlowych nie posługuje się terminem "cena", ale terminem "wynagrodzenie".

Dlatego biorąc pod uwagę charakter transakcji zbycia udziałów w celu umorzenia, trzeba w pełni zgodzić się ze stanowiskiem wyrażonym w piśmie z dnia 18 lutego 2003 r. (LK-399/LM/BG/2003), gdzie Minister Finansów wyraził pogląd zgodnie z którym W przypadku, określonego w art. 199 kodeksu spółek handlowych, nabycia od wspólnika udziałów przez spółkę w celu ich umorzenia występuje wynagrodzenie. Termin "wynagrodzenie" nie jest tożsamy z ceną. Użycie w art. 199 § 2 k.s.h. terminu "wynagrodzenie" świadczy, iż na gruncie tego przepisu nie chodzi o sprzedaż w rozumieniu art. 535 kodeksu cywilnego.

Powyższe poglądy są potwierdzane przez organy podatkowe w wydawanych interpretacjach.

Trzeba podkreślić, że stanowisko Wnioskodawcy zgodnie, z którym przepisy o tzw. cenach transferowych nie znajdą zastosowania w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych prawa podatkowego wydawanych przez organy podatkowe, dotyczących zarówno umorzenia udziałów:

i. za wynagrodzeniem odbiegającym od wartości rynkowej umarzanych udziałów, jak i

ii. bez wynagrodzenia.

Przykładowo w interpretacji indywidualnej z 9 września 2011 r. sygn. ITPB1/415-635/11/MR, Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy uznał stanowisko podatnika za prawidłowe: do (...) umorzenia udziałów, zarówno (i) za wynagrodzeniem niższym od wartości rynkowej umarzanych udziałów, bądź (ii) bez wynagrodzenia, nie będą miały zastosowania przepisy o tzw. cenach transferowych (...).

Tak samo w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 2 listopada 2010 r., sygn. ILPB3/423-660/10-3/KS, dotyczącej umorzenia udziałów za wynagrodzeniem, gdzie organ uznał stanowisko podatnika za prawidłowe: nie sposób przyjąć, iż umorzenie udziałów w Spółce za wynagrodzeniem mogłoby zostać potraktowane, jako transakcja pomiędzy podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W odniesieniu do braku zastosowania przepisu art. 14 ustawy o p.d.o.p. stanowisko Wnioskodawcy znajduje oparcie m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 10 maja 2012 r., sygn. IPPB3/423-74/12-2/DP, gdzie uznano za prawidłowe następujące stanowisko Wnioskodawcy Zdaniem Spółki, w przypadku dobrowolnego umorzenia udziałów w spółce kapitałowej za wynagrodzeniem niższym od wartości rynkowej umarzanych udziałów, zarówno art. 11 jak i art. 14 ustawy o p.d.o.p., nie znajdą zastosowania. Nie powstanie też z tego tytułu obowiązek sporządzenia dokumentacji, o której mowa w art. 9a ustawy o p.d.o.p.

Podobnie w piśmie Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 12 kwietnia 2013 r., sygn. IPPB3/423-33/13-2/PK1.

Stanowisko to potwierdzono również m.in. w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach 2 listopada 2010 r. sygn. IBPBII/2/423-20/10/AK: Zatem stanowisko Spółki, zgodnie z którym do umorzenia udziałów bez wynagrodzenia nie znajdą zastosowania przepisy art. 9a, 11 i 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych należało uznać za prawidłowe. Interpretacja ta odnosi się do umorzenia udziałów bez wynagrodzenia, jednak pozostaje ona aktualna również przy umorzeniu za wynagrodzeniem, które może być ustalone w kwocie niższej niż wartość rynkowa tych udziałów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy opisanego zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Nadmienić należy, że w zakresie pytania oznaczonego we wniosku Nr 1 wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 14 marca 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.