IBPBI/2/423-608/12/AP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. Nr 749) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 21 maja 2012 r. (data wpływu do tut. BKIP 25 maja 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych na:

* zakup artykułów spożywczych w celu zapewnienia poczęstunku kontrahentom w czasie wizyt na terenie siedziby Spółki,

* zakup drobnych artykułów spożywczych oraz zamówienia cateringu w przypadku organizowania nieodpłatnych szkoleń dotyczących działalności Spółki,

* organizację spotkań z kontrahentami w celach biznesowych poza biurem Spółki (zapłata za poczęstunek w restauracji)

- jest nieprawidłowe.

W dniu 25 maja 2012 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych na:

* zakup artykułów spożywczych w celu zapewnienia poczęstunku kontrahentom w czasie wizyt na terenie siedziby Spółki,

* zakup drobnych artykułów spożywczych oraz zamówienia cateringu w przypadku organizowania nieodpłatnych szkoleń dotyczących działalności Spółki,

* organizację spotkań z kontrahentami w celach biznesowych poza biurem Spółki (zapłata za poczęstunek w restauracji).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny/zdarzenie przyszłe:

Spółka jest dystrybutorem napędów do urządzeń mechanicznych jak i elektronicznych, prowadzi działalność opodatkowaną i jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. W ramach prowadzonej działalności mają miejsce spotkania z kontrahentami w siedzibie Spółki. W takich sytuacjach Spółka zakupuje drobny poczęstunek np. kawa, mleko, soki, woda, herbata, słodycze, owoce, którymi częstuje kontrahentów. Nie są to ekskluzywne produkty, a drobne, niedrogie artykuły, które nie świadczą o okazałości czy wytworności. Jest to zwyczajowy poczęstunek należący w ocenie Spółki do powszechnie obowiązujących kanonów kultury.

Spółka w ramach spotkań z kontrahentami organizuje również szkolenia związane z działalnością Spółki. Na szkoleniach tych prezentowana jest m.in. historia Spółki, profil i organizacja produkcji, omawiane są dostępne wersje oprogramowania do wyboru napędów dla różnych typów maszyn, charakterystyka produktów Spółki, najczęstsze przyczyny awarii produktów, sposoby ich zapobiegania, etc. Szkolenia te mają dwojaki charakter, niektóre są odpłatne (w cenę szkolenia wliczony jest m.in. poczęstunek, catering, nocleg, kolacja) oraz nieodpłatny. W przypadku szkoleń nieodpłatnych Spółka zapewnia drobny poczęstunek dla kontrahentów (np. ciasto, owoce, kawa, mleko, soki, woda, ciasteczka, herbata), czasem również zamawiany jest catering obejmujący wyłącznie drobne przekąski (np. kanapki, kawa, herbata, soki, etc).

Ponadto Spółka odbywa spotkania biznesowe ze swoimi kontrahentami również poza siedzibą Spółki, przykładowo w restauracjach, gdzie ponosi koszty posiłku. Na spotkaniach tych omawiane są wyłącznie sprawy biznesowe takie jak np. ustalanie warunków sprzedaży, przedstawienie oferty, negocjowanie postanowień, umów, etc. Zaproszenie kontrahenta do restauracji nie jest działaniem o charakterze nadzwyczajnym, a ma charakter zwyczajowo przyjęty. Spółka podkreśla, iż posiłek spożywany w restauracji nie ma charakteru okazałej ani wykwintnej kolacji (obiadu/lunchu), bo powodem organizacji spotkania w restauracji nie jest chęć zaimponowania kontrahentowi okazałością czy wystawnością.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy ponoszone przez Spółkę wydatki na:

* zakup artykułów spożywczych w celu zapewnienia poczęstunku kontrahentom w czasie wizyt na terenie siedziby Spółki (a),

* zakup drobnych artykułów spożywczych oraz zamówienia cateringu w przypadku organizowania nieodpłatnych szkoleń dotyczących działalności Spółki (b),

* organizację spotkań z kontrahentami w celach biznesowych poza biurem Spółki (zapłata za poczęstunek w restauracji) (d)

mogą stanowić koszty uzyskania przychodów.

(część pytania oznaczonego we wniosku nr 1)

Ad. a)

Zdaniem Spółki, ponoszone wydatki na zakup artykułów spożywczych w celu zapewnienia poczęstunku kontrahentom w czasie wizyt na terenie siedziby Spółki mogą stanowić koszty uzyskania przychodów.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 uCIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu.

Z powyższego wynika, iż wszystkie poniesione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, po wyłączeniu tych wskazanych w art. 16 uCIT, są kosztami uzyskania przychodów, przy czym muszą pozostawać w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami. Innymi słowy do kosztów uzyskania przychodów zalicza się zatem wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów, tj. zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio związane z przychodami, o ile zostały one prawidłowo udokumentowane.

Należy jednak pamiętać o wyjątkach przewidzianych w art. 16 uCIT. Zgodnie bowiem z art. 16 ust. 1 pkt 28 uCIT do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się kosztów reprezentacji, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych.

Pojęcie "reprezentacja" nie zostało zdefiniowane w uCIT czy też w przepisach innych ustaw. Należy zatem odwołać się do znaczenia tego słowa w języku potocznym. Według definicji słownikowej, reprezentacja to "okazałość, wystawność" (pod red. A. Markowskiego, Nowy Słownik Poprawnej Polszczyzny PWN, Warszawa 1999, s. 842). Na podstawie takiej definicji można uznać za reprezentacyjne wszelkie te czynności, które właśnie poprzez swoją okazałość, wystawność i służące im działania mają tworzyć wizerunek podatnika.

W ocenie Spółki zakup podstawowych artykułów spożywczych (np. kawa, mleko, soki, woda, herbata, słodycze, owoce) przeznaczonych do zużycia przez klientów i kontrahentów należy do powszechnie obowiązujących reguł biznesowych i nie posiada charakteru okazałości. Ponadto wydatki te będą gospodarczo i racjonalnie uzasadnione, gdyż spotkania mają charakter biznesowy, związany z działalnością gospodarczą Spółki. Podkreślić należy, iż taki zwyczajowo przyjęty poczęstunek będzie działaniem neutralnym dla wizerunku Spółki a nie przykładem działań mających na celu wywarcie szczególnie silnego wrażenia na innej osobie, czy też budowanie prestiżowego wizerunku firmy.

Ad. b)

Zdaniem Spółki, ponoszone przez Nią wydatki na zakup artykułów spożywczych oraz zamówienia cateringu w przypadku organizowania nieodpłatnych szkoleń dotyczących działalności Spółki mogą stanowić koszty uzyskania przychodów.

Jak wskazano powyżej, z art. 15 ust. 1 uCIT wynika, iż kosztami uzyskania przychodu są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą Spółki, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów.

Jak wskazano w stanie faktycznym, na szkoleniach organizowanych przez Spółkę prezentowana jest m.in. historia Spółki, profil i organizacja produkcji, omawiane są dostępne wersje oprogramowania do wyboru napędów dla różnych typów maszyn, charakterystyka produktów Spółki, najczęstsze przyczyny awarii produktów, sposoby ich zapobiegania, etc. Wynika z tego zatem, iż organizacja szkolenia jest związana z prowadzoną przez Spółkę działalnością, bowiem dzięki nim uzasadnione jest oczekiwanie Spółki, iż m.in. zwiększy się sprzedaż jej produktów, zmniejszy się ilość ewentualnych reklamacji, dzięki lepszej znajomości produktów Spółki przez Jej kontrahentów zwiększy się zapotrzebowanie na te produkty, co w konsekwencji przełoży się na zwiększenie przychodów Spółki.

Tym samym należy uznać, iż wydatki poniesione na organizację szkoleń dla kontrahentów mogą stanowić koszt uzyskania przychodów, gdyż istnieje związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy poniesionymi wydatkami a osiąganymi przez Spółkę przychodami, przy czym, jak wskazano powyżej, z art. 15 ust. 1 uCIT wynika, iż związek ten nie musi mieć charakteru bezpośredniego.

Dodatkowo Spółka wskazuje, iż wydatki poniesione na organizację bezpłatnych szkoleń, takie jak drobny poczęstunek dla kontrahentów (np. kawa, mleko, soki, woda, ciasteczka, herbata, słodycze, owoce), czasem również catering obejmujący wyłącznie drobne przekąski (np. kanapki, kawa, herbata, soki, etc) nie spełniają znamion reprezentacji, o której mowa w art. 16 ust. 1 pkt 28 uCIT. Podkreślenia wymaga fakt, że nie są to produkty bądź posiłki (w przypadku cateringu) wystawne, okazałe, wyszukane i nie służą tylko konsumpcji, lecz są elementem organizowanego szkolenia, a ponadto zaspokajają podstawowe ludzkie potrzeby. W związku z tym nie mieszczą się w zakresie wyłączenia z kosztów podatkowych, o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 28, a ponieważ spełnione zostały wszystkie przesłanki przewidziane w art. 15 ust. 1 uCIT mogą stanowić koszt podatkowy Spółki.

Ad. d)

Zdaniem Spółki, wydatki ponoszone w związku z organizacją spotkań z kontrahentami w celach biznesowych poza biurem Spółki (zapłata za poczęstunek w restauracji) stanowią koszt uzyskania przychodu Spółki.

Znajdzie tu zastosowanie argumentacja analogicznie jak w Ad. a) gdyż w ocenie Spółki nie powinno mieć znaczenia czy poczęstunek dla kontrahentów w ramach odbywanych spotkań biznesowych ma miejsce w siedzibie Spółki czy też poza tą siedzibą. Istotny jest bowiem fakt, aby spotkania te nie miały charakteru wystawnego, tj. nie spełniały znamion reprezentacji, o której mowa w art. 16 ust. 1 pkt 28 uCIT.

Należy podkreślić, iż na spotkaniach tych omawiane są wyłącznie sprawy biznesowe takie jak np. ustalanie warunków sprzedaży, przedstawienie oferty, negocjowanie postanowień umów, etc. Zaproszenie kontrahenta do restauracji nie jest działaniem o charakterze nadzwyczajnym, a ma charakter zwyczajowo przyjęty. Spółka podkreśla, iż posiłek spożywany w restauracji nie ma charakteru okazałej ani wykwintnej kolacji (obiadu/lunchu), bo powodem organizacji spotkania w restauracji nie jest chęć zaimponowania kontrahentowi okazałością czy wystawnością. Celem organizowania spotkań poza siedzibą Spółki nie jest chęć okazania przepychu, a wynika z jednej strony z konieczności skorzystania z takiego miejsca np. ze względu na łatwiejszy dojazd klientów, a z drugiej dlatego, że transakcje zawierane są w miejscowości poza siedzibą Spółki.

Mając powyższe na uwadze w ocenie Spółki, z jednej strony spełnione są z przesłanki art. 15 ust. 1 uCIT umożliwiające zaliczenie poniesionych wydatków do kosztów uzyskania przychodów, a z drugiej nie występują przesłanki negatywne, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 28 uCIT.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm., zwanej dalej "ustawa o p.d.o.p."), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Przywołana regulacja wskazuje, iż definicja kosztów uzyskania przychodów - dla celów podatku dochodowego - składa się z dwóch podstawowych elementów, które łącznie tworzą swego rodzaju normatywną klauzulę generalną. Pierwszy z tych elementów określić można mianem przesłanki pozytywnej, zakładającej spełnienie łącznie dwóch warunków, tj.:

Tak więc dany podmiot gospodarczy ma możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów poniesionych wydatków po wyłączeniu tych, których możliwość odliczenia jest wprost ograniczona w ustawie - zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio związanych z uzyskiwanymi przychodami - pod warunkiem, że ich poniesienie ma związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu lub wiąże się z zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów.

Obowiązkiem podatnika, jako odnoszącego ewidentną korzyść z faktu zaliczenia określonych wydatków w poczet kosztów uzyskania przychodów, jest wykazanie związku pomiędzy poniesieniem kosztu, a uzyskaniem przychodu, zgodnie z dyspozycją powołanego art. 15 ust. 1 ustawy o p.d.o.p. Z powyższego przepisu wynika, iż kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione nakłady i wydatki związane bezpośrednio lub pośrednio z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest poprawienie wyniku finansowego oraz osiągnięcie przychodu, z wyjątkiem wydatków wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o p.d.o.p.

Stosownie do treści art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o p.d.o.p., nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów reprezentacji, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych.

Wyłączając z kosztów podatkowych koszty reprezentacji, ustawa podatkowa nie definiuje terminu "reprezentacja", ani też nie odsyła do innych przepisów prawa. Brak ustawowej definicji pojęcia "reprezentacja", nie uprawnia jednak do dowolnego określania zakresu znaczeniowego tego terminu. Występujący w obrocie prawnym termin "reprezentacja", wyrażający się w sposobie jego stosowania i rozumienia przez ustawodawcę, a także przez naukę i praktykę prawa, prowadzi jednak do wniosku, że termin ten w zakresie języka prawnego i prawniczego należy rozumieć jako "przedstawicielstwo, reprezentowanie czyichś interesów, występowanie w czyimś imieniu", a nie "wystawność, okazałość, wytworność".

Norma art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o p.d.o.p. nie zawiera żadnych wyjątków, tak odnoszących się do miejsca, w którym obowiązki przedstawicielstwa są realizowane, jak i do wystawności lub braku wystawności w zakresie nabywania usług gastronomicznych, zakupu żywności lub napojów. Należy zatem stwierdzić, że wydatki na wszelkiego tego typu usługi i artykuły, wiążące się z reprezentowaniem podatnika lub prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa, nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów - niezależnie od tego, czy usługi te i zakupione artykuły były wykorzystywane w kontaktach z kontrahentami w siedzibie przedsiębiorstwa (zakładu), czy też poza nią (por. wyrok NSA z 2012-01-25, sygn. akt II FSK 1445/10).

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego wynika, iż Spółka ponosi m.in. wydatki na:

* zakup artykułów spożywczych w celu zapewnienia poczęstunku kontrahentom w czasie wizyt na terenie siedziby Spółki,

* zakup drobnych artykułów spożywczych oraz zamówienia cateringu w przypadku organizowania nieodpłatnych szkoleń dotyczących działalności Spółki,

* organizację spotkań z kontrahentami w celach biznesowych poza biurem Spółki (zapłata za poczęstunek w restauracji).

Podniesiona w uzasadnieniu wniosku Spółki kwestia dotycząca zwyczajowej powszechności częstowania kontrahentów handlowych napojami czy posiłkami, a także wystawności oferowanego kontrahentowi poczęstunku w ogóle nie stanowi kryterium kwalifikowania wydatków jako reprezentacji, gdyż o takim charakterze decyduje związek z pełnieniem funkcji przedstawicielskich, rozumianych jako występowanie w imieniu podatnika, a nie okazałość lub wystawność sprawowania takiego przedstawicielstwa. Rozróżnienie wydatków związanych z reprezentacją na przeciętne, typowe i wystawne, okazałe nie ma żadnego uzasadnienia normatywnego.

Analogiczne stanowisko negujące kryterium "okazałości, wystawności, czy wykwintności" jako kryterium decydujące o uznaniu danego wydatku, np. na usługi gastronomiczne, zakup napojów za koszty reprezentacji prezentowane jest m.in. w wyrokach: WSA w Warszawie z dnia 13 września 2010 r. sygn. III SA/Wa 752/10, WSA w Kielcach z dnia 15 kwietnia 2010 r. sygn. akt I SA/Ke 202/10, WSA w Warszawie z dnia 27 listopada 2009 r. sygn. akt III SA/Wa 925/09.

Reasumując, wydatki na zakup żywności, napojów oraz usług gastronomicznych (cateringu) podawanych i świadczonych w trakcie spotkań biznesowych z kontrahentami, nieodpłatnych szkoleń niezależnie od miejsca podawania zakupionych artykułów żywnościowych i napojów oraz niezależnie od miejsca spożywania posiłku, są kosztami reprezentacji, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o p.d.o.p. i jako takie nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów.

Mając powyższe na uwadze, należy stwierdzić, że nieprawidłowe jest stanowisko Spółki co do uznania za koszty uzyskania przychodów wydatków na:

* zakup artykułów spożywczych w celu zapewnienia poczęstunku kontrahentom w czasie wizyt na terenie siedziby Spółki,

* zakup drobnych artykułów spożywczych oraz zamówienia cateringu w przypadku organizowania nieodpłatnych szkoleń dotyczących działalności Spółki,

* organizację spotkań z kontrahentami w celach biznesowych poza biurem Spółki (zapłata za poczęstunek w restauracji),

stanowiących wydatki na reprezentację wyłączone z kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o p.d.o.p.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w części dotyczącej zdarzenia przyszłego - stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Nadmienić należy, iż w zakresie pytania dotyczącego podatku dochodowego od osób prawnych odnośnie wydatków poniesionych na organizację odpłatnych szkoleń w tym wydatków na poczęstunek, catering, kolację, nocleg (które są wliczone w cenę szkolenia) oraz pytania dotyczącego podatku od towarów i usług wydane zostaną odrębne rozstrzygnięcia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z dnia 14 marca 2012 r., poz. 270).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.