IBPBI/2/423-604/10/MO - Możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów spółki kapitałowej wynagrodzenia z tytułu zawartej umowy ustanowienia prawa użytkowania udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 1 kwietnia 2010 r. (data wpływu do tut. BKIP 20 kwietnia 2010 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wynagrodzenia z tytułu zawartej umowy ustanowienia prawa użytkowania udziałów (pytanie oznaczone we wniosku Nr 1)- jest prawidłowe.

W dniu 20 kwietnia 2010 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego m.in. dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wynagrodzenia z tytułu zawartej umowy ustanowienia prawa użytkowania udziałów.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Aktem notarialnym z dnia 18 lipca 2007 r. Wnioskodawca zawarł z Opactwem, jako właścicielem, umowę ustanowienia prawa użytkowania udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością "X".

Opactwo na podstawie zaświadczenia Urzędu Wojewódzkiego Wydział Spraw Obywatelskich i Cudzoziemców posiada osobowość prawną, zaś osobą upoważnioną do reprezentowania Opactwa jest Opat. Opat działa na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 29, poz. 154 z późn. zm.)

Jak wynika z treści aktu notarialnego właściciel (czyli Opactwo, reprezentowane przez Opata) oświadczył, że jest jedynym wspólnikiem i tym samym wyłącznym właścicielem stu udziałów w Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, działającą pod firmą "X". Udziały, będące we władaniu właściciela stanowią całość kapitału zakładowego firmy "X". Właściciel oświadczył, iż uchwałą Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników Spółki z dnia 17 lipca 2007 r. wyrażona została w trybie przewidzianym umową Spółki zgoda na obciążenie udziałów użytkowaniem z prawem wykonywania głosu.

Nadto właściciel oświadczył, że oddaje użytkownikowi (czyli Wnioskodawcy) w odpłatne użytkowanie wszystkie posiadane przez siebie udziały z prawem pobierania pożytków oraz prawem wykonywania głosu. Strony zgodnie ustaliły, że użytkowanie udziałów polegać będzie w szczególności na wykonywaniu przez użytkownika całego pakietu uprawnień majątkowych i niemajątkowych (organizacyjnych i korporacyjnych), składających się na treść posiadanych przez właściciela udziałów.

Właściciel oświadczył, że wyraża zgodę na obciążenie posiadanych udziałów w zakresie dającym użytkownikowi m.in. prawo uczestniczenia w zysku spółki (prawo do dywidendy), prawo uczestniczenia w Zgromadzeniu Wspólników Spółki i głosowaniu na nim wedle uznania użytkownika oraz prawo uczestniczenia w procesie decyzyjnym Spółki.

Umowa została zawarta na okres 20 lat.

Strony zgodnie postanowiły, że prawo do pobierania dywidendy za rok 2006 i 2007 zostaje wyłączone na rzecz osoby trzeciej wskazanej przez właściciela.

Strony ustaliły, że wynagrodzenie z tytułu użytkowania udziałów wynosić będzie za cały czas trwania umowy kwotę 3.200.000,00 (trzy miliony dwieście tysięcy 00/100) złotych.

Jednakże wynagrodzenie płatne będzie w następujący sposób:

* przez okres pierwszych 8 lat umowy, licząc od dnia 1 stycznia 2008 r., wynagrodzenie płatne będzie z dołu, tj. do dnia 31 grudnia każdego po sobie następującego roku w wysokości 100.000 (stu tysięcy 00/100) złotych,

* przez okres kolejnych 12 lat trwania umowy, wynagrodzenie płatne będzie z dołu, tj. do dnia 31 grudnia każdego po sobie następującego roku w wysokości 200.000 (dwustu tysięcy 00/100) złotych.

Użytkownik zobowiązuje się do zapłaty wynagrodzenia na rachunek bankowy właściciela. Dodatkowo strony zgodnie postanowiły, że wszelkie zapisy umowy będą interpretowane w sposób pozwalający użytkownikowi na korzystanie z udziałów w pełnym zakresie wynikającym z faktu wstąpienia przez niego w ogół praw majątkowych i organizacyjnych (korporacyjnych) właściciela.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy ponoszone przez Wnioskodawcę wynagrodzenie (wydatek) na rzecz Opactwa (właściciela udziałów) z tytułu zawartej umowy ustanowienia prawa użytkowania udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, stanowić będzie koszt uzyskania przychodów Wnioskodawcy... (pytanie oznaczone we wniosku Nr 1).

Zdaniem Wnioskodawcy, poniesione przez Spółkę i wskazane w stanie faktycznym koszty (wynagrodzenie za użytkowanie udziałów) wypłacane na rzecz Opactwa (właściciela udziałów) z tytułu zawartej umowy ustanowienia prawa użytkowania udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, mogą zostać w całości zaliczone do kosztów uzyskania przychodów Wnioskodawcy na podstawie art. 15 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm., określana w dalszej części jako "ustawa o CIT").

Na wstępie należy wskazać, iż na udziałach bądź akcjach może być ustanowione użytkowanie (art. 187 § 1 Kodeksu spółek handlowych oraz art. 340 § 1 Kodeksu spółek handlowych). Użytkowanie jest to prawo do korzystania z cudzej rzeczy i do czerpania z niej pożytków. Zgodnie z art. 265 § 1 Kodeksu cywilnego, przedmiotem użytkowania mogą być także prawa. W takiej sytuacji do użytkowania praw stosuje się odpowiednio przepisy o użytkowaniu rzeczy. Ustanowienie użytkowania na udziale powoduje powstanie dwojakiego rodzaju relacji. Pierwsza, mająca charakter wewnętrzny dotyczy relacji wspólnika z użytkownikiem. Druga szczególnie doniosła dla użytkownika udziału sprowadza się do określenia zakresu uprawnień użytkownika wobec spółki. Podstawowym prawem wynikającym z udziału lub akcji stanowiącym pożytek prawa w rozumieniu art. 54 Kodeksu cywilnego jest dywidenda. Udział w zysku przeznaczonym do podziału stanowi więc pożytek prawa. Uprawnienie to skutkuje tym, iż użytkownik może domagać się wypłaty dywidendy bezpośrednio od spółki.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 tej ustawy.

Na podstawie tego przepisu podatnik ma więc możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów, kosztów zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio związanych z uzyskiwanymi przychodami, za wyjątkiem tych, które zostały wprost przez ustawę z kosztów wyłączone.

Z przepisu tego wynika, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo - skutkowym z przychodami, w tym służą zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów.

Co istotne również muszą być to wydatki, dzięki którym podatnik może osiągnąć przychód podlegający opodatkowaniu lub zabezpieczyć źródło tego przychodu.

Dla ustalenia momentu zaliczenia wydatków w ciężar kosztów uzyskania przychodów, podatnik powinien rozpoznać rodzaj powiązania kosztów z przychodami.

Koszty podatkowe ponoszone przez podmiot gospodarczy można podzielić na koszty bezpośrednie i pośrednie. Koszty bezpośrednie obejmują wydatki, które są ściśle (bezpośrednio) związane z konkretnymi przychodami, jakie osiąga podmiot gospodarczy.

Natomiast do kosztów pośrednich zalicza się wydatki, które nie mają bezpośredniego odzwierciedlenia w osiąganych przychodach, jakkolwiek ich ponoszenie warunkuje prawidłowe funkcjonowanie podmiotu gospodarczego. Jest to wówczas koszt ogólny działalności gospodarczej. Aby określić czy dany koszt jest bezpośrednio związany z przychodem, należy rozstrzygnąć czy istnieje możliwość powiązania tego wydatku z przychodem osiągniętym w roku podatkowym.

Aby uznać wydatek za koszt uzyskania przychodów, powinien on dotyczyć zdarzenia gospodarczego związanego z działalnością gospodarczą podatnika, które to zdarzenie miało lub potencjalnie mogło mieć wpływ na osiągnięcie przez podatnika przychodów. Ten warunek zaś spełniony jest wtedy, jeżeli zdarzenie to zaistniało w rzeczywistości, gdyż jedynie wtedy może ono mieć wpływ faktyczny lub potencjalny na przychody. Poniesienie wymienionych wyżej kosztów Wnioskodawca uznaje za uzasadnione ekonomiczne i związane z działalnością gospodarczą Wnioskodawcy. Przede wszystkim w związku z poniesionym wydatkiem (wynagrodzeniem za użytkowanie udziałów) Wnioskodawca uzyskał prawo do pobierania pożytków oraz wykonywania głosu.

Poprzez uzyskanie na czas oznaczony całego pakietu uprawnień majątkowych i niemajątkowych (organizacyjnych i korporacyjnych), składających się na treść posiadanych przez właściciela udziałów Wnioskodawca uzyskał prawo uczestniczenia w zysku spółki (prawo do dywidendy), prawo uczestniczenia w Zgromadzeniu Wspólników Spółki i głosowaniu na nim wedle uznania użytkownika oraz prawo uczestniczenia w procesie decyzyjnym Spółki.

Poprzez prawa niemajątkowe (prawo uczestniczenia w Zgromadzeniu Wspólników Spółki i głosowaniu na nim wedle uznania użytkownika oraz prawo uczestniczenia w procesie decyzyjnym Spółki) Wnioskodawca ma wpływ na podejmowane decyzje ekonomiczne, strategiczne i organizacyjne. Takie uprawnienie powoduje, że Wnioskodawca ma wpływ na rozwój Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością "X", a przez to na jej zyski. Należy przy tym wskazać, że Wnioskodawca ma prawo do uczestniczenia w zysku spółki (dywidendy). W związku z tym - zdaniem Wnioskodawcy - istnieje związek pomiędzy ponoszonym wydatkiem (czyli wypłacanym właścicielowi wynagrodzeniem za użytkowanie udziałów) a przychodem wnioskodawcy wynikającym z prawa użytkowania przedmiotowych udziałów w spółce z o.o.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Nadmienia się, że odnośnie spraw będących przedmiotem oznaczonych we wniosku pytań Nr 2-3, wydano odrębne interpretacje.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.