IBPBI/2/423-475/12/PC

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z dnia 3 lipca 2012 r., poz. 749) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wspólnoty, przedstawione we wniosku z dnia 20 kwietnia 2012 r. (data wpływu do tut. BKIP 2 maja 2012 r.), uzupełnionym w dniu 6 sierpnia 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania, na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy, dochodu uzyskanego z tytułu odsetek od środków finansowych zgromadzonych na lokatach bankowych - jest nieprawidłowe.

W dniu 2 maja 2012 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania, na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy, dochodu uzyskanego z tytułu odsetek od środków finansowych zgromadzonych na lokatach bankowych. Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z dnia 25 lipca 2012 r. Znak: IBPBI/2/423-475/12/PC wezwano do jego uzupełnienia. Uzupełnienia dokonano w dniu 6 sierpnia 2012 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wspólnota Mieszkaniowa płaci podatek od dochodów z tytułu odsetek od lokat bankowych założonych ze środków wpłacanych przez właścicieli na poczet funduszu remontowego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy przychody z odsetek od lokat są przychodami z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, a uzyskany z tego źródła dochód podlega zwolnieniu z podatku na mocy art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, dochody z lokat bankowych są przychodem, który jest zwolniony z podatku dochodowego od osób prawnych jako dochody uzyskane z działalności w zakresie gospodarki mieszkaniowej.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Wspólnota mieszkaniowa powstaje w celu realizacji wspólnych działań właścicieli lokali w danej nieruchomości, związanych z utrzymaniem danej nieruchomości, w tym - dla rozliczenia na poszczególnych właścicieli ponoszonych w związku z tymi działaniami wydatków. Zakres i kompetencja działania wspólnoty mieszkaniowej zostały ściśle określone w ustawie z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 z późn. zm.). Art. 6 cytowanej ustawy stanowi, że ogół właścicieli, których lokale wchodzą w skład określonej nieruchomości tworzy wspólnotę mieszkaniową (...). Poza lokalami, stanowiącymi odrębną własność, w skład nieruchomości wchodzą również części nieruchomości użytkowane wspólnie, tj. grunty i inne części budynku oraz urządzenia, które służą ogółowi właścicieli lokali (art. 3 ust. 2 tej ustawy). Zasadniczym źródłem przychodów wspólnoty mieszkaniowej, zgodnie z art. 15 cytowanej ustawy, są zaliczki wnoszone przez jej członków w formie bieżących opłat na pokrycie kosztów zarządu.

Artykuł 14 tej ustawy stanowi natomiast, iż na koszty zarządu nieruchomością wspólną składają się w szczególności:

Wspólnoty mieszkaniowe jako jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm.), są podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 powyższej ustawy, przychodami (...) są w szczególności otrzymane pieniądze i wartości pieniężne (pkt 1), jak również inne, nie wymienione szczegółowo w ustawie zdarzenia, których skutkiem jest przyrost majątku podatnika. Bez znaczenia jest źródło pochodzenia tych środków, tzn. czy zostały one wypracowane wskutek prowadzenia działalności gospodarczej, uzyskane jako pożytki zrealizowane przez wspólnotę z nieruchomości wspólnej, czy też otrzymane w inny przewidziany tą ustawą sposób. Powyższe oznacza, że wszystkie środki pieniężne jakie wpływają na konto Wspólnoty Mieszkaniowej, bez względu na źródło ich pochodzenia, co do zasady stanowią przychód w rozumieniu ustawy podatkowej.

Natomiast wszelkie koszty ponoszone przez Wspólnotę, mające związek z uzyskanym przychodem są kosztami uzyskania przychodów w myśl art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, który stanowi, że kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Dochodem Wspólnoty, zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jest natomiast nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym, która - w myśl art. 7 ust. 1 ustawy - stanowi przedmiot opodatkowania podatkiem dochodowym. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą.

W celu prawidłowego zastosowania powyższych przepisów w odniesieniu do Wspólnoty Mieszkaniowej i Jej działalności w zakresie gospodarki zasobami mieszkaniowymi, należy przywołać także art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W myśl tego przepisu, wolne od podatku są dochody spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot mieszkaniowych, towarzystw budownictwa społecznego oraz samorządowych jednostek organizacyjnych prowadzących działalność w zakresie gospodarki mieszkaniowej uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi - w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych zasobów, z wyłączeniem dochodów uzyskanych z innej działalności gospodarczej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi.

Jak wynika z jego treści, aby dochód podmiotów, o których w nim mowa, korzystał ze zwolnienia przedmiotowego muszą być spełnione dwa warunki, a mianowicie:

* dochody muszą być uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi;

* dochody te muszą być przeznaczone na utrzymanie tych zasobów mieszkaniowych.

Podkreślenia wymaga fakt, iż oba te warunki muszą być spełnione łącznie. Powyższe oznacza, iż nie podlegają zwolnieniu dochody inne niż uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, niezależnie od ich przeznaczenia oraz dochody z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, w części nie przeznaczonej na utrzymanie tych zasobów.

Powołana ustawa o podatku dochodowym nie zawiera definicji: "zasobów mieszkaniowych" oraz "gospodarki zasobami mieszkaniowymi", zasadne jest zatem w tym zakresie odwołanie się do reguł wykładni językowej. Zauważyć należy, że w języku potocznym, pojęcie "gospodarka" - w kontekście omawianego przypadku oznacza dysponowanie i zarządzanie czymś. Z definicji zawartej w Słowniku Języka Polskiego (Wydawnictwo PWN) wynika również, że pojęcie "gospodarki" nie ogranicza się tylko do zarządzania i dysponowania, ale obejmuje także całość mechanizmów i warunków działania podmiotów gospodarczych związanych z wytwarzaniem i podziałem dóbr i usług. "Zasób" zaś to m.in. pewna nagromadzona ilość czegoś. Natomiast pojęcie "mieszkanie" jest równoznaczne w swojej treści z pomieszczeniem, w którym się mieszka (vide: Słownik Języka Polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN). Tak więc przymiotnik "mieszkaniowy", "mieszkaniowych", określa rzeczy związane z mieszkaniem.

Tym samym z interpretacji językowej wynika, że przez pojęcie "zasób mieszkaniowy" należy rozumieć zgromadzone pomieszczenia mieszkalne, natomiast "gospodarka zasobami mieszkaniowymi" obejmuje całość mechanizmów związanych ze zgromadzonymi pomieszczeniami mieszkalnymi.

Na tle przytoczonych definicji słownikowych, odnoszących się do potocznego rozumienia użytych w ustawie podatkowej sformułowań trzeba poczynić zastrzeżenie, że korzystając z przywołanych w nich znaczeń pojęć wyjaśniających ich potoczne, a nie prawne rozumienie należy przyjąć zasadę, iż analizując przepis podatkowy nie można opierać się wyłącznie na literalnym brzmieniu języka potocznego, bez odwołania się do funkcjonujących w systemie prawa podatkowego zasad opodatkowania. Jedną z nich jest powszechnie akceptowana w orzecznictwie i piśmiennictwie zasada ścisłego interpretowania przepisów wprowadzających ulgi i zwolnienia podatkowe. Skutkiem stosowania tych przepisów jest bowiem ingerencja w inną, mającą podstawowe znaczenie w prawie podatkowym zasadę powszechności opodatkowania uzyskiwanych dochodów, której przejawem na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jest art. 3 ust. 1 stanowiący, iż podatnicy, jeżeli mają siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania.

Na uwagę zasługuje też stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego, opowiadającego się zdecydowanie za niedopuszczalnością rozszerzającej interpretacji nie tylko w zakresie prawa do ulg czy zwolnień podatkowych ale także w zakresie rozumienia samego pojęcia "zasobów mieszkaniowych" czy "gospodarki zasobami mieszkaniowymi. W uzasadnieniu wyroku z dnia 5 maja 2010 r. sygn. akt II FSK 26/09 wskazano m.in., że o ile "zwolnienie z podatku dochodowego tych dochodów (...), które pochodzą z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, ma czytelne uzasadnienie aksjologiczne, o tyle uzasadnienia takiego trudno byłoby się doszukać przy zastosowaniu takiego zwolnienia także do dochodów z działalności o zasadniczo odmiennym charakterze".

Zwrócić też należy uwagę, iż zgodnie z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. Powołany przepis ustanawia zasadę powszechności opodatkowania. Jak jednolicie przyjmuje się w orzecznictwie sądów administracyjnych i sądów powszechnych wszelkie przywileje podatkowe, są naruszeniem jednej z kluczowych zasad podatkowych, a mianowicie zasady sprawiedliwości podatkowej, przejawiającej się w powszechności opodatkowania oraz równości podatkowej, wymagając od wszystkich jednomiernej ofiary na cele publiczne (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 listopada 2004 r. sygn. akt FSK 594/04; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 1997 r., sygn. akt III RN 22/97). Konsekwencją powyżej przytoczonych poglądów sądów jest zasada ścisłego interpretowania wszelkich ulg i zwolnień podatkowych.

O zwolnieniu podatkowym nie mogą decydować okoliczności nie objęte treścią norm prawnych określających zasady zwolnienia, w szczególności, np. subiektywne przekonanie o działaniu w imię dobrze pojętego interesu społecznego wyrażającego się w zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, nieprowadzeniu działalności w celu osiągnięcia zysku czy przeznaczaniu całego wypracowanego dochodu na utrzymanie zasobu mieszkaniowego. Te okoliczności ustawodawca niewątpliwie wziął pod uwagę ustanawiając zwolnienie podatkowe przewidziane w art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy, a zatem nie można znaleźć powodu dla którego te same okoliczności uzasadniać miałyby rozszerzającą interpretację zakresu zwolnienia.

Wobec tego, definiując czy też ustalając znaczenie sformułowania "gospodarka zasobami mieszkaniowymi", nie można czynić tego w oderwaniu od innych regulacji funkcjonujących w systemie prawa podatkowego.

Jeśli zatem art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wprowadza zwolnienie od podatku, uzależniając je od źródła dochodu jakim jest dochód z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, to oznacza, że nie każda aktywność wspólnoty generująca powstanie dochodu może korzystać ze zwolnienia. Wobec tego nie wszystkie racjonalne, uzasadnione ekonomicznie i gospodarczo działania podejmowane przez wspólnotę wynikające z zarządu rzeczą wspólną i skutkujące powstaniem dochodu powodują, iż zwolniony jest on od podatku, ale tylko te, których efektem jest uzyskanie dochodu wyłącznie (ściśle) z gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Będą to więc przede wszystkim te dochody, których źródłem są opłaty i czynsze związane z użytkowaniem lokali mieszkalnych oraz przynależnych do nich pomieszczeń, a także korzystaniem z urządzeń infrastruktury technicznej, wodno - kanalizacyjnej, energetycznej, ciepłowniczej itp.

Z przedstawionych okoliczności wynika, że Wspólnota Mieszkaniowa uzyskuje dochody z tytułu odsetek od środków finansowych zgromadzonych na lokatach terminowych utworzonych ze środków wpłacanych przez jej członków na poczet funduszu remontowego.

W przypadku odsetek od środków zgromadzonych na bankowych lokatach terminowych, źródłem dochodu jest nie gospodarka zasobami mieszkaniowymi rozumiana jako dysponowanie i zarządzanie posiadanym zespołem lokali mieszkalnych oraz innych pomieszczeń i urządzeń niezbędnych do prawidłowego korzystania z mieszkań, ale kapitał pieniężny, tj. posiadana nadwyżka finansowa ulokowana na rachunku lokat terminowych. Lokata stanowi bankowy instrument finansowy stwarzający możliwość zarządzania nadwyżkami finansowymi. Uzyskane z tego tytułu przysporzenie w postaci odsetek od kapitału jest pochodną ulokowania dochodu - w tym wypadku pochodzącego z gospodarki zasobami mieszkaniowymi - na rachunku bankowym. Skoro więc odsetki stanowią dochód powstały z tytułu posiadania i zarządzania środkami pieniężnymi (kapitałami), to nie mogą być jednocześnie kwalifikowane jako dochód z zarządzania zasobami mieszkaniowymi. Przeciwnie, to uzyskany wcześniej dochód z gospodarki zasobami mieszkaniowymi jest lokowany na lokacie terminowej, co skutkuje powstaniem dochodu z kapitałów pieniężnych, a więc ze źródła, z którego dochód nie podlega zwolnieniu od podatku dochodowego od osób prawnych.

Wobec powyższego dochód otrzymany z tytułu odsetek od lokowanych na rachunkach lokat terminowych środków od środków wpłacanych na poczet funduszu remontowego pochodzących z wpłat właścicieli lokali został uzyskany ze źródła jakim są kapitały pieniężne, a nie z gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Już zatem sama ta okoliczność powoduje, że nie została spełniona przesłanka zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy, który stanowi między innymi, że wolne od podatku są dochody uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi.

Powyższa argumentacja została potwierdzona m.in. w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 27 czerwca 2012 r. sygn. akt II FSK 2585/10.

Reasumując, dochody pochodzące z oprocentowania lokat terminowych zaliczane są do kategorii przychodów finansowych i nie mogą zostać uznane za dochody z gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Dochody te stanowią kategorię dochodu uzyskanego z kapitałów, a nie z gospodarki zasobami mieszkaniowymi - i są dochodami z działalności która nie jest podstawową działalnością prowadzoną przez podatników, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a więc nie mogą korzystać ze zwolnienia przedmiotowego określonego w tym przepisie. Stosownie więc do postanowień art. 7 ust. 1 dochody z tego tytułu podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

W związku z powyższym, stanowisko Wnioskodawcy, w świetle którego dochody pochodzące z lokat terminowych utworzonych ze środków wpłacanych na poczet funduszu remontowego mogą korzystać ze zwolnienia przedmiotowego zawartego w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych, uznać należy za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z dnia 14 marca 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.