IBPBI/2/423-444/14/PC

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Stowarzyszenia, przedstawione we wniosku z 11 kwietnia 2014 r. (data wpływu do tut. BKIP 15 kwietnia 2014 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy dochód uzyskiwany przez Stowarzyszenie, będzie korzystał ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych w sytuacji gdy zostanie przeznaczony i wydatkowany na cele statutowe, wymienione w art. 17 ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.p. (działalność dobroczynną oraz oświatową) - jest prawidłowe.

W dniu 15 kwietnia 2014 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy dochód uzyskiwany przez Stowarzyszenie, będzie korzystał ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych w sytuacji gdy zostanie przeznaczony i wydatkowany na cele statutowe, wymienione w art. 17 ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.p. (działalność dobroczynną oraz oświatową).

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Zgodnie z § 10 Statutu Stowarzyszenia, celem Stowarzyszenia jest niesienie pomocy osobom fizycznym, których nie stać na skorzystanie z porady profesjonalnego prawnika oraz podnoszenie społecznej świadomości prawnej. Ponadto § 11 Statutu stanowi, że Stowarzyszenie realizuje ww. cele m.in. poprzez:

Stowarzyszenie w całości utrzymuje się ze składek członkowskich. Natomiast jedynym przychodem Stowarzyszenia podlegającym opodatkowaniu jest wartość otrzymanych nieodpłatnie rzeczy, bowiem siedziba Stowarzyszenia mieści się w lokalu, który został Wnioskodawcy oddany w bezpłatne używanie na podstawie umowy użyczenia. Dochody Stowarzyszenia w całości przeznaczane są na cele statutowe, gdyż Wnioskodawca innej działalności nie prowadzi.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy biorąc po uwagę opisany powyżej stan faktyczny, dochody Wnioskodawcy są wolne od podatku na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, jako wydatkowane w całości na działalność dobroczynną oraz oświatową.

Zdaniem Wnioskodawcy, dochody Stowarzyszenia wydatkowane na cele statutowe wolne są od podatku dochodowego od osób prawnych, na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej jako: "u.p.d.o.p.") Zgodnie z § 10 Statutu Stowarzyszenia jego celem jest bowiem niesienie pomocy osobom fizycznym, których nie stać na skorzystanie z porady profesjonalnego prawnika oraz podnoszenie społecznej świadomości prawnej. Cele te jednak, zdaniem Wnioskodawcy, należy rozpatrywać w związku z § 11 Statutu, który określa sposoby realizacji tych celów. Zestawiając więc oba ww. paragrafy Statutu wskazać należy, że niesienie pomocy osobom fizycznym, których nie stać na skorzystanie z porady profesjonalnego prawnika realizowane jest poprzez udzielanie darmowych porad prawnych, zaś podnoszenie społecznej świadomości prawnej realizowane jest głównie poprzez organizowanie konferencji i innych wydarzeń poświęconych problemowi świadomości prawnej. Nie należy zapominać także, że członkami Stowarzyszenia są głównie studenci prawa i Stowarzyszenie realizując swoje cele umożliwia studentom, którzy są jego członkami, kształcenie, podnoszenie kwalifikacji oraz pogłębianie wiedzy prawniczej, którą działając w ramach Stowarzyszenia mogą wykorzystać w praktyce. Zdaniem Wnioskodawcy, cel Stowarzyszenia polegający na niesieniu pomocy prawnej osobom fizycznym, który realizowany jest poprzez udzielanie darmowych porad prawnych, należy traktować jako działalność dobroczynną, która zgodnie u.p.d.o.p. uprawnia do zwolnienia przedmiotowego od podatku dochodowego. Pojęcie "dobroczynności" nie zostało w żaden sposób zdefiniowane w obowiązujących przepisach prawnych; koniecznym więc staje się w tym miejscu posłużenie się słownikową definicją tego pojęcia. Zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego dobroczynność to "niesienie pomocy potrzebującym". Także w literaturze wskazuje się, że dobroczynność to "wspieranie biednych i potrzebujących pomocy" (D. Moroń, Wolontariat w trzecim sektorze, Wrocław 2009, s. 78). Wobec powyższego niesienie pomocy osobom, których nie stać na skorzystanie z porady profesjonalnego prawnika, poprzez udzielanie tymże osobom darmowych porad prawnych, jak najbardziej należy uznać za działalność dobroczynną. W głównej mierze bowiem osoby korzystające z pomocy Wnioskodawcy to osoby ubogie i potrzebujące, dla których pomoc Stowarzyszenia to niekiedy jedyna szansa na rozwiązanie problemów życiowych. Mimo więc, że cel ten nie jest expresiss verbis wyrażony w postanowieniach Statut, to wobec faktu, że jest on przez Stowarzyszenie realizowany i wszystkie dochody Stowarzyszenia wydatkowane są właśnie na ten cel, to, zdaniem Wnioskodawcy, uprawnia go do skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego, określonego w u.p.d.o.p. Co prawda w orzecznictwie niekiedy wskazuje się, że dobroczynność to działalność polegająca na niesieniu pomocy materialnej, to zdaniem Wnioskodawcy, mimo, że Stowarzyszenie nie przekazuje osobom korzystającym z jego pomocy bezpośrednio środków materialnych to pomoc ta, z całą pewnością ma wymiar właśnie materialny. Nie można bowiem zapominać, że co do zasady skorzystanie z pomocy profesjonalnego prawnika wiąże się z określonymi kosztami, co za tym idzie w sytuacji, gdy dzięki działalności Stowarzyszenia osoby ubogie i potrzebujące mogą uzyskać darmową poradę prawną, to pomoc Stowarzyszenia należy traktować również jako pomoc materialną.

Ponadto w odniesieniu do drugiego z celów Stowarzyszenia, tj. podnoszenie społecznej świadomości prawnej, który to cel realizowany jest m.in. poprzez organizowanie konferencji oraz spotkań z prawnikami, wskazać należy, że zdaniem Wnioskodawcy, cel ten należy traktować jako działalność naukową i oświatową, uprawniającą do zwolnienia przedmiotowego. Jak zostało już bowiem powyżej wskazane, członkami Wnioskodawcy są przede wszystkim studenci prawa, którzy dzięki działalności w ramach Stowarzyszenia mają możliwość podnoszenia swoich kwalifikacji oraz wykorzystywania nabytej wiedzy w praktyce. Stowarzyszenie podejmuje także wiele działań, które mają na celu podnoszenie społecznej świadomości prawnej społeczeństwa oraz promowanie postaw legalistycznych, co za tym idzie, działalność ta winna być traktowana również jako działalność oświatowa.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 855 z późn. zm.) określa, że stowarzyszenie jest dobrowolnym, samorządnym, trwałym zrzeszeniem o celach niezarobkowych. Zgodnie z art. 1 ust. 2 ww. ustawy, prawo zrzeszania się w stowarzyszeniach może podlegać ograniczeniom przewidzianym jedynie przez ustawy, niezbędnym do zapewnienia interesów bezpieczeństwa państwowego lub porządku publicznego oraz ochrony zdrowia lub moralności publicznej albo ochrony praw i wolności innych osób. W myśl art. 33 ust. 1 powołanej ustawy, majątek stowarzyszenia powstaje ze składek członkowskich, darowizn, spadków, zapisów, dochodów z własnej działalności, dochodów z majątku stowarzyszenia oraz z ofiarności publicznej. Jak stanowi ust. 2 tego przepisu, stowarzyszenie, z zachowaniem obowiązujących przepisów, może przyjmować darowizny, spadki i zapisy oraz korzystać z ofiarności publicznej.

Stowarzyszenia posiadają osobowość prawną, tak więc jako osoby prawne są podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych. Jednocześnie nie zostały wymienione przez ustawodawcę w treści art. 6 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 851 - dalej "u.p.d.o.p."), jako podmioty zwolnione od podatku. Zatem stowarzyszenia, tak jak inne podmioty posiadające osobowość prawną, podlegają ogólnym regułom podatkowym przewidzianym w tej ustawie. Oznacza to, że stowarzyszenia ustalają dochód bez względu na rodzaje źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty.

Zgodnie z art. 7 u.p.d.o.p., przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty; w wypadkach, o których mowa w art. 21 i 22, przedmiotem opodatkowania jest przychód. W myśl art. 7 ust. 2 u.p.d.o.p., dochodem jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym (...).

Dopiero ustalony w ww. sposób dochód może być przedmiotem zwolnienia z opodatkowania, o którym mowa w art. 17 ust. 1 u.p.d.o.p. Przepis ten, zawiera bowiem katalog dochodów wolnych od podatku. Innymi słowy, wyłącza z podstawy opodatkowania dochody uzyskane z tytułów w nim wymienionych (lub przeznaczone na cele w nim wymienione).

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.p., wolne od podatku są dochody podatników, z zastrzeżeniem ust. 1c, których celem statutowym jest działalność naukowa, naukowo-techniczna, oświatowa, w tym również polegająca na kształceniu studentów, kulturalna, w zakresie kultury fizycznej i sportu, ochrony środowiska, wspierania inicjatyw społecznych na rzecz budowy dróg i sieci telekomunikacyjnej na wsi oraz zaopatrzenia wsi w wodę, dobroczynności, ochrony zdrowia i pomocy społecznej, rehabilitacji zawodowej i społecznej inwalidów oraz kultu religijnego - w części przeznaczonej na te cele.

Artykuł 17 ust. 1b u.p.d.o.p. stanowi natomiast, że zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, dotyczące podatników przeznaczających dochody na cele statutowe lub inne cele określone w tym przepisie, ma zastosowanie, jeżeli dochód jest przeznaczony i - bez względu na termin - wydatkowany na cele określone w tym przepisie, w tym także na nabycie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych służących bezpośrednio realizacji tych celów oraz na opłacenie podatków niestanowiących kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 1 pkt 5a.

Z treści art. 17 ust. 1a pkt 2 u.p.d.o.p. wynika natomiast, że zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, dotyczące podatników przeznaczających dochody na cele statutowe lub inne cele określone w tym przepisie, nie dotyczy dochodów, bez względu na czas ich osiągnięcia, wydatkowanych na inne cele niż wymienione w tych przepisach.

Z ww. zwolnienia nie mogą jednak korzystać, bez względu na cele ich działalności, podatnicy wymienieni art. 17 ust. 1c u.p.d.o.p. tj.:

Wnioskodawca jest Stowarzyszeniem, które nie jest wymienione w powołanym wyżej wykazie podmiotów, do których nie stosuje się przedmiotowego zwolnienia.

Zwolnienie zawarte w ww. art. 17 ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.p. jest więc zwolnieniem warunkowym i zależy od łącznego spełnienia następujących przesłanek:

* celem statutowym podatnika musi być działalność wymieniona w tym przepisie,

* uzyskane przez niego dochody muszą być przeznaczone i bez względu na termin wydatkowane na ten cel.

Powyższe oznacza, że zastosowanie przedmiotowego zwolnienia zależy nie tylko od przeznaczenia osiągniętego dochodu na preferowane ustawą cele statutowe, ale także od faktycznego wydatkowania go na te cele. Użyte przez ustawodawcę w art. 17 ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.p. sformułowanie "w części przeznaczonej na te cele" oznacza, że jeżeli statut będzie przewidywał również realizację innych celów, niż wymienione w tym przepisie, to przeznaczenie dochodów podatnika na realizację tych "innych celów" nie będzie stanowiło podstawy do zwolnienia od opodatkowania.

Z opisu stanu faktycznego wynika, że zgodnie z § 10 Statutu Stowarzyszenia celem Stowarzyszenia jest niesienie pomocy osobom fizycznym, których nie stać na skorzystanie z porady profesjonalnego prawnika oraz podnoszenie społecznej świadomości prawnej. Ponadto § 11 Statutu stanowi, że Stowarzyszenie realizuje ww. cele m.in. poprzez:

Stowarzyszenie w całości utrzymuje się ze składek członkowskich. Natomiast jedynym przychodem Stowarzyszenia podlegającym opodatkowaniu jest wartość otrzymanych nieodpłatnie rzeczy, bowiem siedziba Stowarzyszenia mieści się w lokalu, który został Wnioskodawcy oddany w bezpłatne używanie na podstawie umowy użyczenia. Dochody Stowarzyszenia w całości przeznaczane są na cele statutowe, gdyż Wnioskodawca innej działalności nie prowadzi.

Dokonując oceny stanowiska Wnioskodawcy należy zaznaczyć, że przepisy u.p.d.o.p. nie definiują pojęć zawartych w art. 17 ust. 1 pkt 4. Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie definiuje takich pojęć jak oświata, czy dobroczynność. Uzasadnione jest zatem posługiwanie się w tym przypadku innymi ustawami lub wykładnią gramatyczną. Powołując się na językowe znaczenie tych wyrazów (Słownik Języka Polskiego PWN, http://sjp.pwn.pl/) przez oświatę należy rozumieć proces kształcenia, upowszechniania wiedzy i kultury w społeczeństwie. Dobroczynność z kolei to niesienie pomocy potrzebującym.

Mając na uwadze powołane powyższej przepisy oraz stan faktyczny przedstawiony we wniosku, stwierdzić należy, że Wnioskodawca realizując cele wymienione i opisane we wniosku, spełnia warunki uprawniające do skorzystania ze zwolnienia przewidzianego w art. 17 ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.p. Działalność Stowarzyszenia stanowi bowiem działalność dobroczynną oraz oświatową.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy w zakresie ustalenia, czy dochód uzyskiwany przez Stowarzyszenie, będzie korzystał ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych w sytuacji gdy zostanie przeznaczony i wydatkowany na cele statutowe wymienione w art. 17 ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.p. (działalność dobroczynną oraz oświatową) - jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 14 marca 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.