IBPBI/2/423-393/14/MO
Pismo z dnia 15 lipca 2014 r. Izba Skarbowa w Katowicach IBPBI/2/423-393/14/MO
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 24 marca 2014 r. (data wpływu do tut. BKIP 3 kwietnia 2014 r.), uzupełnionym 30 czerwca 2014 r., o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych m.in. w zakresie ustalenia, czy składki członkowskie od gmin i powiatów wpłacane na rzecz stowarzyszenia korzystają ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (pytanie oznaczone we wniosku nr 1) - jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 3 kwietnia 2014 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych m.in. w zakresie ustalenia, czy składki członkowskie od gmin i powiatów wpłacane na rzecz stowarzyszenia korzystają ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z 18 czerwca 2014 r. Znak: IBPBI/2/423-393/14/MO, wezwano do ich uzupełnienia. Uzupełnienia wniosku dokonano 30 czerwca 2014 r.
We wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:
Związek Gmin i Powiatów (zwany dalej: "Związkiem") jest dobrowolnym i samorządnym stowarzyszeniem jednostek samorządu terytorialnego, powołanym na podstawie art. 84 ustawy o samorządzie gminnym i art. 75 ustawy o samorządzie powiatowym oraz funkcjonującym w oparciu o ustawę Prawo o stowarzyszeniach. W ramach Związku zrzeszonych jest obecnie 116 gmin (w tym wszystkie 19 miast na prawach powiatu) i 8 powiatów. W obecnej postaci Związek działa od 1999 r. Związek nie prowadzi działalności gospodarczej. Wszystkie podejmowane przez Związek inicjatywy i działania służą integracji regionu i rozpowszechnianiu najlepszych wzorców w zakresie rozwoju lokalnego. Działalność Związku opiera się na idei współpracy z innymi organizacjami - zarówno krajowymi, jak i zagranicznymi - które wspólnie ze Związkiem realizują różnorodne przedsięwzięcia służące stymulowaniu rozwoju regionu.
Misją Związku Gmin i Powiatów jest m.in.: wspieranie idei samorządności lokalnej z uwzględnieniem historycznych więzi i kulturowego dziedzictwa, integrowanie na płaszczyźnie regionalnej gmin i powiatów należących do Związku, kształtowanie wspólnej polityki samorządów lokalnych i lobbingu samorządowego oraz promocji osiągnięć członków Związku, wspieranie inicjatyw na rzecz rozwoju gmin i powiatów, wymiana doświadczeń i upowszechnianie modelowych rozwiązań w zakresie rozwoju lokalnego i zarządzania w gminach i powiatach. Związek prowadzi działalność na rzecz zrzeszonych w nim gmin i powiatów członkowskich oraz ogółu społeczności województwa.
Celami Związku są:
upowszechnianie idei samorządności lokalnej i regionalnej oraz wspieranie jej rozwoju,
podtrzymywanie tradycji narodowej, pielęgnowanie polskości oraz rozwoju świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej,
podtrzymywanie tożsamości regionalnej mieszkańców regionu..., ich odpowiedzialności za ochronę dziedzictwa kulturowego, historycznego i przyrodniczego oraz walorów środowiska naturalnego, piękna przyrody i krajobrazu regionu,
ochrona wspólnych interesów członków Związku,
kształtowanie wspólnej polityki samorządów lokalnych,
promowanie osiągnięć gmin i powiatów zrzeszonych w Związku,
wspomaganie rozwoju wspólnot i społeczności lokalnych,
wspomaganie rozwoju gospodarczego, w tym rozwoju przedsiębiorczości,
wspieranie rozwoju obszarów wiejskich,
wspieranie uczestnictwa gmin i powiatów zrzeszonych w Związku w programach Unii Europejskiej oraz skutecznego wykorzystania unijnych środków pomocowych,
prowadzenie działań na rzecz integracji europejskiej oraz rozwijania kontaktów i współpracy między społeczeństwami,
wspieranie integracji środowisk samorządowych,
działanie na rzecz rozwoju nauki, edukacji, oświaty i wychowania (zwłaszcza jeśli chodzi o zagadnienia będące przedmiotem działalności samorządu terytorialnego),
działanie na rzecz ochrony środowiska naturalnego,
działanie na rzecz ochrony i promocji zdrowia,
wspieranie rozwoju infrastruktury komunikacyjnej i transportowej na poziomie lokalnym i regionalnym z uwzględnieniem zasad transportu zrównoważonego oraz podejmowanie inicjatyw dotyczących rozwoju turystyki w regionie;
popularyzowanie wiedzy o regionie,
wspomaganie członków w realizacji ich zadań;
wspieranie międzyregionalnej współpracy zagranicznej gmin i powiatów (w tym zwłaszcza współpracy transgranicznej).
Działalność Związku obejmuje następujące zadania:
wyrażanie opinii i reprezentowanie wspólnych interesów członków Związku wobec administracji rządowej (centralnej i wojewódzkiej) oraz samorządowej szczebla wojewódzkiego, jak również innych organizacji samorządowych, gospodarczych i społecznych oraz mediów;
organizowanie współpracy i wymiany informacji między samorządem lokalnym a Sejmikiem i Zarządem Województwa;
promocja społeczności lokalnych regionu oraz osiągnięć gmin i powiatów należących do Związku (w tym wzorcowych i innowacyjnych rozwiązań wypracowanych w gminach i powiatach);
prowadzenie działalności informacyjnej, konsultacyjnej i programowej, zwłaszcza z wykorzystaniem narzędzi planowania strategicznego, mającej na celu wspólne rozwiązywanie problemów samorządu terytorialnego regionu oraz promocji nowoczesnych metod działania administracji publicznej, jak również wymiana doświadczeń w zakresie wykonywania zadań własnych samorządu lokalnego oraz zadań zleconych;
opiniowanie projektów aktów prawnych, regulujących działalność samorządu lokalnego;
podejmowanie własnych inicjatyw prawodawczych w istotnych kwestiach dotyczących statusu prawnego samorządu lokalnego;
występowanie z inicjatywami na rzecz rozwoju lokalnego i regionalnego w województwie;
organizowanie programów kształcenia i szkolenia polityków samorządów lokalnych oraz radnych i urzędników samorządowych;
wspieranie rozwoju współpracy i wymiany doświadczeń w zakresie rozwoju gospodarczego, kulturalnego, oświatowego i społecznego, regionalnego i lokalnego rynku pracy, ochrony środowiska naturalnego, służby zdrowia oraz organizacji usług publicznych między gminami i powiatami należącymi do Związku;
wspieranie rozwoju obszarów wiejskich Regionu, w tym prowadzenie działań na rzecz odnowy wsi oraz upowszechnianie doświadczeń w zakresie rozwoju wsi;
wspieranie wymiany kulturalnej, edukacyjnej i sportowej między gminami i powiatami należącymi do Związku;
prowadzenie działalności wydawniczej i informacyjnej, dotyczącej problematyki samorządu lokalnego w regionie oraz działań i osiągnięć stowarzyszonych gmin, powiatów oraz Związku;
działanie na rzecz zwiększenia ilości przejść granicznych, ich pojemności oraz świadczonych usług na ich terenie;
podejmowanie działań na rzecz wzajemnej pomocy między członkami Związku, zwłaszcza w zakresie zapobiegania oraz zwalczania skutków klęsk żywiołowych;
podejmowanie działań w zakresie ubezpieczeń wzajemnych członków Związku oraz ubezpieczeń pracowników samorządowych;
pomoc członkom Związku w nawiązywaniu współpracy z gminami i powiatami za granicą, nawiązywaniu umów o współpracy z miastami, gminami i powiatami bliźniaczymi;
wspieranie wymiany doświadczeń między członkami Związku a gminami i powiatami za granicą;
wspieranie rozwoju partnerskiej współpracy między miastami, powiatami i gminami oraz realizacji wspólnych projektów z partnerami z Unii Europejskiej, a także pozyskiwanie dodatkowych źródeł finansowania swojej działalności, m.in. ze środków pomocowych UE;
tworzenie samodzielnie lub wespół z innymi podmiotami, stowarzyszeń, fundacji, organizacji, przedsiębiorstw, zakładów lub jednostek organizacyjnych w celu realizacji celów oraz zadań Związku;
podejmowanie wszystkich innych zadań zmierzających do osiągnięcia celów statutowych Związku.
Na dochody Związku składają się między innymi:
składki członkowskie (gmin i powiatów);
darowizny, spadki i zapisy;
wpływy z majątku Związku;
wpływy z prowadzonej działalności statutowej;
wpływy z ofiarności publicznej;
dotacje i subwencje;
środki pomocowe Unii Europejskiej oraz innych instytucji pomocowych.
Cały dochód Związku przeznaczony jest na jego działalność statutową. Przez ostatnie 12 lat tj. w latach 2001-2012, Związek Gmin i Powiatów wykazywał stratę księgową i podatkową. Wynik finansowy za 2013 r. wyniósł brutto 331.689,16 zł. Spowodowane jest to reorientacją działań stowarzyszenia i wprowadzoną polityką oszczędności. Związek Gmin i Powiatów prowadzi dla swoich członków różne szkolenia, które są finansowane w 100% przez sam Związek oraz z opłat jednostek samorządu terytorialnego. Szkolenia nie przynoszą Związkowi dodatkowego dochodu (są deficytowe). W ramach posiadanych środków finansowych, pochodzących wyłącznie ze składek członkowskich znajdujących się na koncie bankowym, Związek lokuje kwoty, z których ma przychody tytułem oprocentowania.
W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:
Czy składki członkowskie od gmin i powiatów, wpłacane na rzecz stowarzyszenia, korzystają ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych... (pytanie oznaczone we wniosku nr 1)
Zdaniem Wnioskodawcy, będąc stowarzyszeniem, działa zgodnie z ustawą - Prawo o stowarzyszeniach, która definiuje stowarzyszenie jako dobrowolne, samorządne, trwałe zrzeszenie o celach niezarobkowych, przez co jest organizacją społeczną. Stałym dochodem Związku są składki członkowskie, które przeznaczane są jedynie na realizację celów statutowych (nie na działalność gospodarczą). Mając na uwadze charakter działalności Wnioskodawca uważa, że dochód z tytułu otrzymanych składek członkowskich korzysta ze zwolnienia przedmiotowego wynikającego z art. 17 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 851 dalej: "ustawa o p.d.o.p."), opodatkowaniem podatkiem dochodowym podlegają dochody osób prawnych i spółek kapitałowych w organizacji, zwanych dalej "podatnikami". Wnioskodawca działający w formie stowarzyszenia posiada osobowość prawną, tak więc jako osoba prawna jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych, a w konsekwencji podlega ogólnym regułom podatkowym przewidzianym w ustawie o p.d.o.p.
Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o p.d.o.p., przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów z jakich dochód ten został osiągnięty; w wypadkach, o których mowa w art. 21 i 22, przedmiotem opodatkowania jest przychód. Z art. 7 ust. 2 ustawy o p.d.o.p. wynika z kolei, że dochodem jest, z zastrzeżeniem art. 10 i 11, nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą.
Tak ustalony dochód stanowi - co do zasady - przedmiot opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych lub może być przedmiotem zwolnienia z opodatkowania, na podstawie art. 17 ust. 1 ustawy o p.d.o.p. Przepis ten zawiera bowiem katalog dochodów wolnych od podatku, czyli innymi słowy, wyłącza z podstawy opodatkowania dochody uzyskane z tytułów w nim wymienionych.
Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 40 ustawy o p.d.o.p., wolne od podatku są składki członkowskie członków organizacji politycznych, społecznych i zawodowych - w części nieprzeznaczonej na działalność gospodarczą.
Na mocy cytowanego przepisu zwolnione od podatku dochodowego są kwoty otrzymane przez organizacje polityczne, społeczne i zawodowe od zrzeszonych w nich podmiotów - wpłacone z tytułu członkowstwa w tych organizacjach - o ile nie są przeznaczane na działalność gospodarczą. Jednocześnie należy wskazać, że ww. regulacja nie przewiduje żadnych innych ograniczeń zarówno odnośnie przeznaczenia uzyskanych w ten sposób środków, jak i terminu ich wydatkowania.
Aby dokonać prawidłowej wykładni powyższego przepisu niezbędne jest określenie, co należy rozumieć pod pojęciem składki członkowskiej oraz jakie podmioty zaliczane są do ww. organizacji.
Zgodnie z definicją słownikową "składka członkowska" to "kwota pieniężna wpłacana, zwykle regularnie i obowiązkowo przez jedną osobę do wspólnej kasy, na jakiś wspólny cel, wkład jednej osoby we wspólny fundusz" - (Uniwersalny słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003). Z powyższej definicji wynika, że składka członkowska nie może wiązać się ze świadczeniem wzajemnym pomiędzy opłacającym składkę, a podmiotem pobierającym składkę. Ponadto podnieść należy, że składka członkowska wynika z faktu przystąpienia do organizacji i jest związana z pozostawaniem jej członkiem.
Z kolei mając na uwadze fakt, że organizacje polityczne, społeczne i zawodowe zostały określone w analizowanym przepisie w sposób ogólny, zasadnym jest odwołanie się do kryterium celu powołania danej organizacji i przedmiotu jej działania. I tak:
* organizacje polityczne to organizacje działające w celu osiągnięcia założonych celów poprzez zdobycie władzy lub wywieranie na nią określonych wpływów, np. partie polityczne;
* organizacje społeczne - zrzeszają podmioty w celu realizacji określonych celów społecznych, działania na rzecz spraw społecznych;
* organizacje zawodowe to podmioty zrzeszające przedstawicieli danego zawodu lub grup zawodowych, reprezentujące ich interesy, np. związki zawodowe, samorządy zawodowe.
Tym samym, Związek Gmin i Powiatów jako organizacja społeczna, jest jednym z podmiotów o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 40 ustawy o p.d.o.p.
Należy również wskazać, że ustawa o p.d.o.p., nie zawiera definicji "działalności gospodarczej". Należy zatem zgodnie z zasadami wykładni systemowej posiłkować się w tym zakresie definicjami przyjętymi na potrzeby innych ustaw. Zgodnie z art. 3 pkt 9 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.), ilekroć w ustawie jest mowa o działalności gospodarczej rozumie się przez to każdą działalność zarobkową w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, w tym wykonywanie wolnego zawodu, a także każdą inną działalność zarobkową wykonywaną we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, nawet gdy inne ustawy nie zaliczają tej działalności do działalności gospodarczej lub osoby wykonującej taką działalność - do przedsiębiorców.
Natomiast w myśl art. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.), działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.
W świetle powyższego, warunkiem skorzystania ze zwolnienia, przez organizacje wymienione w art. 17 ust. 1 pkt 40 ustawy o p.d.o.p., jest przeznaczenie otrzymanych przez nie składek na dowolny cel, z wyłączeniem działalności gospodarczej. W oparciu zatem o opisane we wniosku zdarzenie przyszłe i przywołane powyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że Związek (Wnioskodawca) wydatkując uzyskiwane dochody pochodzące ze składek członkowskich na własne cele statutowe, może skorzystać ze zwolnienia przewidzianego w art. 17 ust. 1 pkt 40 ustawy o p.d.o.p.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Nadmienia się, że w sprawie będącej przedmiotem pytań oznaczonych we wniosku nr 2 i 3 wydano odrębne rozstrzygnięcia.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z dnia 14 marca 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.