IBPBI/2/423-209/13/AP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 19 lutego 2013 r. (data wpływu do tut. BKIP 21 lutego 2013 r.), uzupełnionym w dniu 23 maja 2013 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych zbycia udziałów bez wynagrodzenia w celu ich umorzenia (pytania oznaczone we wniosku nr 1 i 2) - jest prawidłowe.

W dniu 21 lutego 2013 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych zbycia udziałów bez wynagrodzenia w celu ich umorzenia. Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z dnia 7 maja 2013 r. Znak IBPBI/2/423-209/13/AP IBPP2/443-152/13/BW wezwano Wnioskodawcę do ich uzupełnienia. Uzupełnienia dokonano w dniu 23 maja 2013 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest jednym z trzech wspólników w innej spółce z o.o. ("C" Sp. z o.o.). Oprócz Spółki pozostali wspólnicy to osoby fizyczne. Osoby fizyczne są jednocześnie jedynymi wspólnikami w Spółce. Spółki te są zatem powiązane kapitałowo oraz osobowo. Wspólnicy spółki "C" Sp. z o.o. podejmą zgodnie uchwałę o umorzeniu udziałów w tejże spółce należących do Spółki. Uchwała zapadnie w zgodzie z przepisami kodeksu spółek handlowych, w tym art. 199 oraz na podstawie praw wynikających z umowy spółki. Umorzenie udziałów należących do Spółki nastąpi bez jakiegokolwiek wynagrodzenia. W praktyce oznaczać to będzie, iż Spółka nie uzyska w zamian za umorzenie posiadanych przez Nią udziałów żadnych korzyści majątkowych. W spółce, której część udziałów będzie umorzonych, zmniejszy się kapitał zakładowy o wartość nominalną umorzonych udziałów. Jednocześnie nie nastąpi jednak uszczuplenie ani przysposobienie w postaci majątku w tej spółce. Aktywa nie ulegną zmianie, gdyż nie nastąpi powiększenie lub pomniejszenie posiadanego majątku. Na skutek umorzenia udziałów "C" Sp. z o.o. jedynymi wspólnikami pozostaną dotychczasowi wspólnicy - osoby fizyczne.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytania:

Ad. 1

Zdaniem Wnioskodawcy, nieodpłatne zbycie udziałów nie spowoduje obowiązku podatkowego po stronie Wnioskodawcy z tytułu zwiększenia przychodów w rozumieniu ustawy o CIT.

Zdarzenie te uszczupli posiadany przez Spółkę majątek w postaci zmniejszenia pakietu posiadanych udziałów w innych osobach prawnych. Zdarzenie to w księgach rachunkowych Spółki będzie ewidencjonowane po stronie kosztów, czyli zmniejszenia posiadanych aktywów. Ponadto operacja będzie miała charakter kosztów a nie przychodów bilansowych w aspekcie ustawy o rachunkowości.

Ad. 2

Zdaniem Wnioskodawcy, w myśl art. 15 ustawy o CIT, Spółka poniesionej straty na majątku w wyniku tejże operacji nie może uznać jako wydatek stanowiący koszt uzyskania przychodu.

Bazując w oparciu o powszechną zasadę, iż koszt podatkowy musi mieć przesłanki osiągnięcia, zachowania lub zabezpieczenia przychodów w przyszłości należy uznać, iż przesłanka ta nie została spełniona. Brak jest przepisów podatkowych szczegółowych podających podstawę prawną uznania straty w postaci umorzenia bez wynagrodzenia posiadanych udziałów jako koszt uzyskania przychodu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Umorzenie udziałów polega na ich prawnym unicestwieniu, tj. wygaśnięciu wszelkich praw, zarówno o charakterze majątkowym, jak i korporacyjnym wynikających z udziałów. Tryb umarzania udziałów reguluje art. 199 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 199 § 1 tej ustawy, udział może być umorzony jedynie po wpisie spółki do rejestru i tylko w przypadku, gdy umowa spółki tak stanowi. Udział może być umorzony za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (umorzenie dobrowolne) albo bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe). Przesłanki i tryb przymusowego umorzenia określa umowa spółki. Umorzenie udziału wymaga uchwały zgromadzenia wspólników, która powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia i wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział. Wynagrodzenie to, w przypadku umorzenia przymusowego, nie może być niższe od wartości przypadających na udział aktywów netto, wykazanych w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszonych o kwotę przeznaczoną do podziału między wspólników. W przypadku umorzenia przymusowego uchwała powinna zawierać również uzasadnienie (art. 199 § 2 ww. ustawy). Stosownie do § 3 omawianego artykułu, za zgodą wspólnika umorzenie udziału może nastąpić bez wynagrodzenia.

Na wstępie należy podkreślić, iż przedmiotem opodatkowania osoby prawnej, zgodnie z art. 7 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm.), jest dochód stanowiący osiągniętą w roku podatkowym, nadwyżkę przychodów nad kosztami ich uzyskania.

Ponadto, zgodnie z art. 10 ust. 1 ww. ustawy, w stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2011 r., dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 1 pkt 4a i 4b, jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału (akcji), w tym także:

Oceniając skutki podatkowe będące następstwem zbycia przez Wnioskodawcę udziałów w spółce powiązanej na rzecz tej spółki, w celu ich umorzenia bez wynagrodzenia, należy stwierdzić, iż w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wśród zdarzeń powodujących powstanie przychodu, sytuacja taka wprost nie została wskazana.

Katalog wartości stanowiących przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych został zawarty w art. 12 ust. 1 ustawy. Katalog ten jest katalogiem otwartym. Jednak, jak wskazuje się w praktyce z istoty podatku dochodowego wynika, że jest on ciężarem publicznoprawnym od przyrostu majątkowego (dochodu), a zatem przychodem - jako źródłem dochodu - jest tylko ta wartość, która wchodząc do majątku podatnika może powiększyć jego aktywa. W konsekwencji, w przypadku transakcji, która nie skutkuje definitywnym zwiększeniem majątku podatnika (lub zmniejszeniem istniejących zobowiązań) nie powstaje przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie zatem z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych warunkiem koniecznym dla osiągnięcia przychodu jest uzyskanie definitywnego przysporzenia majątkowego. Transakcja zbycia udziałów w celu ich umorzenia bez wynagrodzenia przeprowadzona stosownie do uregulowań Kodeksu spółek handlowych, nie skutkuje po stronie podmiotu dokonującego takiego zbycia przyrostem aktywów (zmniejszeniem zobowiązań); tym samym, operacja ta nie wiąże się z obowiązkiem rozpoznania przez podatnika przychodu podatkowego.

Przechodząc do oceny stanowiska Wnioskodawcy w zakresie kosztów uzyskania przychodów, wskazać należy, iż zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1

Decydującym czynnikiem pozwalającym zaliczyć dany wydatek do kosztów uzyskania przychodów jest zatem poniesienie go w celu osiągnięcia przychodu, przy czym każdy wydatek poza wyraźnie wskazanym w ustawie - wymaga indywidualnej oceny pod kątem związku z przychodami i racjonalności działania dla osiągnięcia przychodu. Przy kwalifikowaniu poniesionych wydatków trzeba brać pod uwagę ich celowość oraz potencjalną możliwość przyczynienia się wydatku do osiągnięcia przychodu, a także racjonalność wydatków, to znaczy ich adekwatność do rzeczywistych potrzeb i zakresu prowadzonej działalności oraz konieczność ich poniesienia dla osiągnięcia przychodu, bądź zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodu.

W konsekwencji w sytuacji, gdy następuje umorzenie udziałów bez wynagrodzenia, po stronie Spółki nie powstanie przychód, tym samym, brak jest możliwości zaliczenia poniesionych wydatków na nabycie tych udziałów do kosztów uzyskania przychodów, nie jest bowiem spełniona przesłanka, o której mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Reasumując powyższe, w związku z planowanym zbyciem udziałów posiadanych przez Wnioskodawcę w kapitale Spółki zależnej na rzecz tej Spółki, w celu ich umorzenia bez wynagrodzenia, za zgodą Wnioskodawcy, po Jego stronie nie powstanie dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Stanowisko Spółki jest zatem prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Nadmienić należy, iż w zakresie pytania dotyczącego podatku od towarów i usług wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z dnia 14 marca 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.