IBPBI/2/423-1916/10/MS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 7 grudnia 2010 r. (data wpływu do tut. Biura 27 grudnia 2010 r.), uzupełnionym w dniu 17 marca 2011 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych umowy powierniczego przelewu wierzytelności w celu inkasa - jest prawidłowe.

W dniu 27 grudnia 2010 r. wpłynął do tut. Biura wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych umowy powierniczego przelewu wierzytelności w celu inkasa.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z dnia 3 marca 2011 r. Znak: IBPBI/2/423-1915/10/MS, IBPBI/2/423-1916/10/MS wezwano do ich uzupełnienia. Uzupełnienia dokonano w dniu 17 marca 2011 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest Spółką mającą siedzibę w Polsce i będącą podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. W dniu 7 czerwca 2010 r. Wnioskodawca zawarł umowę powierniczego przelewu wierzytelności w celu inkasa. Na mocy tej umowy Wnioskodawca jako cesjonariusz zobowiązał się dochodzić we własnym imieniu (prowadzić windykacje i inkaso) wierzytelności przelanej na niego przez cedenta oraz przekazać cedentowi środki pieniężne oraz inne wartości majątkowe uzyskane od dłużnika cedowanej wierzytelności.

Ponadto umowa przewiduje, że w przypadku zaspokojenia wierzytelności przez dłużnika w całości lub w części Wnioskodawca jako cesjonariusz zobowiązany jest do przekazania uzyskanych środków cedentowi po potrąceniu wynagrodzenia i poniesionych kosztów.

Zgodnie z zawartą umową Wnioskodawca jako cesjonariusz jest uprawniony do otrzymania wynagrodzenia z tytułu przeprowadzonego inkasa w wysokości 5% wartości kwot uzyskanych od dłużnika. Ponadto cedent jest zobowiązany do zwrotu na rzecz Wnioskodawcy poniesionych kosztów niezbędnych do celowego dochodzenia roszczeń wynikających z wierzytelności, w szczególności kosztów sądowych, egzekucyjnych oraz kosztów zastępstwa procesowego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w opisanym stanie faktycznym Wnioskodawca powinien zaliczyć do przychodów podatkowych dla celów podatku dochodowego od osób prawnych wyegzekwowane środki, które następnie musi przelać cedentowi, czy też przychodem Wnioskodawcy będzie kwota wynagrodzenia za wykonaną usługę inkasa.

Zdaniem Wnioskodawcy, w opisanym stanie faktycznym z tytułu windykacji od dłużnika kwot wierzytelności, które następnie będą przekazywane cedentowi, nie powstanie po jego stronie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Przychód Wnioskodawcy będzie stanowić ustalone umową wynagrodzenie z tytułu przeprowadzenia inkasa. Wnioskodawca jako nabywca wierzytelności na podstawie umowy "powierniczego przelewu wierzytelności", nie przejmuje ryzyka niewypłacalności dłużnika, chociaż działa w imieniu własnym. Istotą omawianej czynności prawnej nie jest sprzedaż wierzytelności (powiększenie majątku Wnioskodawcy o wartość przelanej wierzytelności), lecz odpłatne świadczenie usługi ściągania długów. Omawiana usługa przyjmuje formę przelewu wierzytelności wyłącznie dla potrzeb prawa procesowego. Po nabyciu wierzytelności Wnioskodawca może występować przeciwko dłużnikowi jako wierzyciel, a więc strona postępowania cywilnoprawnego.

Powierniczy przelew wierzytelności dokonywany jest na podstawie umowy, która nie została uregulowana wprost w przepisach prawa cywilnego (tzw. umowa nienazwana). W praktyce przelew powierniczy nie jest niczym innym, jak zleceniem windykacji należności, z przeniesieniem na windykatora (Wnioskodawcę) praw przysługujących wierzycielowi.

Przepis art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stanowi, że przychodami są w szczególności otrzymane pieniądze. Jednak w opisanym przypadku pieniądze otrzymane przez Wnioskodawcę z tytułu egzekwowania wierzytelności nie są jego własnością, ale podlegają przekazaniu cedentowi (analogicznie jak w przypadku komornika prowadzącego egzekucję wierzytelności). Wnioskodawca bowiem nie nabył wierzytelności, a jedynie zobowiązał się do świadczenia usługi polegającej na windykacji wierzytelności należnej od dłużnika. W związku z tym kwoty odzyskane przez Wnioskodawcę od dłużnika należy, zdaniem Wnioskodawcy, potraktować jako rozrachunki z cedentem. Przychodem Wnioskodawcy będzie natomiast kwota wynagrodzenia za wykonaną usługę inkasa. Do przychodu tego znajdzie zastosowanie przepis art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Oznacza to, że przychód z tytułu wykonania usługi inkasa będzie podlegał opodatkowaniu niezależnie od tego czy zostanie on faktycznie otrzymany.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie wskazać należy, iż przelew do inkasa stanowi instytucję prawną, której istota polega na tym że wierzytelność zostaje przeniesiona na cesjonariusza po to aby ją ściągnął we własnym imieniu ale na rachunek i w interesie cedenta. Przelew celem inkasa następuje zatem w interesie powierzającego, który z różnych względów sam nie chce lub nie jest w stanie dochodzić przysługującej mu wierzytelności.

Umowa przelewu do inkasa jest konstrukcją umowy mającą na celu świadczenie usług - w zakresie ściągania wierzytelności - oraz klasycznego przelewu wierzytelności.

Nabywca uzyskuje wierzytelność (typowy skutek przelewu) ale nabycie to następuje w konkretnym celu zakreślonym w umowie o świadczenie usług.

W świetle powyższego do umowy przelewu inkasowego - w celu oceny stosunków prawnych pomiędzy powiernikiem i powierzającym zasadne jest stosowanie przepisów dotyczących umowy zlecenia.

Podstawowymi obowiązkami powiernika wobec powierzającego są:

* wyegzekwowanie przelanej wierzytelności od dłużnika i wydanie cedentowi wszystkiego co zostanie uzyskane w wyniku realizacji wierzytelności z wyjątkiem ustalonego wynagrodzenia prowizyjnego dla cesjonariusza lub

* dokonanie cesji zwrotnej w razie braku możliwości wyegzekwowania przelanej wierzytelności,

* niedokonywanie innych działań szkodzących interesom cedenta.

W myśl art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.), przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. Na mocy ust. 3 powołanego artykułu, za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Literalna wykładnia powołanych powyżej przepisów prowadzi do wniosku, że do przychodów podatkowych zalicza się tylko takie przychody, które w danym momencie są trwałe, definitywne i bezwarunkowe. W konsekwencji, do przychodów podatkowych, podatnik winien zaliczyć tylko takie przychody, które są mu należne. Nie będą to zatem jakiekolwiek przychody, lecz przychody, w stosunku do których podatnikowi przysługiwać będzie prawo do ich otrzymania i które stanowić będą jego trwałe przysporzenie majątkowe.

Co do zasady więc, o zaliczeniu danego przysporzenia majątkowego do przychodów danej osoby prawnej decyduje definitywny charakter tego przysporzenia w tym sensie, że w sposób ostateczny faktycznie powiększa ono aktywa podatnika, a więc takie którymi może podatnik rozporządzać jak właściciel.

Z okoliczności przedstawionych we wniosku wynika, iż Wnioskodawca zawarł umowę powierniczego przelewu wierzytelności w celu inkasa. Na mocy tej umowy Wnioskodawca jako cesjonariusz zobowiązał się dochodzić we własnym imieniu wierzytelności przelanej na niego przez cedenta oraz przekazać cedentowi środki pieniężne, a także inne wartości majątkowe uzyskane od dłużnika cedowanej wierzytelności. Ponadto umowa przewiduje, że w przypadku zaspokojenia wierzytelności przez dłużnika w całości lub w części Wnioskodawca jako cesjonariusz zobowiązany jest do przekazania uzyskanych środków cedentowi po potrąceniu wynagrodzenia i poniesionych kosztów.

Wobec powyższego, z podatkowego punktu widzenia w opisanej sprawie nie dochodzi do sprzedaży wierzytelności przez zbywcę, tym samym nie można mówić o odpłatnym nabyciu wierzytelności przez Spółkę. Wnioskodawca "nabywa" wierzytelność wyłącznie w celu skutecznego egzekwowania roszczeń. Wyegzekwowane od dłużnika należności mają zatem charakter warunkowy i tymczasowy.

Z uwagi na powyższe w momencie wyegzekwowania należności (środki pieniężne), nie dochodzi do trwałego przysporzenia majątkowego po stronie Spółki, co z kolei oznacza, iż nie osiąga ona z tego tytułu przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Przychód podatkowy będzie natomiast stanowić ustalone umową wynagrodzenie z tytułu wykonanej usługi. Do wynagrodzenia z tego tytułu będzie miał zastosowanie art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowego, z którego wynika, iż za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Stanowisko Spółki jest zatem prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.